Batalion Strzelców Ziemi Bielskiej ppłk. Michała Starzeńskiego

Batalion Strzelców Ziemi Bielskiej
ppłk. Michała Starzeńskiego
	Historia
Państwo	I Rzeczpospolita
Sformowanie	1794
Rozformowanie	1794
	Dowódcy
Pierwszy	ppłk Michał Starzeński
	Działania zbrojne
	Powstanie kościuszkowskie; obrona Pragi
	Organizacja
Rodzaj wojsk	Wojska lądowe

Batalion Strzelców Ziemi Bielskiej ppłk. Michała Starzeńskiego – polski oddział piechoty wchodzący w skład wojsk powstańczych okresu insurekcji kościuszkowskiej.

Formowanie

Formowanie batalionu rozpoczęto w maju 1794 na rozkaz gen. lejtn. Stanisława Mokronowskiego. Jego organizatorem był starosta brański Michał Starzeński. Zgodnie z wolą naczelnika Tadeusza Kościuszki mial to być III batalion 5 regimentu fizylierów^[1]. Skutkowało to oddelegowaniem do nowo tworzonego batalionu kilkunastu oficerów i podoficerów 5 regimentu do batalionu strzelców Starzeńskiego. W połowie maja, stacjonujący na kwaterach w Hołowiejsku batalion posiadał około 200 przeszkolonych żołnierzy. W miarę napływu rekrutów z kantonu 5-dymowego, został on podzielony na 4 kompanie po około 170 głów każda. Do końca maja batalion liczył około 700 ludzi^[2]. Na uzbrojeniu batalion posiadał 80 karabinów^[3].
26 maja ppłk Starzeński, na prośbę gen. mjr. Andrzeja Karwowskiego, poprowadził z ziemi bielskiej do Warszawy transport rekrutów, a sam pojechał do obozu pod Szydłowcem, by wyjednać od Tadeusza Kościuszki kolejne patenty dla swoich oficerów. Starzeński 10 czerwca uzyskał patenty i, działając w myśl rozkazu gen. lejtn. Mokronowskiego, udał się do Bielska po pozostawionych tam strzelców w celu odprowadzenia ich do Warszawy. Okazało się, że ruszający nad Narew z całą dywizją podlaską gen. mjr Karwowski zabrał 460 z 500 pozostawionych przez Starzeńskiego strzelców. Doprowadziło to do ostrego konfliktu pomiędzy dowódcami. Interweniował Tadeusz Kościuszko. Spór o batalion strzelców ziemi bielskiej rozstrzygnął słowami: Bijcie się wszyscy w dobrej harmonii i jedności. Idzie teraz o los Ojczyzny; albo wolnym, albo niewolnikiem trzeba zostać^[4].
Michał Starzeński, za namową Mokronowskiego, postanowił odbudować batalion na bazie komendy przyprowadzonej wcześniej do Warszawy. Posiadała ona w owym czasie oficera, podoficera „na miejscu oficera”, feldfebla, sierżanta, furiera, 12 oberjegrów, i 156 jegrów. Dołączył też do niej pozostałych w Bielsku 40 strzelców. 29 czerwca dwie kompanie nowego batalionu pod dowództwem Starzeńskiego, razem z dwoma kompaniami strzelców batalionu Sokolnickiego, wysłane zostały pod Zegrze i pozostały nad Narwią do końca października. Tylko 12 ludzi wróciło do Warszawy i wzięło udział w obronie Pragi^[5].

Żołnierze batalionu

Organizatorem i dowódcą batalionu był starosta brański ppłk Michał Hieronim Starzeński. Dwaj oficerowie, jacy mu pozostali po zagarnięciu batalionu przez gen. mjr. ziemskiego Andrzeja Karwowskiego, to sztabskpt. Wincenty Krasuski i kpt. kwatermistrz Antoni Makowski^[6].

Przypisy

↑ Bauer 1981 ↓, s. 172.
↑ Bauer 1981 ↓, s. 172–173.
↑ Bauer 1981 ↓, s. 278.
↑ Bauer 1981 ↓, s. 173.
↑ Bauer 1981 ↓, s. 174.
↑ Bauer 1981 ↓, s. 175.

Bibliografia

Krzysztof Bauer: Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06605-1.

[CITEREFBauer1981172-1] Bauer 1981 ↓, s. 172.

[CITEREFBauer1981172–173-2] Bauer 1981 ↓, s. 172–173.

[CITEREFBauer1981278-3] Bauer 1981 ↓, s. 278.

[CITEREFBauer1981173-4] Bauer 1981 ↓, s. 173.

[CITEREFBauer1981174-5] Bauer 1981 ↓, s. 174.

[CITEREFBauer1981175-6] Bauer 1981 ↓, s. 175.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]