ZKŻ Zielona Góra
Pełna nazwa |
Zielonogórski Klub Żużlowy Sportowa Spółka Akcyjna |
---|---|
Przydomek |
Gryzonie |
Maskotka |
motomysz Pelagia |
Barwy |
|
Data założenia |
1946 jako MKS |
Debiut w najwyższej lidze |
4 kwietnia 1965 |
Liga | |
Państwo | |
Województwo | |
Siedziba | |
Adres |
ul. Wrocławska 69 |
Stadion |
Stadion żużlowy w Zielonej Górze |
Prezes |
Wojciech Domagała[1] |
Strona internetowa |
Zielonogórski Klub Żużlowy SSA (występuje pod nazwą NovyHotel Falubaz Zielona Góra) – polski klub żużlowy z Zielonej Góry. 7-krotny drużynowy mistrz Polski.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Sekcja motocyklowa powstała w 1946 roku i przez pierwsze kilka miesięcy należała do Milicyjnego Klubu Sportowego. Pierwsze zawody żużlowe odbyły się 20 października 1946 roku i rywalizowano w zawodach z podziałem na klasy od 100cm³ do ponad 350 cm³. Zawody rozgrywano na bieżni stadionu przy ulicy Wrocławskiej, a długość okrążenia wynosiła 450 m. Na początku 1947 roku żużlowcy i motocykliści przeszli pod skrzydła Motoklubu Unii Poznań, tworząc w Zielonej Górze filię tego klubu. W latach 1946–1954 w Zielonej Górze istniała sekcja motocyklowa, której zawodnicy startowali w wyścigach żużlowych lub motocyklowych, drużyna Unii, a później Stali Zielona Góra, rywalizowała w Poznańskiej Lidze Okręgowej. Najsłynniejszym zawodnikiem zielonogórskiej drużyny był wówczas Jerzy Błoch. Niestety problemy sprzętowe, jak i brak prawdziwego stadionu żużlowego sprawiły, iż na kilka lat sport żużlowy zniknął z mapy miasta.
Budowa stadionu się przeciągała, jednak w LPŻ-cie znaleźli się ludzie, którzy nie tylko postanowili utworzyć sekcję żużlową, ale również dokończyć budowę stadionu. Tym sposobem na wiosnę 1957 roku ukończono budowę toru żużlowego, a drużyna pod nazwą LPŻ Zielona Góra zainaugurowała występy w rozgrywkach III ligi. W 1960 roku LPŻ walczy już w II lidze.
W 1961 roku klub zmienia nazwę na Zgrzeblarki i od tego czasu patronat nad drużyną żużlową przejmuje Lubuska Fabryka Zgrzeblarek Bawełnianych. Pierwszy awans do I ligi drużyna uzyskuje w sezonie 1964, lecz przygoda z najwyższą klasą rozgrywkową trwała zaledwie dwa lata. Na początku lat 70. drużyną Zgrzeblarek Zielona Góra odnosi pierwsze sukcesy – jest to czas kolejnej zmiany nazwy, w sezonie 1973 zespół występuje pod nazwą Falubaz. W sezonie tym drużyna zdobywa brązowy medal drużynowych mistrzostw Polski, jednak przez kolejne cztery lata drużyna balansuje między I ligą, a II ligą. Początkowo nazwa Falubaz nie przypadła do gustu kibicom, jednak w dniu dzisiejszym jest to najpopularniejsze określenie klubu żużlowego z Zielonej Góry. Zespół Falubazu największe sukcesy odniósł w latach 80., zdobywając 3 tytuły DMP w sezonach 1981, 1982 i 1985, a zawodnicy Falubazu zdobyli liczne trofea w zawodach par i indywidualnie.
W 1991 roku klub przejmuje zielonogórski biznesmen Zbigniew Morawski. Klub pod nową nazwą pochodzącą od nazwiska właściciela „Morawski Speedway Team” już w pierwszym sezonie zdobywa mistrzostwo Polski, a na stadionie w Zielonej Górze odbywają się niezwykle ciekawe imprezy, m.in. rewanż za finał mistrzostwa świata par na żużlu oraz mecz drużynowych mistrzów swoich krajów – Morawskiego i brytyjskiego Wolverhampton.
