Konflikty zbrojne w historii Litwy

Lista konfliktów zbrojnych w dziejach Litwy w układzie chronologicznym i podziale na okresy.

Legenda:

zwycięstwo Litwy

klęska Litwy

inny wynik – konflikt nierozstrzygnięty, wynik nieustalony z różnych względów

konflikt trwający

Wielkie Księstwo Litewskie[edytuj | edytuj kod]

Czas	Konflikt	I strona	II strona	Rezultat
1340–1392	Wojna o księstwo halicko-włodzimierskie	Wielkie Księstwo Litewskie Złota Orda	Zjednoczone Królestwo Polskie Królestwo Węgier Księstwo mazowieckie	Księstwo Halicko-Wołyńskie podzielone między Polskę i Litwę
1377–1387	Litewska wojna domowa	Wielkie Księstwo Litewskie (Władysław II Jagiełło)	Wielkie Księstwo Litewskie (Andrzej Olgierdowic)	Zwycięstwo Władysława II Jagiełły
1381–1384	Litewska wojna domowa	Wielkie Księstwo Litewskie	Zakon krzyżacki Księstwo Żmudzkie	Tymczasowe porozumienie
1389–1392	Litewska wojna domowa	Wielkie Księstwo Litewskie Królestwo Polskie	Księstwo Żmudzkie Zakon krzyżacki	Ugoda w Ostrowie
1409–1411	Wielka wojna z zakonem krzyżackim	Wielkie Księstwo Litewskie Królestwo Polskie	Zakon krzyżacki	Pokój toruński
1414	Wojna głodowa	Wielkie Księstwo Litewskie Królestwo Polskie	Zakon krzyżacki	Mediacja na Soborze w Konstancji
1422	Wojna golubska	Wielkie Księstwo Litewskie Królestwo Polskie Mołdawia	Zakon krzyżacki	Zwycięstwo Litwy
1431–1435	Wojna polsko-krzyżacka	Królestwo Polskie Księstwo słupskie Mołdawia	Zakon krzyżacki	Pokój w Brześciu Kujawskim
1432–1438	Litewska wojna domowa	Zwolennicy Zygmunta Kiejstutowicza Królestwo Polskie	Zwolennicy Świdrygiełły Zakon krzyżacki Mołdawia Złota Orda	Klęska Świdrygiełły
1492–1537	Wojny moskiewskie	Wielkie Księstwo Litewskie	Wielkie Księstwo Moskiewskie
1561–1570 1558–1570 1562 1564 1564 1567 1568	I wojna północna VI wojna litewsko-rosyjska bitwa pod Newlem bitwa pod Czaśnikami bitwa pod Orszą II bitwa pod Czaśnikami bitwa morska pod Rewlem	Polska Litwa Dania	Rosja Szwecja	pokój w Szczecinie

Rzeczpospolita Obojga Narodów[edytuj | edytuj kod]

