Antytrynitaryzm
|
Ten artykuł od 2014-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Antytrynitaryzm (gr. anty + łac. trinitas – przeciw Trójcy) – nurt doktrynalny występujący w wielu różnych wyznaniach chrześcijańskich, nieuznający nauki o Trójcy Świętej i nie uznający Boskości Chrystusa. Zapoczątkowany został w I wieku n.e. Głównym założeniem antytrynitaryzmu jest wiara w Boga w jednej osobie w postaci, w jakiej ich zdaniem występowała u pierwszych chrześcijan, a wcześniej w judaizmie. W tym zakresie występują różnice z wyznawcami dogmatu o Trójcy Świętej.
Różne poglądy[edytuj | edytuj kod]
Antytrynitarze wyznają dość jednolite poglądy na temat natury Boga Ojca (lub po prostu Boga), zaś niejednolite na temat natury Syna Boga – Jezusa Chrystusa oraz Ducha Świętego. Nie tworzą więc jednej spójnej grupy – łączy ich jedynie to, że odrzucają doktrynę o Bogu w takiej postaci, w jakiej jest powszechnie przyjmowana przez większość wyznań chrześcijańskich, głównie przez katolicyzm, prawosławie i większość protestantów.
Ogólnie rzecz biorąc, różne nauki o Bogu w chrześcijaństwie (wliczając także trynitaryzm) różnią się między sobą w kilku punktach. Są to:
- problem jedności Bóstwa – dotyczy on przede wszystkim pytania, na czym dokładnie polega jedność Ojca, Syna i Ducha Świętego, co jest również związane z pytaniem o prawdziwy monoteizm i tym samym o tożsamość Boga Ojca;
- natura Syna Bożego – istnieją zróżnicowane poglądy na temat Jego bóstwa i synostwa, a więc relacji Syna względem Boga Ojca, a także na temat Jego człowieczeństwa, co jest również związane z Jego wcieleniem i orędownictwem;
- natura Ducha Świętego – zróżnicowane poglądy dotyczą głównie bóstwa Ducha Świętego oraz kwestii Jego osobowości, szczególnie w kontekście Jego relacji względem Ojca i Syna oraz Jego działalności na Ziemi wśród wierzących.
Zatem doktryny odrzucające wiarę w Trójcę Świętą mogą być bardzo zróżnicowane. Wśród różnych doktryn antytrynitarnych można wymienić m.in.:
- unitarianizm
- subordynacjonizm, w tym arianizm i semiarianizm
- monarchianizm, w tym adopcjanizm, modalizm i sabelianizm
- duchobórstwo, w tym macedonianizm
- tryteizm.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Do antytrynitarzy należeli starożytni judeochrześcijanie (częściowo, np. ebionici), arianie (zaprzeczający boskiej naturze Jezusa Chrystusa) i macedonianie (zaprzeczający boskiej naturze Ducha Świętego). Różne antytrynitarne nurty, takie jak adopcjanizm oraz arianizm, istniały wspólnie z tzw. głównym prądem chrześcijaństwa do czasu formalnego uchwalenia doktryny o współistotności Ojca i Syna (będącej podstawą doktryny Trójcy Św.) w 325 roku.
Nowożytny antytrynitaryzm zapoczątkowali w XVI w. Bracia polscy, zwani także arianami.
Współcześnie do antytrynitarzy zaliczają się:
- Adwentyści Dnia Siódmego – Trzecia Część
- Ruch świętych w dniach ostatnich (w tym Mormoni i Strangici)
- Chrystadelfianie
- Chrześcijanie Dnia Sobotniego
- Jednota Braci Polskich
- Świadkowie Jehowy[1][2]
- Świecki Ruch Misyjny „Epifania”
- Unitarianie
- Zielonoświątkowcy Jedności Bóstwa
- Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego
- Zbory Boże Chrześcijan Dnia Siódmego
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prawda o Ojcu, Synu i duchu świętym. W: Czego naprawdę uczy Biblia? [on-line]. jw.org. s. 201–204.
- ↑ Trójca. Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 365–388. ISBN 83-86930-47-0.