Dolsk (województwo zachodniopomorskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dolsk
wieś
Ilustracja
Ruiny pałacu
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

myśliborski

Gmina

Dębno

Wysokość

49 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

225[2]

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

74-311[3]

Tablice rejestracyjne

ZMY

SIMC

0179826

Położenie na mapie gminy Dębno
Mapa konturowa gminy Dębno, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dolsk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dolsk”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Dolsk”
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego
Mapa konturowa powiatu myśliborskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dolsk”
Ziemia52°48′38″N 14°50′16″E/52,810556 14,837778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Dolsk (do 1945 niem. Dölzig) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Dębno[4][5].

Według danych z 2014 miejscowość liczyła 202 mieszkańców[6].

Miejscowość znajdowała się od ok. 1250 na terytorium powstałej Nowej Marchii, do XVII w. w posiadaniu rodu von Schönebeck (dobra w ziemi golenickiej, chojeńskiej, myśliborskiej oraz gorzowskiej), następnie kilkukrotnie zmieniała właścicieli. W XIX w. Dolsk był jednym z największych majątków w okolicy. Od 1945 leży w granicach Polski.

Pośrodku wsi znajduje się barokowy kościół z lat 1740-41 z kwadratową trójczłonową wieżą, przebudowaną w 1878. W pobliżu południowego brzegu jeziora stoi ruina pałacu w stylu neogotyku angielskiego, pierwotnie średniowieczny zamek, który otrzymał obecny wygląd w wyniku przebudowy w XVIII w. i następnie w latach 1828, 1845 i 1889. Park przypałacowy w stylu angielskim założony został w 1832 prawdopodobnie według projekt Petera Josepha Lenné; obecnie elementy kompozycji przestrzennej uległy znacznemu zatarciu. Ponadto na terenie parku stoi Dom Ogrodnika zbudowany w 1861, we wsi kuźnia z 1781 oraz ruina młyna wodnego z 1 połowy XIX w., o konstrukcji drewnianej ryglowej.

Toponimia[edytuj | edytuj kod]

Pierwotna nazwa wsi mogła brzmieć Dolsk, od prasłowiańskiego dolъ „dół” z sufiksem -sk, co odpowiada rzeczywistemu ukształtowaniu terenu. Od niej prawdopodobnie pochodzą formy zgermanizowane Toltzick, Dölzig[7].

Nazwy na przestrzeni wieków: Toltzick 1337; Dolzik 1401; dotlzk 1456; Dolzig 1568; Doltzigk 1644; Dölzig 1833; Dölzig do 1945.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś położona jest 5,5 km na płn.-wsch. od Barnówka, 7 km od Dębna, 11 km od Myśliborza i 34 km od Gorzowa.

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski według Kondrackiego teren na którym położony jest Dolsk należy do prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pojezierze Południowopomorskie oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Równina Gorzowska[8].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Dolsk[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0179714 Borne osada
0179832 Skrodno osada
0179855 Turze kolonia

Środowisko przyrodnicze[edytuj | edytuj kod]

Na północ od Dolska, w pobliżu wsi Dalsze, znajdują się żyzne siedliska łęgów jesionowo–wiązowych, tzw. Dolskie Łęgi – 73 ha brzozowego podmokłego lasu, ostateczny zespół zarośniętego jeziora. Rejon o charakterze pierwotnym, liczne gatunki ptactwa błotnego i bagiennego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

