Dialekt prekmurski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
{{Język infobox
{{Język infobox
| kolor=0000ff| barwa=ffffff
| kolor=0000ff| barwa=ffffff
| nazwa oryginalna=Prekmürščina, Prekmürski jezik, Prekmurščina
| nazwa oryginalna=prekmürščina, prekmürski jezik, prekmurščina
| kraj, region1=[[Słowenia]], [[Węgry]], [[Austria]], [[Stany Zjednoczone]], [[Kanada]] i inne
| kraj, region1=[[Słowenia]], [[Węgry]], [[Austria]], [[Stany Zjednoczone]], [[Kanada]] i inne
| liczba=80 tys.
| liczba=80 tys.
Linia 8: Linia 8:
* [[Języki słowiańskie]]
* [[Języki słowiańskie]]
** [[Języki południowosłowiańskie]]
** [[Języki południowosłowiańskie]]
*** [[Grupa zachodnia języków południowosłowiańskich|Zachodnie]]
*** [[Grupa zachodnia języków południowosłowiańskich|Grupa zachodnia]]
**** [[Język słoweński]]
**** [[Język słoweński]]
***** Dialekt prekmurski
***** Dialekt prekmurski
Linia 14: Linia 14:
| kraj, region2=
| kraj, region2=
| agencja =
| agencja =
| iso1 = | iso3=| sil=
| iso1 =
| iso3=
| sil=
| kod=| przymiotnik=
| kod=
| przymiotnik=
| język=|przymiotnik2=
| język=
|przymiotnik2=
}}
}}
'''Dialekt prekmurski''' – specyficzny dialekt [[Język słoweński|języka słoweńskiego]], uznawany także za odrębny {{fakt|[[języki południowosłowiańskie|język południowosłowiański]]|data=2012-11}}, używany w regionie [[Prekmurje]], w [[Słowenia|Słowenii]]. Liczbę użytkowników szacuje się na około 80 tys. w Słowenii, 3-5 tys. na [[Węgry|Węgrzech]]. Po prekmursku mówi się także w [[Austria|Austrii]], jednak liczba użytkowników nie jest znana. Tradycyjne węgierskie określenie [[lekt]]u to {{k|hu|vend nyelv}} (język wendyjski), mówiący po prekursku nazywają swoją mowę {{k|sl|prekmürski jezik}}, co różni się od ogólnosłoweńskiego określenia ({{k|sl|prekmurščina}}).
[[Plik:Molitvena Kniga (1931).JPG|thumb|left|250px|Prekmurski modlitewnik (1931).]]
'''Dialekt prekmurski''' – specyficzny dialekt [[Język słoweński|języka słoweńskiego]], uznawany także za odrębny {{fakt|[[języki południowosłowiańskie|język południowosłowiański]]|data=2012-11}}, używany w regionie [[Prekmurje]], w [[Słowenia|Słowenii]]. Liczbę użytkowników szacuje się na około 80 tys. w Słowenii, 3-5 tys. na [[Węgry|Węgrzech]]. Po prekmursku mówi się także w [[Austria|Austrii]], jednak liczba użytkowników nie jest znana. Tradycyjne węgierskie określenie [[etnolekt]]u to ''Vend nyelv'' (język wendyjski), mówiący po prekursku nazywają swoją mowę ''prekmürski jezik'', co różni się od ogólnosłoweńskiego określenia (''Prekmurščina'').


Ustandaryzowana wersja prekmurskiego powstała w [[XVIII wiek]]u. Alfabet różni się od słoweńskiego obecnością liter ''ö'' i ''ü'', zdarzają się w nim [[dyftong|dwugłoski]], słownictwo jest bardziej archaiczne.
Ustandaryzowana wersja prekmurskiego powstała w [[XVIII wiek]]u. Alfabet różni się od słoweńskiego obecnością liter ''ö'' i ''ü'', zdarzają się w nim [[dyftong|dwugłoski]], słownictwo jest bardziej archaiczne.

== Alfabet prekmurski ==
== Alfabet prekmurski ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
Linia 93: Linia 97:
| [[Ž]]
| [[Ž]]
|}
|}

