Ulica Gwarna we Wrocławiu
| Przedmieście Świdnickie | |||||||||||||
 Od ul. T. Kościuszki do ul. J. Piłsudskiego | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Długość |
232 m | ||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Claassenstrasse | ||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||
| 51°06′02,514″N 17°02′15,095″E/51,100698 17,037526 | |||||||||||||
.jpg)
Ulica Gwarna – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Tadeusza Kościuszki z ulicą Józefa Piłsudskiego, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica należy do kategorii dróg gminnych i ma 232 m długości. Przebiega przez obszar zabudowy śródmiejskiej o intensywnym wykorzystaniu terenu. Koniec ulicy znajduje się przy skrzyżowaniu z ulicą Józefa Piłsudskiego, za którą rozpościera się plac przed dworcem Wrocław Główny. Przy ulicy położonych jest kilka zachowanych z okresu przedwojennego budynków, które zostały ujęte w gminnej ewidencji zabytków, a sama ulica na całej swojej długości przebiega przez obszar Przedmieścia Południowego, którego układ urbanistyczny podlega ochronie i również wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Teren, przez który przebiega ulica Gwarna, stanowił obszar na przedpolu fortyfikacyjnym Starego Miasta rozpościerający się przed Bramą Świdnicką. W XVI wieku nazywany był Wygonem Świdnickim (Schweidnitzer Vorstadt), a obejmował zakres od podwala do współczesnej estakady kolejowej oraz od ulicy Dworcowej. Na początku XIX wieku wzdłuż obecnej ulicy Józefa Piłsudskiego położone były wiejskie domy ogrodników. Teren ten został włączony do miasta w 1808 r.[1][2][3]
Przed powstaniem ulicy Gwarnej od ulicy Tadeusza Kościuszki (Tauentzien Strasse) do ulicy Stanisława Małachowskiego (Flur Strasse), ukosem względem ulicy Gwarnej, przebiegała dawna droga strzelińska. Przy niej, do współczesnej ulicy Dworcowej, położony był stary cmentarz żydowski[4][5][6][7] (Alter Jüdischer Friedhof[8]). Został on założony w 1791 r.[a][4][5][7] Samą ulicę Gwarną założono w 1861 r. Przyczynkiem takiego działania była wzmagająca się potrzeba zapewnienia połączenia między ulicą Tadeusza Kościuszki (Tauentzien Strasse) a ulicą Józefa Piłsudskiego (Garten Strasse)[4][6].
W 1866 r. numeracja posesji przy ulicy wyglądała następująco: od ulicy Tadeusza Kościuszki (Tauentzien Strasse) po stronie zachodniej biegły numery od 1 do 10 w pobliżu ulicy Józefa Piłsudskiego (Garten Strasse), a po stronie wschodniej numeracja biegła w kierunku przeciwnym, tj. teren cmentarza miał przypisane numery 11-17, dalej w rejonie ulicy Tadeusza Kościuszki znajdowały się numery 18 i 19[6]. Później numery nieco się zmieniły, choć przebieg ich zachowywał powyższe zasady. Po stronie zachodniej były numery od 1 do 11, a po stronie wschodniej w kierunku przeciwnym od numeru 12 do 20[8]. Następnie sposób numeracji zmieniono na taki, który w znacznej mierze zachował się do dziś. Wówczas to po stronie zachodniej ulicy posesjom przypisano numery nieparzyste od numeru 1 przy ulicy Tadeusza Kościuszki do numeru 23 przy ulicy Józefa Piłsudskiego, a po stronie wschodniej numery parzyste od numeru 2 przy ulicy Tadeusza Kościuszki do numeru 12 przy ulicy Józefa Piłsudskiego[9][10].
W wyniku działań wojennych prowadzonych w czasie oblężenia Wrocławia w 1945 r. pod koniec II wojny światowej zniszczeniu uległy domy od numeru 3 do numeru 9. Tu po odgruzowaniu terenu urządzono plac zabaw dla dzieci[4]. Po likwidacji cmentarza teren został częściowo zabudowany budynkiem mieszkalnym położonym przy skrzyżowaniu z ulicą Józefa Piłsudskiego a częściowo garażami[4][7]. Ta krótka ulica stała się lokalną, mało ruchliwą i mało uczęszczaną drogą[4].
