Przejdź do zawartości

Star 660

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Star 660
Ilustracja
Inne nazwy

Star 660M1
Star 660M2
Star 660D

Producent

Fabryka Samochodów Ciężarowych "Star"

Zaprezentowany

1965

Okres produkcji

1965–1983

Miejsce produkcji

Starachowice

Poprzednik

Star 66

Następca

Star 266

Dane techniczne
Segment

terenowy samochód ciężarowy średniej ładowności

Typy nadwozia

skrzyniowe/cysterna/specjalne B-1 SAM/B-2 SAM/

Silniki

S47, benzynowy, rzędowy, 6 - cylindrowy, 77,3 kW
S530A, wysokoprężny, rzędowy, 6 - cylindrowy, 77,2 kW (105 KM)
S359, wysokoprężny, rzędowy, 6 - cylindrowy, 110 kW (150 KM)

Skrzynia biegów

5-biegowa, manualna, niezsynchronizowana

Długość

6528 mm

Szerokość

2400 mm

Wysokość

2875 mm

Rozstaw osi

2858 mm
1200 mm

Masa własna

5300 kg (660M1)
5650 kg (660M2)

Liczba miejsc

2

Star 660 – polski terenowy samochód ciężarowy o ładowności 4,5 tony produkowany w latach 19651983 przez FSC „Star”.

Star 660 z żurawiem Hydros R-061

Historia modelu

[edytuj | edytuj kod]
Star 660 ze Składanym Mostem Towarzyszącym 1 (SMT-1)

Model ten stanowi modernizację produkowanego od 1958 roku samochodu ciężarowego Star 66. W wyniku zebranych doświadczeń oraz uwag wojska na temat eksploatacji modelu 66 postanowiono unowocześnić oraz w lepszym stopniu dostosować ten pojazd do wykonywania zadań jakich przed nim stawiano. Prace konstrukcyjne nad zmodernizowanym modelem rozpoczęto na początku lat 60. w Biurze Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego w Warszawie oraz Przyzakładowym Biurze Konstrukcyjnym FSC Star. Efekty prac biur konstrukcyjnych zostały zaprezentowane w 1962 roku. Z powodu braku możliwości technicznych oraz finansowych zakładu w Starachowicach, postanowiono przeprowadzić proces wdrażania nowych rozwiązań konstrukcyjnych w dwóch etapach.

Produkcję zmodernizowanego modelu o oznaczeniu Star 660M1 rozpoczęto w 1965 roku. Nadwozie pojazdu osadzone zostało na podłużnicowej ramie spawanej wykonanej z blachy tłoczonej. W układzie jezdnym zastosowano przedni sztywny most napędowy zawieszony na półeliptycznych resorach piórowych oraz dwóch hydraulicznych amortyzatorach ramieniowych. Zawieszenie osi środkowej i tylnej stanowiły mosty napędowe, każdy zawieszony na dwóch odwróconych półeliptycznych resorach piórowych oraz sześciu drążkach reakcyjnych. Mosty napędowe wyposażone zostały w sterowaną pneumatycznie blokadę mechanizmu różnicowego. Układ hamulcowy dostosowano do zasilania hamulców przyczepy oraz wyposażony został w nadciśnieniowy system wspomagania. Do napędu Stara 660M1 zastosowano polski, 6-cylindrowy, rzędowy silnik benzynowy typu S47, o pojemności skokowej 4680 cm³ i mocy maksymalnej 77,3 kW (105 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną, niezsynchronizowaną skrzynią biegów, zespoloną poprzez wał rurowy ze sterowanym mechanicznie reduktorem o dwóch przełożeniach. Dodatkowo skrzynia biegów zintegrowana była z przystawką odbioru mocy umożliwiającą przekazywanie mocy urządzeniom zewnętrznym.
Star 660M1 wyposażany był w otwartą, dwuosobową kabinę wagonową typu N66 z brezentowym, składanym do tyłu dachem oraz dwudzielną przednią szybą.

