Dubno (miasto): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Miejscowość infobox}}
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 44: Linia 44:
== Historia ==
== Historia ==
[[Plik:Дубенський замок.png|mały|lewo|[[Zamek w Dubnie|Zamek]] w XIX w.]]
[[Plik:Дубенський замок.png|mały|lewo|[[Zamek w Dubnie|Zamek]] w XIX w.]]
Pierwsza wzmianka o Dubnie pochodzi z [[XI wiek|XI]] wieku. Właścicielami miejscowości byli [[Rurykowicze]], następnie książęta [[Księstwo halicko-wołyńskie|haliccy]]. Od [[1619]] roku dzieliło losy [[Ordynacja Ostrogska|Ordynacji Ostrogskiej]]. W latach [[1489]]-[[1506]] [[Konstanty Ostrogski (hetman)|Konstanty Ostrogski]] wystawił [[Zamek w Dubnie|zamek obronny]], rozbudowany w [[XVII wiek|XVII]] wieku.
Pierwsza wzmianka o Dubnie pochodzi z [[XI wiek|XI]] wieku. Właścicielami miejscowości byli [[Rurykowicze]], następnie książęta [[Księstwo halicko-wołyńskie|haliccy]]. Od [[1619]] roku dzieliło losy [[Ordynacja Ostrogska|Ordynacji Ostrogskiej]]. W latach [[1489]]-[[1506]] [[Konstanty Ostrogski (hetman)|Konstanty Ostrogski]] zbudował [[Zamek w Dubnie|zamek obronny]], przebudowany w nowoczesną twierdzę w 1 połowie w [[XVII wiek|XVII]] wieku.
W mieście tym stacjonował [[13 Regiment Pieszy Ordynacji Ostrogskiej]]. W latach [[1774]]-[[1794]] odbywały się w mieście wielkie [[jarmark]]i zwane ''kontraktami'', przeniesione tu po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze]] ze [[Lwów|Lwowa]]<ref>[http://www.dubno-adm.rv.ua/ З історії Дубна], Дубенська міська рада.</ref>.
W mieście tym stacjonował [[13 Regiment Pieszy Ordynacji Ostrogskiej]]. W latach [[1774]]-[[1794]] odbywały się w mieście wielkie [[jarmark]]i zwane ''kontraktami'', przeniesione tu po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze]] ze [[Lwów|Lwowa]]<ref>[http://www.dubno-adm.rv.ua/ З історії Дубна], Дубенська міська рада.</ref>.
[[Plik:POL Dubno COA.svg|mały|120px|lewo|Przedwojenny herb]]
[[Plik:POL Dubno COA.svg|mały|120px|lewo|Przedwojenny herb]]

Wersja z 16:16, 11 kwi 2018

Dubno
Дубно
Ilustracja
Kamieniczki w centrum Dubna
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

rówieński

Powierzchnia

27,04 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności
• gęstość


38 008[1]
1409 os./km²

Nr kierunkowy

+380 3656

Kod pocztowy

35608

Tablice rejestracyjne

BK

Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dubno”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dubno”
Ziemia50°24′26″N 25°45′44″E/50,407222 25,762222
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Dubno (ukr. Дубно) – miasto na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, nad Ikwą, siedziba administracyjna rejonu dubieńskiego. Około 38 tys. mieszkańców[2].

Położenie

Rzeka Ikwa w Dubnie

Miasto położone jest na Wyżynie Wołyńskiej, nad Ikwą (dorzecze Prypeci). Historycznie leży na Wołyniu. Otaczającymi dużymi miastami (min. 100 tys. mieszkańców) są:

Łuck
55 km 		Pińsk
240 km 		Równe
50 km
Żytomierz
230 km
Lwów
160 km 		Tarnopol
105 km 		Chmielnicki
170 km

Historia

Zamek w XIX w.