W lutym 2017 r. rozpoczęto przy ulicy Gwarnej 12 budowę budynku hotelowego z dodatkową funkcją handlowo-usługową i garażem jednopoziomowym[11][12]. Budowa zakończyła się w marcu 2019 r. Powstał tu Best Western Premier Hotel City Center[11][13]. Inwestorem była GWARNA WROCŁAW Sp. z o.o., projekt powstał w biurze SSC Architekci, a generalnym wykonawcą obiektu była firma budowlana Grupa CMP. Budynek ma około 3000 m² powierzchni użytkowej i 64 pokoje hotelowe w standardzie czterech gwiazdek oraz sale konferencyjne, pokoje biznesowe, restaurację i salę fitness. Na dwóch ostatnich piętrach powstały apartamenty dla rodzin z dziećmi[11].
Nazwy[edytuj | edytuj kod]
W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:
Niemiecka nazwa ulicy – Claassenstrasse – upamiętniała Henryka Teodora Classena (urodzonego 25.05.1774 r., zmarłego 22.08.1845 r.), zamożnego wrocławianina, rentiera, patrycjusza miejskiego, który ofiarował miastu znaczną sumę czterystu tysięcy marek na budowę domu starców[4][14] i szpitala, przeniesione później do budynku położonego przy obecnym placu Powstańców Wielkopolskich[14]. Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Wrocławia i ogłoszona w okólniku nr 94 z 20.12.1945 r.[17]
Układ drogowy[edytuj | edytuj kod]
Ulica łączy się z następującymi drogami publicznymi, kołowymi oraz innymi drogami[10]:
| powiązanie | droga | foto | opis |
|---|---|---|---|
| skrzyżowanie | ulica Tadeusza Kościuszki[17][18][19] śródmiejska[20], zbiorcza[21][22] |
|
w prawo i w lewo |
| skrzyżowanie (sygnalizacja świetlna[23]) |
 ul. Józefa Piłsudskiego[17][24][25]śródmiejska[26], zbiorcza[21][27][28] torowisko tramwajowe[26][29][30][31][32] |
|
na pierwszym planie |
Droga[edytuj | edytuj kod]
Ulica Gwarna przebiega ona przez osiedle Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto we Wrocławiu[17][33]. Biegnie od ulicy Tadeusza Kościuszki do ulicy Józefa Piłsudskiego[10][17][34]. Jest drogą publiczną, której przypisano kategorię drogową jako gminną[b] (numer drogi: 105008D[c][17][35], numer ewidencyjny drogi: G1050080264011[17]) Jest drogą klasy dojazdowej[36][37]. Ma 232 m długości[17]. Położona jest na działce ewidencyjnej nr 27, AM-36, obręb Stare Miasto o powierzchni 3985 m²[d][17][38]. Szerokość pasa drogowego w liniach rozgraniczających wynosi około 19 m[39]. Przebiega przez teren położony na wysokości bezwzględnej od około 117,9 do 118,4 m n.p.m.[40] Jezdnia ulicy posiada nawierzchnię brukowaną z kamiennej kostki granitowej, z wyłączeniem odcinka przy skrzyżowaniu z ulicą Józefa Piłsudskiego wraz z przejściem dla pieszych, na którym wykonano nawierzchnię z masy bitumicznej[41][42]. Wzdłuż ulicy urządzono miejsca postojowe i obustronne chodniki[41][36][43].
Na całej swojej długości ulica objęta jest strefą ograniczenia prędkości do 30 km/h[44][29] oraz strefą płatnego parkowania[29]. W ramach strefy ograniczenia prędkości wskazana jest do ruchu rowerowego w powiązaniu z drogami rowerowymi i pasami dla rowerów znajdującymi się w ulicach Tadeusza Kościuszki i Józefa Piłsudskiego[29][45].
