Operacja Fall Blau: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wojna infobox |
{{Wojna infobox |
||
|nazwa = Operacja Fall Blau |
|nazwa = Operacja Fall Blau<br/>Bitwa o Kaukaz |
||
|epoka = czasy najnowsze |
|epoka = czasy najnowsze |
||
|konflikt = [[II wojna światowa]], [[Front wschodni (II wojna światowa)|Front wschodni]] |
|konflikt = [[II wojna światowa]], [[Front wschodni (II wojna światowa)|Front wschodni]] |
||
|grafika = |
|grafika = German Summer Offensive Towards Stalingrad July-September 1942.png |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = Mapa niemieckiej ofensywy |
||
|czas = [[28 czerwca]] – listopad [[1942]] |
|czas = [[28 czerwca]] – listopad [[1942]] |
||
|miejsce = [[Rostów nad Donem|Rostów]], [[Wołgograd|Stalingrad]], [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukaz]], [[Kubań (kraina)|Kubań]] |
|miejsce = [[Rostów nad Donem|Rostów]], [[Wołgograd|Stalingrad]], [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukaz]], [[Kubań (kraina)|Kubań]] |
||
|terytorium = [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] |
|terytorium = [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] |
||
|przyczyna = |
|przyczyna = |
||
|wynik = |
|wynik = obronne zwycięstwo i kontratak [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] |
||
|strona1 = {{Państwo|SUN}} |
|strona1 = {{Państwo|SUN}} |
||
|strona2 = {{państwo|DEU|wariant=III Rzesza}}<br />{{Państwo|ROU}}<br />{{państwo|ITA|wariant=1861}}<br />{{państwo|HUN|wariant=1918}}<br />{{ |
|strona2 = {{państwo|DEU|wariant=III Rzesza}}<br />{{Państwo|ROU}}<br />{{państwo|ITA|wariant=1861}}<br />{{państwo|HUN|wariant=1918}}<br />{{państwo|Chorwacja|1941}} |
||
|dowódca1 = {{Flaga|SUN}} [[Józef Stalin]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Aleksandr Wasilewski]]<br />{{Flaga|SUN}} [[Gieorgij Żukow]]<br />{{Flaga|SUN}} [[Dmitrij Kozłow]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Iwan Tiuleniew]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Siemion Budionny]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Filipp Golikow]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Rodion Malinowski]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Andriej Jeriomienko]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Konstanty Rokossowski]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Siemion Timoszenko]] |
|dowódca1 = {{Flaga|SUN}} [[Józef Stalin]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Aleksandr Wasilewski]]<br />{{Flaga|SUN}} [[Gieorgij Żukow]]<br />{{Flaga|SUN}} [[Dmitrij Kozłow]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Iwan Tiuleniew]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Siemion Budionny]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Filipp Golikow]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Rodion Malinowski]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Andriej Jeriomienko]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Konstanty Rokossowski]]<br />{{Flaga|SUN|}} [[Siemion Timoszenko]] |
||
|dowódca2 = {{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Adolf Hitler]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Fedor von Bock]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Maximilian von Weichs]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Wilhelm List]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Erich von Manstein]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Paul Ludwig Ewald von Kleist]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Alexander Löhr]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Wolfram von Richthofen]]<br />{{Flaga|ROU}} [[Petre Dumitrescu]]<br />{{Flaga|ITA|wariant=1861}} [[Italo Gariboldi]] |
|dowódca2 = {{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Adolf Hitler]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Fedor von Bock]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Maximilian von Weichs]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Wilhelm List]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Erich von Manstein]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Paul Ludwig Ewald von Kleist]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Alexander Löhr]]<br />{{Flaga|DEU|wariant=III Rzesza}} [[Wolfram von Richthofen]]<br />{{Flaga|ROU}} [[Petre Dumitrescu]]<br />{{Flaga|ITA|wariant=1861}} [[Italo Gariboldi]] |
||
|siły1 = |
|siły1 = 1 715 000 💂 |
||
|siły2 = |
|siły2 = 1 210 861 💂 |
||
|straty1 = |
|straty1 = |
||
|straty2 = |
|straty2 = |
||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
{{Front wschodni}} |
|||
[[Plik:Eastern Front 1942-05 to 1942-11.png|thumb|300px]] |
|||
[[Plik:Bundesarchiv Bild 101I-217-0496-04, Russland-Süd, schweres Geschütz, feuernd.jpg|thumb|Niemiecka artyleria]] |
|||
'''Operacja Fall Blau''' (dosł. ''Wariant błękitny''<ref>P. Carell, ''Operacja „Barbarossa”'', tłum. K. Szarski, Bellona, Warszawa 2000, s. 413.</ref>) – walki toczone w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] na prawym skrzydle [[Atak|ofensywy]] [[Niemcy|niemieckiej]] w latach 1942–1943 przeprowadzonej w celu przełamania impasu z końca 1941 i zdobycia cennych złóż [[ropa naftowa|ropy]] w podkaukaskim [[Majkop]]ie i w [[Baku]] nad [[Morze Kaspijskie|Morzem Kaspijskim]]. |
'''Operacja Fall Blau''' (dosł. ''Wariant błękitny''<ref>P. Carell, ''Operacja „Barbarossa”'', tłum. K. Szarski, Bellona, Warszawa 2000, s. 413.</ref>) – walki toczone w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] na prawym skrzydle [[Atak|ofensywy]] [[Niemcy|niemieckiej]] w latach 1942–1943 przeprowadzonej w celu przełamania impasu z końca 1941 i zdobycia cennych złóż [[ropa naftowa|ropy]] w podkaukaskim [[Majkop]]ie i w [[Baku]] nad [[Morze Kaspijskie|Morzem Kaspijskim]]. |
||
Wersja z 19:08, 15 lis 2018
| II wojna światowa, Front wschodni | |||
 Mapa niemieckiej ofensywy | |||
| Czas |
28 czerwca – listopad 1942 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
obronne zwycięstwo i kontratak ZSRR | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| Siły | |||
| |||
Operacja Fall Blau (dosł. Wariant błękitny[1]) – walki toczone w czasie II wojny światowej na prawym skrzydle ofensywy niemieckiej w latach 1942–1943 przeprowadzonej w celu przełamania impasu z końca 1941 i zdobycia cennych złóż ropy w podkaukaskim Majkopie i w Baku nad Morzem Kaspijskim.
