Walki o przyczółki warszawskie (1944): Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
uzupełnienie -> Upamiętnienie, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Opis: Czerniaków to dzielnica położona kilka km na południe od miejsca walk, które prowadzono głównie na Solcu nazywanym też Powiślem Czerniakowskim
Linia 26: Linia 26:
16 września 1944 roku jednostki 1 Armii WP, znajdujące się dotychczas w rejonie [[Zielonka (powiat wołomiński)|Zie­lonka]]–[[Anin]]–[[Wawer]], zluzowały znaj­dujące się nad Wisłą oddziały sowieckiego 125 Korpusu Armijnego, które wraz z [[1 Warszawska Dywizja Piechoty|1 Dywizją Piechoty im. Tadeusza Kościuszki]] wyzwoliły Pra­gę<ref name=enc2>{{cytuj książkę |nazwisko= Sobczak [red.]|imię= Kazimierz|tytuł= Encyklopedia II wojny światowej|strony=627-628}}</ref>. Pozycje pierwszorzutowe zajęły: [[2 Warszawska Dywizja Piechoty|2 DP]] naprze­ciw [[Żoliborz]]a , [[1 Warszawska Samodzielna Brygada Kawalerii|1 Brygada Kawalerii]] naprzeciw [[Śródmieście|Śródmieścia]] do [[Most Poniatowskiego|mostu Poniatowskiego]], [[3 Pomorska Dywizja Piechoty|3 DP]] naprzeciw [[Czerniaków|Czerniakowa]] do osiedla Las. W drugim rzucie znaj­dowały się [[4 Pomorska Dywizja Piechoty|4 DP]], która przybywała na Pragę i przejęła służbę garnizonową, oraz 1 DP, ześrodkowana po zluzowaniu w rejonie [[Rembertów|Rembertowa]]<ref name=mew>{{cytuj książkę |nazwisko= Urbanowicz [red.]|imię= Józef|autor link=Józef Urbanowicz|tytuł= Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3|strony=415}}</ref>.
16 września 1944 roku jednostki 1 Armii WP, znajdujące się dotychczas w rejonie [[Zielonka (powiat wołomiński)|Zie­lonka]]–[[Anin]]–[[Wawer]], zluzowały znaj­dujące się nad Wisłą oddziały sowieckiego 125 Korpusu Armijnego, które wraz z [[1 Warszawska Dywizja Piechoty|1 Dywizją Piechoty im. Tadeusza Kościuszki]] wyzwoliły Pra­gę<ref name=enc2>{{cytuj książkę |nazwisko= Sobczak [red.]|imię= Kazimierz|tytuł= Encyklopedia II wojny światowej|strony=627-628}}</ref>. Pozycje pierwszorzutowe zajęły: [[2 Warszawska Dywizja Piechoty|2 DP]] naprze­ciw [[Żoliborz]]a , [[1 Warszawska Samodzielna Brygada Kawalerii|1 Brygada Kawalerii]] naprzeciw [[Śródmieście|Śródmieścia]] do [[Most Poniatowskiego|mostu Poniatowskiego]], [[3 Pomorska Dywizja Piechoty|3 DP]] naprzeciw [[Czerniaków|Czerniakowa]] do osiedla Las. W drugim rzucie znaj­dowały się [[4 Pomorska Dywizja Piechoty|4 DP]], która przybywała na Pragę i przejęła służbę garnizonową, oraz 1 DP, ześrodkowana po zluzowaniu w rejonie [[Rembertów|Rembertowa]]<ref name=mew>{{cytuj książkę |nazwisko= Urbanowicz [red.]|imię= Józef|autor link=Józef Urbanowicz|tytuł= Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3|strony=415}}</ref>.
Niemcy w tym czasie odcięli Czerniaków od Śródmieścia, zacieśnili pierścienie okrą­żenia wokół powstańczych zgrupowań, mokotowskiego i żolibor­skiego, i opanowali [[Powiśle (Warszawa)|Powiśle]]. Dowództwo 1 Armii WP uzyskało wiadomości o tragicznym położeniu powstańców, utrzymujących się jeszcze na lewym brzegu Wisły w rejonie Kępy Potockiej i około półkilometrowym odcinku w rejonie Czerniakowa<ref name=enc2/>.
Niemcy w tym czasie odcięli [[Solec (Warszawa)|Powiśle Czerniakowskie]] od Śródmieścia, zacieśnili pierścienie okrą­żenia wokół powstańczych zgrupowań, mokotowskiego i żolibor­skiego, i opanowali północne [[Powiśle (Warszawa)|Powiśle]]. Dowództwo 1 Armii WP uzyskało wiadomości o tragicznym położeniu powstańców, utrzymujących się jeszcze na lewym brzegu Wisły w rejonie Kępy Potockiej i około półkilometrowym odcinku w rejonie Powiśla Czerniakowskiego (na południe od Mostu Poniatowskiego)<ref name=enc2/>.
15 września w godzinach przedpo­łudniowych dowódca 1 Armii WP, gen. [[Zygmunt Berling|Berling]], otrzymał rozkaz szefa szta­bu [[1 Front Białoruski|1 Frontu Białoruskiego]], dotyczący rozpoczęcia przygotowań do forsowania Wisły.
15 września w godzinach przedpo­łudniowych dowódca 1 Armii WP, gen. [[Zygmunt Berling|Berling]], otrzymał rozkaz szefa szta­bu [[1 Front Białoruski|1 Frontu Białoruskiego]], dotyczący rozpoczęcia przygotowań do forsowania Wisły.
