Fizyka medyczna
Fizyka medyczna – dział fizyki wykorzystujący pojęcia, teorie i metody fizyczne w zastosowaniach medycznych (profilaktyka, diagnostyka, terapia, rehabilitacja).
Historia rozwoju fizyki medycznej[1][edytuj | edytuj kod]
- Za ojca fizyki medycznej uważa się Hermanna von Helmholtza, który zajmował się zarówno fizyką (był profesorem na Uniwersytecie Berlińskim), jak i medycyną (profesor na Uniwersytecie w Heidelbergu). Historia nauki zna wiele innych przypadków wybitnych ludzi zajmujących się zagadnieniami z pogranicza fizyki i medycyny m.in.: Mikołaj Kopernik, Galileusz. Po raz pierwszy termin fizyka medyczna wprowadził prawdopodobnie Neil Arnott w XIX wieku, ale właściwy rozwój tej dyscypliny rozpoczął się wraz z odkryciem przez W. Röntgena promieniowania X i promieniotwórczych pierwiastków przez małżeństwo Curie.
- Pierwszą polską uczelnią kształcącą fizyków medycznych była Politechnika Warszawska, gdzie w 1946 roku prof. Cezary Pawłowski zorganizował studia w tym kierunku na Wydziale Elektrycznym.
- Obecnie w Polsce fizyka medyczna jest tzw. kierunkiem zamawianym[2].
- Od 2013 roku 7 listopada, czyli w dniu urodzin Marii Skłodowskiej-Curie z inicjatywy Międzynarodowej Organizacji Fizyki Medycznej obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Fizyki Medycznej[3].
Działy fizyki medycznej[edytuj | edytuj kod]
Radiodiagnostyka[edytuj | edytuj kod]
Pod tym pojęciem rozumiemy wszelkie nieinwazyjne metody obrazowania mające na celu wykrycie ognisk chorobowych (m.in. nowotwory, złamania itp.). Główne metody obrazowania to:
- Rentgenodiagnostyka wykorzystująca promieniowanie X (m.in. tomografia komputerowa, mammografia),
- USG,
- EEG i MEG,
- Diagnostyka radioizotopowa (m.in. PET),
- Termografia,
- rezonans magnetyczny (MRI).
Radioterapia[edytuj | edytuj kod]
Jest to jedna z trzech podstawowych metod leczenia nowotworów wykorzystująca promieniowanie jonizujące (pozostałe to chemioterapia i hormonoterapia). Może być stosowana jako samodzielna metoda leczenia, bądź jako jedna z części tzw. leczenia skojarzonego.
Medycyna nuklearna[edytuj | edytuj kod]
Elektrofizjologia[edytuj | edytuj kod]
Ważną częścią ich działalności są wszelkie prace mające za zadanie zrozumienie działania ludzkiego mózgu.
Fizykoterapia[edytuj | edytuj kod]
Jedna z form fizjoterapii i część medycyny fizykalnej, w której na organizm oddziałuje się rozmaitymi bodźcami fizycznymi, pobieranymi z natury (Słońce, borowina) lub wytwarzanymi specjalnymi urządzeniami (krioterapia, prądy różnego rodzaju).
Zakres zainteresowań fizyki medycznej[edytuj | edytuj kod]
Oprócz wyżej wymienionych działów osoby zajmujące się fizyką medyczną odpowiadają m.in. za kontrolę jakości, czy dozymetrię i ochronę radiologiczną.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fizyka medyczna. redaktorzy tomu: Grzegorz Pawlicki, Tadeusz Pałko, Natalia Golnik, Barbara Gwiazdowska, Leszek Królicki. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, 2002. ISBN 83-87674-37-0.
- ↑ Co studiować, by dostać tysiąc zł miesięcznie. [dostęp 2010-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-25)]. (pol.).
- ↑ International Day of Medical Physics – informacja na stronie IOMP. www.iomp.org. [dostęp 2015-11-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- „Fizyka medyczna – fizyka w praktyce medycznej”
- XXXV Zjazd Fizyków Polskich, Białystok, 20–23 września 1999
Nagrania na YouTube [dostęp 2023-11-30]:
- Paweł Moskal, Bliżej Nauki: Diagnozowanie nowotworów za pomocą antymaterii, kanał FAIS UJ na YouTube, 12 czerwca 2017.
- Karolina Głowacka i Bożena Jasińska, Fizyka w medycynie – co się tak naprawdę dzieje w rezonansie?, kanał „Radio Naukowe”, 3 sierpnia 2023.