Ulicą nie przebiegają jakiekolwiek linie komunikacji miejskiej. Autobusy przejeżdżają w ramach wyznaczonych linii autobusowych ulicą Tadeusza Kościuszki i ulica Józefa Piłsudskiego. W ulicy Józefa Piłsudskiego, przy skrzyżowaniu z ulicą Gwarną, znajduje się przystanek tramwajowy, który wchodzi w skład większego zgrupowania przystanków noszących wspólną nazwę „Dworzec Główny”. Pozostałe przystanki tego zespołu przesiadkowego położone są przy ulicach: Józefa Piłsudskiego, Peronowej, Stawowej i Hugona Kołłątaja[29][30]. Sam dworzec oraz położony po południowej stronie linii kolejowej dworzec autobusowy należą do grupy najważniejszych węzłów przesiadkowych, który klasyfikowany jest jako węzeł śródmiejski[46][47].
.jpg)
Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]
Ulica przebiega przez obszar zabudowy śródmiejskiej[21][48], gęsto wypełniony tkanką miejską[49], charakteryzującej się przemieszaniem zabudowy o podstawowej funkcji mieszkaniowej z zabudową także o innym przeznaczeniu[50]. Obszar ten pod względem podziału na dzielnice urbanistyczne określany jest jako śródmieście, jednostka urbanistyczna Przedmieścia Świdnickiego i Oławskiego. Ponadto pod względem funkcjonalnym wskazano układ pasmowy miasta, a ulica leży w paśmie określanym jako pasmo działalności gospodarczej[47][51][52][53] (centralne pasmo aktywności gospodarczej[54]). Występująca tu wysoka intensywność wykorzystania terenu, przy dominującej funkcji mieszkaniowej, skutkuje także wysoką gęstością zaludnienia, pomimo lokalizacji w tym obszarze największej liczby obiektów usługowych[47][50][51]. W układzie urbanistycznym dominuje ukształtowanie bloków urbanistycznych w postaci kwartałów zabudowy, w ramach których umiejscowiono funkcje reprezentacyjne na zewnątrz kwartału, a funkcje użytkowe do wewnątrz. Dominuje tu pierzejowa zabudowa wzdłuż ulic[50]. Wskazuje się ponadto na gęstą sieć uliczną i linii transportu publicznego[51]. Przy samej ulicy Gwarnej po stronie zachodniej znajduje się pierzeja zachowanych budynków przedwojennych (od pięciu do sześciu kondygnacji nadziemnych), z wyłączeniem fragmentu północnego, gdzie w miejsce zniszczonej zabudowy powstał wolnostojący budynek administracyjny[55][56] (rozebrany). Postuluje się jednak uzupełnienie tej pierzeni zabudową nawiązującą do istniejących budynków[57][58]. Strona wschodnia ulicy jest zagospodarowana mniej jednolicie. Północny fragment to pierzeja z kamienicami i oficynami, połączona z południową pierzeją ulicy Tadeusza Kościuszki[55][56], zabudowa usługowa we wnętrzu kwartału oraz korty tenisowe[56][59]. Wskazuje się na konieczność likwidacji kortów i pawilonu oraz urządzenie terenu zieleni w miejscu dawnego cmentarza żydowskiego, w tym przeprowadzenie wzdłuż dawnej jego granicy reprezentacyjnego trejażu do placu Konstytucji 3 Maja[5] oraz pasażu[60]. Przy południowym fragmencie tej pierzei znajduje się hotel oraz zachodnia ściana szczytowa budynku przy ulicy Józefa Piłsudskiego 106-114, na wprost dworca Wrocław Główny, z neonem „Dobry Wieczór we Wrocławiu”[56][61].
