Przejdź do zawartości

Homofobia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wycofano ostatnią zmianę treści (zrobioną przez 178.182.186.138) i przywrócono wersję 29065527 autorstwa Delta 51 nie na temat, kłamstwo w opisie
Linia 31: Linia 31:
== Przyczyny homofobii ==
== Przyczyny homofobii ==
Najczęstsze wyjaśnienia homofobii to ignorancja, niepewność własnej seksualności i utajona własna homoseksualność (Herek, 1986)<ref>Herek, G.M. (1986) The Social Psychology of Homophobia: Toward a Practical Theory, ''New York University Review of Law & Social Change'', str. 923</ref>.
Najczęstsze wyjaśnienia homofobii to ignorancja, niepewność własnej seksualności i utajona własna homoseksualność (Herek, 1986)<ref>Herek, G.M. (1986) The Social Psychology of Homophobia: Toward a Practical Theory, ''New York University Review of Law & Social Change'', str. 923</ref>.

=== Geny ===
W 2008 roku na łamach periodyku naukowego ''Behavior Genetics'' zostało opublikowane badanie, w którym udział wzięło 4688 australijskich bliźniaków, wskazujące na to, że homofobia jest w znacznym stopniu dziedziczona genetycznie, a wpływ środowiska społecznego na jej rozwój jest stosunkowo niewielki<ref>{{cytuj pismo | autor = Verweij et al | tytuł = Genetic and environmental influences on individual differences in attitudes toward homosexuality: an Australian twin study | czasopismo = Behavior Genetics | wolumin = 38 | wydanie = 3 | strony = 257–65 | rok = 2008 | pmid = 18347968 | doi = 10.1007/s10519-008-9200-9 | pmc = 2292426 }}</ref>.


=== Religia ===
=== Religia ===

Wersja z 20:16, 29 gru 2011

"Bóg nienawidzi pedałów" – członek Kościoła WBC (Westboro Baptist Church of Topeka) podczas demonstracji w USA

Homofobia (przedrostek homo- "taki sam, podobny, analogicznej budowy" z greki ὁμόιος homoios "jednakowy, tożsamy, podobny"[1] i sufiks -fob "w złożeniach: osoba odczuwająca uprzedzenie, niechęć" z nowołac. phobia "stany lęku u neuropatów", od gr. φόβος phóbos "strach", patrz: fobia[2]) – postawa antyspołeczna charakteryzująca się uprzedzeniem, nienawiścią[3][4], i wrogością wobec przedstawicieli mniejszości seksualnych[5], dyskryminowaniem ich[6]. Niektórzy łączą też pojęcie heteroseksizmu i heteronormatywności z genezą postawy homofobicznej[4].

Homofobią określa się zarówno antyspołeczne uprzedzenie awersyjne względem osób homoseksualnych jak i samo zaburzenie lękowe, którego obiektem lękowym są te osoby. Jak zauważa Logan, Schiffman to pierwsze jest bardziej dominujące wśród homofobów, zaś drugie w postaci fobii zgodnej ze ścisłą definicją medyczną[7][8] występuje rzadko[9][10]. Niektórzy psycholodzy i psychiatrzy postulują dodanie homofobii wprost do klasyfikacji DSM, jednakże obecnie homofobia nie jest rozpoznaniem psychiatrycznym[11][12]. Zamiast tego, częściej jest ona objawem zaburzenia psychicznego występującego u osoby przejawiającej cechy osobowości autorytarnej[13].

Termin "homofobia" został wprowadzony do dyskursu naukowego przez George’a Weinberga w 1972 w książce Society and the Healthy Homosexual[14][12], stając się ważnym narzędziem dla działaczy LG, ich zwolenników i sojuszników[15]. W 1969 roku został użyty przez amerykański tygodnik "Time"[16].

James Gardner dla celów terapeutycznych przyjął popularny podział fobii na trzy zasadnicze klasy: agorafobię, fobie specyficzne i fobie socjalne (ang. social phobia) i umieścił homofobię w grupie fobii specyficznych w klasie fobii związanych z wczesnym doświadczeniem, emocją i uczuciem/wrażeniem[17]. Osobę uprzedzoną wobec osób o orientacji homoseksualnej nazywa się homofobem. Natomiast głoszenie treści lub poglądów szerzących uprzedzenie wobec takich osób – homofobicznymi lub antygejowskimi[18]. Parlament Europejski 18 stycznia 2006 w rezolucji "w sprawie homofobii w Europie" stwierdził "homofobię można zdefiniować jako nieuzasadniony lęk i niechęć wobec homoseksualizmu oraz osób homoseksualnych, biseksualnych i transseksualnych, oparte na uprzedzeniach podobnie jak rasizm, ksenofobia, antysemityzm i seksizm"[19].

Homofobia a psychopatologia

Jak wykazują badania psychologiczne, ryzyko wystąpienia homofobii zwiększa się wraz z wysokimi wynikami na skali F (faszyzm) osobowości autorytarnej[20]. Wyróżniono następujące korelaty homofobii (na podstawie badań Hereka z 1984 i 1991 oraz Kite z 1991)[21]:

  • osoby homofobiczne z reguły nie poznały nigdy osobiście otwartego geja lub lesbijki,
  • są bardziej skłonne do przyjmowania konserwatywnych ideologii religijnych oraz tradycyjnych ról płciowych,
  • to częściej osoby starsze i gorzej wykształcone.

Homofobia jako zaburzenie lękowe

Weinberg pod nazwą homofobia opisał obsesyjny lęk przed zetknięciem się z osobami homoseksualnymi, lęk przed własnym homoseksualizmem oraz byciem skategoryzowanym jako osoba homoseksualna. Jego zdaniem homofobia w takim rozumieniu stanowi partykularny rodzaj fobii izolowanej na równi z innymi fobiami[14]. Co jednak nie przełożyło sie na ujęcie homofobii w przeszłych i aktualnych klasyfikacjach chorób i zaburzeń (ICD-10 i DSM-IV)[22].

Homoseksualizm egodystoniczny

 Osobny artykuł: Homoseksualizm egodystoniczny.