Pierwsza wzmianka o Dubnie pochodzi z XI wieku. Właścicielami miejscowości byli Rurykowicze, następnie książęta haliccy. Od 1619 roku dzieliło losy Ordynacji Ostrogskiej. W latach 1489-1506 Konstanty Ostrogski zbudował zamek obronny, przebudowany w nowoczesną twierdzę w 1 połowie w XVII wieku. W mieście tym stacjonował 13 Regiment Pieszy Ordynacji Ostrogskiej. W latach 1774-1794 odbywały się w mieście wielkie jarmarki zwane kontraktami, przeniesione tu po I rozbiorze ze Lwowa[3].

Przedwojenny herb

W II Rzeczypospolitej siedziba powiatu w województwie wołyńskim do agresji ZSRR na Polskę w 1939 r. W 1937 roku w Dubnie mieszkało 15,5 tys. mieszkańców, w tym 45% Żydów, 29% Ukraińców i 26% Polaków[4]. W II Rzeczypospolitej, od 1931 w mieście mieściło się Papieskie Seminarium Wschodnie[5]. Dubno było też kresowym garnizonem Wojska Polskiego. Stacjonował tu 43 Pułk Strzelców Legionu Bajończyków i 2 Dywizjon Artylerii Konnej

We wrześniu 1939 roku Dubno zostało zajęte przez Armię Czerwoną. Tuż po ataku III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 NKWD dokonało masakry więźniów przetrzymywanych w miejscowym zamku. Odkrycie ciał zamordowanych wywołało pogrom Żydów obwinianych o wspieranie komunizmu[6].

 Osobny artykuł: Masakra w więzieniu w Dubnie.

Od 25 czerwca 1941 r. do 1944 r. pod okupacją niemiecką. W tym czasie Niemcy przeprowadzili eksterminację żydowskiej ludności miasta. 2 kwietnia 1942 r. Żydów uwięziono w getcie liczącym, według Żydowskiego Instytutu Historycznego, 12 tysięcy mieszkańców[7]. Getto likwidowano etapami; największe egzekucje miały miejsce 27 maja 1942 (3,8 tys. ofiar), 5 października 1942 (3 tys. ofiar) i 24 października 1942 (ok. 1 tys. ofiar). Zbrodni dokonywało Sicherheitsdienst z Równego przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji[8].

W 1943 roku do Dubna ewakuowali się polscy uchodźcy z rzezi wołyńskiej. Część z nich z braku utrzymania oraz pod wpływem zarządzeń niemieckich zgłosiła się na roboty przymusowe w III Rzeszy. Od kwietnia 1943 miasta bronił przed UPA 50-100 osobowy posterunek polskiej policji oraz tolerowana przez Niemców samoobrona. 28 lutego 1944 Niemcy ewakuowali polskich mieszkańców Dubna do Brodów, a stamtąd wywieźli do Rzeszy na roboty[4].

