Czeskie Siły Powietrzne
 Insygnia Czeskich Sił Powietrznych | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data sformowania |
1993 |
| Dane podstawowe | |
| Obecny dowódca |
Generał dywizji Petr Čepelka |
Siły Powietrzne Armii Republiki Czeskiej (cz. Vzdušné síly Armády České republiky) – wojska lotnicze, będące jednym z rodzajów Czeskich Sił Zbrojnych, powstałe w wyniku podzielenia lotnictwa Czechosłowacji (Československé letectvo) w 1993 roku. Obecnie dysponują 110 pojazdami powietrznymi, 58 samolotami i 52 śmigłowcami.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W okresie międzywojennym Czechosłowacja produkowała samoloty Bloch MB.200, myśliwskie Avia B-534 (424) i Bk-534 (113). Po drugiej wojnie światowej Czechosłowackie Siły Powietrzne były wyposażone w samoloty Supermarine Spitfire, Avia S-199, Jak-23, MiG-15, MiG-17, MiG-19, MiG-21, MiG-23, MiG-29, Su-7, Su-22 i Su-25 oraz śmigłowce Mi-8. Po rozpadzie Czechosłowacji armia niepodległych Czech wypożyczyła (do 2027) szwedzkie samoloty JAS 39 Gripen, które obecnie stanowią główną siłę bojową lotnictwa. Czechy dysponują także polskimi śmigłowcami Sokół PZL W-3 i PZL Mi-2. W zamian za długi Rosja dostarczyła nowe Mi-171Sh i Mi-35. Dla zastąpienia Tu-154 zakupiono dwa A319CJ, An-26 zastąpiły C-295M. W lipcu 2019 czeski minister obrony Lubomír Metnar podpisał kontrakt na zakup dwóch samolotów transportowych Airbus C295 mają one zostać dostarczone w latach 2020–2021.[1] W dniu 2 września 2020 roku Czechy zakończyły eksploatacje samolotów pasażerskich Jak-40.Ceremonia ich pożegnania odbyła się na terenie 24. bazy lotnictwa transportowego na lotnisku Praga-Kbely.[2]
Organizacja[edytuj | edytuj kod]
- Dowództwo Sił Powietrznych – Praga
- 21 Baza Lotnictwa Taktycznego Zvolenská – Čáslav
- 211 Eskadra Lotnictwa Taktycznego – Jas-39C/D Gripen
- 212 Eskadra Lotnictwa Taktycznego – L-159A ALCA, L-159T1/T2 ALCA
- 213 Eskadra Szkolna – L-159A ALCA, L-159T1/T2 ALCA
- 22 Baza Śmigłowcowa Biskajská. lznamest.army.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-15)]. – Náměšť nad Oslavou
- 24 Baza Lotnictwa Transportowego. zdl.army.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-04)]. – Praga–Kbely
- 241 Eskadra Lotnictwa Transportowa – A319CJ
- 242 Eskadra Lotnictwa Transportowego i Specjalnego – CASA C-295, L-410FG/UVP-E
- 243 Eskadra Śmigłowicowa – Mil Mi-8S, Mi-17, W-3A
- Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza Plzeň – W-3A
- 25 Pułk Rakietowej Obrony Powietrznej – Strakonice
- 26 Pułk Dowodzenia i Naprowadzania – Stará Boleslav. bvrpz.army.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-10)].
- Pardubice Airfield Authority
- 21 Baza Lotnictwa Taktycznego Zvolenská – Čáslav
Centrum Szkolenia Lotniczego (CLV) Pardubice, EV-97, 8xZ-142C-AF, 7xL-39C, 9xEnstom 480B-G, L-410 UVP, 3xMi-17, od 2004 szkolenie prowadzi zewnętrzna firma.
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
| Samolot | Kraj pochodzenia | Zdjęcie | Typ | Wersje | W służbie[4][5] | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Samoloty Myśliwskie | ||||||
| JAS 39 Gripen |  Szwecja |
 |
samolot myśliwski | JAS 39C | 12 | Leasing przedłużono do 2029 roku. W 2016 roku Czesi powiadomili, że zmodernizują posiadane przez własne lotnictwo samoloty wielozadaniowe Gripen. Za realizację prac odpowiada szwedzka agencja FMV[6]. |
| Aero L-159 |  Czechy |
 |
treningowy bliskiego wsparcia |
L-159A | 16 | |
| Specjalnego przeznaczenia | ||||||
| Let-410 | Czechy
|
.jpg)
|
rekonesans | L-410FG | 2 | |
| Samoloty transportowe | ||||||
| CASA C-295 |  Hiszpania |
 |
transport | C-295M | 6 | |
| Let L-410 | Czechy |
|
transport | L-410UVP-E | 4 | |
| Samoloty szkoleniowe-treningowe | ||||||
| JAS 39 Gripen | Szwecja
|
|
trening bojowy | JAS 39D | 2 | |
| Aero L-159 | Czechy
|
|
treningowy | L-159T1 | 8 | |
| Śmigłowce | ||||||
| Mi-8 |  ZSRR Rosja |
 |
śmigłowiec transportowy | Mi-17
Mi-171 |
21 | |
| Bell AH-1Z Viper |  Stany Zjednoczone |
 |
śmigłowiec bojowy | AH-1Z | 4 | |
| Bell UH-1Y Venom | Stany Zjednoczone
|
|
śmigłowiec użytkowy | UH-1Y | 4 | |
| PZL W-3 Sokół |  Polska |
 |
śmigłowiec użytkowy | PZL W-3A | 10 | |
Wycofane[edytuj | edytuj kod]
- Antonov An-24V
- Antonov An-26
- Tupolev Tu-154M Careless #1003 i #1016
- Aero L-29 Delfin
- Antonov An-30 Clank
- Mikojan-Gurewicz MiG-21 (1956-2006)
- Suchoj Su-22
- Suchoj Su-25
- Jak-40
- CL-601-3A
- Mi-24DU/V/Mi-35
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ CZECHY DOKUPIĄ DWA C295
- ↑ Czesi pożegnali Jaki-40
- ↑ z, Czeska armia pokaże swoje nowe śmigłowce Venom i Viper | Dni NATO w Ostrawie [online], www.natodays.cz [dostęp 2024-03-03].
- ↑ Czech Air Force (2023) [online], www.wdmma.org [dostęp 2023-03-31] (ang.).
- ↑ In association with Embraer, 2023 World Air Forces directory [online], Flight Global [dostęp 2023-03-31] (ang.).
- ↑ Czesi modernizują Gripeny [online], defence24.pl, 30 listopada 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-11-30].