Homoseksualizm egodystoniczny (inne nazwy: homofobia egodystoniczna, homofobia zinternalizowana, homoseksualizm odrzucany przez ego, zinternalizowany stygmat seksualny[23]) to stan, w którym jednostka wykazuje silne postawy antyspołeczne względem osób homoseksualnych przy obecności własnego, tłumionego homoseksualizmu[24].

Urojenia homofobiczne w przebiegu psychoz

W przebiegu niektórych psychoz mogą wystąpić urojenia, w których osoba chora uważa, że jest najgorszym typem człowieka, co czasami może być lękiem przed byciem osobą homoseksualną[25][11]. Autor badań wskazuje na silny wpływ postawy homofobicznej u osób psychotycznych na ich akty przemocy (łącznie z zabójstwem lub samobójstwem) wobec osób podejrzanych o homoseksualizm; może być to forma homoseksualizmu odrzucanego przez ego[25]. Tematem badań z cytowanego tu źródła – "The Journal of Forensic Psychiatry & Psychology"[26] – nieindeksowanego w bazie PubMed – było pięciu pacjentów penitencjarnego szpitala psychiatrycznego w Wlk. Brytanii z rozpoznaniem psychozy paranoidalnej z wiodącym motywem homofobii[25]. Badaną grupę podzielono na trzy podgrupy: osoby bez rejestru wcześniejszej psychozy ale o silnych tendencjach homofobicznych; osoby o historii objawów typowej psychozy i grupa o wyraźnych cechach zaawansowanej psychozy atypowej[25]. Tylko trzecia grupa kliniczna nasuwała przypuszczenie ataku agresji związanego z lękiem przed byciem osobą homoseksualną[25].

Przyczyny homofobii

Najczęstsze wyjaśnienia homofobii to ignorancja, niepewność własnej seksualności i utajona własna homoseksualność (Herek, 1986)[27].

Geny

W 2008 roku na łamach periodyku naukowego Behavior Genetics zostało opublikowane badanie, w którym udział wzięło 4688 australijskich bliźniaków, wskazujące na to, że homofobia jest w znacznym stopniu dziedziczona genetycznie, a wpływ środowiska społecznego na jej rozwój jest stosunkowo niewielki[28].

Religia

Według niektórych autorów w krajach o tradycjach judeochrześcijańskich głównym źródłem homofobii jest religia[29][30], która na przestrzeni wieków nakazywała postrzeganie "sodomii" jako grzechu, zbrodni lub choroby. Współcześnie wielu hierarchów i przywódców religijnych oskarżanych jest o głoszenie poglądów homofobicznych[29]. W przypadku Kościoła katolickiego, od czasów Soboru Watykańskiego II wzmocniona zostaje pierwotnie istniejące rozróżnienie grzechu i grzesznika[31]. Zgodnie z tą koncepcją osoba homoseksualna nie posiada tożsamości homoseksualnej[32], może liczyć na akceptację, jeżeli wyrzeknie się "czynów homoseksualnych", wymagających bezwzględnego potępienia[33]. Jednocześnie w kościołach protestanckich i anglikańskim następuje systematyczne odchodzenie od konserwatywnego stanowiska wobec seksualności człowieka. Bywa to powodem poważnych sporów teologicznych i możliwością schizmy w tych kościołach między kościołami z krajów rozwijających się i krajów rozwiniętych[34].

M. in. chrześcijaństwo i islam krytykują homoseksualizm[35]. Pismo Św. zarówno w Starym jak i Nowym Testamencie bezpośrednio piętnuje homoseksualizm[36].

Inni autorzy wskazują na istnienie korelacji pomiędzy przejawianiem różnorodnych uprzedzeń, w tym także dotyczących orientacji seksualnej, a pewnymi typami postaw religijnych (fundamentalizm, wewnętrzna orientacja religijna), przy czym wyznanie ma odgrywać rolę drugorzędną. Z kolei inne typy religijności, takie jak zewnętrzna i poszukująca orientacja religijna, powiązane są z niższym poziomem uprzedzeń lub w ogóle nie wykazują związku z uprzedzeniami[37][38].

Strach przed odrzuceniem

Niektórzy teoretycy, np. Judith Butler[39], rozważają możliwość wpływu na homofobię strachu ludzi przed byciem postrzeganymi jako osoby homo- lub biseksualne. Zwolennicy tej teorii wskazują, że wyrażanie homofobicznych emocji i poglądów może nie tylko służyć ekspresji sądów o osobach LGBT, ale również być czynną próbą zdystansowania się od tej kategorii ludzi i przypisywanego jej statusu społecznego. Zachowując się w sposób homofobiczny dana osoba utwierdza swoją rolę jako reprezentant/ka heteroseksualności, zabezpieczając się zarazem przed byciem postrzeżonym – i w konsekwencji naznaczonym i traktowanym – przez resztę grupy jako osoba homo- bądź biseksualna[40].

Dwubiegunowe postrzeganie społeczeństwa (dobrzy "my" i źli "oni"), rodzi możliwość bardzo poważnych zaburzeń koegzystencji społecznej: od werbalnej deprecjacji osób skategoryzowanych jako "oni", "obcy", "inni" do ich fizycznej eksterminacji (np. III Rzesza)[41].

Eksperyment w którym podzielono heteroseksualnych mężczyzn na dwie grupy zgodnie z wynikami testu (Index of Homophobia autorstwa Hudsona i Rickettsa) na skali homofobii – do jednej grupy trafili mężczyźni deklarujący postawy homofobiczne, do drugiej mężczyźni ich nie przejawiający – wykazał częstsze impulsy homoseksualne u homofobów[42]. Uczestników poddano pletyzmografii prąciowej, badającej reakcję na różne materiały erotyczne[42]. Okazało się, że gejowskie treści erotyczne były stymulujące seksualnie dla homofobów, natomiast dla osób niehomofobicznych były zazwyczaj obojętne seksualnie; pozostałe treści erotyczne (seks lesbijek oraz heteroseksualistów) były podniecające dla obu grup[42]. Psychologowie postawili wniosek, że część homofobów nie uświadamia sobie swoich impulsów homoseksualnych[42].

Stereotypy i fałszywe mniemania

Anonimowe homofobiczne hasła na drzwiach Arcigay (włoskiej organizacji LGBT), Włochy, Grosseto.