  • Ok. 5000 p.n.e. – pierwsze osadnictwo na okolicznych terenach, o czym świadczą przypadkowe znaleziska narzędzi kamiennych
  • VIII-poł. X w. – w widłach Odry i dolnej Warty znajduje się odrębna jednostka terytorialna typu plemiennego[9], prawdopodobnie powiązana z plemieniem Lubuszan. Na północy od osadnictwa grupy cedyńskiej oddzielały ją puszcze mosińska (merica Massen) i smolnicka (merica Smolnitz). Mieszkańcy zajmowali się gospodarką rolniczo-hodowlaną.
  • 960–972 – książę Mieszko I opanowuje tereny nadodrzańskie, obejmujące obręb późniejszej kasztelani cedyńskiej, ziemię kiniecką i kostrzyńską[10]
  • 1005 (lub 1007) – Polska traci zwierzchność nad Pomorzem[11], w tym również nad terytorium w widłach Odry i dolnej Warty
Herb rodu von Treskow z herbarza Johanna Siebmachera z 1605
  • 1112-1116 – w wyniku wyprawy Bolesława Krzywoustego, Pomorze Zachodnie uznaje zwierzchność lenną Polski.
  • Pocz. XIII w. – obszar na północ od linii Noteci-dolnej Warty i zachód od Gwdy w dorzeczu Myśli, Drawy, środkowej Iny, stanowi część składową księstwa pomorskiego; w niewyjaśnionych okolicznościach zostaje przejęty przez księcia wielkopolskiego Władysława Laskonogiego, a następnie jego bratanka, Władysława Odonica[12]
  • 1250 – margrabiowie brandenburscy z dynastii Askańczyków rozpoczynają ekspansję na wschód od Odry; z zajmowanych kolejno obszarów powstaje z czasem Nowa Marchia
  • 1320-1323 – po wygaśnięciu dynastii askańskiej, Nowa Marchia przejściowo przechodzi we władanie książąt pomorskich
  • 1323 – władzę w Nowej Marchii obejmują Wittelsbachowie
  • 1337 – pierwsza wzmianka w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego pod nazwą Toltzick (w ziemi golenickiej): Toltzick XLIIII, dos IIII. Hinrick von Schonenbergh pro seruicio VI, pactus II† solidos, taberna soluit X solidos[13] – wieś liczy 44 łany (mansos), wolne od ciężarów podatkowych są 4 łany parafialne (dos), lennikiem zobowiązanym do służby konnej jest Hinrick von Schonenbergh (von Schönebeck) posiadający 6 łanów, pakt (pactus) płacony rycerstwu przez chłopów wynosi 2⅛ szylingów (solidos)[14], opłata karczmy 10 szylingów. Do XVII w. wieś była w posiadaniu rodu von Schönebeck, który wybudował tu zamek.
  • 1402-1454/55 – ziemie Nowej Marchii pod rządami zakonu krzyżackiego
  • 1535-1571 – za rządów Jana kostrzyńskiego Nowa Marchia staje się niezależnym państwem w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego
  • 1538 – margrabia Jan kostrzyński oficjalnie wprowadza na terenie Nowej Marchii luteranizm jako religię obowiązującą
  • Koniec XVII w. – majątek jest w posiadaniu Hansa von der Marwitz (1568-1618), posiadającego dobra w Smolnicy, Grzymiradzu i Zielinie (z linii zielińsko-grzymiradzkiej Marwitzów); jego żoną była Anna von der Goltz (1574-1645)
  • 1644 – rodzina von Schönebeck wymieniana jeszcze jako właściciele „Doltzigk”
  • 1618-1679 – majątek w posiadaniu Georga von der Marwitz (1606-1679), komendanta twierdzy Drezdenko
  • 1679-1716 – majątek należy do Friedricha Wilhelma von der Marwitz (?-1716), syna Georga; żona Hedwig Sophie von Strauss z Czernikowa; od 1698 komendant Oderbergu, od 1703 generał-major kawalerii
  • 1701 – powstanie Królestwa Prus
  • 1716-1731 – po śmierci Friedricha Wilhelma von der Marwitz posiadłościami administruje jego syn Hans Georg, następnie od 1720 wspólnie ze swoim bratem Friedrichem Ludwigiem; Marwitzowie kupują folwarki Linde i Hammer (Buszów)
Przyległości Dolska w XIX / XX w.
Niemiecka nazwa Obiekt Położenie Polska nazwa Ludność ok. 1820 Ludność w 1852
Borne[15] leśniczówka, kolonia 1 km na płd. Borne [osada wsi Dolsk]
Dölziger Hammer (Langestück)[16] część majątku 2,5 km na płd.-wsch. Buszów
Kuhdamm[17] kolonia 6 km na płn. Pszczelnik 117[18] 337[19]
Linde folwark 5 km na płn. [nie istnieje] 9[20] 9[21]
Neu Rosenthal[22] kolonia 3 km na płn.-zach. Sulisław [kolonia wsi Różańsko]
Neuscheune[23] folwark 3,5 km na płn.-wsch. Mystki 147[21]
Thur[24] kolonia 1 km na płn.-zach. Turze [kolonia wsi Dolsk]
Buchwerder (Soldin)[25] osada 1,5 km na płd. Śniegoszewo [Dolsk][26]
Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej
Kuźnia z 1781
Kuźnia w Dolsku po remoncie w 2010r.
  • 1731 – Marwitzowie sprzedają majątek Dolsk królewskiemu tajnemu radca sądowemu Hansowi Wilhelmowi von Mörner (zmarł w 1758)[27], właścicielowi Kłosowa; potwierdzenie sprzedaży następuje w 1734
  • 1740–1741 – zbudowano kościół, z inicjatywy Hansa Wilhelma von Mörnera