Czasy świetności nie trwały jednak długo, główny sponsor nie był w stanie udźwignąć kosztów prowadzenia klubu żużlowego i w 1994 spadł z I ligi. W następnym roku klub przystąpił do rozgrywek II ligi z zupełnie innym zarządem oraz z nową nazwą – Zielonogórski Klub Żużlowy[2]. Do skrótu „ZKŻ” w przeciągu następnych 15 lat dodawano nazwy sponsorów, m.in. Polmos-Beram, Polmos, Quick-Mix, Kronopol. W latach 1995–2007 klub z Zielonej Góry balansował pomiędzy pierwszą a drugą ligą, spadając i awansując. Dopiero w 2008 roku ZKŻ powrócił do ligowej czołówki zdobywając brązowy medal drużynowych mistrzostw Polski.
W 2009 roku do nazwy drużyny powrócił historyczny człon – Falubaz. W tym samym sezonie żużlowcy z Zielonej Góry wywalczyli tytuł mistrzów Polski w drużynie i w parach.
W 2010 roku klub pomimo słabego początku sezonu (cztery porażki w pierwszych czterech meczach sezonu), awansował do finału drużynowych mistrzostw Polski, gdzie przegrał z Unią Leszno.
W roku 2011 sponsorem ZKŻ została firma Stelmet, a klub zgłosił do rozgrywek drużynę pod nazwą Stelmet Falubaz Zielona Góra. Sezon 2011 sportowo dla drużyny był znakomity, gdyż zawodnicy pod wodzą trenera Marka Cieślaka wywalczyli po raz szósty w historii klubu tytuł drużynowego mistrza Polski, rewanżując się tym samym Unii Leszno za porażkę w finale z poprzedniego roku.
W 2012 roku klub zajął w rozgrywkach ligowych czwarte miejsce, ulegając w dwumeczu o brązowe medale Unibaksowi Toruń.
Sezon 2013 był 36. sezonem startów Falubazu w najwyższej klasie rozgrywkowej, który okazał się udanym w końcowym rozrachunku, gdyż ekipa trenera Rafała Dobruckiego zdobyła siódme w historii klubu drużynowe mistrzostwo Polski pokonując w niespotykany sposób toruński Unibax (w dwumeczu 83:46 - ekipa Unibaksu zrezygnowała z rywalizacji w rewanżowym meczu finału i sędzia przyznał walkower 40:0 dla Falubazu, w pierwszym meczu na Motoarenie w Toruniu padł wynik 46:43 dla Unibaksu).
W roku 2014 sponsorem tytularnym ZKŻ została firma SPAR, a klub zgłosił do rozgrywek drużynę pod nazwą SPAR Falubaz Zielona Góra[3].
W dniu 25 września 2016 Ekantor.pl Falubaz Zielona Góra zdobył brązowy medal drużynowych mistrzostw Polski pokonując w dwumeczu Betard Spartę Wrocław[4].
W roku 2021 sponsorem tytularnym ZKŻ została firma Marwis.pl, a klub zgłosił do rozgrywek drużynę pod nazwą Marwis.pl Falubaz Zielona Góra. W tym sezonie po ponad 15 latach Falubaz spadł do I ligi.
Zespół w sezonie 2022 startował w I lidze pod nazwą Stelmet Falubaz Zielona Góra[5].
Od sezonu 2023 zespół nosi nazwę Enea Falubaz Zielona Góra[6].
Derby Ziemi Lubuskiej
[edytuj | edytuj kod]Derby Ziemi Lubuskiej to rywalizacja drużyn ZKŻ Zielona Góra i Stali Gorzów Wielkopolski. Historia rozgrywania tych derbów sięga 24 kwietnia 1960 roku kiedy to w Zielonej Górze, w 2 rundzie drużynowych mistrzostw II ligi – miejscowy LPŻ podejmował Stal. Drużyna gorzowska pokonała wówczas zielonogórską 30:45[7].
