Hamas: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m Wycofano edycję użytkownika 31.61.165.208 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to DawnyTest. Znacznik: Wycofanie zmian |
jesli mówimy o historii to obiektywnie, a nie zpunktu widzenia jednej tylko strony. po to jest wiki Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
||
Linia 32: | Linia 32: | ||
Powstanie Hamasu wiąże się z działalnością [[Bracia Muzułmańscy|Braci Muzułmańskich]]<ref name="sbc" />. Bractwo działalność w [[Palestyna|Palestynie]] rozpoczęło w 1935 roku. Palestyńska filia Bractwa była przeciwna planom utworzenia [[Izrael]]a i pozostawała w opozycji do [[kolonializm|kolonialnych]] rządów [[Wielka Brytania|brytyjskich]]. W 1936 roku aktywiści Bractwa przyłączyli się do [[arabskie powstanie w Palestynie (1936–1939)|arabskiego powstania]], co przysporzyło [[islamizm|islamistom]] popularność na terenie całej Palestyny<ref name="apczk">{{Cytuj stronę |url = http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/HiP/article/viewFile/HiP.2013.006/3078 |tytuł = Hamas wobec sporu palestyńsko-izraelskiego. Między procesem pokojowym a eskalacją konfliktu |autor = Mariusz Strużyński |opublikowany = apcz.umk.pl |data = |język = en |data dostępu = 2018-02-22}}</ref>. Do 1937 roku liczba członków Bractwa w Palestynie wynosiła od 12 do 20 tysięcy<ref name="apczk" />. |
Powstanie Hamasu wiąże się z działalnością [[Bracia Muzułmańscy|Braci Muzułmańskich]]<ref name="sbc" />. Bractwo działalność w [[Palestyna|Palestynie]] rozpoczęło w 1935 roku. Palestyńska filia Bractwa była przeciwna planom utworzenia [[Izrael]]a i pozostawała w opozycji do [[kolonializm|kolonialnych]] rządów [[Wielka Brytania|brytyjskich]]. W 1936 roku aktywiści Bractwa przyłączyli się do [[arabskie powstanie w Palestynie (1936–1939)|arabskiego powstania]], co przysporzyło [[islamizm|islamistom]] popularność na terenie całej Palestyny<ref name="apczk">{{Cytuj stronę |url = http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/HiP/article/viewFile/HiP.2013.006/3078 |tytuł = Hamas wobec sporu palestyńsko-izraelskiego. Między procesem pokojowym a eskalacją konfliktu |autor = Mariusz Strużyński |opublikowany = apcz.umk.pl |data = |język = en |data dostępu = 2018-02-22}}</ref>. Do 1937 roku liczba członków Bractwa w Palestynie wynosiła od 12 do 20 tysięcy<ref name="apczk" />. |
||
W 1948 roku członkowie Bractwa uczestniczyli w akcjach [[terroryzm|terrorystycznych]] wymierzonych w nowo utworzone państwo [[Żydzi|żydowskie]]. Równocześnie islamiści zasilili antyizraelskie bataliony wojskowe. Po porażce [[Arabowie|Arabów]] w [[I wojna izraelsko-arabska|I wojnie z Izraelem]], oddziały Bractwa w [[Strefa Gazy|Strefie Gazy]] znalazły się pod rządami [[Egipt]]u, a na [[Zachodni Brzeg|Zachodnim Brzegu Jordanu]] pod władzą [[Jordania|Jordanii]]. Rządy jordańskie i egipskie były okresem stagnacji ruchu islamskiego<ref name="apczk" />. |
W 1948 roku członkowie Bractwa uczestniczyli w akcjach [[terroryzm|terrorystycznych]] wymierzonych w nowo utworzone państwo [[Żydzi|żydowskie]]. Musimy również pamiętać,że Państwo Żydowskie, w tamtym okresie czasu, ró.wnież brało udział w akcjach terrorystycznych.Równocześnie islamiści zasilili antyizraelskie bataliony wojskowe. Po porażce [[Arabowie|Arabów]] w [[I wojna izraelsko-arabska|I wojnie z Izraelem]], oddziały Bractwa w [[Strefa Gazy|Strefie Gazy]] znalazły się pod rządami [[Egipt]]u, a na [[Zachodni Brzeg|Zachodnim Brzegu Jordanu]] pod władzą [[Jordania|Jordanii]]. Rządy jordańskie i egipskie były okresem stagnacji ruchu islamskiego<ref name="apczk" />. |
||
[[Plik:Muslim Brotherhood Emblem.jpg|thumb|upright|Emblemat Bractwa Muzułmańskiego]] |
[[Plik:Muslim Brotherhood Emblem.jpg|thumb|upright|Emblemat Bractwa Muzułmańskiego]] |
||
