Sejny: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 10:04, 15 cze 2012

Szablon:POL miasto infobox Sejny – miasto i gmina w północno-wschodniej części województwa podlaskiego, w powiecie sejneńskim. Położone na Pojezierzu Wschodniosuwalskim, nad Marychą (lewy dopływ Czarnej Hańczy).

Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 5707 mieszkańców^[1].

Położenie

Według danych z roku 2002^[2] Sejny zajmują obszar 4,49 km², w tym:

użytki rolne: 65%
użytki leśne: 2%

Według danych z 1 stycznia 2011 powierzchnia miasta wynosiła 4,49 km²^[3]. Miasto stanowi 0,52% powierzchni powiatu.

Niedaleko Sejn znajduje się przejście graniczne z Litwą.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego.

Nazwa miasta

Według tradycji początki Sejn sięgają XV wieku. Po pierwszej wojnie polsko-krzyżackiej trzej starsi rycerze z dworu króla Władysława Jagiełły otrzymali tereny, gdzie założyli osadę, która z litewskiego Seinai oznacza "starców", co wiąże się z podeszłym wiekiem legendarnych założycieli osady.

Jerzy Grodziński w 1593 założył nad rzeką Sejna miasteczko Juriewo. Nazwa jednak się nie przyjęła – miasteczko nazwano Sejny od nazwy przepływającej przez nie rzeki. Słowo "seina" w języku jaćwieskim oznaczało również trawy, które w tamtym okresie bujnie porastały brzegi i zakola rzeki. Z języka jaćwieskiego wywodzi się więcej nazw (jezior, miejscowości, itd.) w okolicach miasta.

Kultura

Sejny są miastem bardzo rozwiniętym pod względem kultury.^{[potrzebny przypis]} Co roku odbywa się tu wiele międzynarodowych festiwali, należą do nich Międzynarodowy Koncert Organowy Młodych i Baltic-Satelid. Ponadto działa tu Ośrodek Pogranicze Sztuk, Kultur, Narodów, który przekazuje historię, kulturę, tradycje i wielonarodowość Sejn.

Warunki naturalne

Klimat umiarkowany ciepły, przechodzący w kontynentalny. Stosunkowo ciepły, zimy są mroźne, a lata bardzo gorące i słoneczne – jedne z najbardziej słonecznych w Polsce, dlatego iż przeważa tu klimat kontynentalny znad Rosji^{[potrzebny przypis]}.

Demografia

Według danych z 30 czerwca 2008^[4] miasto liczyło 5 872 mieszkańców.

Dane z 30 czerwca 2008^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	5 872	100	3 073	52,33	2 799	47,67
powierzchnia	4,49 km²
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1 307,78		684,41		623,39

Ok. 30% populacji stanowią Litwini^[5].

Gospodarka

W Sejnach rozwija się przemysł spożywczy.^{[potrzebny przypis]} Największym zakładem tej branży jest mleczarnia Sejnmlek z zakładem serowarskim i proszkownią. Ponadto mieści się tu gorzelnia i zakłady drzewne.

Sport

W Sejnach występuje polski piłkarski klub sportowy Pomorzanka Sejny (Sejneński Klub Sportowy Pomorzanka Sejny). Rok założenia 1957. Drużyna swoje mecze rozgrywa na Stadionie Miejskim w Sejnach przy ul. Konarskiego 23A. Pojemność stadionu to 1 000 miejsc. Trenerem jest Krzysztof Kropiwnicki. Obecnie Pomorzanka Sejny występuje w klasie okręgowej w grupie podlaskiej. Pomorzanka posiada drużyny młodzieżowe: Juniorów Młodszych, Żacy i Orliki. Oto link do strony Juniorów Młodszych Pomorzanki Sejny: http://skskpomorzankasejny.futbolowo.pl/

Wielonarodowość i wielokulturowość

Sejny to miasto, które przez wieki zamieszkiwali nie tylko Polacy. Gdy zostało założone, dla rozpowszechnienia handlu i przemysłu sprowadzono Żydów, którzy zasiedlali Sejny do II wojny światowej. Mieszkali i nadal mieszkają w Sejnach także Litwini. Do innych grup etnicznych zamieszkujących miasto należeli Rosjanie, Niemcy, Białorusini oraz wiele innych. Każda z tych narodowości wniosła do życia miasta własną kulturę i tradycje.

Litwini

W Sejnach działa Szkoła Podstawowa i Gimnazjum z Litewskim Językiem Nauczania "Žiburys" (pol. Światełko), która prowadzi także przedszkole. Mieści się tu także Konsulat Republiki Litewskiej.

Komunikacja

Miasto położone jest przy drodze prowadzącej do przejścia granicznego w Ogrodnikach. Ma dobre połączenie drogowe z Augustowem i Suwałkami. Komunikację autobusową zapewnia przedsiębiorstwo PKS Suwałki. Sejny posiadają bezpośrednie połączenia z Suwałkami, Białymstokiem, Warszawą, Łomżą, Augustowem i Puńskiem.