Badania psychologiczne pokazują[43], że postawy homofobiczne najbardziej rozpowszechnione są wśród osób, które nie znają osobiście żadnego geja lub lesbijki. Jednocześnie, osobista znajomość z przedstawicielami mniejszości seksualnych zmniejsza poziom niechęci względem nich. Z tego względu psychologowie są zdania, iż homofobia spowodowana jest stereotypami i błędnymi mniemaniami dotyczącymi homoseksualizmu, np. fałszywym[44] przekonaniem, że łączy się on z pedofilią[45] lub że wirus HIV powiązany jest wyłącznie z homoseksualizmem i biseksualizmem[46][47]. Kojarzenie AIDS wyłącznie z homoseksualizmem jest błędem, który daje złudne poczucie bezpieczeństwa heteroseksualnej populacji[48].
Zdaniem niektórych autorów przczyną homofobii jest edukacja seksualna odwołująca się do światopoglądu religijnego[49]. Niektóre podręczniki "przygotowania do życia w rodzinie" zaliczają homoseksualizm do dewiacji seksualnych lub opisują go w rozdziałach "zaburzeń i patologii", a zachowania seksualne jak seks oralny, analny i masturbację ujmują jako potencjalnie szkodliwe dla dalszego rozwoju jednostki[50]. Ujmowanie problematyki homoseksualizmu w kategoriach dewiacji, mylenie homoseksualizmu z pedofilią zdarza się również w podręcznikach akademickich[51].

W Stanach Zjednoczonych główne organizacje profesjonalne psychologów i edukatorów podkreślają, że zasadniczym narzędziem zwalczania aktów nienawiści i homofobii jest edukacja społeczeństwa i zbudowanie właściwego charakteru szkolnictwa, gdzie kwestie seksualności są naukowo i obiektywnie przekazywane wychowankom i uczniom. Organizacje takie, jak APA (American Psychologist Association) oraz NASP (National Association of School Psychologist) podkreślają, że bardzo ważna jest ochrona mniejszości seksualnych przed atakami nienawiści i przemocy powodowanej homofobią, np. poprzez wprowadzenie prawnego zakazu mowy nienawiści. Prawdziwe, potwierdzone naukowo, informacje o ludzkiej seksualności, w tym homoseksualizmu są szczególnie ważne dla młodych ludzi, którzy dopiero odkrywają swoją seksualność[52][53]. Celom tym słuzy szeroko zakrojona akcja koalicji[54] pracowników ochrony zdrowia, organizacji rządowych i społecznych w propagownaiu reformy szkolnictwa i systemu prawnego w celu stworzenia szkolnictwa opartego na bezpiecznym i tolerancyjnym środowisku wychowywania młodego pokolenia obywateli[55][56].

 Osobny artykuł: Homoseksualizm#Przykłady opinii obiegowych.

Skutki homofobii

Postawy homofobiczne mają znaczący wpływ na sytuację społeczną mniejszości seksualnych, a także na polityczną debatę wokół ich praw obywatelskich. Niektóre aspekty homofobii mogą skutkować także represjami i przemocą okazywaną wobec przedstawicieli mniejszości seksualnych oraz poniżaniem gejów i lesbijek poprzez obraźliwe wypowiedzi skierowane pod ich adresem. Zdarzenia te mogą mieć zarówno charakter indywidualny, organizacyjny jak i państwowy.

Homofobia może prowadzić do reakcji agresywnych skierowanych przeciwko osobom homoseksualnym oraz homoseksualności jako cechy[57]. Homofobiczne reakcje agresywne mogą wynikać z postrzeganiem homoseksualizmu jako odstępstwa od ról płciowych[58].

Jak podają statystyki FBI, w samych USA w 2004 roku 15,6% zgłoszonych zbrodni nienawiści było motywowanych odmienną orientacją seksualną ofiar. W większości ofiarami tych ataków byli geje[59]. Jedną z nich był Matthew Shepard, amerykański student zamordowany przez rówieśników.

W 2003 przygotowano w Kanadzie obszerny raport i studium analizy literatury związanej z socjalnym i ludzkim kosztem homofobii w Kanadzie[60]. Jednym z szokujących efektów tego opracowania było wyodrębienie ekonomiczno-socjalnej ceny jaką społeczeństwo płaci za skutki homofobii i heteroseksizmu. Np. szacunkowe koszty w roku 2001 zbliżały się do olbrzymiej sumy 8 bilionów dolarów. Wiązało się to nie tyle z bezpośrednimi skutkami indywidualnych przypadków zarejestrowanej homofobii, ile z ogólnospołecznymi kosztami systematycznej dyskryminacji społeczności LGBT w kraju. Od kwestii czysto socjalnych (zamieszkanie, zatrudnienie, opieka zdrowotna) poczynając, a na przykładach homofobii w codziennym życiu społecznym i prywatnym kończąc. Autorzy Raportu sięgneli do bardzo szerokiej literatury badań statystyczno-socjalnych w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i Nowej Zelandii. W konkluzji zgrupowano tabele i obliczenia statystyczne śmiertelności osób ze środowiska LGBT porównując te same grupy tematyczne ze wynikami dla grupy społeczności ogólnej. W każdym z cytowanych przykładów śmiertelność osób LGBT była wielokrotnie wyższa. Jest to pierwsze tego typu całościowe opracowanie tematu kosztów zasobów ludzkich i ceny ekonomicznej szeroko rozumianego pojecia homofobii[61].

Statystyki potwierdzają wyższy poziom samobójstw i innych zaburzeń psychicznych wśród nastoletnich gejów i lesbijek. Przypuszcza się, że głównym powodem jest "wrogie i potępiające otoczenie, słowną i fizyczną przemoc, odrzucenie i izolację przez rodzinę i rówieśników"[62][63].

 Osobny artykuł: Religie a homoseksualizm.

