Berło

Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego. Od góry: korona, jabłko, berło

Berło (gr. sképtron, łac. sceptrum – kij) – ozdobna pałka będąca jednym z trzech najczęściej spotykanych symboli władzy królewskiej, obok korony i jabłka.

W języku polskim nazwa została zapożyczona ze staroczeskiego berla (pałka, laska, pastorał, kula).

Berło to godło i symbol najwyższej władzy króla lub cesarza. Znane było w starożytności jako laski osób starszych i pasterzy. Dały początek pastorałowi biskupiemu jako symbol obrony "owieczek" (wiernych), a w kontekście świeckim - poddanych.

U ludów pozaeuropejskich bywał obrzędowym atrybutem określającym pozycję społeczną. W Europie było zazwyczaj zwieńczone u góry okrągłą gałką (symbol świata), a u dołu zakończone kwiatem irysa (symbol światła i oczyszczenia), głową orła (w berłach rzymskich i buławach wojskowych).

Berła jako broń bojowa były znane i stosowane w starożytności w formie metalowej maczugi z kulą wyodrębnioną poniżej wierzchołka i z drewnianym uchwytem. W średniowieczu pełniły już raczej tylko rolę jednego z insygniów władzy suwerena. Władca mógł używać berła do ułaskawiania więźniów i skazańców.

Zobacz też

• polskie insygnia koronacyjne
• Berło (grupa muzyczna)