Wojciech Tabor

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wojciech Tabor
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

ok. 1453
Taboryszki

Data i miejsce śmierci

27 marca 1507
Kraków

Miejsce pochówku

Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Nominacja biskupia

11 kwietnia 1492[1]

Sakra biskupia

brak danych

Wojciech Tabor herbu Półkozic[2][3] (ur. ok. 1453 w Taboryszkach, zm. 27 marca 1507 w Krakowie) – biskup wileński, kanonik wileński i administrator diecezji wileńskiej w latach 1491-1492[4], prepozyt trocki i proboszcz katedry wileńskiej, członek rady hospodarskiej Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1492 roku[5].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1469-1474 odbył studia w Krakowie uzyskując już w 1469 stopień bakałarza, a w roku 1474 stopień mistrza. W 1476 był już proboszczem trockim, a następnie w 1484 proboszczem oszmiańskim. Przez kapitułę obrany został biskupem wileńskim (niewątpliwie za postulacją królewską), 1 lutego 1492 pisał się elektem wileńskim i administratorem diecezji wileńskiej. Biskupstwem wileńskim rządził – prekonizowany 11 kwietnia 1492 przez papieża Innocentego VIII – aż do śmierci w 1507[6].

Po śmierci króla Kazimierza IV poparł wybór królewicza Aleksandra na wielkiego księcia litewskiego. Podpisał dekret elekcyjny Aleksandra Jagiellończyka na króla Polski 3 października 1501 roku[7]. Gdy Aleksander przybył do Wilna, biskup uroczyście koronował go w katedrze. Sprowadził na Litwę Dominikanów. W 1495 udzielił ślubu wielkiemu księciu Aleksandrowi i księżniczce moskiewskiej Helenie. 24 lipca 1499 roku podpisał w Wilnie akt odnawiający unię polsko-litewską[8]. Po śmierci króla Jana Olbrachta w 1501 czynił starania, aby Aleksander został królem Polski. Był sygnatariuszem unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku[9]. Na sejmie w Radomiu w 1505 wygłosił przemówienie w którym sprzeciwił się decyzji króla, który za namową Michała Glińskiego miał odebrać Krzysztofowi Illiniczowi starostwo lidzkie i przyznać je następnie Andrzejowi Droździe (wbrew zwyczajowemu prawu litewskiemu). Podpisał konstytucję Nihil novi na sejmie w Radomiu w 1505 roku[10]. Rok później, gdy król zachorował, miał być obecny w czasie jego choroby, udzielać mu sakramentów, a po śmierci króla pogrzebać go w katedrze wileńskiej 21 sierpnia 1506. Po śmierci Aleksandra Jagiellończyka nałożył koronę wielkiego księcia jego bratu Zygmuntowi I. Według Wincentego Przyałgowskiego zmarł 28 kwietnia 1507[3].

Pochowany w katedrze Św. Stanisława i Św. Władysława w Wilnie[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. II, Monasterium 1914, s. 269. (łac.)
  2. ↑ Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J., t. I, Lipsk 1846, s. 44.
  3. ↑ a b Wincenty Przyałgowski: Żywoty biskupów wileńskich. T. 2. Petersburg: Druk Jozefata Ohryzki; Nakł. autora, 1860, s. 69-89.
  4. ↑ Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 443.
  5. ↑ Lidia Korczak, Litewska rada wielkoksiążęca w XV wieku, Kraków 1998, s. 101.
  6. ↑ Jerzy Ochmański: Biskupstwo wileńskie w średniowieczu. Poznań: UAM, 1972, s. 15.
  7. ↑ Halina Hofmanówna, Dekret elekcyjny króla Aleksandra z dn. 3 października 1501 roku,w: Przegląd Historyczny, Tom 17, Numer 1 1913, s. 95.
  8. ↑ Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 127.
  9. ↑ Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 146.
  10. ↑ Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.
  11. ↑ Krzysztof Rafał Prokop, Nekropolie biskupie w nowożytnej Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Kraków-Warszawa 2020, s. 143.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Biskupi wileńscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
  1. ↑ a b c d e f Białystok
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojciech_Tabor&oldid=72850800”