Pozytywnie na działalność Bractwa wpłynęła [[wojna sześciodniowa]] z 1967 roku. W wyniku wojny Izrael zdobył kontrolę nad Strefą Gazy i Zachodnim Brzegiem. Bractwo pod okupacją izraelską rozwinęło działalność charytatywną, edukacyjną, społeczną i kulturową. Działalność ruchu prowadzona była poprzez [[meczet]]y i organizacje działające przy świątyniach<ref name="apczk" />. Organizacje te przez długi czas nie były powiązane z działalnością antyizraelską, ani nie stosowały przemocy, stąd też były finansowane przez Izraelczyków jako przeciwwaga dla świeckich [[nacjonalizm|nacjonalistów]]<ref name="apczk" />. W 1978 roku zostało zarejestrowane stowarzyszenie Centrum Islamskie. Organizacja była jedynym arabskim ruchem, na którego działalność oficjalnie zezwoliła administracja izraelska na Terytoriach Okupowanych. W tym okresie islamiści byli więc często uważani za zdrajców. Założycielem organizacji był [[szejk|szajch]] [[Ahmad Jasin]]<ref name="apczk" />. Centrum Islamskie działając pod przykrywką stowarzyszenia społecznego przekształcało się stopniowo w ruch zbrojny<ref name="apczk" />. Grupa otrzymywała pokaźne wsparcie finansowe z [[zakat]]u oraz darowizn od sponsorów z bogatych państw [[Zatoka Perska|Zatoki Perskiej]]<ref name="sbc" />. |
Pozytywnie na działalność Bractwa wpłynęła [[wojna sześciodniowa]] z 1967 roku. W wyniku wojny Izrael zdobył kontrolę nad Strefą Gazy i Zachodnim Brzegiem. Bractwo pod okupacją izraelską rozwinęło działalność charytatywną, edukacyjną, społeczną i kulturową. Działalność ruchu prowadzona była poprzez [[meczet]]y i organizacje działające przy świątyniach<ref name="apczk" />. Organizacje te przez długi czas nie były powiązane z działalnością antyizraelską, ani nie stosowały przemocy, stąd też były finansowane przez Izraelczyków jako przeciwwaga dla świeckich [[nacjonalizm|nacjonalistów]]<ref name="apczk" />. W 1978 roku zostało zarejestrowane stowarzyszenie Centrum Islamskie. Organizacja była jedynym arabskim ruchem, na którego działalność oficjalnie zezwoliła administracja izraelska na Terytoriach Okupowanych. W tym okresie islamiści byli więc często uważani za zdrajców. Założycielem organizacji był [[szejk|szajch]] [[Ahmad Jasin]]<ref name="apczk" />. Centrum Islamskie działając pod przykrywką stowarzyszenia społecznego przekształcało się stopniowo w ruch zbrojny<ref name="apczk" />. Grupa otrzymywała pokaźne wsparcie finansowe z [[zakat]]u oraz darowizn od sponsorów z bogatych państw [[Zatoka Perska|Zatoki Perskiej]]<ref name="sbc" />. |
Wersja z 00:15, 6 gru 2023
Flaga organizacji | |
Państwo | |
---|---|
Skrót |
MRO |
Lider | |
Data założenia |
10 grudnia 1987 |
Adres siedziby | |
Ideologia polityczna |
islamizm, palestyński nacjonalizm, antysyjonizm, antysemityzm |
Członkostwo międzynarodowe |
Bractwo Muzułmańskie (do 2017) |
Barwy | |
Obecni posłowie |
74/173
|
Strona internetowa |
Hamas (arab. حَمَاسْ, wym. [ħaˈmaːs], dosłownie „zapał, entuzjazm”, ale też akronim حركة المقاومة الاسلامية Harakat al-Mukawamma al-Islamijja – Muzułmański Ruch Oporu) – polityczno-militarna fundamentalistyczna organizacja palestyńska o charakterze terrorystycznym[1].
Zbrojnym skrzydłem Hamasu są brygady Izz ad-Din al-Kassama[2].
Geneza
Powstanie Hamasu wiąże się z działalnością Braci Muzułmańskich[2]. Bractwo działalność w Palestynie rozpoczęło w 1935 roku. Palestyńska filia Bractwa była przeciwna planom utworzenia Izraela i pozostawała w opozycji do kolonialnych rządów brytyjskich. W 1936 roku aktywiści Bractwa przyłączyli się do arabskiego powstania, co przysporzyło islamistom popularność na terenie całej Palestyny[3]. Do 1937 roku liczba członków Bractwa w Palestynie wynosiła od 12 do 20 tysięcy[3].
W 1948 roku członkowie Bractwa uczestniczyli w akcjach terrorystycznych wymierzonych w nowo utworzone państwo żydowskie. Musimy również pamiętać,że Państwo Żydowskie, w tamtym okresie czasu, ró.wnież brało udział w akcjach terrorystycznych.Równocześnie islamiści zasilili antyizraelskie bataliony wojskowe. Po porażce Arabów w I wojnie z Izraelem, oddziały Bractwa w Strefie Gazy znalazły się pod rządami Egiptu, a na Zachodnim Brzegu Jordanu pod władzą Jordanii. Rządy jordańskie i egipskie były okresem stagnacji ruchu islamskiego[3].