  • 1759 – po bezdzietnej śmierci von Mörnera, majątek w Dolsku nabywa kapitan Hans Albrecht Ernst von Bredow z Rościna
  • 1766 – posiadłość nabywa szlachta von Lüders, która funduje istniejące budynki kuźni
  • 1792 – majątek kupuje major Karl Otto von Tresckow (1745-1806) za 10,7 tys. talarów; następnie nabywa również folwark w Buszowie
  • 1806-1807 – Nowa Marchia pod okupacją wojsk napoleońskich; na mocy traktatu w Tylży w dniu 12.07.1807 wojska francuskie opuszczają terytorium państwa pruskiego z wyjątkiem niektórych ważniejszych twierdz, pod warunkiem spłaty bądź zabezpieczenia nałożonej na Prusy kontrybucji wojennej
  • 1807-1811 – reformy gospodarcze Steina- Hardenberga dotyczące zniesienia poddaństwa chłopów w Prusach
  • 1808-36 – majątkiem administruje August Bernhard Karl von Tresckow (1.08.1782-4.03.1836), bratanek Karla Ottona von Tresckow, którego córkę poślubił 3.01.1808; w tym czasie na majątku ciąży hipoteczny dług zaciągnięty u kupca Salingera; z czasem hipotekę powiększono o kuźnię
  • 1810 – August Bernhard Karl von Tresckow sprzedaje część ziemi koloniście F. Meyerowi
  • 1815-1818 – reformy administracyjne Prus zmieniają strukturę Nowej Marchii; wieś należy do powiatu Myślibórz, w rejencji frankfurckiej, w prowincji brandenburskiej
  • Do 1828 – August Bernhard Karl von Tresckow rozbudowuje pałac
  • 1832 – rozszerzenie założenia parkowego w stylu angielskim
  • 1845–1897 – właścicielem Dolska jest królewski szambelan Friedrich Carl Tassilio von Tresckow (ur. 29.10.1816 w Dolsku, zm. 26.6.1897 tamże), najstarszy syn Augusta Bernharda Karla. Dolsk jest jednym z największych majątków w okolicy – wraz z folwarkami i podległymi wioskami (folwark w Buszowie, młyn wodny, tartak, majątek sołtysi Różańsko, ⅛ zagród chłopskich oraz majątek Pszczelnik) posiada ok. 14 tys. mórg ziemi (tj. około 7,5 tys. ha ziemi), z czego grunty uprawne to ok. 4 tys., pozostałe części to lasy i łąki.
  • 1845 – kolejna modernizacja pałacu, przeprowadzona przez Tassilio von Trescow
  • 1871-1918 – Nowa Marchia w ramach zjednoczonej Drugiej Rzeszy Niemieckiej
  • Ok. 1889 – Tassilio von Tresckow dokonuje gruntownej przebudowy pałacu
  • 1898 – pochodzący z trzeciego małżeństwa Tassilio, syn Egon von Tresckow i wdowa Helene Herwarth z domu Bittenfeld, sprzedaja posiadłość w Dolsku grafowi Georgowi von Voss-Buch, kuzynowi Tresckowów. Sprzedał on uprzednio swoje majątki Buch i Karow oraz królewski majorat miastu Berlin wraz z prawem przeniesienia na Dolsk; po otrzymaniu tego prawa od cesarza, stał się on grafem Voss-Dölzig (od 1900).
  • 1904 – umiera Georg von Voss-Buch; majątek przejmuje jego młodszy brat Max Wilhelm Karl Ferdinand von Voss-Stavenow, który staje się grafem von Voss-Dölzig. Ożeniony z Luise von Block, miał 2 córki i syna Karla-Achima, który zmarł 1 maja 1945 roku w Berlinie jako ostatni potomek tej linii rodu.
  • 1930 – Dolsk zostaje zakupiony przez towarzystwo osadnicze, które dokonuje parcelacji ziemi na pojedyncze działki. Wycięto duże obszary lasów, drewno przeznaczając na budowę nowych domów. Dolsk staje się majętną wsią chłopską.
  • 1944 – po nieudanym zamachu na Hitlera przeprowadzonym m.in. przez generała Henniga von Tresckow i śledztwie przeprowadzonym przez gestapo, odium winy spada również na pozostałą rodzinę Tresckow, której dobra konfiskuje III Rzesza; w zamku w Dolsku utworzono szkołę kadetów dla dzieci wyższych oficerów Wehrmachtu
  • Po 1945 – pałac zamieniony na magazyn zboża, następnie nieużytkowany i dewastowany
  • 1946 – utworzenie szkoły podstawowej
  • 1968-1974 – działa zasadnicza szkoła rolnicza
  • 1967 – pożar pałacu
  • 1975 – likwidacja szkoły podstawowej; w wyniku zmiany podziału administracyjnego zlikwidowany zostaje powiat chojeński; wieś należy do województwa gorzowskiego i gminy Dębno
  • 1975–1998 – miejscowość administracyjnie należy do województwa gorzowskiego
  • Lata 90 XX w. – część terenu z pałacem staje się własnością prywatną, część pozostaje własnością Lasów Państwowych. Odtąd kompleks pałacowo-parkowy w Dolsku jest sukcesywnie restaurowany.
  • 1999 – w ramach zmiany podziału administracyjnego wieś należy do województwa zachodniopomorskiego, powiatu myśliborskiego i gminy Dębno
Właściciele majątku Dolsk
Imię i nazwisko Lata
von Schönebeck 1337, do XVII w.
von der Marwitz Koniec XVII w. - 1731
Hans Wilhelm von Mörner 1731-1759
Hans Albrecht Ernst von Bredow 1759-1766
von Lüders 1766-1792
von Tresckow 1792-1897
von Voss-Buch, von Voss-Stavenow
(jako von Voss-Dölzig)		 1898-1930

