Karol Hryniewiecki
| Arcybiskup tytularny Perge | |
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Biskup diecezjalny wileński | |
| Okres sprawowania |
1883–1889 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
21 listopada 1867 |
| Nominacja biskupia |
15 marca 1883 |
| Sakra biskupia |
7 maja 1883 |
| Odznaczenia | |
| |
| Data konsekracji |
7 maja 1883 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Petersburg | ||||||||||
| Miejsce | |||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Karol Hryniewiecki (ur. 13 grudnia 1841 w Pulszach, zm. 14 kwietnia 1929 we Lwowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, działacz polityczny II RP, biskup diecezjalny wileński w latach 1883–1889, od 1891 arcybiskup tytularny Perge, poseł na Sejm Litwy Środkowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 13 grudnia 1841 w Pulszach[1]. Kształcił się w gimnazjum w Białymstoku. Studiował w seminarium duchownym w Mińsku Litewskim i w Akademii Duchownej w Petersburgu. Walczył w powstaniu styczniowym. 21 listopada 1867 został w Petersburgu wyświęcony na prezbitera[2].
Pracował jako wikariusz w Orszy, gdzie równocześnie był kapelanem i nauczycielem religii w miejscowym instytucie szlacheckim. Od 1869 zajmował stanowisko profesora Akademii Duchownej w Petersburgu, prowadząc zajęcia z archeologii biblijnej, obrzędów i śpiewu kościelnego, prawa kanonicznego i historii Kościoła[1]. Od 1879 piastował urząd rektora petersburskiego seminarium metropolitalnego[2]. W 1877 został kanonikiem, a w 1879 prałatem kapituły mohylewskiej[1].
15 marca 1883 papież Leon XIII mianował go biskupem diecezjalnym diecezji wileńskiej[2]. Święcenia biskupie otrzymał 7 maja 1883 w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Petersburgu. Udzielił mu ich arcybiskup metropolita warszawski Wincenty Teofil Chościak-Popiel w asyście Aleksandra Kazimierza Bereśniewicza, biskupa diecezjalnego kujawsko-kaliskiego, i Tomasza Teofila Kulińskiego, biskupa diecezjalnego kieleckiego. Ingres odbył 7 czerwca 1883[3]. Na początku 1885 za występowanie z protestami przeciwko nasileniu działań rusyfikacyjnych i ograniczaniu praw Polaków przez władzę carską został aresztowany i zesłany do Jarosławia nad Wołgą, skąd został zwolniony w 1889 z zakazem powrotu do diecezji podlegającej jego jurysdykcji[1]. 30 grudnia 1889 ustąpił z urzędu biskupa wileńskiego[2].
W 1890 przez Galicję wyjechał do Rzymu[2], gdzie 19 stycznia 1891[2] został mianowany arcybiskupem tytularnym Perge[4]. Następnie udał się na kurację do Szwajcarii, po czym powrócił na stałe do Galicji[2], gdzie był proboszczem w Tuchowie i Zazulach[1], asesorem kurii metropolitalnej we Lwowie[2] i kanonikiem kapituły lwowskiej[1]. Sfinansował budowę kościołów w Kniażem, Podlipcach, Pustomytach oraz Zazulach, gdzie ponadto ufundował szkołę i ochronkę. Z powodu sprzeciwu Episkopatu Stanów Zjednoczonych nie doszedł do skutku jego wyjazd do Chicago, gdzie miał pełnić funkcję duszpasterza polskich emigrantów. W 1922 był członkiem delegacji sejmu wileńskiego do Warszawy z petycją o przyłączenie Litwy Środkowej do Polski[2].
Konsekrował biskupa pomocniczego Tyraspolu Antona Zerra (1883). Asystował podczas sakry biskupa diecezjalnego łuckiego i żytomierskiego Szymona Marcina Kozłowskiego (1883), biskupa diecezjalnego sandomierskiego Antoniego Franciszka Sotkiewicza (1883), biskupa pomocniczego sejneńskiego Józefa Hollaka (1883) i biskupa pomocniczego lwowskiego Józefa Webera (1895)[4].
Zmarł 14 kwietnia 1929 we Lwowie[2]. 20 kwietnia 1929 został pochowany w grobowcu przy kościele w Zazulach[5][6]. W latach 50. XX w. jego grób został zniszczony z polecenia komunistycznych władz[1].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Dekretem z 2 maja 1922 został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g T. Dudek. Sylwetki kapłanów – proboszczów parafii św. Jakuba Ap. w Tuchowie. „Tuchowskie Wieści”. 3(121), s. 28, maj–czerwiec–lipiec 2011. Towarzystwo Miłośników Tuchowa. ISSN 1234-6640. [dostęp 2015-07-26].
- ↑ a b c d e f g h i j K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 97–98. ISBN 83-86675-03-9.
- ↑ K.R. Prokop. Sukcesja apostolska biskupów i arcybiskupów wileńskich oraz białostockich w XIX i XX stuleciu. „Rocznik Teologii Katolickiej”. T. IV, s. 182–183, 2005. ISSN 1644-8855. [dostęp 2017-11-02].
- ↑ a b Karol Hryniewiecki. [dostęp 2018-10-19]. (ang.).
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za rok szkolny 1928/29. Złoczów: Drukarnia Wilhelma Zukerkandla, 1929, s. 10. [dostęp 2018-09-14].
- ↑ Pogrzeb ks. arcyb. Hryniewieckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 92 z 20 kwietnia 1929. [dostęp 2015-02-25].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15. [dostęp 2015-03-07].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Karol Hryniewiecki [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2015-07-25] (ang.).