Pozytywnie na działalność Bractwa wpłynęła wojna sześciodniowa z 1967 roku. W wyniku wojny Izrael zdobył kontrolę nad Strefą Gazy i Zachodnim Brzegiem. Bractwo pod okupacją izraelską rozwinęło działalność charytatywną, edukacyjną, społeczną i kulturową. Działalność ruchu prowadzona była poprzez meczety i organizacje działające przy świątyniach[3]. Organizacje te przez długi czas nie były powiązane z działalnością antyizraelską, ani nie stosowały przemocy, stąd też były finansowane przez Izraelczyków jako przeciwwaga dla świeckich nacjonalistów[3]. W 1978 roku zostało zarejestrowane stowarzyszenie Centrum Islamskie. Organizacja była jedynym arabskim ruchem, na którego działalność oficjalnie zezwoliła administracja izraelska na Terytoriach Okupowanych. W tym okresie islamiści byli więc często uważani za zdrajców. Założycielem organizacji był szajch Ahmad Jasin[3]. Centrum Islamskie działając pod przykrywką stowarzyszenia społecznego przekształcało się stopniowo w ruch zbrojny[3]. Grupa otrzymywała pokaźne wsparcie finansowe z zakatu oraz darowizn od sponsorów z bogatych państw Zatoki Perskiej[2].
Duży wpływ na radykalizację Centrum Islamskiego miała irańska rewolucja islamska. W 1979 roku wewnątrz struktur Centrum Islamskiego powstała Duma Wiernych Wojowników (w literaturze pojawia się też nazwa Chwała Mudżahedinom[4]), która uchodzi za bezpośrednią poprzedniczkę Muzułmańskiego Ruchu Oporu[2]. W 1982 roku przy ruchu islamskim powstała zakonspirowana grupa Palestyńscy Święci Bojownicy, która rok później miała podjąć się pierwszych działań militarnych[2].
W 1983 roku Jassin został aresztowany przez Izraelczyków, a następnie oskarżony o kierowanie nielegalną organizacją zbrojną[2]. Szajch został uwolniony w 1985 roku w następstwie wymiany pomiędzy rządem Izraela a Ludowym Frontem Wyzwolenia Palestyny[2].
W 1985 roku liczba członków Centrum Islamskiego sięgała 2 tysięcy[2].
W 1987 roku Centrum Islamskie przekształciło się w Muzułmański Ruch Oporu. Zmiana spowodowana była rozpoczęciem pierwszej intifady[3]. Izraelskie służby początkowo entuzjastycznie przyjęły utworzenie Hamasu, sądząc, że jego działalność przyczyni się do osłabienia Organizacji Wyzwolenia Palestyny[3] i miejscowej lewicy[2].
Historia
Decyzja o powołaniu Hamasu zapadła już podczas pierwszego dnia intifady kamieni[2][3]. Na czele organizacji jako Główny Przewodniczący stanął Jasin, dotychczasowy lider Centrum Islamskiego[2][3]. Hamas włączył się do walki zbrojnej z Izraelem. Jednocześnie kontynuował działalność społeczną[5]. Hamas posługiwał się terrorystycznymi metodami prowadzenia wojny (w tym ataki samobójcze[3]), atakował zarówno cele wojskowe i cywilne Izraela[5]. Kampanię przemocy wobec cywilów Hamas uzasadniał tym, że w Izraelu obowiązuje powszechny pobór do wojska, a więc każdy obywatel Izraela jest potencjalnym żołnierzem[5]. Ofiarami Hamasu padali też ludzie uznani przez islamistów za dewiantów (prostytutki, dilerzy narkotykowi, odstępcy od islamu oraz zwykli kryminaliści). Hamas zyskał popularność głównie w Strefie Gazy, podczas gdy Zachodni Brzeg pozostał pod wpływami al-Fatah[2].
W 1989 roku ruch został oficjalnie zdelegalizowany przez władze Izraela[6].
W 1993 roku Hamas potępił porozumienia z Oslo[3]. W tym samym roku organizacja dołączyła do koalicji Połączone Siły Palestyńskie, grupującej przeciwników ugody z Izraelem[7]. W kolejnych latach islamiści krytykowali władze Autonomii Palestyńskiej, oskarżając je o kolaborację. Między innymi terrorystyczna działalność Hamasu przyczyniła się do wstrzymania izraelsko-palestyńskiego procesu pokojowego[3].
W 2000 roku członkowie grupy włączyli się do intifady Al-Aksa[3]. W trakcie powstania jego aktywiści weszli do sojuszu Palestyńskie Siły Narodowe i Islamskie[8]. W trakcie intifady islamiści po raz kolejny zastosowali taktykę opartą na terroryzmie. Członkowie Hamasu wykazali się samobójczymi zamachami oraz ostrzałem terenów Izraela za pomocą pocisków rakietowych Kassam[3].
Od 2000 roku członkowie Hamasu (indywidualnie) przynależą do Ludowych Komitetów Oporu i Brygad Salah al-Din[9].