Przedstawiciele wielu religii, w tym katolicyzmu, konserwatywnego protestantyzmu, islamu, mormonizmu i judaizmu, wypowiadają się krytycznie o homoseksualizmie ("akty homoseksualne są ze swej natury nieuporządkowane"[64]). Część z nich wyklucza jednocześnie stosowanie "niesłusznej dyskryminacji"[65], stwierdzając, że "homoseksualizm nie powoduje potępienia" i "nie podlega leczeniu"[66]. Niektóre środowiska religijne otwarcie nawołują do dyskryminacji przedstawicieli mniejszości seksualnych[67][68]. 2 września 2007 roku nigeryjski, anglikański biskup Isaac Orama, w wywiadzie dla nigeryjskiej agencji prasowej stwierdził, że geje i lesbijki "nie zasługują, by żyć, gdyż stanowią bunt wobec Boskiego celu człowieka"[69]. W Nigerii, tak jak w kilku innych krajach, za kontakty homoseksualne grozi kara śmierci[70].

Polska

Według sondażu ze stycznia 2007 wykonanego na zlecenie Unii Europejskiej 59% Polaków uważa, że dyskryminacja ze względu na orientację seksualną jest rozpowszechniona w kraju. Jednocześnie 41% jest zdania, że zwiększyła się w ciągu ostatnich pięciu lat (w obu przypadkach ankietowali mogli udzielić kilku odpowiedzi)[71].

W sondażu Gazety Wyborczej 83% Polaków zapytanych Jakiego męża/żony nie chciałbyś dla swego dziecka? odpowiedziało osoby tej samej płci (ankietowani mogli udzielić kilku odpowiedzi)[72]. Jednocześnie na zlecenie Fundacji Mamy i Taty, Grupa IQS wykonała badania sondażowe na ogólnopolskiej próbie 500 osób. Wyniki tych badań wykazują, że 90% Polaków nie zgadza się ze stwierdzeniem, że "osoby orientacji homoseksualnej powinny mieć prawo do zawierania związków partnerskich i do adopcji dzieci."[73]. Fundacja ta wystosowała także apel "Cała Polska chroni dzieci"[74] przeciw paradzie Europride w Warszawie w 2010 roku, jako pierwszemu etapowi walki środowisk LGBT o prawo adopcji dzieci. Podpisało się pod nim 1300 osób, w tym m.in. były rzecznik praw obywatelskich Andrzej Zoll[75]. Zaś w innym sondażu 84% Polaków zapytanych Czy Twoim zdaniem Polacy zgodziliby się mieć za szefa? odpowiedziało że nie geja lub lesbijkę[76] (ankietowani mogli wybrać wiele odpowiedzi).

Według raportu KPH oraz Lambda Warszawa o sytuacji osób homo- i biseksualnych w Polsce, opublikowanego 4 kwietnia 2007 roku, 17,6% badanych osób o orientacji homo- i biseksualnej doznało w ciągu ubiegłych dwóch lat jakiejś formy przemocy fizycznej (w 85,1% przypadków policja nie została powiadomiona o zdarzeniu), 51% doświadczyło w podanym czasie przemocy psychicznej, w tym 75% zaczepek słownych lub agresji słownej[77]. Przykładem znanych i publicznie manifestacyjnych działań skrajnie homofobicznych są akcje Młodzieży Wszechpolskiej podczas wieców i pochodów polskich środowisk LGBT. Organizowane wówczas przez Młodzież Wszechpolską kontrmanifestacje polegają na wyszydzaniu i porównywaniu osób LGBT do zoolofilów lub innych parafilli seksualnych[78].

Według raportu „Schoolmates” (przygotowanego m.in. przez Kampanię Przeciw Homofobii[79]), w polskich szkołach z agresją fizyczną i psychiczną lub niechęcią wobec osób homoseksualnych lub uznanych za homoseksualne spotkało się 80% uczniów i nauczycieli. Z osamotnieniem lub wykluczeniem innych w szkole z powodu podejrzeń o bycie gejem spotkało się 44,4% badanych. Według raportu, polscy uczniowie prezentują najniższy poziom wiedzy na temat homoseksualizmu. Powszechne są stereotypy, że homoseksualizm to przejściowy okres w rozwoju młodego człowieka (tak myśli 35% badanych)[80][81].

W 2011 Fundacja Wiedza Lokalna rozpoczęła program, którego celem jest wdrożenie monitorowania treści publikowanych przez internautów w Polsce pod kątem zawartej tam mowy nienawiści i języka wrogości wobec mniejszości etnicznych, seksualnych, religijnych i innych. Jak wynika z badania, homoseksualiści są trzecią (za społecznością żydowską i rosyjską) najbardziej narażoną grupą na nietolerancyjne treści[82].

Przeciwdziałanie homofobii

Teoretycy queer krytykują wyjaśnianie marginalizacji mniejszości seksualnych przez homofobię rozumianą jako niechęć czy nienawiść względem osób homoseksualnych. Koncentracja na pojęciu homofobii bazuje na przekonaniu, że problem wykluczenia społecznego osób LGBT wynika z partykularnych postaw jednostek społeczeństwa. Tymczasem, jak uważają, wynika ona z heteronormatywności kultury. Marginalizacja nie jest problemem spowodowanym uprzedzeniami przejawianymi przez indywidualne osoby, lecz wynika z uwarunkowań kulturowych. W związku z tym walka z wykluczeniem nie powinna polegać na walce z poszczególnymi homofobami, lecz na walce z opresywnymi mechanizmami przemocy, sankcjonowanymi przez kulturę[83].

Na różnych szczeblach organizacji stosunków międzynarodowych, krajowych, lokalnych podejmowane są akcje i kroki prawne przeciw zachowaniom homofobicznym. Często najbradziej skuteczne są te podejmowane na szczeblu lokalnym. Przykładem tego może być spółdzielnia mieszkaniowa (housing co-op) w Wlk. Brytanii, która opierając się na państwowej inicjatywie Government's Respect Agenda określiła homofobię jako jeden z przykładów zachowań antyspołecznych, które nie będą tolerowane w kontaktach między jej członkami i mieszkańcami[84].