Zabytki

Bastion zamku
  • Zamek w Dubnie z bramą z XVI wieku, bastionami z XVII wieku i pałacem Lubomirskich
  • Kościół Bernardynów z 1614 pw. Niepokalanego Poczęcia NMP z fragmentami fresków Walentego Żebrowskiego z XVIII wieku (obecnie cerkiew prawosławna)
  • Klasztor Bernardynów z 1614-29 roku o charakterze obronnym. Zbudowany na planie litery E. W XIX wieku przebudowany, w związku z czym stracił barokowe cechy stylowe. Skasowany przez władze carskie w 1852 i zamieniony w prawosławny monaster św. Mikołaja[9]. Po I wojnie światowej zwrócony katolikom[10], w latach 1928-1939 katolickie seminarium duchowne. Obecnie (2012) ponownie prawosławny żeński klasztor św. Mikołaja w jurysdykcji eparchii rówieńskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego[9].
  • Brama Łucka – powstała w końcu XV wieku i jest jedyną pozostałością fortyfikacji miejskich. Posiada kształt niewielkiego barbakanu ze ścianami grubości 2 metrów. Na początku XVII w. otrzymała trzecią kondygnację. W 1785 roku zamurowano w niej przejazd i strzelnice.
  • Klasztor karmelitanek trzewiczkowych – zbudowany w stylu barokowym w 1686 roku na planie litery L. W 1890 roku zlikwidowany przez Rosjan. W jego zabudowaniach od 2004 mieści się prawosławny żeński monaster św. Barbary należący do Patriarchatu Kijowskiego[11]
  • Kościół św. Józefa w stylu barokowym
  • kościół parafialny św. Jana Nepomucena z 1817 roku. Po 1959 roku hala sportowa. W 1993 roku zwrócony katolikom.
  • Synagoga z 1784 roku.
  • cerkiew św. Jerzego z 1709 na przedmieściu Surmicze
  • Cerkiew Przemienienia Pańskiego z 1839 roku
  • Sobór św. Eliasza z 1907 roku w stylu bizantyńsko-rosyjskim
  • Cmentarz katolicki
 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Sport

Przed rokiem 1939 w mieście funkcjonował polski klub piłkarski WKS Dubno.

Ludzie związani z Dubnem

Tablica upamiętniająca Tadeusza Czackiego
Tablica upamiętniająca Antoniego Malczewskiego
  • Tadeusz Czacki - polski działacz oświatowy i gospodarczy, pedagog, historyk, ekonomista, bibliofil, numizmatyk, współtwórca Konstytucji 3 Maja,
  • Wacław Hipsz - polski duchowny katolicki, prezbiter diecezji łuckiej,
  • Józef Jankielewicz - polski drukarz,
  • Antoni Malczewski - polski poeta, prekursor romantyzmu, alpinista.
  • Czesław Mystkowski - polski malarz, czynny w koloniach holenderskich w Azji południowo-wschodniej,
  • Jan Pohoski – polski działacz niepodległościowy, inżynier architekt, wiceprezydent Warszawy w latach 1934–1939, zamordowany przez Niemców w Palmirach,
  • Wiktor Poliszczuk - ukraiński prawnik i politolog, dziennikarz i publicysta, badacz ideologii ukraińskiego nacjonalizmu,
  • Ignacy Radliński - polski religioznawca, filolog klasyczny, historyk, krytyk biblijny,
  • Feliks Sawicki - polski duchowny katolicki, wieloletni proboszcz w Malborku,
  • Stanisław Skalski - polski dowódca wojskowy, generał brygady pilot Wojska Polskiego, as myśliwski okresu II wojny światowej o najwyższej liczbie zestrzeleń wśród polskich pilotów,
  • Tamara Wiszniewska - polska przedwojenna aktorka filmowa.

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. ↑ Чисельність населення (за оцінкою) на 1 квітня 2017 року / Головне управління статистики у Рівненській області
  2. ↑ http://ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2016/zb/06/zb_chnnu2016pdf.zip
  3. ↑ З історії Дубна, Дубенська міська рада.
  4. ↑ a b Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, s.114-116
  5. ↑ J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, t.2, Burchard Edition 2001, ISBN 83-87654-11-6, s.57-59
  6. ↑ Karel Cornelis Berkhoff: Harvest of Despair: Life and Death in Ukraine Under Nazi Rule. [dostęp 2012-09-08]. (ang.).
  7. ↑ Gmina żydowska w Dubnie. Zydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2012-09-08]. (pol.).
  8. ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.283
  9. ↑ a b Свято-Миколаївський жіночий монастир в місті Дубно
  10. ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 109. ISBN 978-83-7431-127-4.
  11. ↑ Свято-Варваринський жіночий монастир в місті Дубно

Linki zewnętrzne

Miasta obwodu rówieńskiego

Rejony obwodu rówieńskiego

herb obwodu rówieńskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dubno_(miasto)&oldid=53191884”