Ludność[edytuj | edytuj kod]

Ludność w ostatnich 3 stuleciach[28][29][19][30]:

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Struktura działalności gospodarczej na 01.01.2004[31]:

Dział Ilość
Produkcja b.d
Transport 1
Handel 2
Usługi 5
Gastronomia b.d

W Dolsku funkcjonują 35 gospodarstwa rolne o łącznej pow. 439,38 ha, nastawionych na produkcje rolną (ze względu na IV,V i VI klasę ziemi przeważa żyto, pszenżyto, owies, jęczmień, w mniejszym stopniu pszenica) oraz hodowlę bydła oraz trzody chlewnej.

Struktura gospodarstw indywidualnych (łącznie grunty fizyczne = 446,48 ha):

Użytki rolne Pow. w ha
Orne 293,20
Zielone 145,92
Inne 0,26
Razem 439,38

We wsi notuje się wysoką stopę bezrobocia, mieszkańcy migrują za granicę oraz zatrudniają się przy pracach sezonowych, m.in. w szkółkach leśnych, na wyplatanie wianków, zbieractwo owoców leśnych. W miejscowości funkcjonują 2 firmy świadczące usługi leśne, które w sezonie dają zatrudnienie nawet kilkudziesięciu osobom. Działa również firma transportowa oraz firmy ogólnobudowlane świadczące usługi w kraju i za granicą. W sołectwie funkcjonuje 1 sklep spożywczo–przemysłowy oraz gospodarstwo agroturystyczne.

Organizacje i instytucje[edytuj | edytuj kod]

  • Sołectwo Dolsk – ogół mieszkańców wsi Dolsk, Borne, Turze stanowi Samorząd Mieszkańców Sołectwa; teren działania sołectwa obejmuje wieś Dolsk, Borne, Turze – w ich granicach administracyjnych; obecny sołtys – Eugeniusz Grochowski[32].
  • Ochotnicza straż pożarna

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej w Różańsku[33], natomiast młodzież do gimnazjum publicznego w Smolnicy[34].

