XII Batalion Saperów

XII Batalion Saperów
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1929
	Dowódcy
Pierwszy	kpt Roman Bolesław Ciborowski
	Organizacja
Dyslokacja	Dęblin, Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	Armia Polska we Francji; 6 pułk saperów

XII Batalion Saperów (XII bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Dzieje XII batalionu saperów[edytuj | edytuj kod]

XII batalion został utworzony w Dęblinie na początku września 1919 dla 12 Dywizji Piechoty^[1] z połączenia pododdziałów inżynieryjnych z 3 i 6 dywizji strzelców Błękitnej Armii gen Hallera przy czym 3/5 kompania saperów zostaje przemianowana na 4 kompanie XII batalionu saperów. Dowództwo poszczególnych kompanii objęli oficerowie - Polacy. Dowództwo batalionu od majora Despujols objął porucznik Jakub Witkowski. W dniu 20 grudnia 1919 batalionem odchodzi pod Płoskirow, a nocy z 23 na 24 grudnia batalion, jako załoga pociągu pancernego, wkracza na stację Płoskirow, celem ochrony obiektów komunikacyjnych, broniąc w ciągu trzech dni dworca i miasta przed napadami i grabieżą band bolszewickich. W dniu 14 stycznia 1920 XII batalion saperów przystępuje do fortyfikacji odcinka Wierzchniki — Płoskirow — Szumowce — Hołochwasty, oraz naprawy zniszczonych mostów drogowych i kolejowych na południe od Płoskirowa. Po ukończeniu tych prac batalion buduje linię umocnioną na odcinku Nowokonstantynow — Pieczyska — Antenowka, długości około 50 kilometrów. 3 i 4 kompanie saperów pracują na odcinku Nowokonstantynow — Latyczow. Z dniem 25 lutego XII batalion saperów zostaje przydzielony do dyspozycji 5 dywizji piechoty. Kompanie saperów w tym czasie biorą udział w Maikach jako piechota, uzyskując za działania swoje pochwałę dowódcy 5 dywizji piechoty, generała Jędrzejewskiego, w rozkazie Nr. 5320. Po walkach w składzie 5 dywizji piechoty XII batalion saperów przystępuje do budowy linii obronnej nad rzeką Wołk (dopływ rzeki Bohu), którą to pracę prowadzi do czasu ofensywy kijowskiej, z małymi przerwami, spowodowanymi koniecznością wzięcia udziału w walkach. W drugiej połowie marca 1920 nastąpiła nowa reorganizacja XII batalionu saperów. Wówczas kompanie 3 i 4 zostały wydzielone i przemianowane na 1 i 2 XX batalionu saperów. Po tej reorganizacji 1 kompania XX batalionu saperów odeszła do składu 20 dywizji piechoty, zaś 2 jako chwilowo niekompletna pozostała pod rozkazami XII batalionu saperów. Dowództwo tej kompanii objął podporucznik Gawlik. Kompania została przydzielona taktycznie i gospodarczo do 40 pułku piechoty^[2].

W 1921 batalion został włączony w skład 6 pułku saperów w Przemyślu. W 1929, w następstwie reorganizacji wojsk saperskich, batalion został rozformowany.

Dowódcy batalionu[edytuj | edytuj kod]

kpt Roman Bolesław Ciborowski
mjr Jakub Pawłowicz - 1921^[3]
kpt. Edward Marian Peristy - (p.o. 1923-1924^[4]^[5])
mjr Stefan Zagórski - 1928^[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ " Saperzy II Rzeczypospolitej" s. 28, 38
↑ Zarys Historii ...8 Pułk Saperów s.37-40
↑ " Saperzy II Rzeczypospolitej" s. 38
↑ Rocznik oficerski 1924, s.808
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 47 z 25 listopada 1922
↑ Rocznik oficerski 1928, s.574

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
por. Aleksander Gawdia "Zarys historii wojennej formacji polskich 1918-1920" - 8 Pułku Saperów
Rocznik oficerski 1924, 1928

[1] " Saperzy II Rzeczypospolitej" s. 28, 38

[2] Zarys Historii ...8 Pułk Saperów s.37-40

[3] " Saperzy II Rzeczypospolitej" s. 38

[4] Rocznik oficerski 1924, s.808

[5] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 47 z 25 listopada 1922

[6] Rocznik oficerski 1928, s.574

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna