Sadi Carnot

Sadi Carnot
Data i miejsce urodzenia	11 sierpnia 1837 ; Limoges
Data i miejsce śmierci	25 czerwca 1894 ; Lyon
	5. Prezydent Republiki Francuskiej; Współksiążę Andory
Okres	od 3 grudnia 1887; do 25 czerwca 1894
Poprzednik	Jules Grévy
Następca	Jean Casimir-Perier
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Ten artykuł od 2025-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Marie-François Sadi Carnot (ur. 11 sierpnia 1837 w Limoges, zm. 25 czerwca 1894 w Lyonie) – francuski polityk, przywódca lewicy w Zgromadzeniu Narodowym i prezydent III Republiki.

Życiorys

Pochodził ze znanej francuskiej rodziny Carnot. Był synem Lazare’a Hippolyte’a i wnukiem Lazare’a Nicolasa. Studiował w École polytechnique. W 1863 ukończył też École nationale des ponts et chaussées. Karierę polityczną zaczął jako członek Zgromadzenia Narodowego w latach (1871–1875). W roku 1876 został deputowany do umiarkowanej lewicy i został jej przewodniczącym w 1881 roku.

Piastował urząd ministra robót publicznych (1880–1881) oraz finansów (1885–1886). Pełnił urząd prezydenta Francji w latach 1887–1894. Podczas jego prezydentury ujawniono w latach 1892–1893 wielki skandal korupcyjny związany z budową kanału panamskiego.

Zawarł sojusz francusko-rosyjski przeciwko Niemcom. Był przeciwnikiem generała Boulangera.

W czasie wizytacji Wystawy Światowej w Lyonie został zasztyletowany przez włoskiego anarchistę Santa Caseria. Był to ostatni wielki zamach w ówczesnej fali anarchistycznego terroru.

[g-1] Andora została anektowana przez Aragonię (1512–1513)

[A]

II Republika (1848−1852)	Ludwik Napoleon Bonaparte
III Republika (1871−1940)	Adolphe Thiers (1871–1873) Patrice de Mac Mahon (1873–1879) Jules Grévy (1879–1887) Sadi Carnot (1887–1894) Jean Casimir-Perier (1894–1895) Félix Faure (1895–1899) Émile Loubet (1899–1906) Armand Fallières (1906–1913) Raymond Poincaré (1913–1920) Paul Deschanel (1920) Alexandre Millerand (1920–1924) Gaston Doumergue (1924–1931) Paul Doumer (1931–1932) Albert Lebrun (1932–1940)
IV Republika (1940−1959)	Vincent Auriol (1947–1954) René Coty (1954–1959)
V Republika (od 1959)	Charles de Gaulle (1959–1969) Georges Pompidou (1969–1974) Valéry Giscard d’Estaing (1974–1981) François Mitterrand (1981–1995) Jacques Chirac (1995–2007) Nicolas Sarkozy (2007–2012) François Hollande (2012–2017) Emmanuel Macron (od 2017)
Pełniący obowiązki	Alain Poher (1969, 1974)

Hrabiowie Foix	Roger Bernard III (1278–1302) Gaston I (1302–1315) Gaston II (1315–1343) Gaston III (1343–1391) Mateusz (1391–1396) Mateusz (1396–1398) Izabela (1398–1413) Archibald (1398–1413) Jan I (1413–1436) Gaston IV (1436–1472)
Królowie Nawarry	Franciszek Febus (1472–1483) Katarzyna z Nawarry (1483–1512; 1513–1517^[A]) Jan III (1512–1516) Henryk II (1516–1555) Joanna III (1555–1572) Antoni Burbon (1555–1562) Henryk IV Burbon (1562–1610)
Królowie, cesarze i republikańscy przywódcy Francji	Ludwik XIII (1610–1643) Ludwik XIV (1643–1715) Ludwik XV (1715–1774) Ludwik XVI (1774–1792) Napoleon Bonaparte (1806–1812) Ludwik XVIII (1814–1815) Napoleon Bonaparte (1815) Ludwik XVIII (1815–1824) Karol X Burbon (1824–1830) Ludwik Filip I (1830–1848) Napoleon III (1852–1870) Louis Jules Trochu (1870–1871) Adolphe Thiers (1871–1873) Patrice de Mac Mahon (1873–1879) Jules Grévy (1879–1887) Marie François Sadi Carnot (1887–1894) Jean Casimir-Perier (1894–1895) Félix François Faure (1895–1899) Émile François Loubet (1899–1906) Clément Armand Fallières (1906–1913) Raymond Poincaré (1913–1920) Paul Deschanel (1920) Alexandre Millerand (1920–1924) Gaston Doumergue (1924–1931) Paul Doumer (1931–1932) Albert Lebrun (1932–1940) Henri Philippe Pétain (1940–1944) Charles de Gaulle (1944–1946) Félix Gouin (1946) Georges Bidault (1946–1947) Vincent Auriol (1947–1954) René Coty (1954–1959) Charles de Gaulle (1959–1969) Georges Pompidou (1969–1974) Valéry Giscard d’Estaing (1974–1981) François Mitterrand (1981–1995) Jacques Chirac (1995–2007) Nicolas Sarkozy (2007–2012) François Hollande (2012–2017) Emmanuel Macron (od 2017)