Karol Hryniewiecki

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	7 maja 1883
Miejscowość	Petersburg
Miejsce	kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Konsekrator	Wincenty Teofil Chościak-Popiel
Współkonsekratorzy	Aleksander Kazimierz Bereśniewicz; Tomasz Teofil Kuliński
Konsekrowani biskupi
Anton Zerr	3 czerwca 1883
Współkonsekrowani biskupi
Szymon Marcin Kozłowski	13 maja 1883
Antoni Franciszek Sotkiewicz	20 maja 1883
Józef Hollak	27 maja 1883
Józef Weber	29 grudnia 1895

Karol Hryniewiecki
	Arcybiskup tytularny Perge
Data i miejsce urodzenia	13 grudnia 1841 ; Pulsze
Data i miejsce śmierci	14 kwietnia 1929 ; Lwów
	Biskup diecezjalny wileński
Okres sprawowania	1883–1889
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	21 listopada 1867
Nominacja biskupia	15 marca 1883
Sakra biskupia	7 maja 1883
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Karol Hryniewiecki (ur. 13 grudnia 1841 w Pulszach, zm. 14 kwietnia 1929 we Lwowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, działacz polityczny II RP, biskup diecezjalny wileński w latach 1883–1889, od 1891 arcybiskup tytularny Perge, poseł na Sejm Litwy Środkowej (marszałek senior).

Życiorys

Urodził się 13 grudnia 1841 w Pulszach^[1]. Kształcił się w gimnazjum w Białymstoku. Studiował w seminarium duchownym w Mińsku Litewskim i w Akademii Duchownej w Petersburgu. Walczył w powstaniu styczniowym. 21 listopada 1867 został w Petersburgu wyświęcony na prezbitera^[2].

Pracował jako wikariusz w Orszy, gdzie równocześnie był kapelanem i nauczycielem religii w miejscowym instytucie szlacheckim. Od 1869 zajmował stanowisko profesora Akademii Duchownej w Petersburgu, prowadząc zajęcia z archeologii biblijnej, obrzędów i śpiewu kościelnego, prawa kanonicznego i historii Kościoła^[1]. Od 1879 piastował urząd rektora petersburskiego seminarium metropolitalnego^[2]. W 1877 został kanonikiem, a w 1879 prałatem kapituły mohylewskiej^[1].

15 marca 1883 papież Leon XIII mianował go biskupem diecezjalnym diecezji wileńskiej^[2]. Święcenia biskupie otrzymał 7 maja 1883 w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Petersburgu. Udzielił mu ich arcybiskup metropolita warszawski Wincenty Teofil Chościak-Popiel w asyście Aleksandra Kazimierza Bereśniewicza, biskupa diecezjalnego kujawsko-kaliskiego, i Tomasza Teofila Kulińskiego, biskupa diecezjalnego kieleckiego. Ingres odbył 7 czerwca 1883^[3]. Na początku 1885 za występowanie z protestami przeciwko nasileniu działań rusyfikacyjnych i ograniczaniu praw Polaków przez władzę carską został aresztowany i zesłany do Jarosławia nad Wołgą, skąd został zwolniony w 1889 z zakazem powrotu do diecezji podlegającej jego jurysdykcji^[1]. 30 grudnia 1889 ustąpił z urzędu biskupa wileńskiego^[2].

W 1890 przez Galicję wyjechał do Rzymu^[2], gdzie 19 stycznia 1891^[2] został mianowany arcybiskupem tytularnym Perge^[4]. Następnie udał się na kurację do Szwajcarii, po czym powrócił na stałe do Galicji^[2], gdzie był proboszczem w Tuchowie i Zazulach^[1], asesorem kurii metropolitalnej we Lwowie^[2] i kanonikiem kapituły lwowskiej^[1]. Sfinansował budowę kościołów w Kniażem, Podlipcach, Pustomytach oraz Zazulach, gdzie ponadto ufundował szkołę i ochronkę. Z powodu sprzeciwu Episkopatu Stanów Zjednoczonych nie doszedł do skutku jego wyjazd do Chicago, gdzie miał pełnić funkcję duszpasterza polskich emigrantów^[2]. W 1922 został wybrany do Sejmu Wileńskiego^[5] z ramienia Zespołu Stronnictw i Ugrupowań Narodowych^[6], przewodniczył w pierwszym dniu posiedzenia jako marszałek senior^[7]. W tym samym roku był członkiem delegacji Sejmu Wileńskiego do Warszawy z petycją o przyłączenie Litwy Środkowej do Polski^[2].