Czas	Konflikt	I strona	II strona	Rezultat
1571	atak floty duńskiej na polską bitwa morska koło Helu	Rzeczpospolita	Dania	klęska Rzeczypospolitej
1572	wyprawa Mikołaja Mieleckiego na Mołdawię	Rzeczpospolita	Turcja Mołdawia	klęska Rzeczypospolitej
1575	najazd tatarski na Ruś Czerwoną i Podole	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	klęska Rzeczypospolitej
1575	rosyjska inwazja na Inflanty	Rzeczpospolita	Rosja	klęska Rzeczypospolitej
1576–1577 1577	wojna Rzeczypospolitej z Gdańskiem bitwa pod Lubiszewem	Rzeczpospolita	Gdańsk	zwycięstwo Rzeczypospolitej^[1]
1577	najazd tatarski na Podole, Ruś Czerwoną i Wołyń	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	klęska Rzeczypospolitej
1577–1582 1578 1579–1582 1579 1580 1580 1581–1582	I wojna polsko-rosyjska bitwa pod Kiesią 3 wyprawy Stefana Batorego oblężenie Połocka oblężenie Wielkich Łuk bitwa pod Toropcem oblężenie Pskowa	Rzeczpospolita	Rosja	rozejm w Jamie Zapolskim
1578	najazd tatarski na Podole, Ruś Czerwoną i Wołyń	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	klęska Rzeczypospolitej
1587–1588 1587 1588	wyprawa Maksymiliana Habsburga po koronę polską oblężenie Krakowa bitwa pod Byczyną	Rzeczpospolita	Austria	klęska Habsburga
1589	najazd tatarski na ziemie polskie bitwa pod Baworowem	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	klęska Rzeczypospolitej
1591–1593 1593	powstanie Kosińskiego bitwa pod Piątkiem	Rzeczpospolita	Kozacy	stłumienie powstania
1594–1596 1596 1596 1596	powstanie Nalewajki bitwa pod Białą Cerkwią bitwa pod Ostrym Kamieniem bitwa pod Łubniami	Rzeczpospolita	Kozacy	stłumienie powstania
1595	wyprawa Jana Zamoyskiego na Mołdawię bitwa pod Cecorą bitwa pod Suczawą	Rzeczpospolita	Turcja Chanat Krymski Mołdawia	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1598–1599 1598 1598 1599	wyprawa Zygmunta III Wazy w obronie praw do korony szwedzkiej bitwa pod Stegeborgiem bitwa pod Linköping bitwa nad rzeką Stang	Rzeczpospolita	Szwecja	klęska Zygmunta
1599–1600 1599 1600 1600	walki z Michałem Walecznym bitwa pod Șelimbărem bitwa pod Bukowem bitwa nad rzeką Argeș	Rzeczpospolita Jeremi Mohyła	Wołoszczyzna Siedmiogród	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1600–1611 1605	II wojna polsko-szwedzka bitwa pod Kircholmem inne bitwy	Rzeczpospolita	Szwecja	nierozstrzygnięta
1604–1606 1604 1605 1606	I dymitriada bitwa pod Nowogrodem Siewierskim bitwa pod Dobryniczami I powstanie antypolskie w Moskwie	szlachta	Rosja	zwycięstwo szlachty
1606	najazd tatarski na ziemie polskie bitwa nad Udyczem	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1606–1609 1607	rokosz Zebrzydowskiego bitwa pod Guzowem	Rzeczpospolita	szlachta	stłumienie rokoszu
1607–1610 1607 1608 1608	II dymitriada bitwa pod Kozielskiem bitwa pod Bołchowem bitwa nad Chodynką	szlachta	Rosja	klęska szlachty
1607	wyprawa Stefana Potockiego na Mołdawię bitwa pod Ștefănești	Stefan Potocki	Mołdawia	zwycięstwo magnatów
1609–1618 1609–1611 1610 1611 1612 1612 1617	II wojna polsko-rosyjska oblężenie Smoleńska bitwa pod Kłuszynem bitwa pod Moskwą II antypolskie powstanie w Moskwie bitwa pod Moskwą szturm Moskwy	Rzeczpospolita	Rosja Szwecja	rozejm w Dywilinie
1612	wyprawa Stefana Potockiego na Mołdawię bitwa pod Sasowym Rogiem	Stefan Potocki	Turcja Chanat Krymski Mołdawia	klęska magnatów
1612	4 odwetowe najazdy tatarskie na ziemie polskie bitwa pod Mezyrowem bitwa pod Białą Cerkwią	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1615–1616 1615 1616 1616	wyprawa Samuela Koreckiego na Mołdawię bitwa pod Chocimiem bitwa pod Benderami bitwa pod Sasowym Rogiem	Samuel Korecki	Turcja Chanat Krymski Mołdawia	klęska Polaków
1617–1618	III wojna polsko-szwedzka	Rzeczpospolita	Szwecja	nierozstrzygnięta
1618	najazd tatarski na ziemie polskie bitwa pod Oryninem	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	klęska Rzeczypospolitej
1619	I odsiecz wiedeńska bitwa pod Humiennem	Rzeczpospolita	Siedmiogród	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1620–1621 1620 1621	II wojna polsko-turecka bitwa pod Cecorą bitwa pod Chocimiem	Rzeczpospolita Mołdawia	Turcja Tatarzy Wołoszczyzna	pokój w Chocimiu
1621–1626 1622 1626	IV wojna polsko-szwedzka bitwa pod Mitawą bitwa pod Walmojzą	Rzeczpospolita	Szwecja	klęska Rzeczypospolitej
1624	najazd tatarski na ziemie polskie bitwa pod Martynowem	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1625	powstanie Żmajły bitwa nad Jeziorem Kurukowskim bitwa nad Cybulikiem	Rzeczpospolita	Kozacy	nierozstrzygnięte
1626–1629 1626 1627	V wojna polsko-szwedzka bitwa pod Gniewem bitwa pod Oliwą inne bitwy	Rzeczpospolita	Szwecja	rozejm w Altmarku
