8 szwadron pionierów
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1924 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
rtm. Zygmunt Dyakowski |
| Ostatni |
rtm. Władysław Bajkowski |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
8 szwadron pionierów – pododdział kawalerii Wojska Polskiego.
Historia szwadronu[edytuj | edytuj kod]
W listopadzie 1924 został sformowany szwadron pionierów przy 2 Samodzielnej Brygadzie Kawalerii[1]. 21 listopada 1924 minister spraw wojskowych przydzielił na stanowiska młodszych oficerów szwadronu poruczników Antoniego Jabłonowskiego z 19 pułku ułanów i Ksawerego Koźmińskiego z 12 pułku ułanów[2][1]. Szwadron wchodził w skład 2 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Równem. 6 listopada 1924 generał dywizji Stefan Majewski, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem O.I.Szt.Gen. 11750 Org. ustalił następujące odznaki dla organizującego się szwadronu pionierów przy 2 SBK:
- otok na czapkach rogatywkach czarny,
- proporczyki na kołnierzu kurtki i płaszcza pąsowo-czarne (barwa pąsowa u góry, barwa czarna zaś u dołu),
- na naramiennikach kurtki i płaszcza numer (cyfry arabskie) i litery „2B”[a].
Szwadron stacjonował w garnizonie Równe[4][5][6][7].
W styczniu 1925 na stanowisko dowódcy szwadronu przydzielony został rtm. Zygmunt Dyakowski z 12 puł. W tym samym czasie dokonano zmian na stanowiskach młodszych oficerów szwadronu. Porucznicy Jabłonowski i Koźmiński wrócili do macierzystych pułków, a na ich miejsce przydzieleni zostali podporucznicy Mieczysław Rasiewicz z 12 puł. i Bronisław Grodzki z 21 puł.[8] Od sierpnia 1926 formacją ewidencyjną dla żołnierzy szwadronu był 21 pułk ułanów w Równem. W związku z powyższym minister spraw wojskowych zarządzeniem Dep. II L. 10260/1926 przeniósł do tego pułku rotmistrza Dyakowskiego i porucznika Rasiewicza[9].
1 października 1926 szwadron został oddany pod inspekcję gen. bryg. Kazimierzowi Fabrycemu[4].
4 sierpnia 1927 minister spraw wojskowych ustalił barwy szkarłatno-czarne dla proporczyka szwadronów pionierów[10].
24 lutego 1928 minister spraw wojskowych ustalił otok szkarłatny na czapkach oficerów i szeregowych szwadronów pionierów[11].
W 1930 pododdział został przemianowany na 8 szwadron pionierów[5] i włączony w skład Brygady Kawalerii „Równe”[12].
13 sierpnia 1931 minister spraw wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski rozkazem G.M. 7759 I. zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej szwadronów pionierów[13].
Bezpośredni nadzór nad szkoleniem i wychowaniem żołnierzy w szwadronie, jak również nadzór nad właściwym wykorzystaniem i konserwacją sprzętu saperskiego sprawował jeden z trzech dowódców grup saperów. Był on również kierownikiem corocznych koncentracji jednostek saperskich[14].
Od 1937 szwadron wchodził w skład Wołyńskiej Brygady Kawalerii[15]. Do października tego roku szwadron został zreorganizowany[16].
Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W” dowódca 21 pułku ułanów w Równem był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji szwadronu pionierów nr 8[17][18]. Jednostka była mobilizowana w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym[19][18]. 13 sierpnia 1939 została zarządzona mobilizacja jednostek „zielonych” na terenie Okręgu Korpusu Nr II[20]. Mobilizacja szwadronu odbyła się w terminie (Z+42) i zgodnie z elaboratem mob. Szwadron przyjął organizację wojenną L.3023/mob.org. oraz został ukompletowany zgodnie z zestawieniem specjalności L.4023/mob.AR i wyposażony zgodnie z należnościami materiałowymi L.5023/mob.mat.[21]. Czwartego dnia mobilizacji powszechnej miała być zakończona mobilizacja uzupełnienia marszowego szwadronu pionierów nr 8[22][18]. Jednostką mobilizującą był szwadron zapasowy 21 pułku ułanów w Łucku[22][23]. Uzupełnienie marszowe było jednostką podległą dowódcy Okręgu Korpusu Nr II[24]. Zmobilizowany szwadron pionierów nr 8 i jego uzupełnienie marszowe przynależały pod względem ewidencji do Ośrodka Zapasowego Kawalerii „Hrubieszów”[25].
