Przejdź do zawartości

Park Mikołaja Kopernika we Wrocławiu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy parku we Wrocławiu. Zobacz też: parki o tej nazwie w innych miastach.
Park Mikołaja Kopernika
Ilustracja
Wejście do parku (zachodnia brama)
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Dzielnica

Stare Miasto

Powierzchnia

2,75[1][2][3] ha

Data założenia

13 maja 1967 r.[1][2][3]

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Park Mikołaja Kopernika”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Park Mikołaja Kopernika”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Park Mikołaja Kopernika”
Ziemia51°06′17″N 17°02′04″E/51,104722 17,034444
Multimedia w Wikimedia Commons

Park Mikołaja Kopernika (dawniej: Park Staromiejski[3], Ogród Staromiejski[4], Park Hanki Sawickiej[2][3]; niem. Zwingerpark lub Zwingergarten[2]) – park miejski zlokalizowany we Wrocławiu, w rejonie tzw. Promenady Staromiejskiej, po wewnętrznej stronie Fosy Miejskiej (która wyznacza południową granice parku)[3][5]. Obecna nazwa parku obowiązuje na podstawie Uchwały Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 października 1993 roku (nr LXXI/454/93) w sprawie nazw parków i terenów leśnych istniejących we Wrocławiu[5]. Od wschodu park ogranicza ulica Wierzbowa i budynek dawnego pałacu Leipzigera. Za nimi jest plac, na którym usytuowany jest pomnik Mikołaja Kopernika[3]. Północną granicę parku wyznacza ulica Teatralna oraz stojący za nią budynek dawnej łaźni miejskiej. Od zachody park ogranicza plac Teatralny i ulica Bożego Ciała. W ich bezpośrednim sąsiedztwie zlokalizowany jest budynek Wrocławskiego Teatru Lalek. Nieco dalej, przy ulicy Świdnickiej, stoi pomnik Bolesława Chrobrego[3][6]. Inspiracją dla założenia parku w tym miejscu były XIX-wieczne Ogrody Tivoli w Kopenhadze[4].

W parku znajduje się m.in. karuzela wolnoobrotowa dla dzieci. Atrakcja ta jest jednak czynna wyłącznie podczas dobrej pogody[4].

  • Budynek Teatru Lalek
    Budynek Teatru Lalek
  • Karuzela wolnoobrotowa
    Karuzela wolnoobrotowa
  • Woliera
    Woliera
  • Pomnik Mikołaja Kopernika
    Pomnik Mikołaja Kopernika

Kompozycja

[edytuj | edytuj kod]
Pomnik Amora na Pegazie
Chłopiec z łabędziem

Swoją kompozycją park przypomina przedwojenny miejski ogród z alejkami w charakterystycznym XIX-wiecznym układzie. Otacza go wysokie, kute, ażurowe ogrodzenie[4]. W samym parku znajduje się plac zabaw dla dzieci[3][4][7], a w południowo-wschodniej części usytuowany jest pomnik „Amor na Pegazie” (niem. Amor auf dem Pegasus)[3][7]. Od strony Teatru Lalek zainstalowana jest natomiast fontanna „Chłopiec z łabędziem” (niem. Knabe mit dem Schwan)[4][8], pochodząca z 1834 roku, zniszczona podczas II wojny światowej i odtworzona dopiero w 2010 r.[8]

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W XVI wieku na terenie obecnego parku zlokalizowana była strzelnica Bractwa Kurkowego[3], związanego z budynkiem Resury Kupieckiej (obecnie mieści się tam Teatr Lalek). W II połowie XVIII w. strzelnicę przekształcono w Ogród Staromiejski. Jego projektantem był Johann Friedrich Knorr. W 1853 roku rada kupiecka odkupiła od miasta część przyległych terenów, powiększając w ten sposób powierzchnię ogrodu. Został on następnie gruntownie przebudowany, według projektu i pod nadzorem Heinricha Göpperta. To on wprowadził na teren ogrodu wiele nowych odmian krzewów i drzew, m.in.: platany klonolistne (Platanus acerifolia), tulipanowce (Liriodendron), surmie (Catalpa), wiciokrzewy (Lonicera), różaneczniki (Rhododendron) oraz żywotniki wschodnie (Platycladus orientalis) i żywotniki zachodnie (Thuja occidentalis)[9].

W 1891 r. ogród przeszedł ponowną rozbudowę, zgodnie z projektem ówczesnego dyrektora Ogrodu Botanicznego w Berlinie[9]. Inspiracją dla nowych założeń były XIX-wieczne Ogrody Tivoli w Kopenhadze[4]. W 1917 r., zrealizowano niektóre założenia Carla Ferdinanda Langhansa. W ten sposób, zgodnie z założeniami francuskimi, w ogrodzie zapanowała symetria. We jego wschodniej części powstał natomiast ogród warzywny[9].

Wszystkie budowle znajdujące się na terenie ogrodu (tj. oranżeria, musza koncertowa, dom ogrodnika i pergola), a także jego ogrodzenie, zostały zniszczone podczas II wojny światowej. Pierwsze próby renowacji ogrody miały miejsce w latach 60. XX w.[9], jednak dopiero w latach 2009–2010 jego przeprowadzono gruntowną renowację i modernizację, wzorując się na jego wyglądzie z 1894 r. Wówczas powstało m.in. nowe ogrodzenie okalające oraz letnia scena teatru[2].

Przyroda

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie szatę roślinną parku tworzą głównie: cisy pospolite (Taxus baccata), platany klonolistne (Platanus acerifolia), klony (Acer), buki zwyczajne (Fagus silvatica), robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia), żywotniki (Thuja), grzybienie białe (Nymphaea alba)[3][10], lilaki (Syringa), derenie(Cornus), wiciokrzewy (Lonicera) oraz śnieguliczki (Symphoricarpos)[10].

W parku rosną również dwa miłorzęby dwuklapowe (Ginkgo biloba)[3][10][11][12][13] oraz wiązowiec zachodni (Celtis occidentalis)[10][11][14], które ustanowiono pomnikami przyrody.

W rejonie fosy można spotkać kaczki krzyżówki (Anas platyrhynchos), łabędzie nieme (Cygnus olor) oraz mewy śmieszki (Chroicocephalus ridibundus). Ciekawostką są również występujące w tym miejscu żółwie czerwonolice (Trachemys scripta elegans), które najprawdopodobniej zostały wypuszczone na wolność przez dawnych właścicieli[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Park Staromiejski im. Mikołaja Kopernika [online], Polska-org.pl [dostęp 2024-09-08].
  2. ↑ a b c d e Park Staromiejski im. Mikołaja Kopernika [online], Fotopolska.eu [dostęp 2024-09-08].
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l Park Mikołaja Kopernika: amor, astronom i miłorzęby [online], Wrocław Nasze Miasto, 28 września 2009 [dostęp 2024-09-08].
  4. ↑ a b c d e f g Ogród Staromiejski [online], VisitWroclaw.eu, 2 sierpnia 2022 [dostęp 2024-09-08].
  5. ↑ a b Uchwała Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 października 1993 roku (nr LXXI/454/93) w sprawie nazw parków i terenów leśnych istniejących we Wrocławiu [online], Urząd Miejski Wrocławia – Baza Aktów Własnych [dostęp 2024-08-26].
  6. ↑ Pomnik króla Bolesława Chrobrego [online], Polska-org.pl [dostęp 2024-09-08].
  7. ↑ a b Pomnik Amora na Pegazie [online], Polska-org.pl [dostęp 2024-09-08].
  8. ↑ a b Fontanna Chłopiec z łabędziem [online], Polska-org.pl [dostęp 2024-09-08].
  9. ↑ a b c d Ogród staromiejski – Park Staromiejski [online], Punkt Informacji Kulturalnej – Wrocław [dostęp 2024-09-15].
  10. ↑ a b c d e Elżbieta Węgrzyn, Parki Wrocławia [online], Przyroda.wroclaw.pl [dostęp 2024-09-08] [zarchiwizowane z adresu 2010-08-29].
  11. ↑ a b Elżbieta Węgrzyn, Wrocławskie pomniki przyrody [online], Przyroda.wroclaw.pl [dostęp 2024-09-08] [zarchiwizowane z adresu 2010-03-08].
  12. ↑ Uchwała Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 28 września 2001 roku (nr XXXIX/1193/01) w sprawie uznania za pomnik przyrody miłorzębu dwuklapowego (Ginkgo biloba) rosnącego w Parku Kopernika we Wrocławiu [online], Urząd Miejski Wrocławia – Baza Aktów Własnych [dostęp 2024-09-08].
  13. ↑ Uchwała Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 28 września 2001 roku (nr XXXIX/1194/01) w sprawie uznania za pomnik przyrody miłorzębu dwuklapowego (Ginkgo biloba) rosnącego w Parku Kopernika we Wrocławiu [online], Urząd Miejski Wrocławia – Baza Aktów Własnych [dostęp 2024-09-08].
  14. ↑ Uchwała Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 28 września 2001 roku (nr XXXIX/1195/01) w sprawie uznania za pomnik przyrody wiązowca zachodniego (Celtis occidentalis) rosnącego w Parku Kopernika we Wrocławiu [online], Urząd Miejski Wrocławia – Baza Aktów Własnych [dostęp 2024-09-08].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Zieleń we Wrocławiu
Ogólne
Ogrody
Parki
Lasy
Lasy Państwowe
Lasy komunalne
Wzniesienia, kopce
Bulwary
Skwery
Pozostałe

Herb Wrocławia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Park_Mikołaja_Kopernika_we_Wrocławiu&oldid=74768186”