Pandemia COVID-19

Pandemia COVID-19

Potwierdzone przypadki COVID-19 na świecie (stan na 18 sierpnia 2020)      Potwierdzone ≥1 000 000      Potwierdzone 100 000–999 999      Potwierdzone 10 000–99 999      Potwierdzone 1000–9999      Potwierdzone 100–999      Potwierdzone 1–99      Brak potwierdzonych przypadków lub brak danych
Potwierdzone przypadki per capita (stan na 18 sierpnia 2020)      ≥3000 przypadków na 100 000 mieszkańców      1000–2999 przypadków na 100 000 mieszkańców      300–999 przypadków na 100 000 mieszkańców      100–299 przypadków na 100 000 mieszkańców      30–99 przypadków na 100 000 mieszkańców      1–29 przypadków na 100 000 mieszkańców      Brak potwierdzonych przypadków lub brak danych
Choroba	COVID-19
Wirus	SARS-CoV-2
Lokalizacja	świat
Pierwsze wystąpienie	Chiny (Wuhan)
Data wystąpienia	od 17 listopada 2019 (1640 dni temu)
Potwierdzone przypadki	globalnie – 47 093 222 (w tym UE/EOG i Wielka Brytania – 7 798 222)
Ofiary śmiertelne	globalnie – 1 207 290 (w tym UE/EOG i Wielka Brytania – 224 817)

{{Pandemia infobox}} Nieoczekiwana grafika: "pierwsze wystąpienie".

Pandemia COVID-19 – pandemia zakaźnej choroby COVID-19 wywoływanej przez koronawirusa SARS-CoV-2. Rozpoczęła się jako epidemia 17 listopada 2019 w mieście Wuhan, w prowincji Hubei, w środkowych Chinach, a 11 marca 2020 została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za pandemię.

W okresie od listopada 2019 do stycznia 2020 zachorowania pojawiały się głównie w mieście Wuhan, w środkowych Chinach, ale już w połowie stycznia wirus rozprzestrzenił się w całych Chinach. W drugiej połowie lutego ogniska zakażeń z setkami chorych wybuchły w Korei Południowej, we Włoszech oraz w Iranie. Od 4 marca 2020 są notowane zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w Polsce. 13 marca 2020 WHO podała, że epicentrum pandemii koronawirusa stała się Europa. Chorzy zarejestrowani zostali na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy.

Do 3 listopada 2020 odnotowano ponad 47,09 mln przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w 189 państwach i terytoriach, w tym blisko 1,21 mln zgonów i blisko 31,45 mln ozdrowień.

W skali międzynarodowej zostały podjęte działania w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się zachorowań. Ograniczono podróże, wprowadzono kwarantanny i godziny policyjne, odroczono lub odwołano szereg wydarzeń sportowych, religijnych i kulturalnych. W Chinach i w Korei Południowej wprowadzono środki policyjne. Część państw zamknęła granice lub wprowadziła ograniczenia ruchu granicznego, w tym przylotów pasażerów, oraz restrykcje wobec osób przekraczających granice. Wprowadzono kontrole na lotniskach i dworcach kolejowych. W związku z wybuchem pandemii w 177 państwach na poziomie krajowym lub lokalnym zostały zamknięte szkoły i uniwersytety, co w wymiarze globalnym w szczycie dotknęło blisko 1,27 miliarda uczniów i studentów (72,4%).

Pandemia spowodowała globalne zakłócenia społeczne i gospodarcze, w tym największą światową recesję od czasów wielkiego kryzysu. Doprowadziła do opóźnienia lub odwołania wydarzeń{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang". sportowych{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang"., religijnych{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang"., politycznych{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang". i kulturalnych{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang"., powszechnych braków w zaopatrzeniu{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang"., które pogłębiły się w wyniku panicznych zakupów, oraz do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych{{Link-interwiki}} Brakujące pola: Q. Nieznane pola: "tam" oraz "lang".. W internecie i mediach zaczęły szerzyć się teorie spiskowe oraz dezinformacja dotyczące wirusa. Odnotowano szereg przypadków ksenofobii i rasizmu wobec Chińczyków i innych mieszkańców Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej.

