Główne Archiwum Indii

Katedra, Alkazar i Główne Archiwum Indii w Sewilli^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Hiszpania
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, III, VI
Numer ref.	383
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1987; na 11. sesji
	Położenie na mapie Sewilli Główne Archiwum Indii w Sewilli
	Położenie na mapie Hiszpanii Główne Archiwum Indii w Sewilli
	Położenie na mapie Andaluzji Główne Archiwum Indii w Sewilli
	37°23′05,7″N 5°59′35,1″W/37,384917 -5,993083
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Główne Archiwum Indii^[1] – budynek w Sewilli w Hiszpanii^[1]. Utworzono w 1785 z woli króla Hiszpanii Karola III, w celu zgromadzenia w jednym miejscu dokumentów dotyczących hiszpańskich kolonii, do tej pory rozproszonych w trzech miastach: Simancas, Kadyksie i Sewilli. Za realizację projektu odpowiedzialny był ówczesny minister ds. kolonii José de Gálvez y Gallardo, który na głównego wykonawcę wyznaczył historyka Juana Bautistę Muñoza.

Na siedzibę archiwum wybrano Giełdę Handlową w Sewilli, zbudowaną w latach 1584-1598, za panowania Filipa II przez Juana de Mijares, według planów Juana de Herrera. Archiwum mieści się tam do dziś.

Za utworzeniem nowego archiwum przemawiały dwa argumenty. Po pierwsze, przepełnienie Głównego Archiwum w Simancas, centralnego archiwum Korony. Z drugiej strony, zgodna z duchem Oświecenia potrzeba opisania historii konkwisty i kolonizacji hiszpańskiej, która byłaby odpowiedzią na niehiszpańskie próby podjęcia tego tematu.

W październiku 1785 do Archiwum zaczęły napływać pierwsze dokumenty. Od tej chwili w różnych transzach do Sewilli docierały źródła z najważniejszych instytucji związanych z koloniami, a już wkrótce archiwum stało się najważniejszym zbiorem dokumentów dotyczących administracji hiszpańskiej w Nowym Świecie i na Filipinach. Rok 1760 przyjęto jako cezurę podziału dokumentacji na część administracyjną i historyczną – wszelkie akta sprzed tej daty musiały być wysłane do Sewilli, pozostałe zaś dokumenty instytucje mogły zachować dla celów bieżącego zarządzania.

Dziś archiwum przechowuje ponad 9 km bieżących dokumentacji. To ponad 43 tys. jednostek archiwalnych liczących ok. 80 milionów stron. Wszystkie dokumenty pochodzą z najważniejszych instytucji związanych z hiszpańskimi koloniami^[2]:

Rady Indii (Consejo de Indias) (XVI-XIX wiek)
Domu Handlowego Indii (Casa de Contratación de Indias) (XVI-XVIII wiek)
Konsulatów w Sewilli i Kadyksie (XVI-XIX w.)
sekretariatów Kancelarii Powszechnej Indii (Despacho Universal de Indias) (XVIII-XIX w.)
sekretariatu Trybunału Portowego w Kadyksie (Juzgado de Arribadas de Cádiz) (XVIII-XIX w.)
Wydziału Zamorskiego Trybunału Obrachunkowego (Sala de Ultramar del Tribunal de Cuentas) (XIX w.)
Królewskiej Kompanii w Hawanie (XVIII-XIX w.)

Tylko niektóre spośród dokumentów pochodzą bezpośrednio z instytucji kolonialnych (Generalna Kapitania Kuby, z XVIII-XIX w., przeniesionych do Hiszpanii po klęsce w wojnie amerykańsko-hiszpańskiej) albo od osób fizycznych związanych z kolonizacją (np. dokumentów z XV-XVIII w. otrzymanych w 1930 r. od 15. diuka de Veragua, bezpośredniego potomka Krzysztofa Kolumba, a także od jednego z ostatnich zarządców Filipin, generała Polavieja czy wicekróla Peru José Abascala).

