Przejdź do zawartości

Janusz Zaorski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janusz Zaorski
Ilustracja
Janusz Zaorski (2007)
Data i miejsce urodzenia

19 września 1947
Warszawa

Zawód

reżyser filmowy, telewizyjny i radiowy, scenarzysta, producent filmowy

Współmałżonek

Anna Osmólska-Mętrak

Lata aktywności

od 1970

Odznaczenia
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Janusz Zaorski (ur. 19 września 1947 w Warszawie) – polski reżyser filmowy, telewizyjny i radiowy, scenarzysta i producent filmowy, jeden z przedstawicieli nurtu tzw. kina moralnego niepokoju[1], w latach 1994–1995 przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jest synem Tadeusza Zaorskiego oraz młodszym bratem aktora Andrzeja Zaorskiego.

Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1965)[2]. W 1969 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi[3]. W 1971 uzyskał tytuł zawodowy magistra sztuki filmowej[4]. W czasie studiów był asystentem reżysera Janusza Morgensterna przy realizacji serialu telewizyjnego Kolumbowie (1970)[5]. Jako reżyser zadebiutował samodzielnie w 1970, w 1971 nakręcił pierwszy film pełnometrażowy[6]. Wielokrotnie nagradzany na festiwalach krajowych i zagranicznych[6]. Okazjonalnie występował także jako aktor w produkcjach filmowych[3].

W latach 1987–1990 pełnił funkcję przewodniczącego Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych, a od 1987 do 1991 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Zespołu Filmowego „Dom”[4]. W latach 1987–1989 zasiadał w Komitecie Kinematografii, od 1991 do 1993 (z krótką przerwą w 1992) sprawował urząd prezesa Komitetu do Spraw Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja”. W latach 1994–1995 był członkiem i jednocześnie przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji[7].

Członek Europejskiej Akademii Filmowej[3], Polskiej Akademii Filmowej[8], Stowarzyszenia Filmowców Polskich[9] i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS[4]. W 2005 został wykładowcą Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie[4][10]. W 2009 uzyskał na tej uczelni stopień doktora nauk o sztukach pięknych w zakresie reżyserii[4][11].

W 2014 ukazała się książka Jaja, serce, łeb. Janusz Zaorski w rozmowie ze Stanisławem Zawiślińskim[12].

Żonaty z Anną Osmólską-Mętrak, italianistką i tłumaczką literatury włoskiej[13]. Wraz z żoną główny organizator, członek jury i fundator Grand Prix Konkursu o nagrodę im. Krzysztofa Mętraka[14]. W latach 2015–2020 członek kapituły Nagrody Literackiej im. Leopolda Staffa[15].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Reżyser, scenarzysta i producent filmowy

[edytuj | edytuj kod]

Aktor filmowy

[edytuj | edytuj kod]

Reżyser i scenarzysta teatralny

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab reżyseria
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p scenariusz
  3. produkcja

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Janusz Zaorski, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-20].
  2. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1965. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-07-10].
  3. a b c d e f g h i j Janusz Zaorski w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2021-08-20].
  4. a b c d e Janusz Zaorski. gdff.pl. [dostęp 2021-08-20].
  5. Janusz Zaorski. akademiapolskiegofilmu.pl. [dostęp 2021-08-21].
  6. a b Janusz Zaorski. culture.pl. [dostęp 2021-08-22].
  7. Historia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. krrit.gov.pl. [dostęp 2021-08-23].
  8. Lista Członków: Polska Akademia Filmowa. pnf.pl. [dostęp 2020-12-25].
  9. Janusz Zaorski. sfp.org.pl. [dostęp 2020-12-25].
  10. Pracownicy naukowo-dydaktyczni zatrudnieni na kierunku reżyseria w roku akademickim 2020/2021. akademia.at.edu.pl. [dostęp 2021-08-20].
  11. Dr Janusz Zaorski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-08-20].
  12. Janusz Zaorski, Stanisław Zawiśliński: Jaja, serce, łeb. Janusz Zaorski w rozmowie ze Stanisławem Zawiślińskim. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2014. ISBN 978-83-274-2207-1.
  13. Anna Osmólska-Mętrak – włoski dla zaawansowanych. sfp.org.pl, 10 października 2018. [dostęp 2021-08-21].
  14. Znamy laureatów Nagrody Mętraka. sfp.org.pl, 25 maja 2019. [dostęp 2021-08-21].
  15. Nagroda Literacka im. Leopolda Staffa. Kapituła. nagrodaliterackastaffa.pl. [dostęp 2021-08-21].
  16. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al Janusz Zaorski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-08-20].
  17. „Wielka improwizacja” – premiera słuchowiska W. Tomczyka w radiowej Dwójce – w sobotę. dzieje.pl, 20 grudnia 2018. [dostęp 2021-08-26].
  18. Wirtualny festiwal archiwum: 1975: Laureaci. festiwalgdynia.pl. [dostęp 2021-08-20].
  19. Wirtualny festiwal archiwum: 1985: Laureaci. festiwalgdynia.pl. [dostęp 2021-08-20].
  20. Wirtualny festiwal archiwum: 1987: Laureaci. festiwalgdynia.pl. [dostęp 2021-08-20].
  21. Preise & Auszeichnungen 1988. berlinale.de. [dostęp 2021-08-22]. (niem.).
  22. Matka Królów w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2021-08-24].
  23. Wielki Splendor dla Talara. polskieradio.pl, 5 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-11].
  24. Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2022-04-04].
  25. Nagrody za całokształt. janmachulski.pl. [dostęp 2021-08-26].
  26. Kolejne odciski dłoni w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach. onet.pl, 6 lipca 2013. [dostęp 2021-08-23].
  27. Przyznano Złote Glany 2020. sfp.org.pl, 17 grudnia 2020. [dostęp 2022-06-14].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]