W czasie kampanii wrześniowej szwadron pionierów nr 8 walczył w składzie Wołyńskiej BK[26].
Kadra szwadronu[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy szwadronu
- rtm. Zygmunt Dyakowski (I 1925[8] – IV 1929[27][28])
- rtm. Władysław Bajkowski[b] (był w 1932[6] – 1939[30])
- Obsada personalna w marcu 1939[7]
- dowódca szwadronu – rtm. Władysław Bajkowski
- dowódca plutonu – por. kaw. Ludwik Brudziński
- dowódca plutonu – por. kaw. Marcin Guźkowski-Janicki
- dowódca szwadronu – rtm. Władysław Bajkowski
- dowódca I plutonu – por. kaw. Ludwik Brudziński
- dowódca II plutonu – por. kaw. Marcin Guźkowski-Janicki †22 IX 1939 Łomianki[33]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wzór, wymiary i sposób umieszczania wyżej wymienionych odznak i barw – według przepisów o ubiorze polowych WP[3].
- ↑ Rtm. Władysław Bajkowski ur. 3 czerwca 1893 w Grabówce (obecnie część miasta Płocka), w rodzinie Marcelego. W grudniu 1925 został przydzielony z 21 pułku ułanów do szwadronu pionierów 2 Samodzielnej Brygady Kawalerii na stanowisko młodszego oficera szwadronu[29]. Zmarł 11 lutego 1951. Został pochowany na cmentarzu Parafii Rzymskokatolickiej Świętej Rodziny we Wrocławiu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 82.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924, s. 688.
- ↑ Dz. Rozk. MS Wojsk. Nr 44 z 6 listopada 1924, poz. 640.
- ↑ a b Kośmider 2009 ↓, s. 242.
- ↑ a b Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 53.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 667.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 720.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 16 stycznia 1925, s. 22.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926, s. 247.
- ↑ Dz. Rozk. MS Wojsk. Nr 22 z 4 sierpnia 1927, poz. 268.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 6 z 24 lutego 1928, poz. 66.
- ↑ Sieradzki i Wielecki 1994 ↓, s. 28.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 25 z 13 sierpnia 1931, poz. 315.
- ↑ Bałtusis 1940 ↓, s. 68–69.
- ↑ Sieradzki i Wielecki 1994 ↓, s. 30.
- ↑ Tym 2013 ↓, s. 60.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 180, 210.
- ↑ a b c Zarzycki 1995 ↓, s. 65.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 210.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 217, 218.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1094, 1095.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 211.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 62.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 234.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 183, 217.
- ↑ Sieradzki i Wielecki 1994 ↓, s. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929, s. 115.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 234, sprostowanie.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 9 grudnia 1925, s. 708.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 134, 720.
- ↑ Przemsza-Zieliński 1995 ↓, s. 369.
- ↑ Bielski 1991 ↓, s. 352.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-05-10].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Edward Bałtusis: Kwestionariusz. [w:] B.I.12c [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-21. [dostęp 2022-05-11].
- Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991. ISBN 83-11-07836-X.
- Tomasz Kośmider: Toruński Inspektorat Armii w systemie obronnym państwa polskiego w latach 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-082-0.
- Jan Przemsza-Zieliński: Wrześniowa Księga Chwały Kawalerii Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08380-0.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Rudolf Sieradzki, Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki artylerii. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-85621-44-X.
- Juliusz S. Tym: Struktura organizacyjna wielkich jednostek kawalerii w latach 1919–1939. W: Struktura organizacyjna kawalerii cz. 1. (Wielkie Jednostki). Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2013, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-893-8.
- Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.