Do tej pory rozegrano 102 mecze. 57 wygrała drużyna Stali (39 w Gorzowie Wielkopolskim i 18 w Zielonej Górze), a 39 – drużyna ZKŻ (30 w Zielonej Górze i 9 w Gorzowie Wielkopolskim). Zanotowano 6 remisów – po 3 w Gorzowie Wielkopolskim i Zielonej Górze.
Poszczególne sezony
[edytuj | edytuj kod]Sezon | Rozgrywki ligowe | Uwagi | |||
---|---|---|---|---|---|
Liga | Miejsce | ||||
1957 | III | III liga (gr. „północ”) | 5/5 | ||
1958 | III liga | 8/10 | |||
1959 | III liga | 6/8 | Awans w wyniku reorganizacji rozgrywek – podjęto decyzję o likwidacji III ligi | ||
1960 | II | II liga | 7/11 | ||
1961 | II liga | 10/11 | |||
1962 | II liga | 2/12 | Przegrane baraże o awans | ||
1963 | II liga | 2/12 | 1/12 | ||
1964 | II liga | 3/11 | |||
1965 | I | I liga | 8/8 | 8/8 | |
1966 | I liga | 8/8 | |||
1967 | II | II liga | 4/10 | 8/10 | |
1968 | II liga | 9/9 | |||
1969 | II liga | 4/9 | |||
1970 | II liga | 3/8 | |||
1971 | II liga | 1/8 | |||
1972 | I | I liga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | |
1973 | I liga | 3/8 | |||
1974 | I liga | 7/8 | Przegrane baraże o utrzymanie | ||
1975 | II | II liga | 1/8 | ||
1976 | I | I liga | 10/10 | ||
1977 | II | II liga | 1/7 | ||
1978 | I | I liga | 7/10 | ||
1979 | I liga | 3/10 | |||
1980 | I liga | 7/10 | |||
1981 | I liga | 1/10 | |||
1982 | I liga | 1/10 | |||
1983 | I liga | 4/10 | |||
1984 | I liga | 3/10 | |||
1985 | I liga | 1/10 | |||
1986 | I liga | 4/10 | |||
1987 | I liga | 5/10 | |||
1988 | I liga | 4/10 | |||
1989 | I liga | 2/10 | |||
1990 | I liga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
1991 | I liga | 1/8 | |||
1992 | I liga | 4/10 | |||
1993 | I liga | 6/10 | |||
1994 | I liga | 10/10 | |||
1995 | II | II liga | 4/10 | ||
1996 | II liga | 2/12 | |||
1997 | I | I liga | 6/10 | ||
1998 | I liga | 9/10 | |||
1999 | II | II liga | 2/13 | Przegrane baraże o awans | |
2000 | I liga | 1/8 | |||
2001 | I | Ekstraliga | 8/8 | ||
2002 | II | I liga | 1/8 | ||
2003 | I | Ekstraliga | 5/8 | ||
2004 | Ekstraliga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
2005 | Ekstraliga | 8/8 | |||
2006 | II | I liga | 1/7 | ||
2007 | I | Ekstraliga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | |
2008 | Ekstraliga | 3/8 | |||
2009 | Ekstraliga | 1/8 | |||
2010 | Ekstraliga | 2/8 | |||
2011 | Ekstraliga | 1/8 | |||
2012 | Ekstraliga | 4/10 | |||
2013 | Ekstraliga | 1/10 | |||
2014 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2015 | Ekstraliga | 5/8 | |||
2016 | Ekstraliga | 3/8 | |||
2017 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2018 | Ekstraliga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
2019 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2020 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2021 | Ekstraliga | 8/8 | |||
2022 | II | I liga | 2/8 | ||
2023 | I liga | 1/8 | |||
2024 | I | Ekstraliga | 6/8 |
Poziom ligowy | Liczba sezonów | Sezony |
---|---|---|
I | 45 | 1965–1966, 1972–1974, 1976, 1978–1994, 1997–1998, 2001, 2003–2005, 2007–2021, 2024 |
II | 20 | 1960–1964, 1967–1971, 1975, 1977, 1995–1996, 1999–2000, 2002, 2006, 2022–2023 |
III | 3 | 1957–1959 |
Stadion
[edytuj | edytuj kod]Stadion klubu znajduje się przy drodze wylotowej na Wrocław. Stadion może pomieścić 15 tysięcy widzów. Nawierzchnia toru jest sjenitowa, długość wynosi 340,25 m. Od 4 maja 2006 roku stadion jest wyposażony w dmuchane bandy.