W Dolsku działała szkoła podstawowa, powstała w 1946, zlokalizowana w budynku z 1908 Funkcjonowała w systemie 7-klasowym, uczęszczały do niej dzieci z pobliskich miejscowości, tj. Mystek, Buszowa, Gajewa, Ostrowca, Sulisławia, Łąkomina. W latach 1968-1974 w szkole powstała zasadnicza szkoła rolnicza. Ze względu na zbyt mały przyrost naturalny i reformę administracyjną, w 1975 szkołę zlikwidowano, a uczniów przeniesiono do szkoły w Różańsku. Obecnie budynek stanowi dom mieszkalny.

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

  • Ruiny neogotyckiego pałacu
  • Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej
  • Dom Ogrodnika – zbudowany w 1861 na terenie parku, szczytem po zachodniej stronie ulicy; murowany z cegły, parterowy z dwukondygnacyjnym bocznym ryzalitem, otynkowane elewacje zdobione boniowaniem oraz profilowaniem ościeży okiennych. Ok. poł. XIX w. przy domu ogrodnika zbudowano cieplarnię
  • Kuźnia – zbudowana w 1781 (data na belce nad wejściem); konstrukcja ryglowa ze strychułowym wypełnieniem pól, później ściany częściowo przemurowane z kamienia i cegły. Usytuowana na płd. krańcu wsi, przy głównej ulicy. Własność gminy. W roku 2010 poddana gruntownemu remontowi dzięki środkom Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie. Wpisana do rejestru zabytków pod nr kl.-V-O/7/55 z 22.04.1955 oraz 269 z 24.09.1979[35].
  • Ruina młyna wodnego – 1 poł. XIX w., konstrukcja drewniana ryglowa. Opuszczony pod koniec lat 70. XX w., popadł w ruinę. Wpisany do rejestru zabytków pod nr 268 z 24.09.1979[35].
  • Cmentarz rzymskokatolicki – dawniej ewangelicki, w płd.-wsch. części wsi przy drodze do Barnówka, otoczony murem z 2 poł. XIX o dł. 605 m, ok. 200 m od zabudowań wsi; pow. 1,86 ha. Najstarsze nagrobki z lat 1862, 1886. W części wsch. cmentarza aneks z bramą z XIX w. Obok cmentarza zabytkowa kaplica przycmentarna z XIX w., odrestaurowana w 2001, obecnie dom pogrzebowy.
  • Przez Dolsk przebiegają szlaki turystyczne: szlak turystyczny żółty „Nad rzeką Kosą”, szlak turystyczny zielony „Szlak lasów i jezior”, szlak turystyczny czarny „Rezerwatów i pomników przyrody”.