Po pobieżnym rozpoznaniu ko­ryta rzeki, nocą 16 września, oddziały 3 DP, wsparte artyle­rią i [[2 Pułk Nocnych Bombowców "Kraków"|2 Pułkiem Nocnych Bom­bowców „Kraków”]], rozpoczęły [[forsowanie]] Wisły na południe od mostu Ponia­towskiego. Forsowanie było źle zorganizowane i chaotycznie prowadzone<ref name=boje427>{{Cytuj książkę | nazwisko = Komorowski [red.]| imię = Krzysztof |tytuł = Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny| strony =427 }}</ref>. Przeprawiły się: kompania rozpoznania i 1 batalion [[9 Zaodrzański Pułk Piechoty|9 pułku piechoty]] – łącznie około 420 ludzi. Następnej nocy przeprawił się 3 batalion w sile około 450 ludzi i 5 dział<ref name=enc2/>. Uchwycono [[przyczółek czerniakowski]]. Bataliony 9 pp, walczące na górnym Czerniakowie wspólnie z powstańcami, zdołały rozszerzyć przyczółek. Silna obrona niemiecka i brak ko­ordynacji działań z oddziałami [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], znajdującymi się w Śródmieściu, uniemożli­wiła połączenie z oddzia­łami walczącymi w centrum Warszawy. Pragnąc rozszerzyć przyczółek czernia­kowski i opanować przyczół­ki mostowe, wydano rozkaz forso­wania Wisły 19 września. Zadanie to wy­konywał [[8 Bydgoski Pułk Piechoty|8 pułk piechoty]] dwoma batalionami za zasłoną dymną, przy wsparciu artylerii i lotnictwa. Uchwy­cono przyczółek pomiędzy mostami Po­niatowskiego i [[Most Kierbedzia|Kierbedzia]]<ref name=boje427/>. W nocy z 19/20 września bataliony po­niosły duże straty i pod naciskiem czoł­gów niemieckich ewakuowały się z no­wo utworzonego przyczółka. Z ponad 800 przeprawionych żołnierzy, ewaku­owano zaledwie 164<ref name=mew/>. 3 DP prowadziła działania na 7,5 km odcinku przy wsparciu 680 dział i moździerzy.
Po pobieżnym rozpoznaniu ko­ryta rzeki, nocą 16 września, oddziały 3 DP, wsparte artyle­rią i [[2 Pułk Nocnych Bombowców "Kraków"|2 Pułkiem Nocnych Bom­bowców „Kraków”]], rozpoczęły [[forsowanie]] Wisły na południe od mostu Ponia­towskiego. Forsowanie było źle zorganizowane i chaotycznie prowadzone<ref name=boje427>{{Cytuj książkę | nazwisko = Komorowski [red.]| imię = Krzysztof |tytuł = Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny| strony =427 }}</ref>. Przeprawiły się: kompania rozpoznania i 1 batalion [[9 Zaodrzański Pułk Piechoty|9 pułku piechoty]] – łącznie około 420 ludzi. Następnej nocy przeprawił się 3 batalion w sile około 450 ludzi i 5 dział<ref name=enc2/>. Uchwycono [[przyczółek czerniakowski]]. Bataliony 9 pp, walczące na górnym Czerniakowie wspólnie z powstańcami, zdołały rozszerzyć przyczółek. Silna obrona niemiecka i brak koordynacji działań z oddziałami [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], znajdującymi się w Śródmieściu, uniemożli­wiła połączenie z oddzia­łami walczącymi w centrum Warszawy. Pragnąc rozszerzyć przyczółek czernia­kowski i opanować przyczół­ki mostowe, wydano rozkaz forso­wania Wisły 19 września. Zadanie to wy­konywał [[8 Bydgoski Pułk Piechoty|8 pułk piechoty]] dwoma batalionami za zasłoną dymną, przy wsparciu artylerii i lotnictwa. Uchwy­cono przyczółek pomiędzy mostami Po­niatowskiego i [[Most Kierbedzia|Kierbedzia]]<ref name=boje427/>. W nocy z 19/20 września bataliony po­niosły duże straty i pod naciskiem czoł­gów niemieckich ewakuowały się z no­wo utworzonego przyczółka. Z ponad 800 przeprawionych żołnierzy, ewaku­owano zaledwie 164<ref name=mew/>. 3 DP prowadziła działania na 7,5 km odcinku przy wsparciu 680 dział i moździerzy.
W nocy na 18 września przy­stąpiono również do forso­wania Wisły w rejonie Po­toku na Żoliborzu. Zada­nie to powierzono 2 DP. Przeprawiono tam 4 kompanię piechoty, a następnie 2 kompanię i część 3 batalionu z [[6 Pułk Piechoty (LWP)|6 pułk piechoty]]<ref name=mew/>. Na przyczółku pododdziały forsujące poniosły duże straty. Mimo kilkakrotnych prób, nie zdołały one połączyć się z powstańcami zgrupowania ppłk. [[Mieczysław Niedzielski|Mieczysława Niedzielskiego]] „Żywiciela”<ref name=boje428>{{Cytuj książkę | nazwisko = Komorowski [red.]| imię = Krzysztof |tytuł = Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny| strony =428}}</ref>. Mimo wsparcia artyleryj­skiego i lotniczego, prowadzonego z pra­wego brzegu Wisły, sytuacja na przy­czółkach była krytyczna. Jednostki piechoty, uzbrojone w lekką broń, nie były w stanie oprzeć się nacierającym czołgom nie­mieckim.
