To jest dobry artykuł

Pesa Link

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Pesa Link[1][2][3][4][5]
Ilustracja
Dwa SA139 na stacji Kostrzyn
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Pesa Bydgoszcz

Lata budowy

od 2012

Wymiary
Szerokość

2900 mm

Wysokość

4185 mm

Napęd
Typ silników

wysokoprężne

Parametry eksploatacyjne
Prędkość konstrukcyjna

140–160 km/h

Maksymalna prędkość eksploatacyjna

120–160 km/h

Parametry użytkowe
Wysokość wejścia

600 mm
(od główki szyny)

Multimedia w Wikimedia Commons
Portal Transport szynowy

Pesa Link – rodzina normalnotorowych spalinowych pojazdów pasażerskich oferowana przez Pesa Bydgoszcz. Wyprodukowane zostały pojazdy 1-, 2- i 3-członowe, ale producent przewiduje również wersję 4-członową. Linki eksploatowane są w Czechach (České dráhy), Polsce (Koleje Dolnośląskie, Koleje Wielkopolskie i Polregio) i Niemczech (Niederbarnimer Eisenbahn oraz Deutsche Bahn).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Geneza[edytuj | edytuj kod]

W 2001 powstał spalinowy wagon silnikowy typu 214M Partner[6], a w 2004 jego wersja dwuczłonowa typu 218M[7]. W 2008 Pesa wyprodukowała kolejny model – trójczłonowy zespół typu 219M Atribo[8]. Rodzina Link to trzecia generacja spalinowych pojazdów pasażerskich w ofercie Pesy Bydgoszcz. Autorem sylwetki zewnętrznej i wnętrza pojazdów z tej rodziny jest Bartosz Piotrowski, zaś kabinę maszynisty dla nich opracował Mariusz Gorczyński[9].

SA106 Legnica Piekary.jpg
214M
SA131-001-Gdynia-1.jpg
218M
ATR220 025 Sofia Iseo 20090409.jpg
219M Atribo
Brno, hlavní nádraží, Den železnice 2012, jednotka 844.003 (02).jpg
223M Link


Zamówienia[edytuj | edytuj kod]

  • 17 marca 2011 – podpisanie umowy na dostawę 31 pojazdów dla České dráhy[10],
  • 20 grudnia 2011 – podpisanie umowy na dostawę 12 pojazdów dla Regentalbahn[11], 25 lutego 2015 zamówienie anulowano[12],
  • 2 lipca 2012 – podpisanie umowy na dostawę 2 pojazdów dla UM województwa zachodniopomorskiego[13],
  • 19 września 2012 – podpisanie umowy ramowej na dostawę do 470 pojazdów dla Deutsche Bahn[14],
    • 22 listopada 2013 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 36 pojazdów[15],
    • 12 marca 2014 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 9 pojazdów[16],
    • 24 września 2014 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 26 pojazdów[17],
    • 24 października 2018 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 1 pojazdu[18],
  • 15 marca 2013 – podpisanie umowy na dostawę 4 pojazdów dla UM województwa lubuskiego[19],
    • 2 października 2017 – zawarto ugodę sądową, w ramach której UM otrzyma 2 dodatkowe pojazdy[20],
    • 1 października 2021 – podpisanie umowy na dostawę jednego pojazdu dla UM używanego wcześniej przez Koleje Wielkopolskie[21].
  • 24 września 2013 – podpisanie umowy na dostawę 9 pojazdów dla Niederbarnimer Eisenbahn[22],
    • 2016 – 2 zamówione pojazdy 3-członowe zamieniono na 4 pojazdy 2 członowe[23],
  • 9 lutego 2015 – podpisanie umowy na dostawę w formie dzierżawy 4 pojazdów dla Kolei Wielkopolskich[24][25],
  • 7 września 2015 – podpisanie umowy na dostawę 4 pojazdów dla Kolei Dolnośląskich[26],
  • luty 2017 – podpisanie umowy na dostawę 3 pojazdów dla Przewozów Regionalnych (z opcją na kolejne 2, z której później skorzystano)[27][28][29],
  • 13 października 2017 – podpisanie umowy na dostawę 2 pojazdów dla UM województwa wielkopolskiego[30].
  • 26 lutego 2021 – podpisanie umowy ramowej z České dráhy na dostawę 160 pojazdów typu Link II z początkowym zamówieniem na 33 spalinowe zespoły trakcyjne[31].
    • 17 grudnia 2021 – podpisanie umowy na dostawę kolejnych 33 pojazdów[32].

Prezentacje promocyjne[edytuj | edytuj kod]

Dwa linki na targach Trako (z lewej i z prawej)

18 września 2012 na targach InnoTrans w Berlinie został zaprezentowany dwuczłonowy link (223M-001[33]/600-001[a]) w barwach Oberpfalzbahn (Kolej Górnego Palatynatu (niem.) – marka Regentalbahn). Pojazd nie był jednak przeznaczony dla tego przewoźnika. Po targach przeznaczono go do przebudowy i sprzedaży województwu zachodniopomorskiemu[34]. W dniach 18–20 czerwca 2013 na targach Czech Raildays w Ostrawie zaprezentowano linka 844-017[35]. We wrześniu 2013 na targach Trako w Gdańsku zaprezentowano jednocześnie dwa egzemplarze (600-003 dla Oberpfalzbahn oraz SA139-002 dla zachodniopomorskiego)[36]. Natomiast na targach InnoTrans we wrześniu 2014 Pesa wspólnie z Deutsche Bahn zaprezentowali jednoczłonowego Linka – pierwszy pojazd w barwach DB[37]. 2 lata później na InnoTrans zaprezentowany 2-członowego Linka dla NEB[38]

Uzyskanie homologacji w Niemczech[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 2012 rozpoczęły się jazdy próbne pierwszego egzemplarza wyprodukowanego dla niemieckiego przewoźnika – dwuczłonowego zespołu dla Regentalbahn. Pojazd przeznaczono do ponad rocznych testów, w szczególności homologacyjnych na terenie Niemiec[39]. 5 lutego 2013 pojazd 600-001 przyjechał na tor testowy w Żmigrodzie[40], a w kwietniu i przez część maja jeździł w Niemczech. Pod koniec maja wrócił do Żmigrodu. W czerwcu dołączyły do niego drugi oraz trzeci egzemplarz i testowano jazdę zespołu złożonego z trzech jednostek[41].

