Sępowronki

Sępowronki
	Picathartidae
	P.R. Lowe, 1938
	; Przedstawiciel rodziny – sępowronka żółtogardła (P. gymnocephalus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	sępowronki
	Typ nomenklatoryczny
	Rodzina: Picathartes Lesson, 1828; Rodzaj: Corvus gymnocephalus Temminck, 1825
Synonimy
	Rodziny: Picathartinæ R.B. Lowe, 1938; Picathartidae Bannerman, 1951; Picathartini Mayr & Amadon, 1951; Rodzaju: Galgulus Wagler, 1827; Piccathartes Kaup, 1844;
	Rodziny: Picathartinæ R.B. Lowe, 1938; Picathartidae Bannerman, 1951; Picathartini Mayr & Amadon, 1951; Rodzaju: Galgulus Wagler, 1827; Piccathartes Kaup, 1844;
Rodzaje i gatunki
	Picathartes Lesson, 1828; 2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Picathartes Lesson, 1828; 2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sępowronki^[7] (Picathartidae) – monotypowa rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje dwa gatunki występujące w tropikach zachodniej i środkowej Afryki^[8].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 33–38 cm; masa ciała 192–254 g^[9]. Ich dziób przypomina budową dzioby wron. Ich ciała są szczupłe, z długą szyją, nogami i ogonem oraz mocnymi stopami. Wielkością i budową ciała przypominają amerykańskie kukawki, ale poruszają się raczej podskakując niż biegając.

Sępowronki gniazdują kolonijnie. Gniazdo zbudowane jest z masy błotnej przyczepionej do skały lub ściany jaskini. Lęg składa się z dwóch jaj. Żywią się owadami i ślimakami znajdowanymi w wilgotnych, skalistych miejscach.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1828 roku francuski przyrodnik René Lesson w publikacji swojego autorstwa o tytule Manuel d’ornithologie^[6]. Jako gatunek typowy Lesson wyznaczył sępowronkę żółtogardłą (P. gymnocephalus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Galgulus: łac. galgulus „nieznany ptak, który spał wisząc zawieszony za nogi”, wspomniany przez Pliniusza (prawdopodobnie mylone z galbula „ptak, który zbudował wiszące gniazdo”)^[10]. Typ nomenklatoryczny: Corvus gymnocephalus Temminck, 1825.
Picathartes: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Pica Brisson, 1760 (sroka) oraz Cathartes Illiger, 1811 (sępnik); w aluzji do długiego ogona, kontrastowego upierzenia oraz łysej, podobną do sępiej głowy u sępowronki żółtogardłej^[11].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodziny należy jeden rodzaj Picathartes z następującymi gatunkami^[7]:

Picathartes gymnocephalus (Temminck, 1825) – sępowronka żółtogardła
Picathartes oreas Reichenow, 1899 – sępowronka kameruńska

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nie Galgulus Brisson, 1760
↑ Wariant pisowni Picathartes Lesson, 1828.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b R.B. Lowe. Some Anatomical and other Notes on the Systematic Position of the Genus Picathartes, together with some Remark on the Families Sturnidæ and Eulabetidæ. „Ibis”. 80 (2), s. 267, 1938. DOI: 10.1111/j.1474-919X.1938.tb00198.x. (ang.).
↑ D.A. Bannerman: The Birds of Tropical West Africa: With Special Reference to Those of the Gambia, Sierra Leone, the Gold Coast and Nigeria. T. 8. London: Crown agency for the colonies, 1951, s. 465. (ang.).
↑ E. Mayr & D. Amadon. A classification of Recent birds. „American Museum novitates”. 1496, s. 18, 36, 1951. (ang.).
↑ J.G. Wagler: Systema Avium. Cz. 1. Sttutgartiae et Tubingae: mtibus J. G. Gottae, 1827, s. 336. (łac.).
↑ J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C. W. Leske, 1844, s. 44. (niem.).
↑ ^a ^b R.-P. Lesson: Manuel d’ornithologie, ou description des genres et des principales espèces d’oiseaux. T. 1. Paris: Roret, 1828, s. 374. (fr.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Rodzina: Picathartidae Lowe,PR, 1928 - sępowronki - Rockfowl (wersja: 2021-01-16), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-07-03] .
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Australasian robins, rockfowl, rockjumpers, Rail-babbler [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-07-03] (ang.).
↑ D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Rockfowl (Picathartidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Picathartes, DOI: 10.2173/bow.picath1.01 [dostęp 2023-07-03] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Galgulus [dostęp 2023-07-03] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Picathartes [dostęp 2023-07-03] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

H.S. Thompson, R. Fotso. Rockfowl: the genus Picathartes. „Bulletin of the African Bird Club”. 2 (1), 1995. (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[4] Nie Galgulus Brisson, 1760

[6] Wariant pisowni Picathartes Lesson, 1828.