Plik:Poster in Pride Houes.jpg
plakat Miedzynarodowego Dnia Przeciw Homofobii Fundacji Emergence

Akceptacja mniejszości

Społeczność LGBT w walce z homofobią przede wszystkim stara się dać poznać reszcie społeczeństwa, wychodząc z założenia, że homofobia wynika głównie z niewiedzy. Dlatego aktywiści LGBT urządzają wydarzenia takie jak Christopher Street Day (w Polsce – Parady Równości, Marsz Równości, Marsz Tolerancji), a na co dzień część osób LGBT manifestuje swoją przynależność do dyskryminowanej grupy[85]. Niektóre aspekty tych manifestacji są krytykowane zarówno przez niektórych wewnątrz społeczności LGBT, jak i na zewnątrz. Przeciwnicy tego typu akcji wskazuje na takie elementy manifestacji, które umacniają niekoniecznie ich zdaniem pozytywne stereotypy dotyczące ich grupy: obecność drag queens, przewaga koloru różowego, atmosfera seksualności, która z kolei zwraca uwagę na problem AIDS. Zwolennicy parad uważają, że są one okazją do przełamania tych właśnie stereotypów i wykazania wielu aspektów zróżnicowanych stylów życia, podobnie jak zróżnicowane są style życia społeczności heteroseksualnej. Przykładami takiego zróżnicowania jest obecność w marszach rodzin LGBT i rodzin osób LGBT (często z dziecmi) oraz osób lub grup spoza LGBT, które wykazują tym sposobem swoje poparcie dla ideałów społeczeństwa tolerancyjnego, gdzie wszyscy mają takie same prawa i przywileje[86].

Plik:Homophobie-a-la-con-p1010794.jpg
Uszkodzony plakat w paryskim metrze informujący o wystawie na temat życia osób LGBT, 25 października 2005.

17 maja 2005 po raz pierwszy obchodzono Międzynarodowy Dzień Przeciw Homofobii (ang. International Day Against Homophobia – IDAHO); do obchodów przyłączyły się organizacje z 40 krajów, w tym z Polski.

Działania polityczne i ochrona prawna

Poza działaniami w przestrzeni publicznej w wielu krajach przedsięwzięto kroki legislacyjne zabraniające dyskryminacji lub nawoływania do nienawiści ze względu na orientację seksualną. W Polsce, od 2003 roku, prawo krajowe chroni przed dyskryminacją ze względu na orientację seksualną w miejscu pracy (zobacz więcej).

Przeciwdziałaniem homofobii w Polsce od 25 czerwca 2002 do 3 listopada 2005 zajmował się z urzędu Pełnomocnik Rządu do spraw Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn.

Na świecie działa wiele organizacji pozarządowych zajmujących zwalczaniem homofobii, jej monitoringiem oraz działaniami politycznymi zmierzającymi do równouprawnienia LGBT. Z polskich organizacji pozarządowych zajmujących się zwalczaniem homofobii można wymienić zajmującą się sprawami krajowymi Kampanię Przeciw Homofobii oraz zajmującą się monitorowaniem sytuacji światowej sekcję LGBT Amnesty International Polska.

Rezolucje Parlamentu Europejskiego w sprawie homofobii

18 stycznia 2006 Parlament Europejski wystąpił z rezolucją potępiającą homofobię w Europie. Członkowie Parlamentu między innymi wezwali państwa członkowskie UE i Komisję Europejską do stanowczego potępienia nienawistnych wypowiedzi oraz zwiększenia wysiłków na rzecz walki z homofobią poprzez edukację. Jako przykład takiego działania podali kampanie przeciwko homofobii w szkołach. Europosłowie zaapelowali o propagowanie i stosowanie zasady równości w społeczeństwach i porządkach prawnych starego kontynentu oraz o przyjęcie przepisów prawnych w celu zlikwidowania dyskryminacji, jakiej ich zdaniem doświadczają partnerzy tej samej płci w takich dziedzinach jak prawo spadkowe, kwestie własności, prawo najmu, emerytury, podatki i ubezpieczenia społeczne.

W rezolucji Parlament Europejski poparł obchody Międzynarodowego Dnia Walki z Homofobią 17 maja, ponadto zaś z osobna wezwał Komisję Europejską do przedstawienia propozycji gwarantujących swobodę przemieszczania się obywateli Unii i członków ich rodzin oraz zarejestrowanych partnerów bez względu na płeć. Europosłowie zaapelowali do państw członkowskich, aby w pełni uznały homoseksualistów za cele i ofiary nazistowskiego reżimu[19].

15 czerwca 2006 Parlament Europejski przyjął rezolucję "w sprawie nasilenia przemocy powodowanej rasizmem i homofobią w Europie", w której wyraził poważne zaniepokojenie wzrostem nietolerancji powodowanej rasizmem, ksenofobią, antysemityzmem i homofobią w Polsce. Parlamentarzyści zagrozili też sankcjami wobec Polski[87].

Rok później, 26 kwietnia, Parlament Europejski uchwalił kolejną rezolucję "w sprawie homofobii w Europie", w której 12 na 18 punktów dotyczyło Polski. Wezwał w niej "władze polskie do publicznego potępienia oświadczeń osób publicznych wzywających do dyskryminacji i nienawiści ze względu na orientację seksualną i do zastosowania środków przeciwko tego rodzaju wystąpieniom"[88][89].

Prawny zakaz propagowania homofobii

W niektórych krajach propagowanie postaw homofobicznych traktowane jest w prawie jako mowa nienawiści i stanowi przestępstwo. W Unii Europejskiej prawo zakazujące mowy nienawiści ze względu na orientację seksualną istnieje w 12 krajach członkowskich: Belgii, Danii, Niemczech, Estonii, Hiszpanii, Francji, Irlandii, na Litwie, w Holandii, Portugalii, Rumunii i Szwecji oraz w niektórych częściach Wielkiej Brytanii[90].

Norwegia
Kraj ten stał się pierwszym na świecie (1981 r.), który wprowadził prawny zakaz propagowania postaw homofobicznych[91].
Holandia
W 1987 roku w Holandii weszła w życie ustawa penalizująca "publiczne znieważanie bazujące na orientacji seksualnej". Podobnie jak w przypadku Norwegii, kara obejmowała grzywnę lub do dwóch lat pozbawienia wolności[92].
Irlandia
Irlandia wprowadziła zakaz homofobicznej mowy nienawiści w 1989 r[92].
Australia
W 1993 r. Nowa Południowa Walia wprowadziła prawo zakazujące mowy nienawiści m.in. ze względu na orientację seksualną[93].
Szwecja
W 2002 roku Szwecja wprowadziła zakaz mowy nienawiści, między innymi ze względu na orientację seksualną[94].

