Życiorys mniejszy św. Franciszka
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Tematyka |
religijna | ||
| Typ utworu |
biografia | ||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania |
po 1263 | ||
| |||
Życiorys mniejszy św. Franciszka, Legenda mniejsza (łac. Legenda minor s. Francisci) − biografia św. Franciszka z Asyżu napisany przez św. Bonawenturę na potrzeby liturgii matutinum w Zakonie Braci Mniejszych.
Cel powstania
[edytuj | edytuj kod]Powstał w celu zastąpienia Legendy ad usum chori Tomasza z Celano. Ujęty jest w formie czytań liturgicznych, traktujących o życiu świętego założyciela. Z materiału większego dzieła zostały wybrane elementy najistotniejsze, mające służyć modlitwie wspólnotowej i duchowej formacji braci.
Źródła życiorysu mniejszego
[edytuj | edytuj kod]Życiorys mniejszy powstał głównie na podstawie Życiorysu większego, który Bonawentura napisał najpierw. Wykorzystywał także Żywot świętego Franciszka Juliana ze Spiry[1] oraz dzieła biograficzne Tomasza z Celano. Wśród nich najczęściej cytowany jest pierwszy Żywot błogosławionego Franciszka, natomiast Wspomnienie czynów i cnót jest użyte zaledwie kilka razy.
Struktura dzieła
[edytuj | edytuj kod]Podzielone jest na siedem rozdziałów, w każdym z nich autor zamieścił dziewięć czytań, całość składa się na kompletny opis biografii świętego.
- Nawrócenie Franciszka
- Założenie Zakonu
- Zalety niektórych cnót
- Staranność św. Franciszka w modlitwie i jego duch proroctwa
- Posłuszeństwo ukazywane mu przez stworzenia i łaski, którymi Bóg go obdarzył
- Święte stygmaty
- Śmierć świętego
Stosunek do życiorysu większego
[edytuj | edytuj kod]W porównaniu z Życiorysem większym, dzieło zawiera kilka nowych szczegółów. Zostało umieszczone imię chrzcielne świętego, szerszy opis cudownego uzdrowienia, którego za wstawiennictwem biedaczyny doznał sam autor, a także dokładniej opisane zostały stygmaty Franciszka. Niektóre opisy znajdujące się w obu życiorysach zostały tutaj inaczej zinterpretowane lub umieszczone w innym kontekście. W życiorysie mniejszym autor uzyskał większą zwięzłość tekstu przez rezygnację z licznych dialogów, przytaczając je w formie mowy zależnej.
Obraz św. Franciszka w Życiorysie mniejszym
[edytuj | edytuj kod]Święty Franciszek pokazany jest tutaj przede wszystkim jako wspaniałomyślny sługa Boga, odznacza się licznymi cnotami: wspaniałomyślnością, hojnością, łagodnością, współczuciem. Bonawentura przedstawia świętego bezpośrednio prowadzonego przez Stwórcę. Liczne epizody obrazują biedaczynę rozmiłowanego w krzyżu Chrystusa. Dialog z Ukrzyżowanym w San Damiano (I, 5), brat Sylwester widzi złoty krzyż wychodzący z ust Franciszka (II, 9), znakiem krzyża zostaje uzdrowiony kanonik Gedeon (IV, 8), tym samym znakiem święty przemienia wodę w wino, dla ulżenia w chorobie (V, 2). Cały rozdział VI poświęcony jest upodobnieniu Franciszka do Ukrzyżowanego, „całe jego życie zdobiły wspaniałe tajemnice krzyża Chrystusowego” (VI, 9).
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Biorąc pod uwagę fakt, że po 1264 r. w Zakonie Braci Mniejszych funkcjonowały tylko biografie św. Bonawentury, dzieła te były jedynym źródłem wiedzy braci o założycielu. Życiorys mniejszy wywierał wpływ na duchowość i formację zakonników.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Paolo Rossi: Giuliano da Spira: Vita e Ufficio ritmico di S. Francesco d’Assisi. fratellofrancesco.org. [dostęp 2023-08-03]. (wł.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Felice Accrocca, Wprowadzenie – życiorys mniejszy św. Franciszka, tłum. Salezy Kafel OFMConv [w:] Roland Prejs OFMCap (red.), Zdzisław Kijas OFMConv (red.), Wczesne źródła franciszkańskie, Kraków: Bratni Zew, 2005, s. 1009–1011.
- Roland Prejs OFMCap, Za Franciszkiem – dzieje Pierwszego Zakonu Franciszkańskiego 1209 – 1517, Kraków: Serafin, 2011, s. 25–26.
- F. Uribe, Wprowadzenie do źródeł franciszkańskich, Kraków 2009.
- Czesław Gniecki OFM, Hagiograficzne źródła franciszkańskie powstałe w XIII i XIV w., Kraków: Instytut Studiów Franciszkańskich, 2005.