Okolice[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

  1. Zdjęcia obiektów w Dolsku na stronie neumark.pl
  2. Strona facebookowa Fundacji Pałac w Dolsku

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 25401
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 230 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ Urząd Miasta i Gminy Dębno, Dane Statystyczne. [dostęp 2015-03-18].
  7. ↑ Nazwy miejscowe Polski: historia - pochodzenie - zmiany. Kazimierz Rymut (red.). T. II. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1996, s. 394. ISBN 83-85579-29-X.
  8. ↑ Karty z dziejów Dębna. Dębno: PPH „Zapol” Dmochowski Sobczyk, 2005, s. 25. ISBN 83-60140-35-9.
  9. ↑ Kostrzyn nad Odrą. Dzieje dawne i nowe. Jerzy Marczewski (red.). Poznań: Instytut Zachodni, 1991, s. 73. ISBN 83-85003-58-4.
  10. ↑ Zbigniew Wielgosz: Pogranicze wielkopolsko-zachodniopomorskie we wczesnym średniowieczu: krajobraz naturalny i struktury osadnicze. Poznań: Instytut Historii UAM, 2006, s. 109. ISBN 83-89407-17-5.
  11. ↑ Henryk Samsonowicz: Polska do 1586. Madrid: Mediasat Group, 2007, s. 59, 253. ISBN 978-84-9819-808-9.
  12. ↑ Edward Rymar: Studia i materiały z dziejów Nowej Marchii i Gorzowa: szkice historyczne. Gorzów Wlkp.: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości, 1999, s. 8-9. ISBN 83-909122-1-X.
  13. ↑ Ludwig Gollmert: Das Neumärkische Landbuch Markgraf Ludwigs des Älteren vom Jahre 1337. Nach einer neu aufgefundenen Handschrift des vierzehnten Jahrhunderts. Frankfurt am Oder: 1862, s. 12.
  14. ↑ 3 szylingi (sed) według Georg Wilhelm von Raumer: Die Neumark Brandenburg im Jahre 1337 oder Markgraf Ludwigs des Älteren Neumärkisches Landbuch aus dieser Zeit. Berlin: 1837, s. 87.
  15. ↑ GenWiki-Borne (Soldin). [dostęp 2010-05-29].
  16. ↑ GenWiki-Dölziger Hammer. [dostęp 2010-05-29].
  17. ↑ GenWiki-Kuhdamm. [dostęp 2010-05-29].
  18. ↑ Leopold Krugg: Neues topographisch-statistisch-geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats. T. 3. Halle: Karl August Kümmel, 1822, s. 36.
  19. ↑ a b Topographische Uebersicht des Appellationsgerichts-Departements Frankfurt a/O: Zusammengestellt von Güthlein. Gustav Harnecker & Co., 1856, s. 96.
  20. ↑ Leopold Krugg: Neues topographisch-statistisch-geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats. T. 3. Halle: Karl August Kümmel, 1822, s. 106.
  21. ↑ a b Topographische Uebersicht des Appellationsgerichts-Departements Frankfurt a/O: Zusammengestellt von Güthlein. Gustav Harnecker & Co., 1856, s. 97.
  22. ↑ GenWiki-Neu Rosenthal. [dostęp 2010-05-29].
  23. ↑ GenWiki-Neuscheune. [dostęp 2010-05-28].
  24. ↑ GenWiki-Thur. [dostęp 2010-05-28].
  25. ↑ GenWiki-Buchwerder (Soldin). [dostęp 2010-05-29].
  26. ↑ Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 grudnia 2006 w sprawie ustalenia, zmiany i znoszenia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektu fizjograficznego (Dz. U. nr 240 poz. 1746 z 22 grudnia 2006) włączono osadę Śniegoszewo do wsi Dolsk.
  27. ↑ Od 1722 pierwsza żona Wilhelmine Sophie von der Marwitz (1703-34) z Leine, druga żona Beate Louise (zmarła 26.9.1758 we Frankfurcie nad Odrą), córka Otto Bernda von der Marwitz z Lubiechowa Górnego
  28. ↑ Statistisch-topographische Beschreibung der gesammten Mark Brandenburg: Für Statistiker, Geschäftsmänner, bes. für Kameralisten. ¬Die Neumark Brandenburg. T. 3. Berlin: Friedrich Maurer, 1809, s. 114.
  29. ↑ Leopold Krugg: Neues topographisch-statistisch-geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats. T. 1. Halle: Karl August Kümmel, 1821, s. 280.
  30. ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte. Soldin. [dostęp 2013-09-21].
  31. ↑ Plan Rozwoju Wsi Dolsk, Załącznik 3 do uchwały Nr XVIII/117/2007 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 6 grudnia 2007. [dostęp 2010-05-14].
  32. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej UM w Dębnie. Sołectwa. [dostęp 2010-05-14].
  33. ↑ Uchwała Nr XVIII/188/04 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 27 maja 2004 r w sprawie: ustalenia planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów oraz granic ich obwodów na terenie miasta i gminy Dębno. [dostęp 2010-06-12].
  34. ↑ Uchwała nr LXII/369/2006 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 30 marca 2006 w sprawie: zmiany uchwały Nr XVIII/188/04 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 27 maja 2004 w sprawie :ustalenia planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów oraz granic ich obwodów na terenie miasta i gminy Dębno. [dostęp 2010-06-12].
  35. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Gmina Dębno
Wsie
Osady
Integralne
części wsi

Gmina Dębno (powiat myśliborski)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dolsk_(województwo_zachodniopomorskie)&oldid=72559396”