Wybudowany już został nowy budynek klubowy (w tym nowa trybuna dla VIP-ów), gdzie przeniesiono siedzibę klubu z ul. Dworcowej. Wymieniana na krzesełka jest część ławek na stadionie. Tor na łukach został poszerzony. Zakończono budowę oświetlenia. Zmodernizowane zostały kasy i ogrodzenie.
Na rok 2008 miasto Zielona Góra przyznało 3 mln złotych na kolejne etapy rozbudowy. Zamontowany został telebim oraz elektroniczne kasy, dokończony dolny parking dla kibiców, uruchomione wejścia od strony ul. Wrocławskiej i zamontowane krzesełka na drugim łuku.
Na początku listopada 2009 miasto Zielona Góra przeznaczyło 11 mln złotych na przebudowę pierwszego łuku stadionu, co ma rozpocząć gruntowną przebudowę całego obiektu. Pierwszy łuk został ukończony wiosną 2010, a zimą 2011 roku przeprowadzona została zmiana geometrii i nawierzchni toru oraz podwyższenie wysokości łuków.
Osiągnięcia
[edytuj | edytuj kod]Krajowe
[edytuj | edytuj kod]Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu oraz indywidualne osiągnięcia zawodników w rozgrywkach pod egidą PZM, GKSŻ oraz Ekstraligi.
Mistrzostwa Polski
[edytuj | edytuj kod]- 1. miejsce (7): 1981, 1982, 1985, 1991, 2009, 2011, 2013
- 2. miejsce (2): 1989, 2010
- 3. miejsce (5): 1973, 1979, 1984, 2008, 2016
Drużynowe mistrzostwa Polski juniorów
- 1. miejsce (5): 1980, 1987, 1988, 2019, 2020
- 3. miejsce (8): 1979, 1986, 2000, 2003, 2005, 2010, 2014, 2023
Mistrzostwa Polski par klubowych
- 1. miejsce (4): 1979, 1982, 1983, 2009
- 2. miejsce (7): 1993, 2003, 2011, 2012, 2017, 2018, 2020
- 3. miejsce (3): 1986, 2008, 2021
Młodzieżowe mistrzostwa Polski par klubowych
- 1. miejsce (4): 1988, 2001, 2019, 2020
- 2. miejsce (3): 2009, 2011, 2024
- 3. miejsce (6): 1985, 1989, 1991, 1992, 2002, 2015
Indywidualne mistrzostwa Polski
- 1. miejsce (3):
- 2. miejsce (2):
- 3. miejsce (9):
Młodzieżowe indywidualne mistrzostwa Polski
- 1. miejsce (7):
- 2. miejsce (3):
- 3. miejsce (8):
Pozostałe
[edytuj | edytuj kod]- 1. miejsce (1): 1992
- 1. miejsce (1):
- 2. miejsce (1):
- 1. miejsce (4):
- 2. miejsce (4):
- 3. miejsce (9):
- 1. miejsce (11):
- 2. miejsce (10):
- 3. miejsce (7):
- 1. miejsce (3):
- 2. miejsce (3):
- 3. miejsce (6):
Indywidualne mistrzostwa Ligi Juniorów
- 1. miejsce (1):
- 2. miejsce (1):
- 3. miejsce (1):
Indywidualne międzynarodowe mistrzostwa Ekstraligi
- 1. miejsce (2):
- 3. miejsce (2):
Międzynarodowe
[edytuj | edytuj kod]Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu oraz indywidualne osiągnięcia zawodników krajowych (w zawodach drużynowych, par i indywidualnych) i zagranicznych (w zawodach indywidualnych) w rozgrywkach pod egidą FIM oraz FIM Europe.
