Rajgród: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mzungu (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
Linia 54: Linia 54:


== Historia ==
== Historia ==
Pierwsze ślady działalności ludzkiej w rejonie Rajgrodu pochodzą z około 9000 - 7000 roku p.n.e. Nad jeziorem [[Dręstwo (jezioro)|Dręstwo]] znaleziono szkielety ludzi kromaniońskich. W [[Średniowiecze|średniowieczu]] na wyspie, gdzie wznosiło się wzgórze, [[Jaćwingowie]] założyli warowny gród. Gród Raj był główną siedzibą plemienia jaćwieskiego - [[Zlincowie|Zlinców]]. Strzegł on szlaku handlowego wiodącego z [[Mazowsze|Mazowsza]] w głąb ziem jaćwieskich. Wzmianki o miejscowości pochodzą już z [[X wiek]]u i pojawiają się zarówno w źródłach polskich jak i ruskich, a potem krzyżackich. Gród miał prawdopodobnie duże znaczenie. Wielokrotnie zdobywany i niszczony był ponownie odbudowywany. Około [[1290]] roku został zajęty przez księcia litewskiego [[Narymunt Gleb|Narymunta]]. W [[1360]] roku król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] nakazał [[kasztelan]]owi [[Wizna|wiskiemu]] budowę w Rajgrodzie zamku, który prawdopodobnie nie został ukończony z powodu zniszczenia go w trakcie budowy przez najazd krzyżacki. Na mocy układu w Melnie w 1422 roku gród przeszedł z Mazowsza do Wielkiego Księstwa Litewskiego i stał się domeną Radziwiłłów. Na początku XVI wieku w zachodniej części wzgórza zamkowego wzniesiono "dwór wielki", w którym prawdopodobnie mieściła się siedziba i urząd starosty i budynek ten istniał do około połowy XVII wieku. Jego pozostałości w postaci fundamentów były widoczne jeszcze w końcu XIX wieku. Prawa miejskie Rajgród otrzymał w 1568 roku. W tym też roku został zniszczony przez Tatarów. Po Unii lubelskiej w 1569 roku włączono go wraz z całym województwem podlaskim oficjalnie do Korony. W czasie Powstania kościuszkowskiego mieszczanie i okoliczna szlachta 10 lipca 1794 roku poniosła [[Bitwa pod Rajgrodem (1794)|porażkę w starciu z wojskami pruskimi]]. Po [[III Rozbiór Polski|III Rozbiorze Polski]] miasto zagarnęło [[Królestwo Prus]], a po [[Pokój w Tylży|Traktacie w Tylży]] Rosja. W czasie Powstania listopadowego w dniu 29 maja 1831 r. pod Rajgrodem odbyła się [[Bitwa pod Rajgrodem|zwycięska bitwa wojsk polskich]] pod dowództwem gen. [[Antoni Giełgud|Antoniego Giełguda]] z Rosjanami. W szarży ułanów poznańskich poległ mjr Franciszek Mycielski. W 1863 roku miasto utraciło prawa miejskie, które przywrócono w 1924 roku po odzyskaniu niepodległości.
{{źródła|data=2010-03}}
Pierwsze ślady działalności ludzkiej w rejonie Rajgrodu pochodzą z około 9000 - 7000 roku p.n.e. Nad jeziorem [[Dręstwo (jezioro)|Dręstwo]] znaleziono szkielety ludzi kromaniońskich. W [[Średniowiecze|średniowieczu]] na wyspie, gdzie wznosiło się wzgórze, [[Jaćwingowie]] założyli warowny gród. Gród Raj był główną siedzibą plemienia jaćwieskiego - [[Zlincowie|Zlinców]]. Strzegł on szlaku handlowego wiodącego z [[Mazowsze|Mazowsza]] w głąb ziem jaćwieskich. Wzmianki o miejscowości pochodzą już z [[X wiek]]u i pojawiają się zarówno w źródłach polskich jak i ruskich, a potem krzyżackich. Gród miał prawdopodobnie duże znaczenie. Wielokrotnie zdobywany i niszczony był ponownie odbudowywany. Około [[1290]] roku został zajęty przez księcia litewskiego [[Narymunt Gleb|Narymunta]]. Przyjęła się wówczas nazwa Rajgrodu. W [[1360]] roku [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] nakazał [[kasztelan]]owi wiskiemu budowę w Rajgrodzie zamku. Zamek ten podobno nie został ukończony, gdyż został zniszczony przez najazd krzyżacki.


W Rajgrodzie urodził się [[Czesław Rydzewski]], polski duchowny katolicki, biskup.
W Rajgrodzie urodził się [[Czesław Rydzewski]], polski duchowny katolicki, biskup.