Epidemiologia

Instytucje służby zdrowia w Wuhanie w Hubei (Chiny) poinformowały 31 grudnia 2019 o grupie przypadków wirusowego zapalenia płuc o nieznanej przyczynie, a na początku stycznia 2020 wszczęto dochodzenie w tej sprawie. Przypadki te miały głównie związek z Huananan Seafood Wholesale Market i dlatego uważa się, że wirus ten ma pochodzenie odzwierzęce. Wirus, który spowodował wybuch epidemii, znany jest jako SARS-CoV-2, nowo odkryty wirus blisko spokrewniony z koronawirusami nietoperzy i łuskowców oraz z SARS-CoV. Zgodnie z konsensusem naukowym wirus SARS-CoV-2 jest pochodzenia naturalnego.

Liczba przypadków

W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

źródło danych do wykresu:

Liczba przypadków odnosi się do liczby osób, które zostały przebadane na obecność COVID-19, i których test został uznany za dodatni zgodnie z oficjalnymi procedurami. Wiele krajów na początku przyjęło oficjalną politykę, aby nie przeprowadzać testów wśród osób mających jedynie łagodne objawy. W analizie wczesnej fazy wybuchu epidemii trwającej do 23 stycznia oszacowano, że 86% zakażeń COVID-19 nie zostało wykrytych, a te nieudokumentowane zakażenia były źródłem 79 procent udokumentowanych przypadków. W kilku innych badaniach, z wykorzystaniem różnych metod, oszacowano, że liczba zakażeń w wielu krajach może być znacznie większa niż liczba odnotowanych przypadków.

Liczba zgonów

• 
  Mapa świata pokazująca liczbę zgonów na 1 milion mieszkańców
• 
  Liczba zgonów na 100 000 mieszkańców, Europa
• 
  Liczba zgonów na 100 zidentyfikowanych osób zakażonych, Europa

Historia

Pierwsze przypadki nowej choroby wywołującej zapalenie płuc odnotowano w połowie grudnia 2019 roku wśród mieszkańców związanych z rynkiem zwierząt i owoców morza w Wuhanie. Następnie chińscy naukowcy zidentyfikowali nowego koronawirusa, który okazał się podobny pod względem sekwencji genetycznej do wirusa SARS wywołującego ciężki ostry zespół oddechowy (SARS). Wirus ten najprawdopodobniej pochodził od zwierzęcia sprzedawanego na lokalnym rynku spożywczym, tak zwanym mokrym targu.

Mapa zakażeń według państw

Mapa zakażeń według prowincji Chin

     Potwierdzone 1–9

     Potwierdzone 10–99

     Potwierdzone 100–499

     Potwierdzone 500–999

     Potwierdzone 1000–9999

     Potwierdzone ≥10000

Mapa zakażeń według państw Europy

     Potwierdzone 10–99

     Potwierdzone 10–99

     Potwierdzone 100–999

     Potwierdzone 1000–9999

     Potwierdzone 10 000–99 999

     Potwierdzone ≥100 000

Wirus rozprzestrzenił się na inne chińskie prowincje w pierwszej połowie stycznia 2020. Rozwój zakażeń ułatwiało przemieszczanie się ludności podczas chińskiego nowego roku. 13 stycznia potwierdzono pierwszą osobę zakażoną wirusem SARS-CoV-2 poza granicami Chin, w Tajlandii. 20 stycznia zgłoszono gwałtowny wzrost liczby przypadków w Chinach (prawie 140 nowych pacjentów), w tym u dwóch osób w Pekinie i jednej w Shenzhen. Premier Li Keqiang wezwał do podjęcia zdecydowanych i skutecznych działań w celu zapobiegania i kontroli epidemii zapalenia płuc spowodowanej przez nowego koronawirusa.

Początkowo Światowa Organizacja Zdrowia postanowiła nie uznawać epidemii za stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. WHO uprzednio ostrzegła, że możliwe jest dalsze szerzenie się choroby.

24 stycznia potwierdzono pierwszy przypadek zakażenia w Europie. Zakażenie zdiagnozowano u dwóch osób: jednej w Paryżu, a drugiej w Bordeaux. 27 stycznia Mongolia zamknęła granicę lądową z Chinami do 2 marca. Zamknięto także szkoły i uniwersytety oraz zabroniono organizacji imprez masowych.

