13 Pułk Zmechanizowany

13 pułk zmechanizowany

Znak na pojazdach pułku
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1967
Rozformowanie	1998
Tradycje
Święto	16 kwietnia
Rodowód	38 Pułk Zmechanizowany 13 Pułk Piechoty
Organizacja
Numer	JW 3001
Dyslokacja	Kożuchów
Rodzaj wojsk	Wojska zmechanizowane
Podległość	5 Saska Dywizja Pancerna 5 Kresowa Dywizja Zmechanizowana

Rozlokowanie 5 DPanc w 1989

Rozlokowanie jednostek 5 DZ

13 pułk zmechanizowany (13 pz) – dawny oddział zmechanizowany Sił Zbrojnych PRL i Sił Zbrojnych RP.

Historia

Zgodnie z rozkaz nr 025/MON z 30.09.1967 w sprawie przekazania jednostkom wojskowym historycznych nazw i numerów oraz ustanowienia dorocznych świąt jednostek Dz. Roz. Tjn. MON Nr 10, poz. 53 38 pułk zmechanizowany przyjął tradycje 13 pułku piechoty i został przemianowany na 13 pułk zmechanizowany.

Wchodził w skład 5 Saskiej Dywizji Pancernej, a następnie, po jej przekształceniu, wszedł w skład 5 Kresowej Dywizji Zmechanizowanej. Stacjonował w garnizonie Kożuchów.

Święto obchodził 16 kwietnia.

Tradycje

Pamiątkowy medal

awers

rewers

Decyzją Ministra ON 49/MON z 23 lipca 1993 pułk przyjął tradycje bojowe regimentów i pułków piechoty oznaczonych cyfrą 13.

• Wojsk Ordynacji Ostrogskiej 1609–1776
• 13 Regimentu Pieszego Ordynacji Ostrogskiej 1776–1794
• 13 Pułku Piechoty 1809–1814
• 13 Pułku Piechoty Liniowej 1830–1831
• 13 Pułku Piechoty „Dzieci Krakowa” 1918–1939
• 13 Pułku Piechoty „Rysie” 1941–1943
• 13 Wileńskiego Batalionu Strzelców „Rysie” 1943–1947
• 13 pułku piechoty Armii Krajowej 1944

Swoje święto pułk obchodził 31 października.

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

• ppłk dypl. Zdzisław Wijas (był w 1981)
• ppłk dypl. Andrzej Gil
• ppłk dypl. Aleksander Bortnowski
• mjr dypl. Zbigniew Szura
• ppłk dypl. Jan Pawlik
• ppłk dypl. Bogusław Samol

Skład (lata 80. XX w)

Podstawowy wóz bojowy pułku – (BWP-1)

• Dowództwo i sztab
  • 3 x bataliony zmechanizowane
    • 3 x kompanie zmechanizowane
    • bateria moździerzy 120 mm
    • pluton plot
    • pluton łączności
  • batalion czołgów
    • 3 kompanie czołgów
    • pluton łączności
  • kompania rozpoznawcza
    • drużyna dowodzenia
    • 2x pluton rozpoznawczy
      • 3x drużyna rozpoznania (dca drrozp, starszy zwiadowca – celowniczy broni pokładowej, zwiadowca, kierowca BRDM-2)
    • pluton rozpoznawczy (skadrowany)
  • bateria haubic 122 mm (Dyon 2S1 od 1985 r.)
  • bateria ppanc
  • kompania saperów
  • bateria plot
  • kompania łączności
  • kompania zaopatrzenia
  • kompania remontowa
  • kompania medyczna
  • pluton chemiczny
  • pluton ochrony i regulacji ruchu
• orkiestra garnizonowa

Skład po restrukturyzacji (lata 90. XX w)

• Dowództwo i sztab
  • 2 x bataliony zmechanizowane (w tym jeden szkolny)
    • 3 x kompanie zmechanizowane
    • bateria moździerzy 120 mm
    • pluton łączności
  • 2 bataliony czołgów na T-72
    • 3 kompanie czołgów
    • pluton łączności
  • dywizjon artylerii samobieżnej na 122 mm 2S1 Goździk 1985
  • dywizjon plot 1 bplot na ZSU-23-4 i 2 bplot na ZU-23-2
  • pluton ochrony i regulacji ruchu
  • kompania rozpoznawcza
  • kompania łączności
  • kompania saperów
  • bateria przeciwpancerna
  • kompania zaopatrzenia
  • kompania remontowa
  • kompania medyczna
  • pluton rozpoznania skażeń

Odznaka pułkowa

Odznaka w kształcie krzyża kawalerskiego z kulkami na końcach ramion. Ramiona wypełnione granatową emalią ze srebrnymi krawędziami. Równolegle do krawędzi krzyża przebiega żółty pas. Między ramionami wiązki płomieni w kolorze srebra. Na krzyż nałożony srebrny orzeł państwowy z granatową tarczą na piersi, na której umieszczono numer pułku 13.

Odznakę o wymiarach 41x41 mm, wzorowana na odznace pamiątkowej 13 Pułku Piechoty z 1928, wykonano w pracowni grawerskiej Andrzeja Panasiuka w Warszawie.

Pierwsze odznaki wręczono 14 września 1993.

Przekształcenia

1. 38 pułk piechoty → 38 pułk zmechanizowany → 13 pułk zmechanizowany
2. 13 pułk piechoty↘ rozformowany w 1957

Bibliografia

• Z.Sawicki, J. Waszkiewicz, A. Wielechowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego; Wydawnictwo Bellona; Warszawa 1997.
• Benon Mickiewicz: Wojsko polskie w XX wieku, wydawnictwo Kurpisz 2006. ISBN 83-89738-76-7.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945-1960. Toruń 2004.
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa 2003.