1 lipca 2008 roku Europejska Agencja Praw Podstawowych w swoim raporcie na temat homofobii i dyskryminacji zaapelowała o wprowadzenie regulacji prawnej na poziomie UE zwalczającej homofobię m.in. poprzez penalizację mowy nienawiści ze względu na orientację seksualną[95][90].

Homofobia zinstytucjonalizowana

Homofobia zinstytucjonalizowana[96] to zjawisko polegające na celowej dyskryminacji osób homoseksualnych przez organy państwowe[97], oraz wspieraniu tej dyskryminacji na różnych polach: w mediach, systemie edukacyjnym[98], służbie zdrowia, prawie spadkowym, prawie małżeńskim[99], prawie adopcji.

Kontrowersje znaczeniowe

Amerykańska organizacja NARTH zajmująca się "leczeniem homoseksualizmu"[100] stwierdziła, że termin "homofobia" jest często używany nieodpowiednio, na opisanie każdej osoby, która sprzeciwia się zachowaniom homoseksualnym opierając się na moralnych, psychologicznych czy medycznych podstawach[101]. Jednocześnie główne medyczne, edukacyjne i socjalne organizacje amerykańskie kwestionują działalność NARTH, jako niezgodną z wiedzą medyczną i szkodliwą dla rozwoju osobowego[102]. Sama NARTH postrzegana jest przez wielu, jako organizacja homofobiczna i skupiająca znanych aktywistów antygejowskich jak Anita Bryant[103].

Istnieją[7][104] badacze uważający, że termin homofobia jest nadużywany, ponieważ rzadko u osób krytycznie nastawionych występuje fobia[104]. Zaproponowano wiele zamienników – homonegatywizm, heteroseksizm[104][105] czy uprzedzenie względem homoseksualistów[7].

