Leszczowate
wieś | |
Dawna cerkiew | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo |
Brelików–Leszczowate[2] |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
13 |
Kod pocztowy |
38-711[5] |
Tablice rejestracyjne |
RBI |
SIMC |
0358233[6] |
Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego | |
49°30′30″N 22°32′34″E/49,508333 22,542778[1] |
Leszczowate (w latach 1977–1981 Zalesie) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Różańcowej w Wańkowej[7].
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0358240 | Dolny Koniec | część wsi |
0358256 | Górny Koniec | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś lokowana w 1540 roku na prawie magdeburskim. Od tego czasu należała do rodziny Kraińskich. Pierwszym właścicielem z tej rodziny był Andrzej Kraiński. W Leszczowatem urodził się syn Andrzeja – Krzysztof Kraiński (1556–1618), kaznodzieja kalwiński i superintendent kościołów w Małopolsce, kaznodzieja w Lublinie, Opolu Lubelskim i Łaszczowie, pisarz teologiczny. W XIX w mieszkał tam wybitny wojskowy i inżynier Edmund Kraiński (1804–1887). Ukończył akademię wojskową w Wiedniu i odbył pięcioletnią służbę w korpusie inżynierów armii austriackiej. W 1828 w stopniu porucznika podał się do dymisji i osiadł w dobrach Leszczowate i Maćkowa Wola.
Następnie majątek przejął jego syn Wincenty Kraiński (1846-1924), poseł na Sejm Krajowy Galicji I, II i III kadencji. Ostatnim właścicielem z rodziny Kraińskich był Edmund Kraiński (1887-1965), syn Wincentego, który sprzedał majątek w 1939 roku. Istniejąca do dzisiaj cerkiew została ufundowana przez rodzinę Kraińskich, o czym informuje tabliczka. Znajdujący się obok cerkwi grobowiec 3 członków rodziny Kraińskich splądrowany przez żołnierzy KBW został odbudowany przez mieszkańców wsi.
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie leskim województwa lwowskiego. 30 lipca 1944 roku bojówka UPA dokonała pierwszych w tej miejscowości zbrodni na Polakach. Drewniany dwór został spalony a właściciele zamordowani. Łącznie w latach 1944-1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali we wsi lub jej okolicy 42 Polaków[niewiarygodne źródło?][10].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa:[11]
- cerkiew św. Paraskewy, drewniana, z 1922, nr rej.: A-790 z 29.04.1975, obecnie kościół rzymskokatolicki,
- dzwonnica, drewniana, z XVIII w., przebudowywana w 2. poł. XIX w., nr rej. jw.
Urodzeni w Leszczowatem
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Kraiński, słynny kalwiński kaznodzieja
- Dezydery Smoczkiewicz, – poseł na Sejm IV kadencji (1935–1938), ofiara zbrodni katyńskiej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 67421
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ Wieś Zarzecze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 646 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015/2016 (s. 328) ISSN 1429-6314
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-22)]. (pol.).
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 382, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2012-06-30. [dostęp 2012-10-31].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Leszczowate, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 172 .
- Zamordowani przez UPA