28 stycznia 2020 liczba zmarłych z powodu wirusa przekroczyła 100. 30 stycznia Światowa Organizacja Zdrowia uznała zachorowania za stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym, powołując się na 7711 przypadków głównie w Chinach i 83 przypadki w 18 innych państwach. Linie lotnicze, takie jak Air France, Lufthansa czy United Airlines, ograniczyły połączenia z Chinami.

W trzech regionach Rosji zamknięto przejścia graniczne z Chinami. Ograniczenia dotyczą Żydowskiego Obwodu Autonomicznego, obwodu amurskiego i Kraju Chabarowskiego. 30 stycznia premier Rosji Michaił Miszustin tymczasowo ograniczył ruch na 16 z ogółem 25 przejść granicznych z Chińską Republiką Ludową.

2 lutego 2020 zmarł pierwszy chory poza granicami Chin – przybyły w styczniu z Wuhanu na Filipiny. 4 lutego 2020 liczba zakażonych według oficjalnych komunikatów przekroczyła 20 tysięcy (zmarło do tego czasu 427 osób, a wyzdrowiało 667). 10 lutego 2020 liczba zakażonych w Chinach przekroczyła 40 tys., a następnego dnia liczba zmarłych przekroczyła 1000. Liczba 2000 ofiar wirusa została przekroczona 19 lutego 2020 i tego samego dnia liczba zdiagnozowanych zakażonych osiągnęła liczbę 75 tys., a liczba zakażonych poza Chinami kontynentalnymi przekroczyła 1000.

19 lutego Rosja zdecydowała się zamknąć granicę z Chinami.

W drugiej połowie lutego pojawiać zaczęły się większe ogniska zakażeń poza granicami Chin. Od 5 do 22 lutego liczba zdiagnozowanych przypadków zakażenia na wycieczkowcu „Diamond Princess” wzrosła z 25 do 634. W Korei Południowej w ciągu kilku dni liczba przypadków wzrosła do 23 lutego z kilkudziesięciu do ponad 600. We Włoszech, gdzie przed 21 lutego znane były 3 przypadki zakażenia, w ciągu dwóch kolejnych dni zdiagnozowano 152 osoby zakażone i stwierdzono 3 zgony. W tym czasie choroba wykryta została w południowo-zachodniej Azji – w Libanie, Izraelu i Iranie, przy czym w tym ostatnim w ciągu kilku dni do 23 lutego stwierdzono 8 przypadków śmierci i co najmniej 43 osoby zakażone. 25 lutego ogólna liczba zakażonych przekroczyła 80 tys., przy czym w Chinach znacząco udało się ograniczyć liczbę nowych zakażeń. Niejasna sytuacja panuje w Iranie, gdzie kwestionowane jako zaniżone są dane podawane oficjalnie o ofiarach i liczbie zakażonych.

23 lutego Iran zamknął przejścia graniczne z Afganistanem, Turkmenistanem, Turcją i Pakistanem, natomiast Irak i Kuwejt zawiesiły loty do Iranu. Tego samego dnia premier Włoch Giuseppe Conte ogłosił plan awaryjny związany z kryzysem sanitarnym, natomiast w Korei Południowej ogłoszono „najwyższy alert sanitarny”. Następnego dnia w Iranie zamknięto szkoły i granicę Iranu z Armenią. Unia Europejska zapowiedziała, że na powstrzymanie koronawirusa przeznaczy 230 mln euro. Cudzoziemcy przybywający do Korei Północnej poddawani są kwarantannie.