  1. ↑ homo- w Słowniku wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego
  2. ↑ -fob, fobia w Słowniku wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego
  3. ↑ Anti-social behaviour and disorder: powers and remedies str 2
  4. ↑ a b Wells A. Homophobia and nursing care.. „Nursing standard (Royal College of Nursing (Great Britain) : 1987)”. 12 (6). s. 41–2. PMID: 9407870. 
  5. ↑ Homophobia – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary
  6. ↑ Homophobia | Define Homophobia at Dictionary.com
  7. ↑ a b c Logan CR. Homophobia? No, homoprejudice.. „Journal of homosexuality”. 3 (31), s. 31–53, 1996. PMID: 8895027. 
  8. ↑ Więcej źródeł w kontrowersji znaczeniowej
  9. ↑ Joshua B. Schiffman PhD, Associate Lecturer, Department of Psychology, University of Wisconsin-Madison, "An Examination of the Construct of Homophobia Prejudice or Phobia?", 2005, Journal of LGBT Issues in Counseling, Volume: 1 Issue: 1, ISSN: 1553-8605
  10. ↑ Mairwen K. Jones PhD, "Psychiatric Disorder or Straight Prejudice? The Role of Education in Overcoming Homophobia", School of Behavioural and Community Health Sciences, Faculty of Health Sciences, Cumberland Campus, University of Sydney, Journal of Gay & Lesbian Social Services, Volume: 14 Issue: 2, ISSN: 1053-8720
  11. ↑ a b The Medical Basis of Psychiatry / Hrsg. S. Hossein Fatemi. Totowa: Humana Press, 2007, s. 427. ISBN 978-1-58829-917-8.
  12. ↑ a b 19.1 Normal human sexuality. W: Benjamin J. Sadock, Harold I. Kaplan, Virginia A. Sadock: Kaplan Sadock's comprehensive textbook of psychiatry. Philadelphia: Lippincott Williams Wilkins, 2000. ISBN 978-0-683-30128-1.
  13. ↑ The anatomy of prejudices. Elisabeth Young-Bruehl. 1996. Harvard University Press. ISBN 0-674-03191-1. str: 137-163.
  14. ↑ a b George H. Weinberg: Society and the healthy homosexual. Gerrards Cross: Smythe, 1972. ISBN 0-901072-16-8.
  15. ↑ Gregory M. Herek. Beyond "Homophobia": Thinking About Sexual Prejudice and Stigma in the Twenty-First Century. „Sexuality Research & Social Policy”. 1 (2), s. 6–24, April 2004. DOI: 10.1525/srsp.2004.1.2.6. 
  16. ↑ The Homosexual: Newly Visible, Newly Understood, Time Magazine, 31. Oct 1969
  17. ↑ "Phobias and how to overcome them", J. Gardner i A. H. Bell, wyd. Catle Books, USA, str. 101/102; ISBN 978-0-7858-2409-1
  18. ↑ Didi Herman, The Antigay Agenda: Orthodox Vision and the Christian Right, 1997, The University of Chicago Press, ISBN: 0226327655
  19. ↑ a b Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie homofobii w Europie P6_TA-PROV(2006)0018, punkt A. Środa, 18 stycznia 2006, Strasburg.
  20. ↑ Nelson T.D. (2003). Psychologia uprzedzeń. GWP. Gdańsk. rozdział 4: Uprzedzona osobowość.
  21. ↑ Robert P. Cabaj, Terry S. Stein: Textbook of homosexuality and mental health. s. 104.
  22. ↑ ICD-10. V rozdział. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne.. Warszawa: Uiniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, 2000. ISBN 83-85688-25-0.
  23. ↑ Assessing Internalized Sexual Stigma ("Internalized Homophobia")
  24. ↑ JGLMApre.PDF
  25. ↑ a b c d e Homophobia and psychotic crimes of violence
  26. ↑ źródła indeksu
  27. ↑ Herek, G.M. (1986) The Social Psychology of Homophobia: Toward a Practical Theory, New York University Review of Law & Social Change, str. 923
  28. ↑ Verweij et al. Genetic and environmental influences on individual differences in attitudes toward homosexuality: an Australian twin study. „Behavior Genetics”. 38 (3), s. 257–65, 2008. DOI: 10.1007/s10519-008-9200-9. PMID: 18347968. PMCID: PMC2292426. 
  29. ↑ a b Aldrich R. (red) Geje i lesbijki – życie i kultura, Universitas 2006 s. 349
  30. ↑ "Heterosexism in Contemporary World Religion" by Dr. D. Maguire
  31. ↑ Czystość i homoseksualizm
  32. ↑ Jezuici.pl – Towarzystwo Jezusowe w Polsce – Artykuły
  33. ↑ Aldrich R. (red) Geje i lesbijki – życie i kultura, Universitas 2006 s. 351
  34. ↑ The Sunday Times (podgląd z dn. 25.11.2010)
  35. ↑ KKK, 2357; Sura al-Araf (Wzniesione krawędzie) (7,79), Sura asz-Szuara (Poeci) (26,166)
  36. ↑ Rdz 19,1-29; Rz 1, 24-27; I Kor 6, 9;1 Tm 1, 10. Więcej znajdziesz w sekcji Biblia a homoseksualizm
  37. ↑ Nelson Todd D.: Psychologia uprzedzeń, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003, s. 134-140
  38. ↑ Whitley Bernard E. , Jr.: Religiosity and Attitudes Toward Lesbians and Gay Men: A Meta-Analysis. International Journal for the Psychology of Religion 2009, nr 19, s. 21-38
  39. ↑ Crossdressing and Cultural Anxiety
  40. ↑ Homophobia- American Psychoanalytic Foundation Public Forum
  41. ↑ West, D.J. Homosexuality re-examined. Minneapolis: University of Minessota Press, 1977
  42. ↑ a b c d Adams HE., Wright LW., Lohr BA. Is homophobia associated with homosexual arousal?. „Journal of abnormal psychology”. 3 (105), s. 440–5, sierpień 1996. PMID: 8772014. 
  43. ↑ http://www.apahelpcenter.org/articles/article.php?id=31 What Can Be Done to Overcome the Prejudice and Discrimination that Gay Men, Lesbians, and Bisexuals Experience?
  44. ↑ http://www.apa.org/topics/orientation.html#mentalillness
  45. ↑ "Działacz PiS: Homoseksualiści promują pedofilię", gazeta.pl, 7 czerwca 2006
  46. ↑ Gregory M. Herek, John P. Capitanio, AIDS Stigma and Sexual Prejudice, University of California, Davis, 1999, [1]
  47. ↑ Zgodnie z światowymi statystykami epidemiologicznymi ponad 80% zakażeń HIV następuje w drodze kontaktów heteroseksualnych. W niektórych krajach wysokorozwiniętych notuje się wyższy procent infekcji HIV u homoseksualistów i biseksualistów (więcej w HIV/AIDS Statistics oraz AIDS Epidemic Update 2007). W Polsce według raportu PZH za lata 2002–2006 powodem 12,6% infekcji HIV są kontakty homoseksualne, zaś 19% heteroseksualne, zaś największym powodem zakażeń jest przyjmowanie dożylne narkotyków (53,3%). Więcej w Zakażenia HIV i zachorowania na AIDS w Polsce.
  48. ↑ Waldemar Halota, Jacek Juszczyk: HIV/AIDS : podręcznik dla lekarzy i studentów. Poznań: Wydawnictwo Termedia, 2006, s. 9-22. ISBN 83-89825-01-5.
  49. ↑ Brannon L. (2002) Psychologia rodzaju, GWP, Gdańsk, s. 336
  50. ↑ Sprawozdanie z badania gimnazjalnych podręczników z wychowania do życia w rodzinie
  51. ↑ Karolina Franke: Obraz homoseksualności, biseksualności i transpłciowości w powszechnie dostępnych podręcznikach akademickich dla studentów psychologii, pedagogiki i resocjalizacji. W: Raport o homo-, biseksualności i transpłciowości w polskich podręcznikach akademickich. Agata Loewe (red.). Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii,, 2010. ISBN 978-83-930480-4-5. [dostęp 2010-12-12]. (pol.).
  52. ↑ http://www.apahelpcenter.org/articles/article.php?id=31 Why Is it Important for Society to be Better Educated About Homosexuality?
  53. ↑ Making School Safer for Sexual Minority Youth
  54. ↑ The Safe Schools Coalition – Doorway
  55. ↑ NASP Resources S
  56. ↑ School Psychology Review (2008, t37), Dr. D.J. Tharinger (University of Texas)
  57. ↑ JA. Bernat, KS. Calhoun, HE. Adams, A. Zeichner. Homophobia and physical aggression toward homosexual and heterosexual individuals.. „J Abnorm Psychol”. 110 (1), s. 179-87, Feb 2001. PMID: 11261393. 
  58. ↑ Dominic J. Parrott‌. (2009) Aggression Toward Gay Men as Gender Role Enforcement: Effects of Male Role Norms, Sexual Prejudice, and Masculine Gender Role Stress. Journal of Personality 77:4, 1137-1166
  59. ↑ Hate Crime. FBI, 2004. [dostęp 2010-11-24].
  60. ↑ Gay and Lesbian Health Services, Saskatoon, Canada, 2003
  61. ↑ Raport z Saskatoon, str. 40 – 50
  62. ↑ Marcia R. Fenleib: Report of the Secretary's Task Force on Youth Suicide: Prevention and Intervention in Youth Suicide. Government printing office. ISBN 0-16-002508-7.
  63. ↑ Caitlin Ryan, David Huebner, Rafael M. Diaz, Jorge Sanchez. Family Rejection as a Predictor of Negative Health Outcomes in White and Latino Lesbian, Gay, and Bisexual Young Adults. „Pediatrics”. Vol. 123 (No. 1), s. 346-352, 2009-1. American Academy of Pediatrics. DOI: 10.1542/peds.2007-3524. 
  64. ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego, p. 2357
  65. ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego, p. 2358
  66. ↑ http://homiki.pl/modules.php?name=News&file=print&sid=537 rozmowa z o. Bartosiem i list ks. Bonieckiego
  67. ↑ http://www.radiomaryja.pl/artykuly.php?id=7838 Radio Maryja: "Homoseksualizm – wykwit cywilizacji śmierci"
  68. ↑ http://gejowo.pl/index.php?pid=24&n_id=7702&n_offset=45 "Czy Bóg nienawidzi gejów?"
  69. ↑ Nigerian Bishop: Gays ‘Not Fit to Live’ « Akinola, Repudiate Anti-Gay Violence
  70. ↑ Nigeria To Criminalize Gay Marriage & LGBT Meetings. www.365gay.com. [dostęp 5 grudnia 2010]. (ang.).
  71. ↑ Discrimination in the European Union. Eurobarometer.
  72. ↑ Sondaż "GW": Gej i Cygan – nie. Nieuk może być. Gazeta Wyborcza.
  73. ↑ Sondaż przeprowadzony na przełomie maja i czerwca 2010 przez Grupę IQS na ogólnopolskiej próbie 500 osób
  74. ↑ "Cała Polska chroni dzieci" apel Fundacji Mamy i Taty
  75. ↑ "Każdy ma taki Hollywood, na jaki zasłużył". Prawnik o liście w sprawie praw homoseksualistówgazeta.pl, 2010-06-07
  76. ↑ Sondaż "Gazety": Witajcie w Polsce nietolerancji.. Gazeta Wyborcza.
  77. ↑ Sytuacja społeczna osób biseksualnych i homoseksualnych w Polsce. Raport za lata 2005 i 2006. kampania.org.pl.
  78. ↑ wortal Młodzieży Wszechpolskiej
  79. ↑ Projekt "Schoolmates"
  80. ↑ Raport z badan nad przemoca homofobiczna "Schoolmates". [w:] Kampania Przeciw Homofobii [on-line]. 12 kwietnia 2008. [dostęp 20 lipca 2011].
  81. ↑ Polska szkoła nie lubi gejów i lesbijek
  82. ↑ Raport Mniejszości – STOP MOWIE NIENAWIŚCI – projekt Fundacji Wiedza Lokalna
  83. ↑ innastrona.pl · BE.QUEER Dyskusja redakcyjna: Homofobia a sprawa polska (Jacek Kochanowski: Homofobia czy heteronormatywność?) – portal gej i les
  84. ↑ Green Vale Homes, homofobia jako zachowanie antyspołeczne
  85. ↑ InterPride – International Association of LGBTI Organizers
  86. ↑ Parada Równości przeszła przez stolicę
  87. ↑ Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie nasilenia przemocy powodowanej rasizmem i homofobią w Europie
  88. ↑ http://serwisy.gazeta.pl/swiat/1,34174,4092637.html?skad=rss Gazeta.pl: Rezolucja PE w sprawie homofobii w Europie
  89. ↑ http://serwisy.gazeta.pl/swiat/1,34174,4091669.html?skad=rss Gazeta.pl: PE apeluje o potępienie wypowiedzi Orzechowskiego
  90. ↑ a b European Union Agency for Fundamental Rights: Homophobia and Discrimination on grounds of sexual orientation in UE members
  91. ↑ Norway General Civil Penal Code, §135 a.
  92. ↑ a b Equality for lesbians and gay men. ILGA-Europe Report, June 1998
  93. ↑ Anti-discrimination Act 1977 – Sect 49ZT. Homosexual vilification unlawful
  94. ↑ Szwedzki Kodeks Prawny
  95. ↑ Geje i lesbijki w UE potrzebują ochrony
  96. ↑ Warren J. Blumenfeld, Diane Christine Raymond: Looking at gay and lesbian life. Boston: Beacon Press, 1993, s. 252. ISBN 0-8070-7923-5.
  97. ↑ Tully, C.T. (2000). Lesbians, gays & the empowerment perspective. Columbia University Press. ISBN 0-231-10959-8
  98. ↑ Hayes, S. Stidder, G. (2003). Equity and inclusion in physical education and sport. Routledge. s. 99. ISBN 0-415-28225-X
  99. ↑ Stewart, C. (2001). Homosexuality and the law: a dictionary. ABC-CLIO. ss. 145-146. ISBN 1-56032-038-9
  100. ↑ http://www.rcpsych.ac.uk/press/pressreleases2009/statement.aspx
  101. ↑ NARTH Position Statements
  102. ↑ opinia Amerykańskiego Stowarzyszenia Pedagogów (APA) str.5
  103. ↑ Uncle Donald'S Castro Street – Anita Bryant
  104. ↑ a b c Williamson IR. Internalized homophobia and health issues affecting lesbians and gay men.. „Health education research”. 1 (15), s. 97–107, luty 2000. PMID: 10788206. 
  105. ↑ Hudson WW., Ricketts WA. A strategy for the measurement of homophobia.. „Journal of homosexuality”. 4 (5), s. 357–72, 1980. PMID: 7204951. 