22 marca 2004 w ataku rakietowym śmigłowców izraelskich w Gazie zginął Ahmad Jasin[10][11]. Jego następcą na stanowisku lidera Hamasu został Abd al-Aziz ar-Rantisi, który zginął w izraelskim ostrzale już miesiąc po objęciu przywództwa. Na jego miejsce wybrany został Chalid Maszal[12]
W wyborach parlamentarnych w styczniu 2006 roku Hamas otrzymał 76 mandatów (spośród 132), tym samym odebrał al-Fatahowi większość parlamentarną[3]. W marcu 2006 roku Isma’il Hanijja z Hamasu został desygnowany na premiera Autonomii[3]. Rząd kierowany przez Hamas szybko popadł w konflikt z prezydentem Mahmudem Abbasem. Konflikt na linii Hanijja-Abbas doprowadził do zaistnienia w Palestynie sytuacji dwuwładzy: Hamas w praktyce rządził w Strefie Gazy, al-Fatah na Zachodnim Brzegu[3]. Okres kohabitacji przerwał zamach stanu, jaki Hamas przeprowadził w Strefie Gazy, tworząc tam odrębny rząd palestyński. Cała władza w Gazie trafiła w ręce Hamasu w czerwcu 2007 roku[13]. Po przejęciu kontroli nad Strefą Gazy, Hamas rozpoczął usuwanie urzędników al-Fatah ze wszystkich stanowisk. Amnesty International poinformowała o zamknięciu gazet i nękaniu dziennikarzy[14]. Wspomniana organizacja zarzuciła nadto Hamasowi torturowanie i mordowanie przeciwników politycznych[15].
Pod jurysdykcją Hamasu miejsce ma nasilona islamizacja Strefy Gazy[16]. Administracja Hamasu przymyka oko na działalność grup islamskich radykałów i prowadzi reformy mające na celu narzucenie Palestyńczykom religijnego stylu życia. Islamskie reformy postępują stopniowo, a organizacja wycofuje się z nich, kiedy napotykają one wyraźny opór społeczny[17]. Jeszcze w 2007 roku islamiści utworzyli religijny komitet prokuratorski, który zastąpił świecką instytucję Prokuratora Generalnego Gazy. Hamas przyjął w 2008 roku islamski kodeks karny przewidujący kary takie jak chłosta, amputacja rąk, czy śmierć przez powieszenie[17]. Rok później administracja Hamasu zadecydowała o narzuceniu islamskiego ubioru w szkołach oraz segregacji płciowej w trakcie odbywania nauki[17]. Pomimo wyznawania doktryny islamistycznej Hamas zwalcza palestyńskich salafitów. Po 2008 roku służby Hamasu wielokrotnie ścierały się z ekstremistami i zatrzymywały najbardziej wojowniczych aktywistów[18].
Islamistyczne władze nie zostały uznane przez społeczność międzynarodową, a Izrael rozpoczął blokadę Strefy Gazy, wstrzymując całkowicie eksport i import oraz ograniczając dostawy prądu, elektryczności i wody[3]. Izraelska blokada doprowadziła do poważnego kryzysu humanitarnego[3].
W grudniu 2008 roku Izrael rozpoczął operację Płynny Ołów. Celem akcji izraelskiego wojska była likwidacja Hamasu w Strefie Gazy. Przyczyną działań izraelskiej armii był trwający ostrzał obszaru Izraela przez bojowników Muzułmańskiego Ruchu Oporu. Operacja została zakończona po 22 dniach[3].
W kwietniu 2011 roku przedstawiciele Hamasu i al-Fatahu oświadczyli, że zakończyli wzajemny konflikt i wypracowali kompromis[19]. Porozumienie zakładało wspólne działanie na rzecz: utworzenia państwa palestyńskiego w granicach z 1967 roku, ze stolicą we Wschodniej Jerozolimie; utrzymania prawa powrotu uchodźców palestyńskich do ojczyzny; sformowania w przyszłości rządu jedności narodowej i przeprowadzenia nowych wyborów[3]. Od czasu wypracowania porozumienia Hamas wielokrotnie prowadził z al-Fatahem kolejne rozmowy w sprawie pojednania politycznego. Ostatnie porozumienie między ugrupowaniami wypracowano w październiku 2017 roku[19][20].
14–21 listopada 2012 roku izraelskie wojsko prowadziło operację Filar Obrony wymierzoną w obiekty Hamasu w Strefie Gazy[19]. Operacja była odwetem za wzmożony ostrzał rakietowy Izraela jaki palestyńscy bojownicy prowadzili z obszaru Gazy[19].
Pod koniec 2014 roku bojownicy ze Strefy Gazy rozpoczęli wzmożony ostrzał Izraela. W odwecie 8 lipca tego samego roku armia izraelska rozpoczęła w Strefie Gazy operację Ochronny Brzeg. Celem Izraelczyków była likwidacja infrastruktury wykorzystywanej przez bojowników Hamasu, w tym sieci podziemnych tuneli. Operacja została zakończona na początku sierpnia 2014 roku. Islamski Ruch Oporu pomimo dużych strat, jakie poniósł, ogłosił konflikt swoim zwycięstwem[19].
W lecie 2015 roku członkowie Hamasu i al-Fatahu uczestniczyli w starciach z salafitami z organizacji Jund al-Sham, walki miały miejsce w libańskim obozie dla uchodźców palestyńskich Ain al-Hilweh[21].
W październiku 2023 roku Hamas przeprowadziło inwazję na tereny Izraela ze Strefy Gazy.
Wybrane zamachy terrorystyczne przeprowadzone przez grupę
- 28 lipca 1990 roku Hamas przeprowadził zamach bombowy na plaży w Tel Awiw-Jafa. W eksplozji zginął turysta z Kanady[22].
- 14 grudnia 1990 roku islamiści zamordowali trzech robotników pracujących w Jafie[23].