26 lutego Arabia Saudyjska zagroziła Rosji zerwaniem porozumienia dotyczącego ropy naftowej. W związku z epidemią rząd Litwy ogłosił sytuację nadzwyczajną. Departament Stanu USA oskarżył Rosję o prowadzenie w Internecie kampanii dezinformacji w sprawie koronawirusa. 27 lutego władze Arabii Saudyjskiej zabroniły pielgrzymek do Mekki i Medyny; tego samego dnia w Japonii zamknięto do końca kwietnia wszystkie szkoły. Odwołano wspólne manewry wojskowe Korei Południowej i Stanów Zjednoczonych w Seulu. Linie lotnicze WizzAir odwołały część lotów do Włoch. 28 lutego w Singapurze zastosowano test serologiczny do śledzenia drogi zakażnia, organizacji imprez masowych zabroniono w Szwajcarii oraz we Francji. W Skandynawii linie lotnicze ograniczyły rejsy po Europie. Państwa grupy G7 zapowiedziały, że wesprą finansowo walkę z koronawirusem. Władze Nepalu zabroniły mieszkańcom kraju wyjazdów do krajów zakażonych koronawirusem. W Indiach odwołano ćwiczenia morskie w Zatoce Bengalskiej. 4 marca władze Arabii Saudyjskiej zabroniły pielgrzymek do Mekki i Medyny. Następnego dnia w Wielkiej Brytanii upadła brytyjska linia lotnicza Flybe, co przyśpieszyć miał spadek przewozów pasażerskich wiązany z obawami przed zachorowaniem na COVID-19. Firma Sony zamknęła biura w Wielkiej Brytanii, Francji i w Polsce. 6 marca w Betlejem w Izraelu zamknięto Bazylikę Narodzenia Pańskiego, natomiast UEFA odsunęła włoskich sędziów od prowadzenia meczów w pucharach. 7 marca w Słowenii minister zdrowia Ales Sabre zakazał organizacji imprez masowych.

27 lutego zakażeni zarejestrowani byli już niemal w 50 państwach na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Liczba nowych zachorowań poza Chinami przekroczyła liczbę takich przypadków w Chinach, gdzie systematycznie ich liczba malała. 28 lutego WHO oceniła ryzyko rozprzestrzeniania się i wzrostu zagrożeń związanych z chorobą COVID-19 jako bardzo wysokie.

2 marca przekroczona została liczba 3 tysięcy ofiar śmiertelnych wirusa, liczba zakażonych przekroczyła 90 tys. w sumie w 76 państwach. W ciągu poprzedzającej doby liczba nowych zachorowań w różnych państwach poza Chinami była już 9-krotnie większa od liczby nowych przypadków w Chinach. 6 marca przekroczona została liczba 100 000 zarejestrowanych zachorowań w całym świecie.

11 marca dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia Tedros Adhanom Ghebreyesus określił rozwój choroby jako „pandemię”.

13 marca przekroczona została liczba 5 tys. zgonów spowodowanych koronawirusem przy ok. 140 tys. zarejestrowanych zakażeń w 135 państwach (ponad 70 tys. z nich to osoby już wyleczone). 18 marca przekroczona została liczba 8 tys. zgonów i 200 tys. zakażeń zarejestrowanych (ozdrowieńców było tego dnia ponad 80 tys.). 19 marca dzienna liczba zmarłych przekroczyła po raz pierwszy liczbę tysiąca (w sumie liczba zmarłych sięgnęła 10 tysięcy). 21 marca liczba zarejestrowanych zakażonych przekroczyła 300 tys. Trzy dni później zakażonych było ponad 400 tys., a dzienna liczba ofiar przekroczyła dwa tysiące. 25 marca przekroczona została liczba 20 tys. ofiar zakażenia wirusem, a następnego dnia liczba zakażonych przekroczyła 0,5 miliona osób. W ostatnich dniach marca krajem z największą liczbą zakażonych stały się Stany Zjednoczone, gdzie 27 marca ich liczba przekroczyła 100 tys.

2 kwietnia liczba potwierdzonych zmarłych na całym świecie przekroczyła 50 tys., a zarejestrowanych zakażonych milion. W tym czasie co czwarty przypadek COVID-19 potwierdzano w USA, gdzie 4 kwietnia oficjalnie przekroczono 300 000 zachorowań. 8 kwietnia potwierdzonych zachorowań było już 1,5 miliona, a dwa dni później liczba zmarłych przekroczyła 100 tys. 15 kwietnia 2020 została przekroczona liczba dwóch milionów zarejestrowanych zachorowań. 25 kwietnia liczba zarejestrowanych zmarłych z powodu COVID-19 przekroczyła 200 tys., a dwa dni później potwierdzone zachorowania przekroczyły 3 miliony przypadków. Najwięcej zachorowań potwierdzono w USA: 28 kwietnia przekroczono ich tam milion (z tego najwięcej w stanie Nowy Jork – 295 tys.) przy 58,3 tys. zgonów; kolejne były Hiszpania z 232 tys. oraz Włochy z ok. 200 tys. zachorowań.