Polecenie przygotowania i rozpoczęcia operacji kaukaskiej zostało sformułowane przez Hitlera w dyrektywie nr 41. Niemcy przygotowali akcję dezinformacyjną w celu zapewnienia pełnego zaskoczenia i zmniejszenia strat własnych. W ramach tych działań przygotowano plan uderzenia na Moskwę i zadbano o jego przechwycenie przez ZSRR.
Ofensywa
Niemiecki atak rozpoczęto o świcie 28 czerwca 1942 roku. Obiektami ataków były radzieckie 13. Armia i 40. Armia. Około godz. 10 niemiecka 4 Armia Pancerna ruszyła w kierunku na Don. Na północ od niej nacierał 55. Korpus Armijny, a na południe węgierska 2. Armia. Obrona została przerwana i niemieckie czołgi wdarły się 12 km w głąb linii wroga. Wszystkie radzieckie kontrataki załamały się na skutek złego dowodzenia i nieumiejętnego wprowadzenia do walki. Następnego dnia Niemcy wdarli się do Bykowa i rozpędzili sztab 40. Armii. Radziecki 1. Korpus Pancerny, mający za zadanie powstrzymać natarcie niemieckie, z powodu dużych strat 5 lipca musiał się wycofać za rzekę Ołym.
6 sierpnia niemiecka 1 Armia Pancerna przekroczyła Kubań i zbliżyła się do pól naftowych Majkopu, który został zdobyty 9 sierpnia.
W tym czasie 19 sierpnia generał Paulus wydał rozkaz ataku na Stalingrad. 23 sierpnia wojska niemieckiej Grupy Armii B dotarły do Wołgi, a 13 września na przedmieścia Stalingradu. Rozpoczęły się zacięte walki na ulicach miasta.
6 października niemieckie jednostki pancerne zdobyły miasto Małgobek niedaleko Groznego.
Następstwa
28 grudnia 1942 Adolf Hitler nakazał rozpoczęcie odwrotu z Kaukazu. Jednak bitwa o Kaukaz jeszcze się nie zakończyła. Armia radziecka w celu odsunięcia wojsk niemieckich od Kaukazu przeprowadziła trzy operacje:
- operację północnokaukaską (1 stycznia – 4 lutego 1943)
- operację rostowską (1 stycznia – 18 lutego 1943)
- operację krasnodarską (9 lutego – 16 marca 1943)
Niemcy prowadzili wobec narodów kaukaskich politykę znacznie łagodniejszą niż wobec ludności słowiańskiej. Pozwolili na otwarcie meczetów, zwrócili część ziemi zabranej góralom podczas kolektywizacji, pozwolili na działalność kulturalną licząc, że skłoni to górali do współpracy z Niemcami. Rzeczywiście wielu przedstawicieli narodów kaukaskich wstępowało do proniemieckich ugrupowań zbrojnych i podejmowało aktywną walkę zbrojną przeciwko Sowietom.
Armia niemiecka po rozciągnięciu linii zaopatrzeniowych, niszczeniu przez Armię Czerwoną instalacji wydobywających ropę oraz przegranej bitwie pod Stalingradem utraciła inicjatywę strategiczną, choć dotarła aż na przedmieścia Władykaukazu i zatknęła flagę na Elbrusie.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ P. Carell, Operacja „Barbarossa”, tłum. K. Szarski, Bellona, Warszawa 2000, s. 413.
Bibliografia
- George M. Nipe Jr. (2000). Last Victory in Russia: The SS-Panzerkorps and Manstein’s Kharkov Counteroffensive–February–March 1943. Schiffer Publishing. ISBN 0-7643-1186-7.
- Erich von Manstein (2004). Lost Victories: The War Memoirs of Hitler’s Most Brilliant General. Zenith Press. ISBN 0-7603-2054-3.
- David M. Glantz (1998). When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler. University Press of Kansas. ISBN 0-7006-0899-0.
- Timothy Woods, Andrew A. Wiest, M. K. Barbier, Strategy and Tactics Infantry Warfare, Zenith Imprint, 2002 ISBN 0-7603-1401-2.