Pałac Tyszkiewiczów w Wilnie
Północna i zachodnia fasada pałacu | |
Państwo | |
---|---|
Okręg | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Zawalna 26 |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Architekt |
Wawrzyniec Gucewicz, Tomasz Tyszecki (autor przebudowy w 1840) |
Inwestor | |
Kondygnacje |
2 |
Rozpoczęcie budowy |
1783 |
Ważniejsze przebudowy |
1840 |
Pierwszy właściciel | |
Kolejni właściciele |
Józef Michał Tyszkiewicz |
Obecny właściciel |
Wileński Uniwersytet Techniczny im. Giedymina, Wydział Architektury |
Położenie na mapie Wilna | |
Położenie na mapie Litwy | |
54°40′46″N 25°16′41″E/54,679444 25,278056 |
Pałac Tyszkiewiczów w Wilnie – jeden z zabytków architektonicznych, zlokalizowany w centrum Starego Miasta w Wilnie u zbiegu ulic Zawalnej, Trockiej i Kiejdańskiej (lit. Pylimo g. 26,Trakų g. 1 і Kėdainių g.).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy murowany budynek w tym miejscu zbudowano w XV wieku i należał do rodu Żylińskich, później Karpiów. W 1783 roku Karpiowie zamówili projekt przebudowy budynku u architekta Wawrzyńca Gucewicza.
Po tym, jak Janina Karp wyszła za mąż za Michała Józefa Tyszkiewicza, który zapoczątkował birżańską linie Tyszkiewiczów, pałac około 1790 roku przeszedł na własność Tyszkiewiczów. W 1839 roku właścicielem pałacu był Józef Michał Tyszkiewicz, a po jego śmierci pałac odziedziczył jego syn Józef Tyszkiewicz. W 1840 roku architekt Tomasz Tyszecki przebudował budynek.
W połowie XIX wieku zbudowano portal z balkonem podtrzymywanym przez dwa atlanty według projektu architekta Mikołaja Czagina. Rzeźby wykonał Francesco Andriolli i jego uczeń Józef Kozłowski. Z powodu rzeźb atlantów pałac nazywany jest Domem pod bałwanami[1].
W pałacu mieszkali Konstanty Tyszkiewicz, Eustachy Tyszkiewicz, Józef Tyszkiewicz. Dla Wileńskiego Muzeum Starożytności Eustachy Tyszkiewicz przeznaczył część swojej kolekcji znajdującej się w pałacu. Po likwidacji Uniwersytetu Wileńskiego w 1832 roku, był to swego rodzaju ośrodek intelektualny Wilna[2], odbywały się koncerty i spotkania. Miały tu miejsce tajne spotkania powstańców styczniowych. Po stłumieniu powstania władze rosyjskie sekwestrowały pałac.
W końcu XIX wieku pałac kupił inżynier kolejnictwa Adolf Wendorff. Po I wojnie światowej dożywotnim właścicielem pałacu wraz z przyległymi nieruchomościami przy zbiegu ulic Zawalnej, Trockiej i zaułka Kiejdańskiego był Konstanty Bukowski, mąż córki Wendorffa - Marii Anieli. W roku 1936 w budynku pałacu znajdowała się piekarnia, sklep i szkoła powszechna na 1 piętrze.
W latach 1944–1991 działała tu Wileńska Specjalna Szkoła Średnia im. Juozasa Bartašiūnasa przygotowująca funkcjonariuszy MSW ZSRR. Później (1991-1997) mieścił się tu Wydział Prawa Uniwersytetu Wileńskiego, a na pierwszym piętrze od strony ul. Zawalnej funkcjonowała apteka i kawiarnia.
Obecnie budynek jest własnością Wileńskiego Uniwersytetu Technicznego im. Giedymina, znajduje się w nim Wydział Architektury.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Fasada od strony ulicy Trockiej, balkon i atlanty
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pałace Wilna [online], www.wilno.name [dostęp 2015-12-18] .
- ↑ Historia pałaców Wileńskich (PDF) – Niezbędnik turysty – Poznaj Wilno [online], poznajwilno.pl [dostęp 2015-12-18] .