Wersja z 14:52, 8 sty 2011

{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]]
{{{opis zdjęcia}}}
Herb [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]]
[[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo {{{państwo}}}
Zarządzający

Burmistrz

Powierzchnia

35,28[1] km²

Populacja (2008)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Nr kierunkowy

{{{numer kierunkowy}}}

Kod pocztowy

{{{kod pocztowy}}}

Tablice rejestracyjne

{{{tablice rejestracyjne}}}

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Strona internetowa

Rajgród to miasto w woj. podlaskim, w powiecie grajewskim, położone nad Jeziorem Rajgrodzkim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rajgród. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. łomżyńskiego.

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 61.

Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 1680 mieszkańców. Jezioro Rajgrodzkie: Na Pojezierzu Rajgrodzkim występują liczne jeziora, z których największe – Rajgrodzkie stanowi oś regionu. Jezioro Rajgrodzkie to rynnowe jezioro przepływowe rzeki Legi (Jegrzni) o powierzchni 1514 ha (18 w Polsce pod względem powierzchni), w tym powierzchnia wysp wynosi 11,1 ha, długość maksymalna osiąga 12050 m, zaś maksymalna szerokość 1900 m, głębokość maksymalna – 52 m. (20 lokata w kraju), podczas gdy głębokość średnia wynosi 9,4 m, objętość Jeziora Rajgrodzkiego wynosi 142623 tys. m 3 i pod tym względem jest 14 w Polsce. Linia brzegowa jest dobrze rozwinięta z licznymi zatokami, półwyspami, cyplami, o długości 56000 m. Jezioro Rajgrodzkie ma charakterystyczny kształt. Składa się ono ze zbiornika głównego i czterech wydłużonych ramion (zatok). Zatoki północne nazywane są jeziorami: Przepiórka (północno-wschodnia) i (Stackie północno-zachodnia). Zatoka południowa nosi nazwę Zatoki Czarnowiejskiej. Zbiornik główny i zatoka wschodnia, nad którą leży Rajgród, to Jezioro Rajgrodzkie. Liczne ośrodki turystyczno-wypoczynkowe.

Historia

Pierwsze ślady działalności ludzkiej w rejonie Rajgrodu pochodzą z około 9000 - 7000 roku p.n.e. Nad jeziorem Dręstwo znaleziono szkielety ludzi kromaniońskich. W średniowieczu na wyspie, gdzie wznosiło się wzgórze, Jaćwingowie założyli warowny gród. Gród Raj był główną siedzibą plemienia jaćwieskiego - Zlinców. Strzegł on szlaku handlowego wiodącego z Mazowsza w głąb ziem jaćwieskich. Wzmianki o miejscowości pochodzą już z X wieku i pojawiają się zarówno w źródłach polskich jak i ruskich, a potem krzyżackich. Gród miał prawdopodobnie duże znaczenie. Wielokrotnie zdobywany i niszczony był ponownie odbudowywany. Około 1290 roku został zajęty przez księcia litewskiego Narymunta. W 1360 roku król Kazimierz Wielki nakazał kasztelanowi wiskiemu budowę w Rajgrodzie zamku, który prawdopodobnie nie został ukończony z powodu zniszczenia go w trakcie budowy przez najazd krzyżacki. Na mocy układu w Melnie w 1422 roku gród przeszedł z Mazowsza do Wielkiego Księstwa Litewskiego i stał się domeną Radziwiłłów. Na początku XVI wieku w zachodniej części wzgórza zamkowego wzniesiono "dwór wielki", w którym prawdopodobnie mieściła się siedziba i urząd starosty i budynek ten istniał do około połowy XVII wieku. Jego pozostałości w postaci fundamentów były widoczne jeszcze w końcu XIX wieku. Prawa miejskie Rajgród otrzymał w 1568 roku. W tym też roku został zniszczony przez Tatarów. Po Unii lubelskiej w 1569 roku włączono go wraz z całym województwem podlaskim oficjalnie do Korony. W czasie Powstania kościuszkowskiego mieszczanie i okoliczna szlachta 10 lipca 1794 roku poniosła porażkę w starciu z wojskami pruskimi. Po III Rozbiorze Polski miasto zagarnęło Królestwo Prus, a po Traktacie w Tylży Rosja. W czasie Powstania listopadowego w dniu 29 maja 1831 r. pod Rajgrodem odbyła się zwycięska bitwa wojsk polskich pod dowództwem gen. Antoniego Giełguda z Rosjanami. W szarży ułanów poznańskich poległ mjr Franciszek Mycielski. W 1863 roku miasto utraciło prawa miejskie, które przywrócono w 1924 roku po odzyskaniu niepodległości.

W Rajgrodzie urodził się Czesław Rydzewski, polski duchowny katolicki, biskup.

Zobacz też