Zobacz też

Bibliografia

Literatura polska

  • Todd D. Nelson Psychologia uprzedzeń, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003, ISBN 83-89120-65-8
  • Amnesty International Polska, Przełamać milczenie. Łamanie praw człowieka ze względu na orientację seksualną, Gdańsk 2003
  • Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.) Homofobia po polsku, Sic!, Warszawa 2004, ISBN 83-88807-55-2
  • T. Basiuk, D. Ferens, T. Sikora Parametry pożądania. Kultura odmieńców wobec homofobii, Universitas, Kraków 2006, ISBN 83-242-0502-0

Literatura obcojęzyczna

  • W. J. Blumenfeld, Homophobia: How We All Pay the Price, 1992.
  • B. R. S. Fone, Homophobia: A History, 2000.
  • P. B. Jung, R. F. Smith, Heterosexism: An Ethical Challenge, 1994.
  • M. Kantor, Homophobia, 1998.
  • K. J. Peterson, Health Care for Lesbians and Gay Men: Confronting Homophobia and Heterosexism, 1996.
  • E. D. Rothblum, L. A. Bond, Preventing Heterosexism and Homophobia, 1996.
  • J. T. Sears, W. L. Williams, Overcoming Heterosexism and Homophobia: Strategies that Work, 1997.
  • Ch. Stewart, Sexually Stigmatized Communities: Reducing Heterosexism and Homophobia: An Awareness Training Manual, 1999.

Szablon:Link GA Szablon:Link GA

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Homofobia&oldid=29221683”