1626	3 najazdy tatarskie na ziemie polskie bitwa pod Białą Cerkwią	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1628	5 najazdów tatarskich na ziemie polskie	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1629	5 najazdów tatarskich na ziemie polskie	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1630	powstanie Fedorowicza bitwa pod Korsuniem bitwa pod Perejasławiem	Rzeczpospolita	Kozacy	ugoda perejasławska
1632–1634 1632	III wojna polsko-rosyjska oblężenie Smoleńska	Rzeczpospolita	Rosja	pokój w Polanowie
1633–1634 1633 1633	wojna z Abazy paszą bitwa pod Sasowym Rogiem bitwa pod Kamieńcem Podolskim	Rzeczpospolita	Turcja Chanat Krymski Wołoszczyzna Mołdawia	zwycięstwo Polski
1635	powstanie Sulimy	Rzeczpospolita	Kozacy	stłumienie powstania
1637	powstanie Pawluka bitwa pod Kumejkami	Rzeczpospolita	Kozacy	stłumienie powstania
1638	powstanie Ostranicy bitwa pod Łubniami bitwa pod Żowninem oblężenie nad rzeką Starzec	Rzeczpospolita	Kozacy	stłumienie powstania
1640	najazd tatarski na ziemie polskie	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	klęska Rzeczypospolitej
1643	najazd tatarski na ziemie polskie bitwa nad Surą	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1644	najazd tatarski na ziemie polskie bitwa pod Ochmatowem	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1645–1646	najazd polski na ziemie tatarskie	Rzeczpospolita	Chanat Krymski	zwycięstwo Rzeczypospolitej
1648–1655 1648 1649 1651	powstanie Chmielnickiego bitwa nad Żółtymi Wodami obrona Zbaraża bitwa pod Beresteczkiem inne bitwy	Rzeczpospolita Tatarzy (1654–1655)	Kozacy Chanat Krymski (1649–1654)	nierozstrzygnięta^[2]
1651	powstanie chłopskie Kostki-Napierskiego	Rzeczpospolita	Aleksander Kostka-Napierski	stłumienie powstania
1654–1667 1655 1660	IV wojna polsko-rosyjska bitwa pod Ochmatowem bitwa pod Cudnowem inne bitwy	Rzeczpospolita Tatarzy	Rosja Kozacy	rozejm andruszowski
1655–1660 1655–1660 1655 1655 1656 1656 1657 1657	II wojna północna potop szwedzki bitwa pod Ujściem oblężenie Jasnej Góry bitwa pod Warką bitwa pod Warszawą najazd Jerzego II Rakoczego bitwa pod Czarnym Ostrowem inne bitwy	Rzeczpospolita Austria Prusy (1655–1656, 1657–1660) Dania-Norwegia Holandia Rosja (1656–1658)	Szwecja Prusy (1656–1657) Kozacy Siedmiogród Rosja	pokój w Oliwie
1665–1666 1665 1666	rokosz Lubomirskiego bitwa pod Częstochową bitwa pod Mątwami	Rzeczpospolita	szlachta	nierozstrzygnięta^[3]
1666–1671 1666 1667 1671 1671	wojna polsko-kozacko-tatarska bitwa pod Ścianą bitwa pod Podhajcami bitwa pod Bracławiem bitwa pod Kalnikiem	Rzeczpospolita	Chanat Krymski Kozacy	nierozstrzygnięta
1672–1676 1672 1673	III wojna polsko-turecka oblężenie Kamieńca Podolskiego bitwa pod Chocimiem inne bitwy	Rzeczpospolita	Turcja Chanat Krymski	rozejm w Żurawnie
1683–1699 1683 1698	IV wojna polsko-turecka (w ramach Świętej Ligi) bitwa pod Wiedniem bitwa pod Podhajcami inne bitwy	Rzeczpospolita Austria	Turcja Chanat Krymski	pokój w Karłowicach
1697	wyprawa księcia Conti po koronę polską	August II Mocny	Franciszek Conti	zwycięstwo Augusta
1700	wojna domowa na Litwie bitwa pod Olkienikami	szlachta	Sapiehowie	klęska Sapiehów
1700–1721 1702 1704–1706 1705 1706	III wojna północna bitwa pod Kliszowem wojna domowa w Polsce bitwa pod Warszawą bitwa pod Kaliszem inne bitwy	August II Sas Rosja Dania-Norwegia Saksonia Prusy Hanower	Stanisław Leszczyński Szwecja Turcja	pokój w Nystad
1702–1704	powstanie Paleja	Rzeczpospolita	Kozacy	stłumienie powstania
1715–1716 1715 1716 1716 1716 1716	konfederacja tarnogrodzka bitwa pod Radogoszczą bitwa pod Ryczywołem II bitwa pod Sokalem bitwa pod Lesznem bitwa pod Kowalewem	szlachta	Rosja Saksonia	Sejm niemy
1733–1735 1734 1734 1734	wojna o sukcesję polską oblężenie Gdańska bitwa pod Wyszecinem bitwa pod Miechowem	Stanisław Leszczyński Francja Hiszpania Sabaudia	August III Sas Austria Rosja Saksonia	pokój wiedeński
1764	wojna domowa w Rzeczypospolitej	stronnictwo hetmańskie	Familia Rosja	klęska stronnictwa hetmańskiego
1768–1772 1768 1768 1771	konfederacja barska oblężenie Baru koliszczyzna bitwa pod Lanckoroną inne bitwy	Stanisław August Poniatowski Rosja	szlachta Hajdamacy	I rozbiór Polski
1792	VII wojna polsko-rosyjska bitwa pod Mirem bitwa pod Zelwą bitwa pod Zieleńcami bitwa pod Dubienką bitwa pod Brześciem bitwa pod Markuszowem	Rzeczpospolita	Rosja	II rozbiór Polski
1794	insurekcja kościuszkowska bitwa pod Racławicami insurekcja warszawska insurekcja wileńska powstanie wielkopolskie obrona Pragi inne bitwy	Rzeczpospolita	Austria Prusy Rosja	III rozbiór Polski