Punkty adresowe, budynki[edytuj | edytuj kod]
Punkty adresowe przy ulicy Gwarnej (wg stanu na luty 2022 r.)[10]:
- strona zachodnia – numery nieparzyste:
- ulica Gwarna 5-7[62]: Komenda Straży Miejskiej[63], budynek biurowy z urzędem administracji publicznej, o 2 kondygnacjach nadziemnych i powierzchni zabudowy wynoszącej 460 m²[64] oraz garaż jednopoziomowy o powierzchni zabudowy wynoszącej 129 m²[65] (obiekty rozebrane)
- ulica Gwarna 11[66]: kamienica[55] mieszkalna o 6 kondygnacjach nadziemnych[67]
- ulica Gwarna 13[68]: kamienica[55] mieszkalna o 6 kondygnacjach nadziemnych[69]
- ulica Gwarna 15[70]: kamienica[55] mieszkalna o 5 kondygnacjach nadziemnych[71]
- ulica Gwarna 17[72]: kamienica[55] mieszkalna o 5 kondygnacjach nadziemnych[73]
- ulica Gwarna 19[74]: kamienica[55] mieszkalna o 5 kondygnacjach nadziemnych[75]
- ulica Gwarna 21[e][76]: kamienica[55] mieszkalna o 5 kondygnacjach nadziemnych[77]
- ulica Gwarna 23[78]: kamienica – hotel[55] z funkcją inną niż mieszkalna o 6 kondygnacjach nadziemnych[79]
- strona wschodnia – numery parzyste:
- ulica Gwarna 2[80]: kamienica[55] mieszkalna o 5 kondygnacjach nadziemnych[81]
- ulica Gwarna 4-6[82]: kamienica[55] mieszkalna o 5 kondygnacjach nadziemnych[83] z częścią handlowo-usługową o 3 kondygnacjach nadziemnych[84]
- ulica Gwarna 6a[85]: PRO-MED Dolnośląskie Centrum Medycyny Profilaktycznej i Bezpieczeństwa Pracy[86] i inne[85], budynek handlowo-usługowy o 3 kondygnacjach nadziemnych i powierzchni zabudowy wynoszącej 492 m²[87]
- ulica Gwarna 10[88]: budynek oświaty nauki i kultury oraz sportowy o 1 kondygnacji nadziemnej i powierzchni zabudowy wynoszącej 494 m²[89], korty tenisowe[59]
- ulica Gwarna 12[90]: budynek niemieszkalny – hotel, z funkcją handlowo-usługową oraz garażem jednopoziomowym, o 6 kondygnacjach nadziemnych[12].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Ulica przebiega przez dwa rejony statystyczne o wykazanej w poniższej tabeli gęstości zaludnienia i ilości zameldowanych osób, przy czym dane pochodzą z 31.12.2021 r.[91]
| Rejon statystyczny nr | Liczba osób zameldowanych | Gęstość zaludnienia [lud./km²] | Położenie | numery adresowe |
|---|---|---|---|---|
| 933390 | 327 | 14 716 | strona zachodnia | od 5 do 23 |
| 933400 | 425 | 14 156 | strona wschodnia | od 2 do 12 |
Ochrona i zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obszar, przez który przebiega ulica, podlega ochronie i jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod pozycją Przedmieście Południowe[92][93][94][95]. Ochronie podlega przede wszystkim historyczny układ urbanistyczny Przedmieścia Południowego kształtowany w różnych okresach historycznych począwszy od XIII wieku, następnie od około 1840 r. do początku lat 60. XX wieku. Obszar ten obejmuje historyczny układ urbanistyczny przedmieścia na południe od Podwala Świdnickiego, w rejonie ulicy Sądowej i Grabiszyńskiej, Kolejowej, placu Rozjezdnego, ulicy Swobodnej, Józefa Piłsudskiego i Dworcowej we Wrocławiu. Stan jego zachowania określa się na 4 – dobry / 5 – bardzo dobry[96][97].
Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki ujęte w gminnej ewidencji zabytków[55]:
| obiekt[f], położenie | powstanie, rodzaj ochrony[g] | fotografia |
|---|---|---|
| strona zachodnia | ||
| Kamienica ulica Tadeusza Kościuszki 65[55][98][99][100] (ulica Gwarna 1[101]) |
około 1890 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][98] |
|
| Kamienica ulica Gwarna 11[55][98][102][103] |
około 1885 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][98][104] |
.jpg)
|
| Kamienica ulica Gwarna 13[55][98][105][106] |
lata 1870-1880 rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][98][104] |
.jpg)
|
| Kamienica ulica Gwarna 15[55][98][107][108] |
lata 1862-1864 rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][98][104] |
.jpg)
|
| Kamienica ulica Gwarna 17[55][98][109][110] |
około 1900 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][98][104] |
.jpg)
|
| Kamienica, obecnie budynek mieszkalny z usługowym przyziemiem ulica Gwarna 19[55][98][111][112] |
około 1910 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][98][104] |
.jpg)
|
| Kamienica ulica Gwarna 21[e][55][113] |
około 1910 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][114] |
.jpg)
|
| około 1910 r., lata 2007-2009 (remont generalny) rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][98][114] |
| |
| strona wschodnia | ||
| Kamienica ulica Tadeusza Kościuszki 67, ulica Gwarna 2[55][119][120][121] |
około 1890 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][122] |
|
| Kamienica ulica Gwarna 4-6[55][123][124] |
1862 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][122][125] |
|
| Oficyna mieszkalna, obecnie siedziba Spółdzielni Usług Kominiarskich "Florian" ulica Tadeusza Kościuszki 69a[55][126][127] |
około 1900 r. rodzaj ochrony: gez, mpzp[55][122] |
|
| zamknięcie osi widokowej w kierunku południowym | ||
| Zespół budowlany stacji kolejowej Wrocław Główny przy dworcu osobowym Piłsudskiego/Borowska/Sucha/Pułaskiego zespół[55][128] |
lata 1855-1857, lata 1889-1904, XX wiek, lata 2010-2012 (remont, modernizacja) rodzaj ochrony: gez, mpzp[55] |
|
 Zespół budowlany stacji Dworca Górnośląskiegoulica Stanisława Małachowskiego 11-13[55][129][130][131][132][133] |
1842 r. rodzaj ochrony: rejestr zabytków pod nrem A/2369/446/Wm z dnia 31.05.1989 r.[55][132] |
|
| Dworzec osobowy w zespole stacji kolejowej Wrocław Główny ulica Józefa Piłsudskiego 105[55][132][134][135][136][137] |
lata 1855-1857 (projekt Wilhelm Grapow), lata 1889-1904, XX wiek, lata 2010-2012 (remont, modernizacja) rodzaj ochrony: rejestr zabytków pod nrem 248 z dnia 21.06.1966 r.[55][132][134][135][136][137], zmiana numeru rejestru decyzji nr A/2782/248 z 4.09.2010 r.[136] |
|
Baza TERYT[edytuj | edytuj kod]
Dane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC)[138]:
- województwo: DOLNOŚLĄSKIE (02)
- powiat: Wrocław (0264)
- gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Stare Miasto (0264059) delegatura
- Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Stare Miasto (0986946) delegatura
- kategoria/rodzaj: ulica
- Nazwa ulicy: ul. Gwarna (06415)[139][140].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W różnych źródłach można odnaleźć różne daty założenia cmentarza: 1761 r., 1771 r. lub 1791 r.[4][5][7].
- ↑ Nadanie ulicy Gwarnej kategorii drogi gminnej nastąpiło uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej z 14.05.1987 r. nr XVII/107/87[17].
- ↑ Nadanie ulicy Gwarnej numeru drodze gminnej nastąpiło uchwałą Zarządu Województwa Dolnośląskiego z 25.06.2003 r. nr 351/II/03[17].
- ↑ Według geoportalu Geoinfo Portal (GIPortal2) prowadzonego przez Zarząd Geodezji, Kartografii i Katastru Miejskiego we Wrocławiu, powierzchnia działki ewidencyjnej na której położona jest ulica Gwarna jest nieco inna i wynosi 3 976 m²[141].
- ↑ a b Ze względu na częściową rozbiórkę i przebudowę dane dotyczące budynku przy ulicy Gwarnej 21 mogą być nieaktualne (Hotel Grand) – kamienica nie istnieje, a w jej miejscu przewidziano nową zabudowę[142][143]. Tym bardziej, iż wyłączono ochronę tego budynku w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego[98].
- ↑ Uwaga, część informacji o aktualnym stanie budynku i sposobie jego użytkowania zapodana na wrocławskim geoportalu, mapie gminnej ewidencji zabytków, może być niekatualna.
- ↑ Rodzaj ochrony: gez – gminna ewidencja zabytków, mpzp – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, inny lub rejestr zabytków.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 723 (Przedmieście Świdnickie).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 673 (Piłsudzkiego Józefa).
- ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 263-267 (Świerczewskiego).
- ↑ a b c d e f g h i j Antkowiak 1970 ↓, s. 65 (Gwarna).
- ↑ a b c d RMWr 2000 ↓, § 16 ust. 41-43.
- ↑ a b c UMWD 2022 ↓, Mapy historyczne: 1866.
- ↑ a b c d Bielawski i b.d. ↓.
- ↑ a b c UMWD 2022 ↓, Mapy historyczne: 1901.
- ↑ a b UMWD 2022 ↓, Mapy historyczne: 1926-37.
- ↑ a b c d UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 1947 ul. Gwarna.
- ↑ a b c urbanity.pl 2022 ↓, Best Western Premier Hotel City Center.
- ↑ a b ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 26401_1.0001.AR_36.30/6.2_BUD.
- ↑ a b UMWD 2022 ↓, Ewidencja obiektów hotelarskich.
- ↑ a b c d Heyduk 2012 ↓, s. 31 (Claassenstr.).
- ↑ ZDiUM drogi 2022 ↓, poz. 5413 (Stawowa).
- ↑ UMWD 2022 ↓, Mapy historyczne: 1948.
- ↑ a b c d e f g h i j k ZDiUM drogi 2022 ↓, poz. 1506 (Gwarna).
- ↑ ZDiUM drogi 2022 ↓, poz. 2422-2425 (Kościuszki Tadeusza).
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA: nr 639 (ul. Tadeusza Kościuszki).
- ↑ RMWr 2000 ↓, § 20 pkt 4, 5.
- ↑ a b c UMWr SIP Studium 2018 ↓, mapa.
- ↑ UMWr BIP 2019 ↓, Projekt: MPZP § 35 ust. 2 pkt 1.
- ↑ ZDiUM sygnalizacja 2022 ↓, s. 1 (poz. 43).
- ↑ ZDiUM drogi 2022 ↓, poz. 4206-4208 (Piłsudskiego Józefa).
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA: nr 84 (ul. marsz. Józefa Piłsudskiego).
- ↑ a b RMWr 2000 ↓, § 20 pkt 8.
- ↑ UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 22 ust. 2 pkt 1.
- ↑ UMWr BIP 2019 ↓, Projekt: MPZP § 32 ust. 2 pkt 1.
- ↑ a b c d e UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Komunikacja i transport.
- ↑ a b UMWr SKM 2022 ↓.
- ↑ UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 22 ust. 2 pkt 3.
- ↑ UMWr BIP 2019 ↓, Projekt: MPZP § 32 ust. 2 pkt 4.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Osiedla Wrocławia.
- ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 216-217 (Rejtana).
- ↑ UMWD 2022 ↓, BDOT10k.
- ↑ a b RMWr 2000 ↓, § 20 pkt 45.
- ↑ UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 27 ust. 2 pkt 1.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa własności: dz. Stare Miasto, AR_36, 27.
- ↑ UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 27 ust. 2 pkt 2, rys. planu.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa wysokościowa.
- ↑ a b GUGiK 2022 ↓, Geoportal krajowy, obiekty topograficzne.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, BDOT500.
- ↑ UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 27 ust. 2 pkt 3.
- ↑ RMWr 2000 ↓, § 11 ust. 4 pkt 2.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Mapa rowerowa.
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 263, 266.
- ↑ a b c UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 359-360 (KJU A8).
- ↑ Mironowicz 2016 ↓, s. 33 (Ryc. 13).
- ↑ Mironowicz 2016 ↓, s. 32.
- ↑ a b c Mironowicz 2016 ↓, s. 34.
- ↑ a b c UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 25-26.
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 132.
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. Rys. 5.
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 131.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Gminna Ewidencja Zabytków.
- ↑ a b c d ZGKiKM 2022 ↓, EGiB.
- ↑ RMWr 2000 ↓, § 16 pkt 30-32.
- ↑ UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 17, rys. planu.
- ↑ a b UMWr OS 2019 ↓.
- ↑ RMWr 2000 ↓, § 16 ust. 35 pkt 9.