- 11 października 1991 roku fundamentalista wjechał samochodem w grupę żołnierzy izraelskich. Dwóch oficerów zginęło, 11 osób zostało rannych[23].
- 16 kwietnia 1993 roku w Mekholah terrorysta-samobójca zniszczył dwa autobusy izraelskiej armii. Żaden z żołnierzy nie ucierpiał[2].
- 24 grudnia 1993 roku w Gazie zastrzelony został porucznik Meir Mintz, dowódca sił specjalnych[24].
- 13 lutego 1994 roku fundamentaliści przeprowadzili udany zamach na Noama Cohena, funkcjonariusza izraelskiej służby bezpieczeństwa[24].
- 6 kwietnia 1994 roku Hamas przeprowadził zamach na autobus w Afuli. W samobójczym ataku zginęło 9 osób, a 51 zostało rannych[2][24].
- 13 kwietnia 1994 roku cztery osoby zginęły w samobójczym ataku na autobus w Haderze[24].
- 9 października 1994 roku pięciu wojskowych zginęło w ataku Hamasu w Jerozolimie[24].
- 19 października 1994 roku terrorysta-samobójca wysadził się w autobusie w Tel Awiw-Jafa. Zginęły 22 osoby, 46 zostało rannych[2].
- 22 stycznia 1995 roku terroryści Hamasu i Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu podłożyli dwie bomby na skrzyżowaniu w Beit Lid. Zginęło 18 izraelskich żołnierzy i jeden cywil, a 69 osób zostało rannych[25].
- 24 lipca 1995 roku w samobójczym ataku na autobus w Ramat Ganie zginęło 5 osób[26].
- 21 sierpnia 1995 roku w samobójczym ataku na autobus w Jerozolimie zginęły cztery osoby[26].
- 25 lutego 1996 roku terrorysta-samobójca wysadził się w autobusie w Jerozolimie. Zginęło 26 osób, a 50 zostało rannych[2].
- 3 marca 1996 roku zamachowiec-samobójca wysadził się w autobusie w Jerozolimie. 19 osób zginęło, 6 zostało rannych[2]. Wśród ofiar było kilku zagranicznych turystów[26].
- 21 marca 1997 roku terrorysta podłożył bombę na tarasie kawiarni „Apropo” w Tel Awiw-Jafa. 3 osoby zginęły, a 48 zostało rannych[26][2].
- 30 lipca 1997 roku dwóch terrorystów-samobójców zaatakowało jednocześnie na targu Mehane Jehuda w Jerozolimie. 29 osób zginęło, a 348 zostało rannych[26][2].
- 4 sierpnia 1997 roku trzech zamachowców-samobójców zaatakowało równocześnie na deptaku Ben Jehuda w Jerozolimie. Zginęło pięć osób, a 181 zostało rannych[27][2].
- 30 września 1998 roku terrorysta rzucił granat ręczny w pojazd armii izraelskiej w Hebronie. 25 osób zostało rannych[2].
- 10 października 1999 roku terrorysta wjechał samochodem w tłum izraelskich żołnierzy. Jeden z żołnierzy zginął, 6 zostało rannych[2].
- 30 października 2000 roku zamachowiec-samobójca wysadził się w jerozolimskiej pizzerii Sbaro. Zginęło 15 osób, a 130 zostało rannych[2].
- 18 maja 2001 roku terrorysta-samobójca wysadził się w centrum handlowym w Netanja. Zginęło 6 osób, a rannych zostało 100[2].
- 1 czerwca 2001 roku zamachowiec-samobójca wysadził się na dyskotece w Tel Awiw-Jafa. Zginęło 20 osób, a rannych zostało 120[2].
- 1 sierpnia 2001 roku zamachowiec-samobójca wysadził się w restauracji w Jerozolimie. Zginęło 15 osób, a rannych zostało 130[2].
- 1 grudnia 2001 roku dwóch terrorystów-samobójców wysadziło się w centrum handlowym w Jerozolimie. 11 osób zginęło, a rannych zostało 188[2].
- 2 grudnia 2001 roku w Hajfie zamachowiec-samobójca wysadził się w autobusie. Zginęło 15 osób, a rannych zostało 60[2].
- 12 grudnia 2001 roku islamiści ostrzelali autobus w miejscowości Emmanuel. 11 osób zabili, a zranili 30[2].
- 10 lutego 2002 roku fundamentaliści ostrzelali izraelskich wojskowych w Beer Szewa. Zginęły dwie osoby, ranne zostały cztery[2].
- 7 marca 2002 roku Hamas zaatakował osadę Atzmona. Fundamentaliści zastrzelili tam 5 ludzi, a 24 ranili[2].
- 21 listopada 2002 roku zamachowiec-samobójca wysadził się w autobusie w Jerozolimie. Zginęło 11 osób, rannych zostało 50[2].
- Rząd Izraela oskarżył Hamas o to, że jego bojownicy 12 czerwca 2014 roku uprowadzili na Zachodnim Brzegu trzech izraelskich nastolatków. Ciała nastolatków odnaleziono 30 czerwca tego samego roku nieopodal Hebronu[19].