Historia

założone w latach 1593-1602 przez Jerzego Grodzińskiego
1655-1660 spalone i zniszczone przez Szwedów;
ponowny rozwój w 2. poł. XVIII i w XIX w.
od 1795 w zaborze pruskim
od 1807 w Księstwie Warszawskim
od 1815 w Królestwie Polskim
w latach 1818-1925 siedziba biskupstwa
23 sierpnia 1919 powstanie sejneńskie
19 lipca 1920 - zajęcie przez wojska litewskie przy współdziałaniu z bolszewikami
do 1939 na obszarze powiatu suwalskiego województwa białostockiego
do września 1939 garnizon macierzysty Batalionu KOP "Sejny"
lata 1807-1925, 1956-1975 i od 1 stycznia 1999 miasto powiatowe

Turystyka

Zabytki

Kaplica św. Agaty - kaplica postawiona na placu św. Agaty, przed bazyliką. Kapliczka zbudowana została około 1789, z fundacji parafian, a na jej postawienie wpływ miały liczne pożary nawiedzające miasto. W kaplicy znajduje się obraz św. Agaty, z połowy XVIII w. Na sklepieniu kaplicy fresk wyobraża "Kuszenie Chrystusa", wykonany w latach 50. XX wieku przez Stanisława Kaźmierczyka. Na szczycie kaplicy, na dachu stoi figura św. Agaty, wykonana w drewnie lipowym w 1828. Kute ogrodzenie budowli wykonane zostało w 1904 przez miejscowych rzemieślników.
klasztor Dominikanów z XVII w.
Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
poewangelicki Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej z połowy XIX w.
figura Matki Bożej Sejneńskiej – słynie wieloma cudami i łaskami. Sprowadzona do Sejn w 1602, a jej koronacja odbyła się 7 września 1975
ratusz miejski z 1846
Biała Synagoga z lat 1860-70
Stara Synagoga
Synagoga w Sejnach
pomnik wdzięczności
pomnik powstania sejneńskiego
pomnik Antanasa Baranauskasa
pomnik Wdzięczności poległym w walce
układ urbanistyczny miasta
kamienice w centrum miasta

Poza tym w Sejnach znajduje się Muzeum Ziemi Sejneńskiej w którym można oglądać zbiory archeologiczne, numizmatyczne, dominikanów i biskupów w Sejnach.

Wspólnoty wyznaniowe

Osobny artykuł: Struktury wyznaniowe w Sejnach
UWAGA: sugestia rozszerzonej treści w nieistniejącym artykule - trzeba poprawić link.

Kościół rzymskokatolicki
- Parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Sejnach
Staroprawosławna Pomorska Cerkiew RP – diaspora^[6]
Świadkowie Jehowy
- Zbór z Salą Królestwa (ul. 22 Lipca 22)^{[potrzebny przypis]}

Sejny w mediach i utworach

Do Sejn - utwór Lonstara z płyty Co to jest to country

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie: Onikszty ^{[potrzebny przypis]}

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona Urzędu Miasta w Sejnach
Sejny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 416 .

↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-08-10. ISSN 1505-5507.
↑ ^a ^b Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).
↑ Grzegorz Rąkowski: Polska egzotyczna: przewodnik, Część 1 - Google Książki, (dostęp 22.10.2009). Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005, s. 64. ISBN 83-89188-37-6.
↑ Strona Staroprawosławnej Pomorskiej Cerkwi RP

[Ludność2010-12-1] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.

[pl-regioset-2] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[3] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-08-10. ISSN 1505-5507.

[pl-gus3-4] Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).

[5] Grzegorz Rąkowski: Polska egzotyczna: przewodnik, Część 1 - Google Książki, (dostęp 22.10.2009). Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005, s. 64. ISBN 83-89188-37-6.

[6] Strona Staroprawosławnej Pomorskiej Cerkwi RP

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Linia 109: / Linia 109: @@
 * w latach 1818-1925 siedziba biskupstwa
 * 23 sierpnia 1919 [[powstanie sejneńskie]]
+* 19 lipca 1920 - zajęcie przez wojska litewskie przy współdziałaniu z bolszewikami
 * do 1939 na obszarze [[powiat suwalski|powiatu suwalskiego]] [[Województwo białostockie (II Rzeczpospolita)|województwa białostockiego]]
 * do września 1939 [[garnizon]] macierzysty [[Batalion KOP "Sejny"|Batalionu KOP "Sejny"]]

Miasta na prawach powiatu	Białystok Łomża Suwałki
Miasta powiatowe	Augustów Bielsk Podlaski Grajewo Hajnówka Kolno Mońki Sejny Siemiatycze Sokółka Wysokie Mazowieckie Zambrów
Miasta gminne	Brańsk Choroszcz Ciechanowiec Czarna Białostocka Czyżew Dąbrowa Białostocka Drohiczyn Goniądz Jedwabne Kleszczele Knyszyn Krynki Lipsk Łapy Michałowo Nowogród Rajgród Stawiski Suchowola Supraśl Suraż Szczuczyn Szepietowo Tykocin Wasilków Zabłudów