Imperium Rosyjskie[edytuj | edytuj kod]

Czas	Konflikt	I strona	II strona	Rezultat
1830–1831	Powstanie listopadowe	Rząd Narodowy	Rosja	upadek powstania
1863–1865	Powstanie styczniowe	Rząd Narodowy	Rosja	upadek powstania

Niezależna Litwa[edytuj | edytuj kod]

Czas	Konflikt	I strona	II strona	Rezultat
1918–1919	Wojna litewsko-sowiecka	Litwa	Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka	zwycięstwo Litwy
1919–1920	Konflikt polsko-litewski	Litwa	Polska	przegrana Litwy

Litwa okupowana przez Niemców i Litwa okupowana przez Sowietów[edytuj | edytuj kod]

Czas	Konflikt	I strona	II strona	Rezultat
1940	Okupacja krajów bałtyckich	Litwa	Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich	wcielenie Litwy do ZSRR
1941	Powstanie na Litwie w 1941 roku	Litewski Front Aktywistów	Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich	zwycięstwo Litwy
1941	Niemiecka okupacja Litwy podczas II wojny światowej	III Rzesza Rząd Tymczasowy Litwy	Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich	wyparcie Niemców z terenów Litwy
1944–1953	Partyzantka litewska (1944–1953)	Litewscy bracia leśni	Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich	stłumienie partyzantki

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Trudno wojnę z Gdańskiem uznać za sukces króla i Rzeczypospolitej. W układzie zawartym 12 XII 1577 Gdańsk za niewielką cenę 220 tys. zł i uznanie Batorego za króla Rzeczypospolitej otrzymał monarsze przebaczenie oraz zniesienie restrykcji nałożonych jeszcze przez Zygmunta Augusta.
↑ Powstanie wykazało, że żadna ze stron nie może zadać decydującego ciosu przeciwnikowi. Na skutek tego Bohdan Chmielnicki oddał się w styczniu 1654 roku pod opiekę cara Rosji. Wydarzenie to doprowadziło do wybuchu nowej wojny polsko-rosyjskiej.
↑ Po zakończeniu rokoszu Lubomirski przeprosił króla Jana Kazimierza, po czym udał się na emigrację. Ze swej strony monarcha musiał zrezygnować z elekcji vivente rege.

[1] Trudno wojnę z Gdańskiem uznać za sukces króla i Rzeczypospolitej. W układzie zawartym 12 XII 1577 Gdańsk za niewielką cenę 220 tys. zł i uznanie Batorego za króla Rzeczypospolitej otrzymał monarsze przebaczenie oraz zniesienie restrykcji nałożonych jeszcze przez Zygmunta Augusta.

[2] Powstanie wykazało, że żadna ze stron nie może zadać decydującego ciosu przeciwnikowi. Na skutek tego Bohdan Chmielnicki oddał się w styczniu 1654 roku pod opiekę cara Rosji. Wydarzenie to doprowadziło do wybuchu nowej wojny polsko-rosyjskiej.

[3] Po zakończeniu rokoszu Lubomirski przeprosił króla Jana Kazimierza, po czym udał się na emigrację. Ze swej strony monarcha musiał zrezygnować z elekcji vivente rege.

[1]

[2]

[3]