4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1944 |
| Rozformowanie |
1946 |
| Nazwa wyróżniająca |
Pomorska |
| Tradycje | |
| Rodowód |
1 Dywizja Lotnicza |
| Kontynuacja |
1 Mieszana Dywizja Lotnictwa |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Józef Smaga |
| Organizacja | |
| Numer |
JW 2028 |
| Rodzaj wojsk | |
| Odznaczenia | |
| |
(Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie)
4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza – związek taktyczny lotnictwa ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie[edytuj | edytuj kod]
30 sierpnia 1944 dowódca 1 Armii WP, gen. dyw. Zygmunt Berling wydał rozkaz nr 0213/KG o tymczasowej organizacji dowództwa 1 Dywizji Lotniczej. Na pełniącego obowiązki dowódcy dywizji wyznaczono płk Józefa Smagę, a pełniącym obowiązki szefa sztabu mianowano płk. Aleksandra Romeyko. Formowano ją na lotnisku Kłoczew[1]. Dowódcy 1 Dywizji Lotnictwa podporządkowano następujące oddziały i pododdziały[1]:
- 1 pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”
- 2 pułk Nocnych Bombowców „Kraków”
- 611 pułk Lotnictwa Szturmowego
- 44 kompania łączności,
- klucz łączności (łącznikowy) Oddziału Lotniczego.
- 3116 poczta polowa
W I połowie listopada 1944 na bazie 1 Dywizji Lotnictwa sformowano 4 Mieszaną Dywizję Lotniczą, a 611 plsz przemianowano na 3 Pułk Lotnictwa Szturmowego[2]. Organizację dywizji w terminie do 15 listopada 1944 powierzono dowódcy Lotnictwa Frontu WP, gen. dyw. Fiodorowi Połyninowi.
Skład dywizji w 1944[edytuj | edytuj kod]
- Dowództwo dywizji, etat Nr 015/145, poczta polowa nr 52214, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
- 44 kompania łączności lotnictwa, etat Nr 015/217, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
- 3116 Wojskowa Stacja Pocztowa, etat Nr 014/97-B, poczta polowa nr 83786, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
- 1 pułk lotnictwa myśliwskiego „Warszawa”, etat Nr 015/346, poczta polowa nr 34414, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,
- 2 pułk nocnych bombowców „Kraków”, etat Nr 015/261, poczta polowa nr 27814, miejsce dyslokacji – Wola Rowska,
- 3 pułk lotnictwa szturmowego, etat Nr 015/282, poczta polowa nr 15435, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,
Etatowo dywizja liczyła 787 żołnierzy. Jej uzbrojenie stanowiło 105 samolotów bojowych.
Reorganizacja[edytuj | edytuj kod]
Po zakończeniu działań wojennych cała dywizja została przebazowana na lotnisko w Bydgoszczy i otrzymała miano Pomorskiej[a] oraz została odznaczona Krzyżem Grunwaldu II klasy[b].
W lipcu 1945 2 pnb został przeformowany na etat Nr 015/282 – pułku lotnictwa szturmowego, wyposażony w samoloty Ił-2 i przemianowany na 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego (rozkaz nr 085 dowódcy Lotnictwa WP z 31 maja 1945 o przeszkoleniu 2 pułku nocnych bombowców na samolotach Ił-2 i rozkaz nr 086 dowódcy Lotnictwa WP z 6 czerwca 1945 o przejściu 2 pułku nocnych bombowców na etat pułku lotnictwa szturmowego).
W połowie września 1945 dywizja została przemianowana na 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa[3].
W styczniu 1946 przemianowano: 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa na 2 Pomorską Dywizję Lotnictwa Szturmowego, a 2 i 3 pułk lotnictwa szturmowego na 4 i 5 pułk lotnictwa szturmowego. Równocześnie ze składu dywizji wyłączono 1 pułk lotnictwa myśliwskiego, a jego miejsce włączono 6 pułk lotnictwa szturmowego z rozformowanej 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego[4].
Jesienią 1946 roku rozformowano dowództwo 2 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego w Łodzi, a jej pułki podporządkowano bezpośrednio Dowództwu Lotnictwa WP[5].
Obsada dowództwa 8 maja 1945 roku[edytuj | edytuj kod]
- Dowódca: płk pil. Grzegorz Turykin
- Zastępca ds. polityczno-wychowawczych: płk Jerzy Bogdanowski
- Szef sztabu: płk pil. Aleksander Romeyko
- Inspektor techniki pilotowania: mjr Tyszkiewicz
- Starszy inżynier: ppłk inż. Osipow
- Szef wydz. operacyjno-rozpoznawczego: ppłk Antoni Grzybowski
- Szef łączności: ppłk Wasyl Zieliński
- Szef strzelania powietrznego: kpt. inż. Eugeniusz Tarasiewicz
- Szef służby zdrowia: kpt. lek. Aleksy Łobanow
- Szef wydziału personalnego: kpt. Sawienkow
- Szef wydziału organizacyjnego: por. Sokołow
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). s. 239-242.
- ↑ rozkaz nr 91 ND WP z dnia 31 sierpnia 1944 r. „o organizacji związków i jednostek lotniczych”.
- ↑ rozkaz Nr 0249/Org. NDWP z 13 września 1945 i rozkaz Nr 0173 dowódcy Lotnictwa WP z 16 września 1945
- ↑ rozkaz Nr 019/Org. ND WP z 22 stycznia 1946 i rozkaz Nr 08 dowódcy Lotnictwa WP z 24 stycznia 1946
- ↑ Izydor Koliński, Przejście lotnictwa polskiego na stopę pokojową w latach 1945-1947, s. 29.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Izydor Koliński. Przejście lotnictwa polskiego na stopę pokojową w latach 1945-1947. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1, 1984. Warszawa: Wydawnictwo "Czasopisma Wojskowe". ISSN 0043-7182.
- Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Izydor Koliński: Lotnictwo Polski Ludowej 1944-1947. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07271-X.
- Cumft Olgierd; Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich : poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989, s. 97. ISBN 83-11-07329-5.