Mistrzostwa świata
[edytuj | edytuj kod]- 1. miejsce (6):
- 2. miejsce (3):
- 3. miejsce (3):
Drużynowe mistrzostwa świata juniorów
- 1. miejsce (5):
- 2. miejsce (1):
- 3. miejsce (1):
- 3. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa świata
- 1. miejsce (2):
- 2. miejsce (3):
Indywidualne mistrzostwa świata juniorów
- 1. miejsce (2):
- 2. miejsce (2):
- 3. miejsce (1):
Mistrzostwa Europy
[edytuj | edytuj kod]- 1. miejsce (1):
Drużynowe mistrzostwa Europy juniorów
- 1. miejsce (4):
- 1. miejsce (2):
Indywidualne mistrzostwa Europy
- 2. miejsce (1):
- 3. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa Europy juniorów
- 2. miejsce (1):
- 3. miejsce (2):
Pozostałe
[edytuj | edytuj kod]- 3. miejsce (1): 2014
- 3. miejsce (1): 2010
- 1. miejsce (1):
- 1. miejsce (1):
Indywidualny Puchar Europy U-19
- 1. miejsce (2):
- 2018 – Mads Hansen
- 2020 – Jan Kvěch
Zawodnicy
[edytuj | edytuj kod]Kadra drużyny
[edytuj | edytuj kod]- Stan na 27 sierpnia 2024[8]
Kat. | Żużlowiec | DMP (SE) | U24E | DMPJ | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|
S | Jarosław Hampel | ||||
S | Daniel Henderson | ||||
S | Rasmus Jensen | ||||
S | Piotr Pawlicki | ||||
S | Przemysław Pawlicki | ||||
U23 | Michał Curzytek | ||||
U23 | Jonas Knudsen | Wypożyczony do Polonii Piła (na DMP) | |||
U23 | Jan Kvěch | ||||
U21 | Kacper Rychliński | ||||
U21 | Krzysztof Sadurski | ||||
U21 | Rune Thorst | ||||
U19 | Eryk Farański | Wypożyczony z WTS-u Wrocław | |||
U19 | Oskar Hurysz | ||||
U19 | Anton Jansson | ||||
U19 | Matouš Kameník | ||||
U19 | Maksymilian Kręcisz | ||||
U19 | Mateusz Łopuski | ||||
U19 | Mitchell McDiarmid | ||||
U19 | Bartosz Rudolf |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Turniej o Złoty Kask 2009 rozegrano 30 kwietnia 2010 roku.
- ↑ Ex aequo z Grzegorzem Kuźniarem (Stal Rzeszów) i Zenonem Plechem (Stal Gorzów Wielkopolski).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dane klubu zkzssa.pl.
- ↑ Umarł król, niech żyje król, „Gazeta Lubuska”, Zamiast Morawskiego - Zielonogórski Klub Żużlowy, 5 grudnia 1994 [dostęp 2021-03-22] .
- ↑ sponsorem tytularnym Falubazu Zielona Góra! sportowefakty.pl.
- ↑ Ekantor.pl Falubaz z brązem DMP!, 2016.09.25, zuzel.zgora.pl.
- ↑ Zoom Marketing , Firma Stelmet S.A. sponsorem tytularnym w sezonie 2022 [online], Falubaz.com [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ Bartosz Rabenda , Żużel. Falubaz zostaje w nazwie klubu! Enea sponsorem tytularnym [online], PoBandzie - Portal Sportowy, 16 marca 2023 [dostęp 2023-03-16] (pol.).
- ↑ Roman Lach: 2 runda Drużynowych mistrzostw II ligi 1960: LPŻ Zielona Góra – Stal Gorzów Wlkp.. speedwayw.pl. [dostęp 1960-04-24]. (pol.).
- ↑ Aktualne Przynależności Klubowe. pzm.pl. [dostęp 2024-08-28]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Historia speedway’a w Polsce. speedwayw.pl. (pol.).