[lowe-1] R.B. Lowe. Some Anatomical and other Notes on the Systematic Position of the Genus Picathartes, together with some Remark on the Families Sturnidæ and Eulabetidæ. „Ibis”. 80 (2), s. 267, 1938. DOI: 10.1111/j.1474-919X.1938.tb00198.x. (ang.).

[ban-2] D.A. Bannerman: The Birds of Tropical West Africa: With Special Reference to Those of the Gambia, Sierra Leone, the Gold Coast and Nigeria. T. 8. London: Crown agency for the colonies, 1951, s. 465. (ang.).

[mayr&ama-3] E. Mayr & D. Amadon. A classification of Recent birds. „American Museum novitates”. 1496, s. 18, 36, 1951. (ang.).

[wag-5] J.G. Wagler: Systema Avium. Cz. 1. Sttutgartiae et Tubingae: mtibus J. G. Gottae, 1827, s. 336. (łac.).

[kaup-7] J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C. W. Leske, 1844, s. 44. (niem.).

[les-8] R.-P. Lesson: Manuel d’ornithologie, ou description des genres et des principales espèces d’oiseaux. T. 1. Paris: Roret, 1828, s. 374. (fr.).

[mk-9] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Rodzina: Picathartidae Lowe,PR, 1928 - sępowronki - Rockfowl (wersja: 2021-01-16), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-07-03] .

[ioc-10] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Australasian robins, rockfowl, rockjumpers, Rail-babbler [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-07-03] (ang.).

[botw-11] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Rockfowl (Picathartidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Picathartes, DOI: 10.2173/bow.picath1.01 [dostęp 2023-07-03] (ang.).

[12] The Key to Scientific Names ↓, Galgulus [dostęp 2023-07-03] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Picathartes [dostęp 2023-07-03] .

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[b]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

barglikowce (Acanthisitti)	bargliki
tyrankowce (Tyranni)	brodawniki szerokodzioby nosoczuby oliwczyki kurtaczki gorzykowate bławatnikowate bekardowate ostrodzioby królówki krzykaczyki szerokodziobki tęczaki muchotyranikowate tyrankowate obrożniki mrówkożery chronkowate kusaczki krytonosowate mrówkowody liściarki tęgosterowate garncarzowate
śpiewające (Oscines)	lirogony gąszczaki altanniki korołazy chwostkowate kolcopiórki miodojady lamparciki buszówkowate ziemnodrozdy stadniaki pieszaki liszkojady maoryski kowaliczki trzaskacze koralniczki czubce górniki jagodniki wireonkowate fletówki wilgowate szuflodziobki ostroloty łuskowczyki krępaczki wangowate gołogłowy paskowniki dzierzbiki satynki wachlarzówki dziwogony monarki modrogłówki cudowronki skałowrony czarniaki kruczaki dzierzby białoczuby krukowate płatkonosy jagodziaki koralniki miodniki długobiegi sępowronki skałoskoczki skalinkowate aksamitniki owadówki sikory remizy skowronki wąsatki nikatory krótkosterki chwastówkowate trzciniaki świerszczaki mimiki madagaskarniczki skąpoogonki jaskółkowate świstunki pokrzewczyki raniuszki wierzbówkowate bilbile pokrzewki ogoniatki szlarniki tymaliowate dżunglaki sikorniki pekińczyki mysikróliki palmowce jemiołuszki jedwabniczki jagodówki persówki reliktowce pomurniki kowaliki pełźce pełzacze siwuszki strzyżyki perłopiórki pluszcze bąkojady przedrzeźniacze szpakowate muchołówkowate drozdowate dudkowce górodrozdy kwiatówki nektarniki turkuśniki zieleniki złotogłówki tybetańczyki wikłaczowate astryldowate wdówki płochacze wróble pliszkowate łuszczakowate tanagrzce poświerki trznadle pasówki lasówki słowikówki kacykowate hispaniole zeledonki platynki trelniki antyle hispaniolczyki kardynały tanagrzyki tanagrowate