- ↑ Molecki 2013 ↓.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 36438 ul. Gwarna 5-7.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 284 ul. Komenda Straży Miejskiej.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.20/7.1_BUD.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.20/7.2_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 37680 ul. Gwarna 11.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.22.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 56133 ul. Gwarna 13.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.20/25.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 23514 ul. Gwarna 15.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.24.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 45040 ul. Gwarna 17.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.24.2_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 56636 ul. Gwarna 19.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.24.3_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 18416 ul. Gwarna 21.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.25/1.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 21616 ul. Gwarna 23.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.26.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 42752 ul. Gwarna 2.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.28/6.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 38094 ul. Gwarna 4-6.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.28/2.1_BUD.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.28/2.2_BUD.
- ↑ a b UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 28920 ul. Gwarna 6a.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, POI nr 15055 gabinet lekrza.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.28/9.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 24084 ul. Gwarna 10.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.29/1.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, UiA nr 76534 ul. Gwarna 12.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Demografia.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 53.
- ↑ WUOZ 2018 ↓, Przedmieście Południowe.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 10413.
- ↑ UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 7 pkt 3 lit. a, pkt 4.
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 359-360 (KJU A8).
- ↑ WUOZ 2018 ↓, Przedmieście Południowe - karta ewidencyjna.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p UMWr BIP 2021 ↓, Projekt: MPZP § 7 pkt 3 lit. b.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3632.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 3459.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1992.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2043.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1995.
- ↑ a b c d e RMWr 2000 ↓, § 16 ust. 26.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2044.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1996.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2045.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1997.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2046.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1998.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2047.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1999.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2048.
- ↑ a b RMWr 2000 ↓, § 16 ust. 23.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2049.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 2000.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 6387.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 6061.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3633.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1993.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 3460.
- ↑ a b c RMWr 2000 ↓, § 16 ust. 34.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2042.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1994.
- ↑ RMWr 2000 ↓, § 16 ust. 38.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3634.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 3461.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 6388.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 4467.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 4256-4258.
- ↑ NID geoportal 2022 ↓, Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.96177.
- ↑ a b c d NID 2021 ↓, s. 218.
- ↑ NID zabytek.pl 2022 ↓, g-268942 (Dworzec Górnośląski).
- ↑ a b UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3689.
- ↑ a b WUOZ 2022 ↓, poz. 6063.
- ↑ a b c NID geoportal 2022 ↓, Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.92920.
- ↑ a b NID zabytek.pl 2022 ↓, g-268942 (Dworzec kolejowy - Wrocław Główny).
- ↑ GUS 2022 ↓, ULIC.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2022 ↓, nr 1947 ul. Gwarna.
- ↑ GUS 2022 ↓, ULIC: 06415.
- ↑ ZGKiKM 2022 ↓, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.27.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2022 ↓, Decyzje architektoniczne: dec. 3128/2016.
- ↑ Ratajczak 2021 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zygmunt Antkowiak, Ulice i place Wrocławia, Wrocław-Warszawa-Kraków, seria: Biblioteka Wrocławska, tom 11, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970, Zam nr A/185/70 (C-9) (pol.).
- Krzysztof Bielawski, WROCŁAW (ul. Gwarna), cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2022-02-25] (pol.).
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal Krajowy, GUGiK – Geoportal Krajowy [dostęp 2022-02-25] (pol.).
- Główny Urząd Statystyczny, Rejestr TERYT [online], GUS [dostęp 2022-02-18] (pol.).
- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Andrzej Heyduk, Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Wratislavia.net, 2012 [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- Izabela Mironowicz, Analiza funkcjonalna osiedli Wrocławia, AFO, Badanie i publikacja współfinansowana przez miasto Wrocław (www.wroclaw.pl), Wrocław: Fundacja Dom Pokoju, 2016, ISBN 978-83-941467-3-3 (pol.).
- Bogusław Molecki, Dobry wieczór we Wrocławiu - historia neonu [online], 1 kwietnia 2013 [dostęp 2022-02-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-12] (pol.).