W nocy na 18 września przy­stąpiono również do forso­wania Wisły w rejonie Po­toku na Żoliborzu. Zada­nie to powierzono 2 DP. Przeprawiono tam 4 kompanię piechoty, a następnie 2 kompanię i część 3 batalionu z [[6 Pułk Piechoty (LWP)|6 pułk piechoty]]<ref name=mew/>. Na przyczółku pododdziały forsujące poniosły duże straty. Mimo kilkakrotnych prób, nie zdołały one połączyć się z powstańcami zgrupowania ppłk. [[Mieczysław Niedzielski|Mieczysława Niedzielskiego]] „Żywiciela”<ref name=boje428>{{Cytuj książkę | nazwisko = Komorowski [red.]| imię = Krzysztof |tytuł = Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny| strony =428}}</ref>. Mimo wsparcia artyleryj­skiego i lotniczego, prowadzonego z pra­wego brzegu Wisły, sytuacja na przy­czółkach była krytyczna. Jednostki piechoty, uzbrojone w lekką broń, nie były w stanie oprzeć się nacierającym czołgom nie­mieckim.
Linia 36: Linia 36:
W dniach 17–19 września działania [[rozpoznanie (wojsko)|rozpoznawcze]] i [[Demonstracja (wojsko)|pozoracyjne]] na Powiślu, w rejonie mostu Kierbedzia i w rejonie Siekierek, prowadziły 1 BKaw i 1 DP<ref name=mew/>.
W dniach 17–19 września działania [[rozpoznanie (wojsko)|rozpoznawcze]] i [[Demonstracja (wojsko)|pozoracyjne]] na Powiślu, w rejonie mostu Kierbedzia i w rejonie Siekierek, prowadziły 1 BKaw i 1 DP<ref name=mew/>.
21 września przeważające siły niemieckie – składające się z grupy bojowej [[Heinz Reinefarth|Heinza Reinefartha]] i [[Hanns von Rohr|Hannsa von Rohra]] z korpusu [[Erich von dem Bach-Zelewski|Ericha von dem Bacha-Zelewskiego]], wzmocnione oddziałami dywizji pancerno-spado­chronowej „Hermann Göring” – przystąpiły do kontruderzenia na Czerniakowie. Do likwidacji przyczółku na Żolibo­rzu przystąpiły natomiast oddziały grupy osłonowej korpusu von dem Ba­cha, wzmocnione żołnierzami 25 Dywizji Pancernej, a następnie 19 Dywizji Pancernej. Obroń­ców przyczółków zepchnięto na sam brzeg Wisły. W związku z powyższym gen. Berling, na podstawie rozkazu dowódcy 1 Fron­tu Białoruskiego, przystąpił w nocy 23 września do ewakuacji oddziałów z lewego brzegu Wisły<ref name=enc2/>.
21 września przeważające siły niemieckie – składające się z grupy bojowej [[Heinz Reinefarth|Heinza Reinefartha]] i [[Hanns von Rohr|Hannsa von Rohra]] z korpusu [[Erich von dem Bach-Zelewski|Ericha von dem Bacha-Zelewskiego]], wzmocnione oddziałami dywizji pancerno-spado­chronowej „Hermann Göring” – przystąpiły do kontruderzenia na Powiślu Czerniakowskim. Do likwidacji przyczółku na Żolibo­rzu przystąpiły natomiast oddziały grupy osłonowej korpusu von dem Ba­cha, wzmocnione żołnierzami 25 Dywizji Pancernej, a następnie 19 Dywizji Pancernej. Obroń­ców przyczółków zepchnięto na sam brzeg Wisły. W związku z powyższym gen. Berling, na podstawie rozkazu dowódcy 1 Fron­tu Białoruskiego, przystąpił w nocy 23 września do ewakuacji oddziałów z lewego brzegu Wisły<ref name=enc2/>.
Walki na przyczółkach warszawskich, mimo fiaska ope­racji, charakteryzowała szczególna ofiarność powstań­ców i żołnierzy 1 Armii WP. Specyfika walk w terenie zabudowanym nie pozwoliła w pełni wykorzystać całej siły ognia artylerii polskiej i sowieckiej<ref name=enc2/>. Powiększanie czy też utrzymanie przyczółków w tych warunkach było niezwykle trudne. Teren nie po­zwalał atakującym przeprowadzić szybkich i skutecznych ataków z uchwyconych przyczółków, w celu ich poszerzenia, przy wsparciu jednostek pancernych.
Walki na przyczółkach warszawskich, mimo fiaska ope­racji, charakteryzowała szczególna ofiarność powstań­ców i żołnierzy 1 Armii WP. Specyfika walk w terenie zabudowanym nie pozwoliła w pełni wykorzystać całej siły ognia artylerii polskiej i sowieckiej<ref name=enc2/>. Powiększanie czy też utrzymanie przyczółków w tych warunkach było niezwykle trudne. Teren nie po­zwalał atakującym przeprowadzić szybkich i skutecznych ataków z uchwyconych przyczółków, w celu ich poszerzenia, przy wsparciu jednostek pancernych.