9 maja liczba zarejestrowanych chorych osiągnęła 4 miliony osób. 20 maja WHO poinformowała o ponad 5 milionów potwierdzonych zakażeń, przy 2,7 mln aktywnych infekcji, ponad 325 tys. zgonów i prawie 2 mln wyzdrowień; najwięcej zachorowań rozpoznano w USA, Rosji i Brazylii, szybko rosła liczba zakażeń w Ameryce Południowej. 26 maja (dzień później rozpoznane przez Uniwersytet Johna Hopkinsa) liczba potwierdzonych zmarłych w USA przekroczyła 100 tys. osób przy ponad 1,725 mln zachorowań, a liczba potwiedzonych zgonów na świecie przekroczyła 350 000. 28,6% tych zgonów rozpoznano w USA, 10,5% (ponad 37 000) w Zjednoczonym Królestwie i 9,4% (prawie 33 000) we Włoszech.

Objawy

Okres inkubacji, czyli okres między ekspozycją organizmu na wirusa a początkiem objawów wynosi zwykle około pięciu dni, ale może wynosić od dwóch do czternastu dni.

Typowymi objawami chorobowymi są: gorączka, kaszel i duszność. W przebiegu choroby może dochodzić do powikłań, w tym do zapalenia płuc i zespołu ostrej niewydolności oddechowej. Osobami szczególnie narażonymi na ciężki przebieg choroby są osoby starsze, osoby z chorobami układu krążenia, chorobami płuc oraz cukrzycą.

Przyczyny

Wizualizacja wirusa SARS-CoV-2

Wirusologia

Wirus SARS-CoV-2 jest nowym szczepem, po raz pierwszy wyizolowanym z trzech osób z zapaleniem płuc związanym z grupą przypadków ostrej choroby układu oddechowego w Wuhanie. Wszystkie cechy nowego wirusa SARS-CoV-2 występują w spokrewnionych koronawirusach w przyrodzie. SARS-CoV-2 jest ściśle związany z SARS-CoV i uważa się, że ma pochodzenie odzwierzęce.

Drogi transmisji

Wirus zazwyczaj rozprzestrzenia się drogą kropelkową, przenosząc się z jednej osoby na drugą poprzez kropelki oddechowe wydzielane podczas np. kaszlu i kichania, lecz może rozprzestrzeniać się również poprzez dotykanie zanieczyszczonych powierzchni, a następnie dotykanie twarzy. Wirus może rozprzestrzeniać się jeszcze zanim pojawią się objawy choroby, a najbardziej zakaźny jest u osób, u których pojawiły się objawy.

Diagnostyka

COVID-19 może być wstępnie zdiagnozowany na podstawie objawów i potwierdzony za pomocą badania łańcuchowej reakcji polimerazy z odwrotną transkrypcją (RT-PCR) zakażonej wydzieliny lub obrazowania metodą tomografii komputerowej klatki piersiowej. Istotne dla rozpoznania skali i możliwości kontroli nad pandemią jest prowadzenie testów na obecność koronawirusa. Z brakami w dostępności tego rodzaju testów mierzy się szereg państw.

Leczenie i zapobieganie

Plakat informacyjny, jak ochronić siebie i innych przed zakażeniem COVID-19

Szczepionka ani skuteczne leki przeciwwirusowe nie są dostępne, choć szereg instytucji w wielu krajach wdrożyło prace nad ich opracowaniem. Stosowana terapia polega na leczeniu objawowym i terapii wspomagającej (niewydolność oddechową). Zalecane środki zapobiegające rozprzestrzenianiu się wirusa to: mycie rąk, zakrywanie ust podczas kaszlu, utrzymywanie dystansu od innych ludzi, ograniczenie bezpośrednich kontaktów, oraz monitorowanie i izolacja osób podejrzanych o zakażenie.

