Luca Pacioli
Portret autorstwa Jacopa de’ Barbariego (1495) | |
Data i miejsce urodzenia |
1445 |
---|---|
Data śmierci |
19 czerwca 1517 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Śluby zakonne |
|
Luca Pacioli, znany również jako Luca Paciolo lub Luca di Borgo Sansepolcro (ur. w 1445 w Borgo de Sansepolcro w Toskanii – zm. 19 czerwca 1517) − włoski duchowny katolicki i matematyk; franciszkanin i wędrowny nauczyciel, uważany za „ojca rachunkowości”[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Mieszkał i studiował w Wenecji, na zaproszenie architekta Leona Battisty Albertiego przeprowadził się do Rzymu. W Rzymie przywdział franciszkański habit. Nauczał matematyki na różnych uczelniach, by z czasem dołączyć w Mediolanie do dworu Ludwika Sforzy, zwanego Maurem. W Mediolanie poznał Leonarda da Vinci, który to później zilustrował dla niego De divina proportione. Gdy Mediolan zajęli Francuzi, ruszył w podróż po najważniejszych włoskich uniwersytetach w Pizie, Rzymie i Bolonii.
Najbardziej znany jako twórca podstaw współczesnej rachunkowości: opracował m.in. standard zasady podwójnego zapisu. Sama metoda podwójnego zapisu powstała we Włoszech na długo przed opisaniem jej przez Paciolego, jego zasługą było jednak jej zracjonalizowane i klarowne opisanie w podręczniku Summa de arithmetica, geometria, proportioni et proportionalità wydanym w 1494 roku w Wenecji. Pacioli zastanawiał się również nad wyjaśnieniem, czemu liczby doskonałe kończą się cyframi 6 i 8; wprowadził symbole dla pierwiastka kwadratowego, sześciennego oraz stopnia czwartego[2].
Jednym z najbardziej znanych traktatów autorstwa Pacioliego jest De divina proportione[3] (napisany w latach 1496-98 w Mediolanie, wydany drukiem po raz pierwszy w Wenecji w 1509). Ilustracje do niego wykonał sam Leonardo da Vinci[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Norman Davies: Europa. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009, s. 437-438. ISBN 978-83-240-0004-3.
- ↑ Bondecka-Krzykowska I., Przewodnik po historii matematyki, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2006, ISBN 83-232-1668-1
- ↑ Pacioli Luca, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-03] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Luca Pacioli w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- ISNI: 0000000121355781
- VIAF: 87677562, 26164187925718202898, 305555260, 262034442, 172263698, 210838030, 88350474, 61550382, 149145542429196640013
- ULAN: 500263335
- LCCN: n81089368
- GND: 118738968
- NDL: 00451982
- LIBRIS: 0xbdftpj2d1jxfh
- BnF: 11918350c
- SUDOC: 027055108
- SBN: CFIV065966
- NLA: 35685326
- NKC: jn20010601048
- BNE: XX848274
- NTA: 072681020
- BIBSYS: 90288951
- CiNii: DA01503594
- Open Library: OL48057A
- PLWABN: 9810694149505606
- NUKAT: n00030968
- J9U: 987007266095405171
- PTBNP: 74573, 722131
- CANTIC: a10133598
- LNB: 000138328
- NSK: 000146529
- CONOR: 223797859
- BLBNB: 000195579
- KRNLK: KAC201109400
- LIH: LNB:V0q;=Bd