Straty żołnierzy Wojska Polskiego w ciągu 5 dni walk na przyczółkach warszawskich wynosiły 2834<ref name=enc2/> zabitych i przekraczały aż trzykrotnie liczbę Polaków poległych pod Monte Cassino. 9 pp 3 DP i 6 pp 2 DP straciły 1497 żołnierzy. Współdziałając z żołnierzami 1 Armii WP poległo kilkaset powstańców.
Straty żołnierzy Wojska Polskiego w ciągu 5 dni walk na przyczółkach warszawskich wynosiły 2834<ref name=enc2/> zabitych i przekraczały aż trzykrotnie liczbę Polaków poległych pod Monte Cassino. 9 pp 3 DP i 6 pp 2 DP straciły 1497 żołnierzy. Współdziałając z żołnierzami 1 Armii WP poległo kilkuset powstańców.


== Upamiętnienie ==
== Upamiętnienie ==

Wersja z 12:10, 8 gru 2015

Walki o przyczółki warszawskie
II wojna światowa, Front wschodni
ilustracja
Czas

{{{czas}}}

Miejsce

Warszawa

Terytorium

Polska

Przyczyna

pomoc walczącej Warszawie

Strony konfliktu
 III Rzesza  ZSRR
 Polska
Dowódcy
Erich von dem Bach-Zelewski gen. Zygmunt Berling
Straty
3500[1] 3764 poległych zaginionych i rannych[1]
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]