== Porównanie ==
== Porównanie ==
{| border="1" style="border-collapse:collapse; border-color:#f2f2f4; margin-top:1px; margin-bottom:15px; font-size:84%" cellpadding="1" width="100%"
{| border="1" style="border-collapse:collapse; border-color:#f2f2f4; margin-top:1px; margin-bottom:15px; font-size:84%" cellpadding="1" width="65%"
|-
|-
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="25%"| Prekmurski
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="25%"| prekmurski
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="25%"| Słoweński
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="25%"| słoweński
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="20%"| Chorwacki
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="20%"| serbsko-chorwacki
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="20%"| Polski
! align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="20%"| polski
|-
|-
| Jünec || Vol || Vol || Wół
| jünec || vol || vol || wół
|-
|-
| Vapno || Apno || Vapno || Wapno
| vapno || apno || vapno || wapno
|-
|-
| Vüsta || Usta || Usta || Usta
| vüsta || usta || usta || usta
|-
|-
| Kopüšnice, Malinja || Malina || Malina || Malina
| kopüšnice, malinja || malina || malina || malina
|-
|-
| Vužganice, Spice || Tekma || Utakmica || Mecz
| vužganice, spice || tekma || utakmica || mecz
|-
|-
| Vküper || Skupaj || Zajedno || Razem
| vküper || skupaj || zajedno/skupa || razem
|-
|-
| Gostüvanje || Ženitovanje || Svatba || Wesele
| gostüvanje || ženitovanje || svatba || wesele
|-
|-
| Istino || Res || Istina || Prawda
| istino || res || istina || prawda
|-
|-
| Divojka || Dekle || Djevojka || Dziewczyna
| divojka || dekle || djevojka || dziewczyna
|}
|}
{{commons|Prekmurian language|Język prekmurski}}
{{commons|Prekmurian language|Język prekmurski}}

=== Przykładowy tekst ([[Ojcze Nasz]]) ===
== Przykładowy tekst ([[Ojcze Nasz]]) ==
: Oča naš, ki si vu nebésaj!
: Oča naš, ki si vu nebésaj!
: Svéti se Ime tvoje.
: Svéti se Ime tvoje.
Linia 133: Linia 139:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Hanna Dalewska-Greń, ''Języki słowiańskie'', PWN, Warszawa 2007, {{ISBN|978-83-01-12391-8}}
* {{Cytuj|autor=Dalewska-Greń, Hanna:|tytuł=Języki słowiańskie|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN|miejsce=Warszawa|data=2007|isbn=9788301123918}}

{{Języki słowiańskie}}
{{Języki słowiańskie}}


{{DEFAULTSORT:Prekmurski, Język}}
{{SORTUJ:Prekmurski, Język}}

[[Kategoria:Języki południowosłowiańskie]]
[[Kategoria:Języki południowosłowiańskie]]

Wersja z 13:20, 25 kwi 2019

prekmürščina, prekmürski jezik, prekmurščina
Klasyfikacja genetyczna

{{{klasyfikacja}}}

Kody języka
ISO 639-2 {{{iso2}}}
Glottolog prek1239
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Dialekt prekmurski – specyficzny dialekt języka słoweńskiego, uznawany także za odrębny język południowosłowiański[potrzebny przypis], używany w regionie Prekmurje, w Słowenii. Liczbę użytkowników szacuje się na około 80 tys. w Słowenii, 3-5 tys. na Węgrzech. Po prekmursku mówi się także w Austrii, jednak liczba użytkowników nie jest znana. Tradycyjne węgierskie określenie lektu to vend nyelv (język wendyjski), mówiący po prekursku nazywają swoją mowę prekmürski jezik, co różni się od ogólnosłoweńskiego określenia (prekmurščina).

Ustandaryzowana wersja prekmurskiego powstała w XVIII wieku. Alfabet różni się od słoweńskiego obecnością liter ö i ü, zdarzają się w nim dwugłoski, słownictwo jest bardziej archaiczne.

Alfabet prekmurski

a á b c č d e é ê f g h i j k l lj m n nj o ô ö p r s š t tj u ü z ž
A Á B C Č D E É Ê F G H I J K L Lj M N Nj O Ô Ö P R S Š T Tj U Ü Z Ž

Porównanie

prekmurski słoweński serbsko-chorwacki polski
jünec vol vol wół
vapno apno vapno wapno
vüsta usta usta usta
kopüšnice, malinja malina malina malina
vužganice, spice tekma utakmica mecz
vküper skupaj zajedno/skupa razem
gostüvanje ženitovanje svatba wesele
istino res istina prawda
divojka dekle djevojka dziewczyna

Przykładowy tekst (Ojcze Nasz)

Oča naš, ki si vu nebésaj!
Svéti se Ime tvoje.
Pridi králestvo tvoje.
Bojdi vola tvoja,
kak na nébi, tak i na zemli.
Krüha našega vsakdanéšnjega daj nam ga dnes.
I odpüsti nam duge naše,
kak i mi odpüščamo dužnikom našim.
I ne vpelaj nas vu sküšávanje.
Nego odslobodi nas od hüdoga. Amen.

Bibliografia

  • Hanna: Dalewska-Greń, Języki słowiańskie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, ISBN 978-83-01-12391-8.