Przynależność wojewódzka	gubernia suwalska (1867–1915) woj. białostockie (II RP) (1919–1939) woj. białostockie (1945–1975)
Miasta	Bakałarzewo (do 1870) Filipów (do 1870) Sejny (←1925–55→) Przerośl (do 1870) Suwałki Wiżajny (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–1975)	Andrzejewo (do 1941 (1952)*) Bakałarzewo (od 1973) Berżniki (←1925–54) Czostków (do 1933) Filipów (od 1870) Giby (←1925–54) Hańcza Stara (18??–?) Huta (do 1954) Jeleniewo Kadaryszki (do 1954) Koniecbór (do 1954) Krasnopol (←1925–54) Krasnowo (←1925–54) Kuków (do 1954) Maćkowo (do 1919 →) Pawłówka (do 1954) Przerośl (od 1870) Puńsk (1952–54) Raczki (od 1973) Rutka-Tartak (od 1973) Sejwy (do 1954) Stary Folwark (od 1973) Suwałki (od 1973) Szypliszki (od 1952) Wizgury (do 1870) Wiżajny (od 1870) Wólka (do 1954) Zaboryszki (do 1952)
Gromady (1954–1972)	Bachanowo (1954–1959) Bakałarzewo (1954–1972) Berźniki (1954–1955 →) Blenda (1954–1957) Bród Nowy (1954–1968) Chmielówka Stara (1954–1968) ~~Czarne~~(←~~1958~~) Filipów (1954–1972) Giby (1954–1955 →) Głęboki Bród (1954–1955 →) Gulbieniszki (1954–1957) Jegliniec (1954–1959) Jeglówek (1959–1972) Jeleniewo (1954–1972) Jemieliste (1954–1968) Jodeliszki (1954–1955 →) Kaletnik (1954–1972) Kamionka Nowa (1954–1959) Karasiewo (1954–1959) Klejwy (1954–1955 →) Krasnopol (1954–1955 →) Kuków-Folwark (1969–1972) Lipniak (1954–1957) Maćkowa Ruda (1954–1955 →) Maszutkinie (1954–1957) Nowa Wieś (1954–1968) Ogrodniki (1954–1955 →) Okliny (1954–1959) Pawłówka Nowa / Nowa Pawłówka (1954–1972) Poddubówek (1954–1972) Pogorzelec (1954–1955 →) Prudziszki (1954–1959) Przerośl-Osada (1954 → i ← 1958–72) Puńsk (1954–1955 →) Raczki (1954–1972) Rutka-Tartak (1954–1972) Sadzawki (1954–1959) Skustele (1954–1955 →) Smolany (1954–1955 →) Smolniki (1954–1972) Sobolewo (1954–1972) Stary Folwark (1954–1972) Stoki (1954–1959) Sucha Wieś (← 1955–57) Szypliszki (1954–1972) Świackie (1954–1955 →) Widugiery (1954–1955 →) Wiżajny (1954–1972) Wychodne (1954–1968) Zusno (1954–1957) Żubryn (1954–1971) Żubrynek (1954–1959)
Legenda	de facto skasowana w 1941, de iure w 1952

Przynależność wojewódzka	gubernia suwalska (1867–1915) woj. białostockie (II RP) (1919–24) woj. białostockie (1956–75)
Miasta (1867–1924 → i ← 1956–75)	Łoździeje (do 1870) Metele (do 1834) Puńsk (do 1852) Sejny (do 1919 i od 1923) Sereje (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1924 → i 1973–75)	Berżniki Bystrajgiszki (do 1868) Giby (od 191?) Klejwy (do 1890) Hołny Wolmera (do 1890) Kopciowo (do 1919 →) Krasnopol Krasnowo (do 1924) Kudrany (do 1919 →) Lejpuny (do 1919 →) Łoździeje (1870–1919 →) Metele (do 1919 →) Mirosław (1868–1919 →) Pokrowsk (do 191?) Puńsk (od 1973) Sejny (1919–23) Sejny (od 1973) Sereje (do 1919 →) Święto-Jeziory (do 1919 →) Wiejsieje (do 1919 →)
Gromady (1956–72)	Berźniki (← 1956–72) Giby (← 1956–72) Głęboki Bród (← 1956–72) Jodeliszki (← 1956–71) Klejwy (← 1956–68) Krasnopol (← 1956–72) Krasnowo (1972) Maćkowa Ruda (← 1956–72) Ogrodniki (← 1956–71) Pogorzelec (← 1956–71) Puńsk (← 1956–72) Sejny (1969–72) Skustele (← 1956–58) Smolany (← 1956–72) Świackie (← 1956–68) Widugiery (← 1956–71)