Mycie rąk

W celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się choroby zaleca się mycie rąk. CDC zaleca częste mycie rąk mydłem i wodą przez co najmniej dwadzieścia sekund, szczególnie po skorzystaniu z toalety lub gdy ręce są wyraźnie zabrudzone; przed jedzeniem; po wydmuchaniu nosa, kasłaniu lub kichaniu. To dlatego, że poza ludzkim ciałem wirus jest unieczynniany przez zwykłe mydło, które powoduje rozerwanie jego powłoki ochronnej. CDC zaleca ponadto stosowanie środka do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu, zawierającego co najmniej 60 procent alkoholu objętościowo, gdy woda i mydło nie są łatwo dostępne. WHO informuje, aby za pomocą nieumytych rąk nie dotykać okolic twarzy, w tym oczu, nosa i ust.

Odkażanie powierzchni

Powierzchnie mogą zostać zdezynfekowane za pomocą szeregu roztworów, w tym 62–71% etanolu, 50–100% izopropanolu, 0,1% podchlorynu sodu, 0,5% nadtlenku wodoru i 0,2–7,5% jodopowidonu. Inne roztwory, takie jak chlorek benzalkonium i glukonian chlorheksydyny, są mniej skuteczne. CDC zaleca, aby w przypadku podejrzenia lub potwierdzenia przypadku COVID-19 w miejscu takim jak biuro lub świetlica, zdezynfekować wszystkie pomieszczenia, takie jak biura, łazienki, strefy wspólne, wspólny sprzęt elektroniczny, taki jak tablety, ekrany dotykowe, klawiatury, piloty i bankomaty używane przez osoby chore.

Skutki

Wpływ na gospodarkę

Opustoszałe półki w australijskim supermarkecie

Pojawienie się ognisk choroby z setkami chorych poza Chinami, w tym w Europie spowodowało 24 lutego 2020 znaczące spadki na giełdach całego świata, w tym rekordowe w skali kilku lat. Także Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie odnotowała najsilniejszy spadek od czterech lat, w tym notowania indeksu WIG20. Następnego dnia w USA mocno spadły ceny ropy naftowej. 3 marca w Stanach Zjednoczonych amerykański Fed obniżył stopy procentowe o 0,5%. Następnego dnia w Polsce z powodu przypadku koronawirusa na WIG20 spadły notowania 19 spółek. Na obawy o wpływ choroby COVID-19 na światową ekonomię nałożył się konflikt między OPEC i Rosją skutkujący 9 marca największym jednodniowym spadkiem cen ropy naftowej od 30 lat, co z kolei spowodowało kolejne silne spadki notowań na giełdach światowych. Na New York Stock Exchange wstrzymano obrót akcjami po kwadransie, w ciągu którego akcje straciły 7% wartości. W ciągu pierwszych 9 dni marca 2020 akcje notowane na giełdach całego świata straciły na wartości 9 bilionów dolarów amerykańskich.

Braki w zaopatrzeniu

Kilka przypadków niedoborów zaopatrzenia przypisuje się wybuchowi epidemii, co wynika z globalnego wzrostu wykorzystania wyposażenia do walki z ogniskami choroby, paniki przy zakupach (która w kilku miejscach doprowadziła do wyczyszczenia półek z podstawowych produktów spożywczych, takich jak żywność, papier toaletowy i woda butelkowana) oraz zakłóceń w działalności zakładów i operacji logistycznych.

Nastapiło raptowne zwiększenie ilości zakupów różnych towarów (w tym spożywczych) w sklepach internetowych, doprowadzając niejednokrotnie do blokady tychże z powodu zbyt niskiej wydajności technicznej systemów, nieprzygotowanych na tak duży wzrost (np. e-piotripawel.pl) lub pogorszenie czasu obsługi z powodu ograniczeń logistycznych sklepów internetowych, które w wielu branżach dotychczas stanowiły jedynie uzupełnienie sprzedaży w sklepach stacjonarnych.

Wpływ na kulturę

Pandemia głęboko dotknęła sektory sztuk performatywnych i dziedzictwa kulturowego, wpływając zarówno na działalność organizacji, jak też na osoby prywatne – zarówno te zatrudnione, jak i te pracujące samodzielnie – na całym świecie. Organizacje zajmujące się sztuką i kulturą starały się podtrzymywać swoją misję (często finansowaną ze środków publicznych) zapewniania dostępu do dziedzictwa kulturowego społeczeństwu, utrzymywania bezpieczeństwa swoich pracowników i społeczeństwa oraz wspierania artystów tam, gdzie było to możliwe. Do marca 2020 roku, na całym świecie i w różnym stopniu, muzea, biblioteki, teatry i inne instytucje kulturalne zostały zamknięte na czas nieokreślony, a ich wystawy, wydarzenia i przedstawienia zostały odwołane lub przełożone.

