Język urdu
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
160 milionów | ||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Pakistan, Indie (Andhra Pradesh, Dżammu i Kaszmir), Fidżi (jako hindustani) | ||||||
Organ regulujący | National Language Authority | ||||||
UNESCO | 1 bezpieczny↗ | ||||||
Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | ur | ||||||
ISO 639-2 | urd | ||||||
ISO 639-3 | urd | ||||||
IETF | ur | ||||||
Glottolog | urdu1245 | ||||||
Ethnologue | urd | ||||||
GOST 7.75–97 | урд 730 | ||||||
WALS | urd | ||||||
Występowanie | |||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język urdu (اردو urdū), miejscowo znany jako lashkari[1] (لشکری) – język indoeuropejski z grupy indoaryjskiej używany obecnie przez ponad 50 mln ludzi na subkontynencie indyjskim i przez ponad milion osób zamieszkujących poza Azją.
Urdu i hindi są językami niemal identycznymi pod względem struktury gramatycznej i podstawowego słownictwa (w tej warstwie, tj. języka potocznego, określane często jako hindustani), natomiast występują między nimi znaczne różnice leksykalne (urdu czerpie zapożyczenia z języka perskiego i arabskiego, natomiast hindi – z sanskrytu), oraz inny system pisma – hindi posługuje się indyjskim alfabetem dewanagari. Różnice te powodują, że na poziomie np. wykładu naukowego języki te stają się wzajemnie niezrozumiałe.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki języka datowane są na XII–XIII wiek, rozwinął się wśród Desi (islamskich neofitów) oraz wśród wojowników pojmanych przez muzułmanów podbijających pod wodzą Mahmuda z Ghazni Półwysep Indyjski. Słowo urdu jest skróconą formą perskiego określenia zaban-e-ordu, czyli „język wojskowy”, od tureckiego słowa ordu „armia, obóz wojskowy”[2] (notabene ten sam źródłosłów mają polskie słowa „horda” lub „ordyniec”[3]).
Słownictwo urdu zawiera wiele zapożyczeń z języka arabskiego, perskiego, tureckiego oraz paszto.
Od końca XVI wieku urdu stosuje zapis w zmodyfikowanym alfabecie arabskim, z dodatkowymi literami i znakami diakrytycznymi dla dźwięków niewystępujących w języku arabskim.
W 1947 po uzyskaniu niepodległości przez Pakistan (nazwa też wywodzi się z tego języka: pakistan w urdu oznacza „kraj czystości”) urdu stał się tam językiem urzędowym. Urdu to także jeden z 27 języków urzędowych Indii (w stanie Telangana, Dżammu i Kaszmir).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Aijazuddin Ahmad , Geography of the South Asian Subcontinent: A Critical Approach, Concept Publishing Company, 2009, s. 120–, ISBN 978-81-8069-568-1 .
- ↑ Słownik turecko-polski, polsko-turecki WP, Warszawa 1983.
- ↑ Słownik Wyrazów Obcych PWN.