- Mahmud Abbas oskarżył Hamas o nieudany zamach z 13 marca 2018 roku. Celem ataku bombowego był konwój, którym poruszał się premier AP Rami al-Hamd Allah. Muzułmański Ruch Oporu odciął się od tego incydentu i zapowiedział rozpoczęcie własnego śledztwa w sprawie ataku[28].
Struktury
Na czele formacji stoi Rada Doradcza[5], określana w literaturze również jako Rada Konsultacyjna[3]. W skład Rady wchodzą duchowni z Palestyny i państw Bliskiego Wschodu stanowiących zaplecze ruchu[2]. Rada Doradcza wybiera regionalnych dowódców Muzułmańskiego Ruchu Oporu na obszar Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu[2]. Regionalnym dowódcom podlegają z kolei komórki dowódcze, które odpowiedzialne są za działalność Hamasu w terenie[2].
Kwatera Główna Hamasu do 2012 roku znajdowała się w Damaszku, obecnie mieści się w Katarze[29]. Hamas posiada też biura zagraniczne, które mieszczą lub mieściły się w Arabii Saudyjskiej, Iranie oraz Jordanii, przed wojną domową w Syrii posiadał też obozy szkoleniowe na obszarze Syrii i Libanu[2]. Choć Hamas posiada swoje struktury na terenie innych państw, z reguły unika on ingerowania w wewnętrzne sprawy goszczących go krajów[2].
Zbrojnym skrzydłem Hamasu są Brygady im. Izz ad-Din al-Kassama[2]. Wewnątrz ugrupowania istnieje też Aparat Bezpieczeństwa zajmujący się działalnością wywiadowczą, kontrwywiadowczą, likwidacją wewnętrznych przeciwników i kontrolą przestrzegania szariatu[2].
Na terenach palestyńskich posiada szereg stowarzyszeń i komitetów. Zajmują się one głównie kwestiami społecznymi i działalnością humanitarną. Istnieje specjalny pion społeczny Hamasu „Wezwanie”. Pion działa w obszarach takich jak: pomoc społeczną, system oświaty i opieka medyczna[2]. „Wezwanie” kontroluje sieć należących do organizacji obiektów takich jak centra medyczne, szpitale, szkoły, meczety i kluby sportowe[2]. „Wezwanie” odpowiada też za działalność propagandową[2].
Islamski Ruch Oporu jest właścicielem stacji telewizyjnej „Al-Aksa”, która jest tubą propagandową ugrupowania. Tworząc „Al-Aksę” Hamas wzorował się na telewizji „Al-Manar” należącej do Hezbollahu[30]. Organem prasowym Hamasu jest periodyk „Filastin al-Muslimah” (Muzułmańska Palestyna)[31].
Liczebność
Liczba członków grupy nie jest znana[32].
Wsparcie zagraniczne
Centrum Islamskie i Hamas na przestrzeni lat finansowane były przez szereg państw arabskich. W minionych latach Hamas mógł liczyć na wsparcie pieniężne państw takich jak Arabia Saudyjska, Egipt, Katar, Kuwejt i Sudan[33][34]. Po 1991 roku kraje regionu Zatoki Perskiej znacznie zwiększyły swoje dotacje dla Hamasu, co spowodowane było poparciem OWP dla Saddama Husajna, w trakcie agresji Iraku na Kuwejt i w efekcie utratą zaufania państw regionu dla Jasira Arafata[2]. Wsparcie zakończyło się wraz z zamachem stanu w Egipcie w 2013 roku, kiedy to wojsko pozbawiło władzy miejscowe Bractwo Muzułmańskie. Wojskowy rząd Egiptu i jego sojusznicy z regionu Zatoki Perskiej wstrzymali pomoc dla Hamasu, uważając organizację za palestyńskie skrzydło Braci Muzułmańskich. Jedynym państwem arabskim, które kontynuuje pomoc dla Hamasu, jest Katar[29].
Do czasu wybuchu wojny domowej w Syrii Hamas utrzymywał bardzo bliskie relacje z Iranem, Syrią i Hezbollahem[29]. Na krótko przed wybuchem wojny wsparcie finansowe Iranu dla Hamasu wynosiło od 10 do 15 milionów dolarów miesięcznie[29]. Wsparcie pieniężne fundamentalistom słał też rząd syryjski. Początki pomocy Syrii dla Hamasu sięgają już lat 70., kiedy to Syryjczycy byli jednym z donatorów Centrum Islamskiego[35]. Ponadto w syryjskiej stolicy przez lata znajdowała się Kwatera Główna Hamasu, którą dopiero w 2012 roku przeniesiono do Kataru[29]. Relacje na linii Hamas-Hezbollah sięgają pierwszej połowy lat 90. Bojownicy Hezbollahu roztaczali opiekę nad członkami Hamasu w Libanie, organizowali szkolenia Palestyńczyków w zakresie konstrukcji bomb, czy treningi przyszłych zamachowców-samobójców[2].
Stosunki między Hamasem a Syrią, Iranem i Hezbollahem uległy ochłodzeniu po tym, gdy poparł on opozycję przeciwko syryjskiemu prezydentowi Baszszarowi al-Asadowi, podczas gdy Iran i Hezbollah opowiedziały się po stronie al-Asada[29]. Iran w odwecie zmniejszył pomoc na rzecz Hamasu[29]. Według doniesień medialnych, w 2013 roku Hezbollah nakazał członkom Hamasu opuszczenie Libanu[29][36]. Według ekspertów do spraw Bliskiego Wschodu Hamas posiada obecnie dwóch wyraźnych sojuszników: Katar i Turcję. Obydwa kraje udzieliły Hamasowi pomoc szacowaną na setki milionów dolarów[29].