Wpływ na wydarzenia sportowe

Pandemia wpłynęła na organizację i przebieg wydarzeń sportowych powodując ich odwołanie, zmianę terminu lub konieczność rozgrywania bez udziału publiczności. Zawieszeniu uległy rozgrywki lig krajowych i pucharów europejskich, odwołane zostały m.in. ostatnie konkursy Pucharu Świata w skokach Narciarskichi Mistrzostwa Europy w Lekkoatletyce 2020, a Letnie Igrzyska Olimpijskie 2020 i Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej zostały przeniesione na 2021 rok.

Wpływ na politykę

Pandemia wpłynęła na systemy polityczne wielu krajów, powodując zawieszenie działalności legislacyjnej, izolację lub śmierć wielu polityków, a także zmianę harmonogramu wyborów z powodu obaw przed rozprzestrzenianiem się wirusa.

Wpływ na edukację

Kraje, które zamknęły szkoły podczas pandemii

     Szkoły zostały zamknięte w całym kraju

     Szkoły zostały zamknięte, ale tylko lokalnie

     Szkoły pozostały otwarte przez cały okres pandemii

     Brak danych

Pandemia COVID-19 dotknęła systemy edukacyjne na całym świecie, prowadząc do niemal całkowitego zamknięcia wielu szkół, uniwersytetów i college’ów.

Większość władz na całym świecie tymczasowo zamknęła instytucje edukacyjne, próbując powstrzymać rozprzestrzenianie się COVID-19. Według stanu na dzień 24 maja 2020 około 1,725 mld uczniów jest obecnie dotkniętych skutkami zamknięcia szkół w odpowiedzi na pandemię. Według monitoringu UNICEF-u 153 kraje wdrażają obecnie zamykanie szkół w całym kraju, a 24 wdrażają zamykanie szkół na szczeblu lokalnym, co ma wpływ na około 98,6% światowej populacji uczniów. Obecnie otwarte są szkoły w 10 krajach.

Zamykanie szkół ma wpływ nie tylko na uczniów, nauczycieli i ich rodziny, ale ma również daleko idące konsekwencje gospodarcze i społeczne. Zamknięcia szkół w odpowiedzi na pandemię rzuciły światło na różne kwestie społeczne i gospodarcze, w tym zadłużenie uczniów, naukę przez internet, brak dostępu do żywności i bezdomność, a także dostęp do opieki nad dziećmi, opieki zdrowotnej, mieszkań, Internetu i usług dla osób niepełnosprawnych. Skutki pandemii były bardziej dotkliwe dla dzieci znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i ich rodzin, powodując przerwę w nauce, zaburzenia w odżywianiu, problemy z opieką nad dziećmi i wynikające z tego koszty ekonomiczne dla rodzin, które nie mogły pracować.

Protesty przeciwko obostrzeniom

Działania rządów, polegające na wprowadzaniu obostrzeń w celu przeciwdziałania pandemii, spotkały się z krytyką części społeczeństwa. Wielotysięczne protesty odbyły się między innymi w Argentynie, Czechach, Hiszpanii, Niemczech, Polsce i we Włoszech.

Szczepionka

Od chwili wybuchu pandemii wiele państw próbuje wyprodukować szczepionkę. 30 czerwca 2020 szczepionka została wyprodukowana w Niemczech. Pod koniec lipca rozpoczęło się testowanie szczepionki w USA. 11 sierpnia szczepionka została wyprodukowana w Rosji. 17 sierpnia cyt. "Unia Europejska zamówiła 400 mln szczepionek na koronawirusa". Pod koniec sierpnia w Chinach rozpoczęło się testowanie szczepionki. 31 sierpnia 2020 minister zdrowia Hiszpanii Salvador Illa ogłosił autoryzację szczepionki. 4 września rząd Rosji ogłosił, że ich szczepionka działa. We wrześniu Polska wyprodukowała prototyp szczepionki i poddano ją badaniom klinicznym. 6 października rozpoczęła się procedura certyfikacji szczepionki. 21 października rozpoczęły się testy szczepionki w Chinach. 3 listopada Singapur wstrzymał plany szczepień po tym, jak w Korei Południowej zmarło 48 osób na grypę. Władze Korei planują kontynuować program szczepień, aby uniknąć jednoczesnej walki z grypą i koronawirusem.