Archiwum w Sewilli wciąż jest największym zbiorem dokumentów o hiszpańskiej aktywności w Ameryce i na Filipinach. Akta są wyjątkowym źródłem informacji o historii politycznej, społecznej i ekonomicznej, dziejach Kościoła i historii sztuki, a także geografii tych terytoriów. Wiele spośród dokumentów ma bezcenną wartość historyczną: w zbiorach znajdują się m.in. rękopisy Kolumba^[3], Ferdynanda Magellana, Vasco Núñeza de Balboa, Ferdynanda Cortesa, Francisco Pizarro. Co roku tysiące badaczy korzystają ze zgromadzonej tu dokumentacji.

W 1987 Archiwum (wraz z katedrą, alkazarem i wieżą Giralda w Sewilli) zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Zmiany wprowadzone na 90. posiedzeniu Komisji (4 listopada 2015 roku). ksng.gugik.gov.pl. [dostęp 2016-01-01]. (pol.).
↑ WładysławW. Stępniak WładysławW., Pobyt w Archiwum Narodowym Indii, „Archeion”, 96, 1995, s. 98-111 .
↑ JerzyJ. Cepik JerzyJ., Krzysztof Kolumb, wyd. 1, Katowice: Wydawn. "Śląsk, ", 1981, ISBN 83-216-0200-2, OCLC 9918520 [dostęp 2021-12-14] .

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[Zmiany_wprowadzone_na_90._posiedzeniu_Komisji_(4_listopada_2015_roku)-3] Zmiany wprowadzone na 90. posiedzeniu Komisji (4 listopada 2015 roku). ksng.gugik.gov.pl. [dostęp 2016-01-01]. (pol.).

[4] WładysławW. Stępniak WładysławW., Pobyt w Archiwum Narodowym Indii, „Archeion”, 96, 1995, s. 98-111 .

[5] JerzyJ. Cepik JerzyJ., Krzysztof Kolumb, wyd. 1, Katowice: Wydawn. "Śląsk, ", 1981, ISBN 83-216-0200-2, OCLC 9918520 [dostęp 2021-12-14] .

[:1-6] Wspólnie z Portugalią

[:2-7] Wspólnie ze Słowenią

[:3-8] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[:4-9] Wspólnie z Francją

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

[C]

[D]

Kulturowe	Historyczne centrum Kordoby Alhambra, Generalife i Albaicín w Grenadzie Katedra w Burgos Klasztor i pałac Eskurial pod Madrytem Dzieła Gaudiego w Barcelonie: Park Güell, Pałac Güell, Casa Milà, Casa Vicens, fasada Narodzenia Pańskiego i krypta katedry Sagrada Família, Casa Batlló i krypta w Colonia Güell Jaskinia Altamira i paleolityczna sztuka jaskiniowa północnej Hiszpanii Stare miasto i akwedukt w Segowii Zabytki Oviedo i Królestwa Asturii Stare miasto w Santiago de Compostela Stare miasto w Ávili wraz z kościołami poza murami Zabytki w stylu mudejar w Aragonii Historyczne centrum Toledo Stare miasto w Cáceres Katedra, alkazar i Główne Archiwum Indii w Sewilli Stare miasto w Salamance Klasztor w Poblet Zespół archeologiczny w Méridzie Królewski klasztor Santa Maria de Guadalupe Szlak pielgrzymkowy do Santiago de Compostela Historyczne miasto warowne Cuenca Giełda Jedwabiu w Walencji Las Médulas Pałac Muzyki Katalońskiej i szpital św. Pawła w Barcelonie Klasztory Yuso i Suso w San Millán de la Cogolla Sztuka naskalna basenu Morza Śródziemnego na Półwyspie Iberyjskim Prehistoryczna sztuka naskalna w dolinie Côa i Siega Verde^[A] Uniwersytet i dzielnica zabytkowa w Alcalá de Henares San Cristóbal de La Laguna stanowisko archeologiczne Risco Caído Stanowisko archeologiczne Atapuerca Zespół katalońskich kościołów romańskich w Vall de Boí Zespół archeologiczny Tarraco Gaj palmowy w Elche Rzymskie mury obronne w Lugo Krajobraz kulturowy Aranjuezu Renesansowe zespoły zabytkowe Úbeda i Baeza Most Biskajski Wieża Herkulesa Krajobraz kulturowy Serra de Tramuntana Kopalnie rtęci w Almadén i Idrii^[B]
Przyrodnicze	Park Narodowy Garajonay Park Narodowy Doñana Park Narodowy Teide Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy^[C]
Kulturowe i przyrodnicze	Pireneje – Mont Perdu^[D] Ibiza – różnorodność biologiczna i kulturowa
Niematerialne	Misterium w Elche Patum de Berga Trybunały Irygacyjne śródziemnomorskiego wybrzeża Hiszpanii: Rada Mędrców w Murcji i Trybunał Wodny w Walencji Język gwizdów z wyspy La Gomera Pieśń Sybilli z Majorki Flamenco Castell Dieta śródziemnomorska Święto Matki Bożej Dobrego Zdrowia w Algemesí Święto dziedzińców w Kordowie Sokolnictwo

