Bazylika św. Jana Apostoła w Oleśnicy
51°12′34″N 17°22′41″E/51,209444 17,378056 A/1349/994 z dnia 02.10.1963 r.
| |||||||||||||||
| bazylika mniejsza | |||||||||||||||
 Bazylika mniejsza św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres |
Plac Książąt Śląskich | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Oleśnicy  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu oleśnickiego  | |||||||||||||||
| 51°12′34″N 17°22′41″E/51,209444 17,378056
| |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
Bazylika świętego Jana Apostoła w Oleśnicy – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Oleśnica zachód archidiecezji wrocławskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół parafialny zwany Zamkowym istniał prawdopodobnie już w XII wieku, wymieniony w dokumentach biskupstwa wrocławskiego z roku 1189. Inne źródła mówią o proboszczu tutejszej parafii Tomaszu z roku 1230, który był kanonikiem kapituły wrocławskiej. W drugiej połowie XIV wieku kościół przebudowano. W roku 1469 został podwyższony stając się trójnawową bazyliką zamkniętą wieloboczną apsydą. W nawie głównej zrobiono sklepienie gwiaździste, w bocznych - krzyżowe. Na przełomie wieków XV i XVI dobudowano od strony północnej kruchtę i trzy kaplice. W roku 1620 wieżę kościelną nadbudowano i pokryto hełmem. W 1700 książęta wirtemberscy wybudowali od strony południowej barokową kaplicę grobową (mauzoleum). W jej krypcie umieszczono 24 trumny ze zwłokami zmarłych członków rodziny książęcej[1]. We wnętrzu kościoła można zobaczyć wiele cennych dzieł sztuki okresu gotyckiego, renesansowego i baroku. W 1998 kościół został podniesiony do poziomu bazyliki mniejszej przez Jana Pawła II[2].
Organy[edytuj | edytuj kod]
Instrument został zbudowany przez firmę Schlag & Söhne z Świdnicy w 1910 roku jako opus 878[3].
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
|---|---|---|---|
| 1. Principal 16' | 1. Burdon 16' | 1. Lieblich Gedackt 8' | 1. Principalbass 16' |
| 2. Principal 8' | 2. Geigen Principal 8' | 2. Flöten Principal 8' | 2. Violonbass 16' |
| 3. Gamba 8' | 3. Flute harmonique 8' | 3. Portunal 8' | 3. Subbass 16' |
| 4. Konzertflöte 8' | 4. Salizet 8' | 4. Vox coelestis 8' | 4. Gedacktbass 16' |
| 5. Gemshorn 8' | 5. Rohrflöte 8' | 5. Aeoline 8' | 5. Octavbass 8' |
| 6. Doppelflöte 8' | 6. Traversflöte 4' | 6. Lieblich Gedackt 8' | 6. Violoncello 8' |
| 7. Offenflöte 4' | 7. Viola 4' | 7. Rohrflöte 4' | 7. Bassflöte 8' |
| 8. Octave 4' | 8. Piccolo 2' | 8. Flautino 2' | 8. Principal 4' |
| 9. Rauschquinte 2 2/3'+2' | 9. Mixtur 3 fach | 9. Oboe 8' | 9. Quinte 10 2/3' |
| 10. Kornett 1-3 fach | 10. Klarinette 8' | 10. Posaune 16' | |
| 11. Mixtur 4-5 fach | |||
| 12. Trompete 8' |
Dzwony[edytuj | edytuj kod]
Na wieży znajdują się cztery dzwony, będące najstarszymi zabytkami sztuki odlewniczej w Oleśnicy. Przetrwały zawieruchy wojenne i uniknęły przetopienia, ponieważ znalazły się w spisach w kategorii D, czyli ostatnie w kolejności, jako mające dużą wartość historyczną.
Największy z dzwonów został wykonany w 1473 r. Waży 1850 kg. Drugi co do wielkości dzwon o wadze 658 kg odlano w 1433 roku. Mniejszy dzwon odlany w 1563 roku waży 568 kg i pochodzi z fundacji księcia Jana Podiebradowicza. Po pęknięciu odlany na nowo w 1727 r. Najmniejszy dzwon o wadze 349 kg został odlany w 1521 roku[4].
W styczniu 2019 r. dzwony przeszły remont wykonany przez firmę Rduch Bells & Cloks z Czernicy, polegający na zainstalowaniu nowych napędów liniowych, wprowadzający w ruch wahadłowy nowe jarzma dzwonów[5][6].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Wnętrze bazyliki -
Sklepienie nawy głównej -
Obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy w ołtarzu bocznym -
Widok od strony wejścia -
Wnętrze bazyliki
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona parafii
- Bazylika św. Jana Apostoła w Oleśnicy - obszerna historia kościoła wraz z bogatą dokumentacją fotograficzną na portalu dr. Marka Nienałtowskiego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zeszliśmy do krypty Wirtembergów. Od kilkuset lat spoczywają tu wybitni władcy Oleśnicy
- ↑ Zabytki – Bazylika. Urząd Miasta Oleśnicy. [dostęp 2016-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-03)]. (pol.).
- ↑ Organy - Polskie Wirtualne Centrum Organowe [online], www.organy.pro [dostęp 2021-09-15].
- ↑ Dzwony z kościoła św. Jana w Oleśnicy [online], www.olesnica.org [dostęp 2023-05-23].
- ↑ Na największym dzwonie w bazylice mniejszej istnieją herby oleśnickie [online], www.olesnica.org [dostęp 2023-11-25].
- ↑ Proboszcz: Zacznie się dziać bardzo dużo! [online], Oleśnica 24 com, 20 lutego 2019 [dostęp 2023-11-25] (pol.).