Konsekrował biskupa pomocniczego Tyraspolu Antona Zerra (1883). Asystował podczas sakry biskupa diecezjalnego łuckiego i żytomierskiego Szymona Marcina Kozłowskiego (1883), biskupa diecezjalnego sandomierskiego Antoniego Franciszka Sotkiewicza (1883), biskupa pomocniczego sejneńskiego Józefa Hollaka (1883) i biskupa pomocniczego lwowskiego Józefa Webera (1895)^[4].

Zmarł 14 kwietnia 1929 we Lwowie^[2]. 20 kwietnia 1929 został pochowany w grobowcu przy kościele w Zazulach^[8]^[9]. W latach 50. XX w. jego grób został zniszczony z polecenia komunistycznych władz^[1].

Odznaczenia

Dekretem z 2 maja 1922 został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g T. Dudek. Sylwetki kapłanów – proboszczów parafii św. Jakuba Ap. w Tuchowie. „Tuchowskie Wieści”. Nr 3 (121), s. 28, maj–czerwiec–lipiec 2011. Towarzystwo Miłośników Tuchowa. ISSN 1234-6640. [dostęp 2015-07-26].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 97–98. ISBN 83-86675-03-9.
↑ K.R. Prokop. Sukcesja apostolska biskupów i arcybiskupów wileńskich oraz białostockich w XIX i XX stuleciu. „Rocznik Teologii Katolickiej”. T. IV, s. 182–183, 2005. ISSN 1644-8855. [dostęp 2017-11-02].
↑ ^a ^b Karol Hryniewiecki. [dostęp 2018-10-19]. (ang.).
↑ Sejm Wileński 1922. Przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. VI. [dostęp 2024-06-08].
↑ Sejm Wileński 1922. Przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. X–XI. [dostęp 2024-06-08].
↑ Sejm Wileński 1922. Przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. I/1–II/3. [dostęp 2024-06-08].
↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za rok szkolny 1928/29. Złoczów: Drukarnia Wilhelma Zukerkandla, 1929, s. 10. [dostęp 2018-09-14].
↑ Pogrzeb ks. arcyb. Hryniewieckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 92 z 20 kwietnia 1929. [dostęp 2015-02-25].
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15. [dostęp 2015-03-07].

Linki zewnętrzne

Karol Hryniewiecki [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2015-07-25] (ang.).

[Sylwetki_kapłanów_–_proboszczów_parafii_św._Jakuba_Ap._w_Tuchowie-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g T. Dudek. Sylwetki kapłanów – proboszczów parafii św. Jakuba Ap. w Tuchowie. „Tuchowskie Wieści”. Nr 3 (121), s. 28, maj–czerwiec–lipiec 2011. Towarzystwo Miłośników Tuchowa. ISSN 1234-6640. [dostęp 2015-07-26].

[Krasowski-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 97–98. ISBN 83-86675-03-9.

[Prokop-3] K.R. Prokop. Sukcesja apostolska biskupów i arcybiskupów wileńskich oraz białostockich w XIX i XX stuleciu. „Rocznik Teologii Katolickiej”. T. IV, s. 182–183, 2005. ISSN 1644-8855. [dostęp 2017-11-02].

[catholic-hierarchy-4] Karol Hryniewiecki. [dostęp 2018-10-19]. (ang.).

[Sejm_Wileński_1922_VI-5] Sejm Wileński 1922. Przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. VI. [dostęp 2024-06-08].

[Sejm_Wileński_1922_X-XI-6] Sejm Wileński 1922. Przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. X–XI. [dostęp 2024-06-08].

[Sejm_Wileński_1922_I/1-II/3-7] Sejm Wileński 1922. Przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej. Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. I/1–II/3. [dostęp 2024-06-08].

[Sprawozdanie_Dyrekcji_Państwowego_Gimnazjum_Humanistycznego_im._Króla_Jana_Sobieskiego_w_Złoczowie_za_rok_szkolny_1928/29-8] Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za rok szkolny 1928/29. Złoczów: Drukarnia Wilhelma Zukerkandla, 1929, s. 10. [dostęp 2018-09-14].

[Pogrzeb_ks._arcyb._Hryniewieckiego-9] Pogrzeb ks. arcyb. Hryniewieckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 92 z 20 kwietnia 1929. [dostęp 2015-02-25].

[Order_Odrodzenia_Polski-10] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15. [dostęp 2015-03-07].

[a-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Białystok

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]