1950–1959	mieszkańcy Austrii (1958) Robert Schuman, Karl Jaspers (1959)
1960–1969	Marc Chagall, Oskar Kokoschka (1960) Romano Guardini (1962) Martin Buber (1963) Międzynarodowa Unia Akademicka (1964) Charlie Chaplin, Ingmar Bergman (1965) Herbert Read, René Huyghe (1966) Jan Tinbergen (1967) Henry Moore (1968) Gabriel Marcel, Carl Friedrich von Weizsäcker (1969)
1970–1979	Hans Scharoun (1970) Olivier Messiaen (1971) Jean Piaget (1972) Claude Lévi-Strauss (1973) Ninette de Valois, Maurice Béjart (1974) Ernst Gombrich, Willem Sandberg (1975) Amnesty International, René David (1976) Werner Kaegi, Jean Monnet (1977) Teatr lalek: La Marionettistica, Ţăndărică, The Bread and Puppet Theatre (1978) Die Zeit, Neue Zürcher Zeitung (1979)
1980–1989	Nikolaus Harnoncourt, Gustav Leonhardt (1980) Jean Prouvé (1981) Edward Schillebeeckx (1982) Raymond Aron, Isaiah Berlin, Leszek Kołakowski, Marguerite Yourcenar (1983) Massimo Pallottino (1984) Paul Delouvrier (1985) Václav Havel (1986) Alexander King (1987) Jacques Ledoux (1988) International Commission of Jurists (1989)
1990–1999	John Grahame Douglas Clark (1990) Bernard Haitink (1991) Główne Archiwum Indii, Szymon Wiesenthal (1992) Peter Stein (1993) Sigmar Polke (1994) Renzo Piano (1995) William McNeill (1996) Jacques Delors (1997) Mauricio Kagel, Peter Sellars (1998) Mary Robinson (1999)
2000–2009	Hans van Manen (2000) Claudio Magris, Adam Michnik (2001) Bernd i Hilla Becher (2002) Alan Davidson (2003) Sadik al-Azm, Fatema Mernissi, Abdulkarim Soroush (2004) Steven Shapin, Simon Schaffer (2005) Pierre Bernard (2006) Péter Forgács (2007) Ian Buruma (2008) Antonio Cassese, Benjamin Ferencz (2009)
2010–2019	José Antonio Abreu (2010) Joan Busquets (2011) Daniel Dennett (2012) Jürgen Habermas (2013) Frie Leysen (2014) społeczność wikipedystów (2015) A.S. Byatt (2016) Michèle Lamont (2017) Barbara Ehrenreich (2018) John Adams (2019)

Główne Archiwum Indii

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Menu nawigacyjne