Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna

Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna

Numer IPA	104, 133
dz
Jednostka znakowa	d​z
Unikod	U+0064 U+007a
UTF-8 (hex)	64 7a
ʣ
Jednostka znakowa	ʣ
Unikod	U+02a3
UTF-8 (hex)	ca a3
Inne systemy
X-SAMPA	dz
Kirshenbaum	dz
Przykład
informacje • pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [ʣ].

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji tej spółgłoski:

• modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
• prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
• koniuszek języka i jego brzeżek kontaktuje się z dziąsłami – jest to spółgłoska dziąsłowa.
• Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przejścia bezpośrednio, bez plozji, do spółgłoski [z].
• wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna

Warianty

• wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [ʣʲ]
• wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [ʣˠ]
• napięcie mięśni gardła – mówimy o spółgłosce faryngalizowanej [ʣˁ]
• zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej [ʣʷ]

Przykłady

• w kanadyjskim wariancie języka francuskiego: education [eʣʏkaˈsjɔ̃]
• w języku macedońskim: ѕвезда [ˈʣvɛzda] "gwiazda"
• w języku polskim: dzwon [ʣvɔn]
• w języku paszto: پنځه [pinʣə] "pięć"
• w języku włoskim: zero [ˈʣɛro]