W roku 1968 przeprowadzono modernizację tego modelu. W zmodernizowanym pojeździe o oznaczeniu Star 660M2 zastosowano metalowo-brezentową konstrukcję dachu kabiny, poprawiając izolację termiczna i akustyczną, zmieniono kształt osłony silnika oraz dźwigni zmiany biegów. Zmianami objęto również instalację elektryczną pojazdu poprzez jej ekranowanie, dostosowując ją do pracy w całkowitym zalaniu przez wodę, dzięki czemu pojazd mógł pokonywać głębsze przeszkody wodne oraz być przeciąganym po dnie. W układzie hamulcowym zwiększono wydajność pompy wspomagania oraz zastosowano zawór sterujący układem hamulcowym przyczepy.

W tym samym roku do produkcji wprowadzony został model Star 660D. Do napędu tej wersji przeznaczono 6-cylindrowy, rzędowy silnik wysokoprężny typu S530A, o pojemności skokowej 6230 cm³ i mocy maksymalnej 73,6 kW (100 KM). Od 1970 roku stosowano również mocniejszy silnik wysokoprężny typu S359 z bezpośrednim wtryskiem paliwa o pojemności skokowej 6840 cm³ i mocy 110 kW (150 KM).

Pomimo wprowadzenia do produkcji w 1973 roku, nowego terenowego samochodu ciężarowego Star 266, produkcja modeli rodziny Star 660 była kontynuowana do 1983 roku.

Na podwoziu modelu Star 660 i jego pochodnych montowano różne wersje zabudów jak np. nadwozie furgonowe typu 117 AUM, Żuraw samochodowy Hydros R-061 lub ŻSH-6S, koparki K-407B, radiostacje R-118, R-137 oraz R-140, stacje radioliniowe R-404 i R-405, nadwozia naprawcze typu 750 Sarna, nadwozia typu AP-64 do przewozu bloków pontonowych, nadwozia typu BP-64 do przewozu bloków brzegowych parków pontonowych czy też most towarzyszący SMT-1.

Dla Wojska Polskiego dostarczono 13 760 samochodów Star 660[1].

Modernizacje postprodukcyjne

[edytuj | edytuj kod]

W 2000 roku modernizację Stara 660 zaproponowała spółka AMZ Głowno, w wyniku czego ok. 100 ciężarówek Wojska Polskiego zostało przebudowanych przez różne podmioty do wersji Star 660M3P. Głównym jej elementem była wymiana silnika na nowoczesny turbodiesel IVECO 8140SRC20 o pojemności 2,8 l, mocy maksymalnej 122 KM (90 kW) i maksymalnym momencie obrotowym 285 Nm[2]. Ponadto zastosowano m.in. przekładnię kierowniczą typu ZF z hydraulicznym wspomaganiem, dwuobwodowy układ hamulcowy ze wspomaganiem i instalację elektryczną 24 V. Mimo zastosowania silnika o umiarkowanej mocy, pochodzącego z samochodu dostawczego Iveco Daily, modernizacja ta poprawiła parametry samochodu[2]. Następnie około 20 samochodów zostało zmodernizowanych do wariantu Star 660M3 przez WZM w Siemianowicach Śląskich, które zastosowały silnik IVECO o mocy maksymalnej 170 KM (125 kW) i maksymalnym momencie obrotowym 550 Nm[2].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Andrzej Zieliński: Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1961-1965. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2008. ISBN 978-83-206-1671-2.
  • Sławomir Drążkiewicz: Samochód terenowy Star 266. Warszawa: Dom wydawniczy Bellona i Agencja Wydawnicza CB, 2001.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jarosław Brach. Star 1466. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/99, s. 20, grudzień 1999. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655. 
  2. a b c Jarosław Brach, Star 266 - projekty modernizacji. Część I, „Nowa Technika Wojskowa” nr 4/2018, s. 50.