W XXI wieku wielokrotnie pojawiały się zarzuty względem władz Korei Północnej, że ta wysyła broń bojownikom Hamasu. Handel bronią pomiędzy Koreą Północną a Hamasem ma sięgać co najmniej grudnia 2009 roku, wtedy to zarejestrowany w Gruzji samolot transportowy musiał lądować awaryjnie na lotnisku w Bangkoku. Tajskie służby po sprawdzeniu znajdującego się na samolocie ładunku odkryły 35 ton północnokoreańskiej broni, w tym wyrzutnie rakiet, granaty ręczne oraz rakiety ziemia-powietrze. Rząd Tajlandii ogłosił, że broń miała trafić w ręce islamistów z Hamasu i Hezbollahu. Rząd Korei Północnej miał też podobno dostarczyć fundamentalistom wiedzę o budowie podziemnych tuneli. Reżim Kim Dzong Una w 2014 roku zdementował oskarżenia o współpracę z Hamasem i określił je „amerykańską propagandą”[37][38].
Ideologia
Hamas sam siebie określa jako „ruch oporu” i skrzydło Bractwa Muzułmańskiego w Palestynie[3]. Jest ruchem sunnickich fundamentalistów islamskich, który odwołuje się również do palestyńskiego nacjonalizmu[2][3].
Cele ruchu zostały zdefiniowane w Karcie wydanej w sierpniu 1988 roku[35]. Poglądy Hamasu wprost określone zostały jako ideologia dżihadu. Głównym celem organizacji jest całkowite zniszczenie Izraela i zastąpienie go islamskim „Państwem Boga”, czyli Palestyną[35]. Państwo palestyńskie miałoby być państwem teokratycznym, w którym obowiązującym prawem byłby szariat[2].
Muzułmański Ruch Oporu odrzuca pokojowe rozwiązanie konfliktu z Izraelem i międzynarodowe konferencje dotyczące sporu[35]. Według Karty jedyną drogą do niepodległości Palestyny jest walka zbrojna, dżihad[35]. Wszelkie porozumienia pokojowe zawarte pomiędzy OWP i Izraelem, zostały przez Hamas uznane za zdradę[2]. Izrael w propagandzie Hamasu określany jest jako „reżim syjonistyczny”, państwo kolonialne/neokolonialne[35]. Według Meira Litvaka w przeciwieństwie do OWP, Hamas nie widzi wroga w syjonistach, lecz we wszystkich Żydach. W Karcie wprost znajduje się wezwanie do Palestyńczyków i muzułmanów, aby mordowali oni Żydów, zabijanie Żydów zostało określone mianem „obowiązku”[35][2].
Choć uznawany jest za organizację ekstremistyczną, potępia najbardziej skrajne ruchy terrorystyczne islamu. Przywódcy Hamasu potępili działalność Państwa Islamskiego i zamachy przeprowadzane przez członków wspomnianego ugrupowania[39].
Jako organizacja terrorystyczna
Figuruje na listach organizacji terrorystycznych Departamentu Stanu USA[40], Kanady[41], Izraela[42], Japonii[43] i Unii Europejskiej[44].
Australia, Egipt i Wielka Brytania za grupę terrorystyczną uznają wyłącznie skrzydło militarne Hamasu[45][46][47].
Przypisy
- ↑ Molly Quell , Top EU court returns Hamas to terror list after 3-year break [online], Courthouse News Service, 23 listopada 2021 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av Adam Krawczyk: Terroryzm ugrupowań fundamentalistycznych na obszarze Izraela w drugiej połowie XX wieku. sbc.org.pl. [dostęp 2018-02-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Mariusz Strużyński: Hamas wobec sporu palestyńsko-izraelskiego. Między procesem pokojowym a eskalacją konfliktu. apcz.umk.pl. [dostęp 2018-02-22]. (ang.).
- ↑ Terroryzm s. 132.
- ↑ a b c d Terroryzm s. 134.
- ↑ Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 101.
- ↑ Hussam Kanafani , Thaer Ghandour , Homeless and neglected, gulfnews.com [zarchiwizowane 2015-12-22] (ang.).
- ↑ Statement issued by the National and Islamic Forces. jmcc.org. [dostęp 2017-02-22]. (ang.).
- ↑ Profile: Popular Resistance Committees. news.bbc.co.uk. [dostęp 2017-12-11]. (ang.).
- ↑ The Life And Death Of Shaikh Yasin. english.aljazeera.net. [dostęp 2014-03-22].
- ↑ Assassination of Sheik Yasin Opened Pandora’s box. scoop.co.nz. [dostęp 2014-03-22].
- ↑ Palestinian Hamas leader Khaled Meshaal visits Gaza. bbc.com. [dostęp 2017-12-11]. (ang.).
- ↑ Beata Belica: Uwarunkowania funkcjonowania palestyńskiego ruchu narodowowyzwoleńczego w latach 1919–2006. repozytorium.amu.edu.pl. [dostęp 2018-02-22]. (pol.).