- Narodowy Instytut Dziedzictwa, Geoportal o zabytkach, NID [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- Narodowy Instytut Dziedzictwa, Portal zabytek.pl, NID [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- Narodowy Instytut Dziedzictwa, Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Województwo dolnośląskie [online], NID, 31 grudnia 2021 [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- Rada Miejska Wrocławia, Uchwała XVII/529/00 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 20 stycznia 2000 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Przedmieścia Świdnickiego we Wrocławiu, „uchwały RMWr.”, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia / Urząd Miejski Wrocławia, Baza Aktów Własnych / Biuletyn Urzędowy RMW z 4 lutego 2000 r. Nr 1, poz.4; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 11 kwietnia 2000 r. Nr 12, poz.219. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2019 r. poz.6310. [Data ogłoszenia: 7 listopada 2019 r.], Wrocław, 20 stycznia 2000 [dostęp 2021-04-30] (pol.).
- Jarek Ratajczak, Piłsudskiego się zmienia. Historyczna wieża już na hotelu Grand, Oficjalny portal internetowy Wrocławia, Przedsiębiorczy Wrocław 2030, Urząd Miejski Wrocławia, 1 lipca 2021 [dostęp 2022-02-23] (pol.).
- Urbanity.pl, Wrocław: WebMediaTech [dostęp 2022-02-23].
- Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Geoportal Dolny Śląsk, UMWD Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2022-02-24] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Obiekty sportowe we Wrocławiu, Oficjalny portal internetowy Wrocławia, Centrum Informacji Urzędu Miejskiego, Wrocław, 12 czerwca 2019 [dostęp 2022-02-25] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Opiniowanie projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulic Hugona Kołłątaja i Tadeusza Rejtana we Wrocławiu, Oficjalny portal internetowy Wrocławia, Biuletyn Informacji Publicznej, Wrocław, 13 grudnia 2021 [dostęp 2022-02-11] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Opiniowanie projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie placu gen. Tadeusza Kościuszki i ulicy marszałka Józefa Piłsudskiego we Wrocławiu, Oficjalny portal internetowy Wrocławia, Biuletyn Informacji Publicznej, Wrocław, 25 września 2019 [dostęp 2022-02-11] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Schematy komunikacji zbiorowej, Oficjalny portal internetowy Wrocławia, Centrum Informacji Urzędu Miejskiego, Wrocław, 8 lutego 2022 [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, System Informacji Przestrzennej Wrocławia – Ewidencja Miejscowości, Ulic i Adresów Wrocławia, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Zespół ds. Nazewnictwa Ulic i Adresów w ramach Wydziału Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2022-02-21] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, System Informacji Przestrzennej Wrocławia – Mapy, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2022-02-21] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2022-02-21] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Zabytki Wrocławia, Magdalena Wankowska, Monika Florczak, Marta Kolibska, Data ostatniej aktualizacji: 22.06.2021 r. g. 13:45, Urząd Miejski Wrocławia, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, 22 czerwca 2021 [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, Wykazy zabytków, dawne województwo wrocławskie, miasto Wrocław, Piotr Jędrzejewski, Anna Olech, Biuletyn Informacji Publicznej - Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, 12 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-27] (pol.).
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, Wykazy zabytków, obszary urbanistyczne Wrocław, Piotr Jędrzejewski, Anna Olech, Biuletyn Informacji Publicznej - Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, 17 października 2018 [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wykaz dróg w Zarządzie Dróg i Utrzymania Miasta we Wrocławiu, „ZDiUM/Infrastruktura/Drogi”, ZDJOGA/NOXE/, ZDiUM, Wrocław, 3 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wykaz sygnalizacji świetlnych, „ZDiUM/Infrastruktura/Sygnalizacja świetlna na skrzyżowaniach”, ZDiUM, Wrocław [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- Zarząd Geodezji, Kartografii i Katastru Miejskiego we Wrocławiu, Geoinfo Portal (GIPortal2), ZGKiKM we Wrocławiu [dostęp 2022-02-18] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ulica Gwarna, [w:] Wrocław, Przedmieście Świdnickie [online], fotopolska.eu, ID: u149091 [dostęp 2022-02-21] (pol.).
- ul. Gwarna, [w:] Wrocław, Przedmieście Świdnickie [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 586265 [dostęp 2022-02-21] (pol.).
- ul. Gwarna [online], wikimapia.org [dostęp 2022-02-21] (pol.).