Dezinformacja

Według szeregu źródeł od stycznia 2020 ma miejsce operacja dezinformacyjna wykorzystująca koronawirus SARS-CoV-2. Prowadzona jest ona na internetowych platformach społecznościowych oraz przez prokremlowskie media i przypomina operację dezinformacyjną z lat 80. XX wieku prowadzoną przez ZSRR (KGB) – Operation INFEKTION – w której m.in. przedstawiano ludzki wirus niedoboru odporności (HIV) jako rzekomą „amerykańską broń biologiczną”.

3 marca 2020 potwierdzono, że „system szybkiego ostrzegania i monitorowania poważnych przypadków dezinformacji” Unii Europejskiej został zastosowany celem przeciwdziałania dezinformacji wykorzystującej koronawirus SARS-CoV-2, chorobę COVID-19 i szerzenie się zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Věra Jourová poinformowała, że narzędzie to zostało użyte do wymiany wiedzy między państwami członkowskimi UE, a także partnerami G7 na temat dezinformacji „pochodzącej ze źródeł zewnętrznych”. Dzień wcześniej doszło do spotkania w którym uczestniczyli przedstawiciele m.in. Google, Facebook, Twitter i Microsoft, aby omówić sposoby ograniczenia przepływu dezinformacji online dotyczącej koronawirusa. Według oświadczenia Jourovej: „Wszyscy uczestnicy spotkania potwierdzili, że wykryli różne rodzaje dezinformacji lub fake news w Internecie i podjęli szereg działań w celu przeciwdziałania. Przykłady dezinformacji obejmują fałszywe środki zaradcze, które mają rzekomo na celu zaradzenie zagrożeniu i mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia (np. picie wybielacza w celu zabicia wirusa lub wkładanie octu do nozdrzy, aby uniknąć zakażenia) lub mistyfikację na temat pochodzenia wirusa oraz sposobu i prędkości, z jaką się rozprzestrzenia”.

9 marca 2020 brytyjski rząd utworzył jednostkę ds. przeciwdziałania dezinformacji, z uwagi na działalność grupy państw „wykorzystujących kryzys koronawirusa”. Eksperci mają m.in. współpracować z firmami prowadzącymi media społecznościowe w celu ochrony Wielkiej Brytanii przed fałszywymi informacjami. Brytyjska narodowa służba zdrowia (NHS) współpracuje m.in. z Twitterem w celu zawieszania fałszywych kont. Niektóre z tych kont np. udają profile szpitali i usiłują wprowadzać niedokładne informacje na temat liczby przypadków zakażenia.

Według szefa sztabu obrony Kanady gen. Jonathana Vance występują oznaki internetowych działań dezinformacyjnych zmierzających do zasiania paniki z powodu COVID-19. Będą również podejmowane wysiłki ze strony aktorów państwowych i niepaństwowych (przestrzeni informacyjnej), aby dyskredytować kroki państw podejmowane w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.

Linki zewnętrzne

• Tracking coronavirus: Map, data and timeline. bnonews.com. [aktualizowane dane dot. zachorowań]
• Coronavirus COVID-19 Global Cases by Johns Hopkins CSSE. Center For Systems Science and Engineering at Johns Hopkins University (JHU). [dostęp 2020-02-12]. [mapa rozprzestrzeniania się wirusa na świecie]
• Novel coronavirus (COVID-19) situation [mapa rozprzestrzeniania się wirusa aktualizowana przez WHO]
• Główny Inspektor Sanitarny w Polsce
• Ministerstwo Zdrowia (Polska), Aktualne, oficjalne i wiarygodne informacje na temat nowego koronawirusa SARS-Cov-2 wywołującego chorobę COVID-19 oraz informacje jak zachować środki ostrożności i jak postępować w przypadku podejrzenia zakażenia u siebie lub swoich bliskich (gov.pl/web/koronawirus) [online] .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.