- ↑ Amnesty International: Occupied Palestinian Territories: Torn apart by factional strife. amnesty.org. [dostęp 2018-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-04)]. (ang.).
- ↑ Wstrząsający raport AI: Hamas zabijał Palestyńczyków. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2018-02-22]. (pol.).
- ↑ HAMAS (Islamic Resistance Movement). globalsecurity.org. [dostęp 2018-03-03]. (ang.).
- ↑ a b c C. Jacob: Gaza Hamasu – Cztery lata później; Rozdział 5: Islamizacja Gazy. memri.org. [dostęp 2018-03-03]. (pol.).
- ↑ C. Jacob: Gaza Hamasu – Cztery lata później; Rozdział 6: Stosunki Hamasu z Islamskim Dżihadem i salafitami-dżihadystami. memri.org. [dostęp 2018-04-21]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Hamas, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-03-03] (ang.).
- ↑ Jest porozumienie Hamasu i Fatahu. tvn24.pl. [dostęp 2018-03-03]. (pol.).
- ↑ Patrick O. Strickland: Double displacement: Palestinians flee violence in Syria, then Lebanon. electronicintifada.net. [dostęp 2018-04-20]. (ang.).
- ↑ Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 104.
- ↑ a b Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 105.
- ↑ a b c d e Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 106.
- ↑ Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 107, 133.
- ↑ a b c d e Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 107.
- ↑ Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 108.
- ↑ Zamach na premiera Palestyny. W trakcie przejazdu konwoju nastąpiła eksplozja. wprost.pl. [dostęp 2018-03-30]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Mirren Gidda: Hamas Still Has Some Friends Left. time.com. [dostęp 2018-02-24]. (ang.).
- ↑ Rafał Ożarowski: Hezbollah i kwestia palestyńska. konflikty.pl. [dostęp 2018-03-11]. (pol.).
- ↑ Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny), Katowice 2000, s. 316.
- ↑ Chapter 8 – Foreign Terrorist Organizations – US Department of State. state.gov. [dostęp 2018-03-03]. (ang.).
- ↑ Terroryzm s. 135.
- ↑ Adam Krawczyk: Sudan says it will continue to support Hamas – despite ‘Israeli aggression’. timesofisrael.com. [dostęp 2018-02-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Terroryzm s. 133.
- ↑ Ariel Ben Solomon: Report: Hezbollah orders Hamas out of Lebanon. jpost.com. [dostęp 2018-03-11]. (ang.).
- ↑ Korea Północna wysyła broń Hamasowi? „Fabrykowanie historyjek”. wprost.pl. [dostęp 2018-02-24]. (pol.).
- ↑ Korea Północna dozbraja Hamas? Reżim Kima zaprzecza: to fabrykowanie historyjek. tvn24.pl. [dostęp 2018-02-24]. (pol.).
- ↑ Hamas, Islamski Dżihad i Hezbollah potępiają zamachy w Paryżu. sbc.org.pl. [dostęp 2018-02-22]. (pol.).
- ↑ Foreign Terrorist Organizations. state.gov. [dostęp 2018-03-22]. (ang.).
- ↑ Currently listed entities. publicsafety.gc.ca. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ List of Terrorist Organizations and Individuals. justice.gov.il. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ 注目される国際テロ組織の概要及び最近の動向. moj.go.jp. [dostęp 2018-03-19]. (jap.).
- ↑ Wykaz osób, grup i podmiotów objętych zaostrzonymi środkami z dziedziny współpracy policyjno-sądowniczej (czerwiec 2009). lex.europa.eu. [dostęp 2017-09-13]. (pol.).
- ↑ Listed terrorist organisations. nationalsecurity.gov.au. [dostęp 2018-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-24)]. (ang.).
- ↑ Michael Georgy: Egyptian court bans Hamas’ armed wing, lists as terrorist organization. reuters.com. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ Proscribed terrorist groups or organisations. gov.uk. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
Bibliografia
- Wilhelm Dietl, Rolf Tophoven, Kai Hirschmann: Terroryzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16019-7.
- Robert M. Barnas: Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena. Wrocław: Kirke, 2001. ISBN 978-83-914970-4-3.
- ISNI: 0000000121721841
- VIAF: 142009904
- LCCN: n88280213
- GND: 5069914-3
- NDL: 01065362
- BnF: 13176165h
- SUDOC: 035239301
- NLA: 49286887
- NKC: olak2003189200
- BNE: XX165584
- BIBSYS: 6003799
- CiNii: DA14929271
- PLWABN: 9810643517405606
- J9U: 987007308031005171
- CANTIC: a19159511
- LNB: 000182387
- BLBNB: 000443021
- LIH: LNB:BOj/;=Bc
- WorldCat: lccn-n88280213
- Hamas
- Islamskie organizacje terrorystyczne
- Organizacje nacjonalistyczne
- Organizacje paramilitarne
- Organizacje terrorystyczne według Departamentu Stanu USA
- Palestyńskie partie i ugrupowania
- Palestyńskie organizacje terrorystyczne
- Ruchy secesyjne i separatystyczne
- Antysyjonizm
- Fundamentalistyczne organizacje muzułmańskie