Walki o przyczółki warszawskie – walki żołnierzy 1 Armii WP stoczone w dniach 16–23 września 1944 roku o opanowanie przyczółków na lewym brzegu Wisły w Warszawie.

Opis

W godzinach rannych 15 września 1944 cała Praga była wolna. Wyzwolenie Pragi stało się podsta­wą działań 1 Armii WP, mającej za zadanie uchwycenie przyczółków na lewym brzegu Wisły i udzielenie wsparcia wal­czącym powstańcom.

16 września 1944 roku jednostki 1 Armii WP, znajdujące się dotychczas w rejonie Zie­lonka–Anin–Wawer, zluzowały znaj­dujące się nad Wisłą oddziały sowieckiego 125 Korpusu Armijnego, które wraz z 1 Dywizją Piechoty im. Tadeusza Kościuszki wyzwoliły Pra­gę[2]. Pozycje pierwszorzutowe zajęły: 2 DP naprze­ciw Żoliborza , 1 Brygada Kawalerii naprzeciw Śródmieścia do mostu Poniatowskiego, 3 DP naprzeciw Czerniakowa do osiedla Las. W drugim rzucie znaj­dowały się 4 DP, która przybywała na Pragę i przejęła służbę garnizonową, oraz 1 DP, ześrodkowana po zluzowaniu w rejonie Rembertowa[3].

Niemcy w tym czasie odcięli Powiśle Czerniakowskie od Śródmieścia, zacieśnili pierścienie okrą­żenia wokół powstańczych zgrupowań, mokotowskiego i żolibor­skiego, i opanowali północne Powiśle. Dowództwo 1 Armii WP uzyskało wiadomości o tragicznym położeniu powstańców, utrzymujących się jeszcze na lewym brzegu Wisły w rejonie Kępy Potockiej i około półkilometrowym odcinku w rejonie Powiśla Czerniakowskiego (na południe od Mostu Poniatowskiego)[2].

15 września w godzinach przedpo­łudniowych dowódca 1 Armii WP, gen. Berling, otrzymał rozkaz szefa szta­bu 1 Frontu Białoruskiego, dotyczący rozpoczęcia przygotowań do forsowania Wisły.

Po pobieżnym rozpoznaniu ko­ryta rzeki, nocą 16 września, oddziały 3 DP, wsparte artyle­rią i 2 Pułkiem Nocnych Bom­bowców „Kraków”, rozpoczęły forsowanie Wisły na południe od mostu Ponia­towskiego. Forsowanie było źle zorganizowane i chaotycznie prowadzone[4]. Przeprawiły się: kompania rozpoznania i 1 batalion 9 pułku piechoty – łącznie około 420 ludzi. Następnej nocy przeprawił się 3 batalion w sile około 450 ludzi i 5 dział[2]. Uchwycono przyczółek czerniakowski. Bataliony 9 pp, walczące na górnym Czerniakowie wspólnie z powstańcami, zdołały rozszerzyć przyczółek. Silna obrona niemiecka i brak koordynacji działań z oddziałami Armii Krajowej, znajdującymi się w Śródmieściu, uniemożli­wiła połączenie z oddzia­łami walczącymi w centrum Warszawy. Pragnąc rozszerzyć przyczółek czernia­kowski i opanować przyczół­ki mostowe, wydano rozkaz forso­wania Wisły 19 września. Zadanie to wy­konywał 8 pułk piechoty dwoma batalionami za zasłoną dymną, przy wsparciu artylerii i lotnictwa. Uchwy­cono przyczółek pomiędzy mostami Po­niatowskiego i Kierbedzia[4]. W nocy z 19/20 września bataliony po­niosły duże straty i pod naciskiem czoł­gów niemieckich ewakuowały się z no­wo utworzonego przyczółka. Z ponad 800 przeprawionych żołnierzy, ewaku­owano zaledwie 164[3]. 3 DP prowadziła działania na 7,5 km odcinku przy wsparciu 680 dział i moździerzy.

W nocy na 18 września przy­stąpiono również do forso­wania Wisły w rejonie Po­toku na Żoliborzu. Zada­nie to powierzono 2 DP. Przeprawiono tam 4 kompanię piechoty, a następnie 2 kompanię i część 3 batalionu z 6 pułk piechoty[3]. Na przyczółku pododdziały forsujące poniosły duże straty. Mimo kilkakrotnych prób, nie zdołały one połączyć się z powstańcami zgrupowania ppłk. Mieczysława Niedzielskiego „Żywiciela”[5]. Mimo wsparcia artyleryj­skiego i lotniczego, prowadzonego z pra­wego brzegu Wisły, sytuacja na przy­czółkach była krytyczna. Jednostki piechoty, uzbrojone w lekką broń, nie były w stanie oprzeć się nacierającym czołgom nie­mieckim.

W dniach 17–19 września działania rozpoznawcze i pozoracyjne na Powiślu, w rejonie mostu Kierbedzia i w rejonie Siekierek, prowadziły 1 BKaw i 1 DP[3].

21 września przeważające siły niemieckie – składające się z grupy bojowej Heinza Reinefartha i Hannsa von Rohra z korpusu Ericha von dem Bacha-Zelewskiego, wzmocnione oddziałami dywizji pancerno-spado­chronowej „Hermann Göring” – przystąpiły do kontruderzenia na Powiślu Czerniakowskim. Do likwidacji przyczółku na Żolibo­rzu przystąpiły natomiast oddziały grupy osłonowej korpusu von dem Ba­cha, wzmocnione żołnierzami 25 Dywizji Pancernej, a następnie 19 Dywizji Pancernej. Obroń­ców przyczółków zepchnięto na sam brzeg Wisły. W związku z powyższym gen. Berling, na podstawie rozkazu dowódcy 1 Fron­tu Białoruskiego, przystąpił w nocy 23 września do ewakuacji oddziałów z lewego brzegu Wisły[2].

Walki na przyczółkach warszawskich, mimo fiaska ope­racji, charakteryzowała szczególna ofiarność powstań­ców i żołnierzy 1 Armii WP. Specyfika walk w terenie zabudowanym nie pozwoliła w pełni wykorzystać całej siły ognia artylerii polskiej i sowieckiej[2]. Powiększanie czy też utrzymanie przyczółków w tych warunkach było niezwykle trudne. Teren nie po­zwalał atakującym przeprowadzić szybkich i skutecznych ataków z uchwyconych przyczółków, w celu ich poszerzenia, przy wsparciu jednostek pancernych.

Straty żołnierzy Wojska Polskiego w ciągu 5 dni walk na przyczółkach warszawskich wynosiły 2834[2] zabitych i przekraczały aż trzykrotnie liczbę Polaków poległych pod Monte Cassino. 9 pp 3 DP i 6 pp 2 DP straciły 1497 żołnierzy. Współdziałając z żołnierzami 1 Armii WP poległo kilkuset powstańców.

Upamiętnienie

  1. ↑ a b Krzysztof Komorowski [red.]: Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. s. 429.
  2. ↑ a b c d e f Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. s. 627-628.
  3. ↑ a b c d Józef Urbanowicz [red.]: Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3. s. 415.
  4. ↑ a b Krzysztof Komorowski [red.]: Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. s. 427.
  5. ↑ Krzysztof Komorowski [red.]: Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. s. 428.

Bibliografia

  • Krzysztof Komorowski (red.): Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2009, s. 427. ISBN 978-83-7399-353-2.
  • Józef Urbanowicz [red.]: Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
  • Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.

Linki zewnętrzne

Ludowe Wojsko Polskie
Rodowód
Instytucje centralne
Formacje
Struktura organizacyjna
Działania wojsk
Stalinizm w wojsku
Szkolnictwo wojskowe

Piechota polska na froncie wschodnim
Korpusy
Dywizje (DP)
Brygady
Pułki (pp)
Bataliony
Broń strzelecka

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Walki_o_przyczółki_warszawskie_(1944)&oldid=44274309”