Pesa uzyskiwała pozwolenia na jazdy bez pasażerów po sieci DB, np. 28 września 2014 dla jednostek 632-004 i -005, i rozpoczęła szkolenie niemieckich maszynistów[42], nie udało się jednak uzyskać pełnego dopuszczenia do eksploatacji w 2014[43]. Producent tłumaczył opóźnienia zmianą niemieckich przepisów dotyczących oceniania zestawów kołowych, która nastąpiła w czasie starania się o homologację[44].

Równocześnie w drugiej połowie 2014 Pesa wyprodukowała przeznaczone do testów jednostki jednoczłonową i trójczłonową[42]. Pierwszy egzemplarz trójczłonowy (633-001) znajdował się w październiku w Görlitz (po ukończeniu testów do certyfikacji TÜV Süd Rail)[45], a w grudniu został wysłany do testów w komorze klimatycznej w ośrodku testowym Rail Tec Arsenal w Wiedniu. W kwietniu 2015 miał rozpocząć się dla nich (631-001 i 633-001) proces dopuszczenia do sieci PKP PLK i DB[42]. Na przełomie 2015 i 2016 roku Linki dla DB były testowane na torze doświadczalnym koło Żmigrodu. Testowano wówczas napęd i hamulce[46]. W maju 2016 trójczłonowy link ponownie był testowany na torze IK[47]. 3 czerwca Urząd wydał dopuszczenie do eksploatacji dla spalinowego zespołu trakcyjnego Link przewoźnika Niederbarnimer Eisenbahn. To drugi pojazd spalinowy wyprodukowany poza Niemcami, który otrzymał homologację umożliwiającą eksploatację w tym kraju[48]. Pomimo uzyskania dopuszczenia dla Linków dla NEB kontynuowane były prace nad uzyskaniem dopuszczenie dla 2-członowego linka dla DB, w ramach której w drugiej połowie odbywały się testy na torze doświadczalny koło Żmigrodu oraz w komorze klimatycznej w Minden. Jesienią 2016 Pesa podpisała również umowę z DB Systemtechnik odnośnie do współpracy w procesie homologacji[49].

W czerwcu 2017 testy prowadzone przez TÜV SÜD Rail odbywały się w okolicach Innsbrucka, Salzburga oraz Wiednia. Testowano m.in. jazdę jednostki dwuczłonowej w trakcji podwójnej z jednostką trójczłonową, stabilność pojazdów przy dużych prędkościach oraz zachowanie pojazdów na łukach o małych promieniach[50]. Testy zakończyły się wynikiem pozytywnym[51].

30 maja 2018 niemiecki urząd kolejowy wydał dopuszczenie do ruchu dla dwuczłonowych Linków dla DB[52]. W czerwcu pociągi po raz pierwszy zaprezentowano w Dortmundzie, a 11 lipca odbyły się pierwsze przejazdy z pasażerami na trasie z Dortmundu do Lüdenscheid i z powrotem[53][54]. 30 lipca wydane zostało dopuszczenia dla pojazdów trójczłonowych[55].

W sierpniu na torze koło Żmigrodu odbywały się testy 2-członowych linków w trakcji poczwórnej[56].

W kwietniu 2020 3-członowy link w wersji dla regionu Allgäu otrzymał dopuszczenie[57].

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Charakterystyka ogólna[edytuj | edytuj kod]

Szkielet jednego członu Linka

W ramach rodziny Link zaprojektowano wagon spalinowy Link I i dwu- oraz trójczłonowe spalinowe zespoły trakcyjne (odpowiednio Link II i Link III)[58]. Później w ofercie pojawiły się także zespoły czteroczłonowe.

Liczba
członów 		Typ Układ
osi 		Liczba i moc
silników 		Długość
całkowita 		Liczba miejsc
siedzących 		Liczba miejsc
ogółem
1 B'2' 1×565 kW 28,65 m
(28,05 m) 		70–80 150
2 223M B'2'B' 2×390 kW 43,73 m
(43,75 m) 		100–150 250
3 B'2'2'B' 2×565 kW 57,13 m
(60,77 m) 		150–190 350
4 B'2'2'2'B' 2×565 kW 70,53 m 450
źródło[4][3]:, w nawiasach podano dane według drugiego źródła

Wejścia i przestrzeń pasażerska[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze

Pojazdy są częściowo niskopodłogowe i mają wejścia (szerokości 1300 mm) na wysokości 600 mm nad poziomem główki szyny (możliwa jest także wersja 760 mm[3]). Dodatkowy schodek umożliwia wsiadanie z peronów wysokości od 230 mm nad PGS. Dostęp z tej wysokości jest także możliwy dla osób na wózkach inwalidzkich poprzez przenośną rampę. W części niskopodłogowej znajduje się przestrzeń dla podróżujących na wózkach inwalidzkich i przystosowana dla nich toaleta oraz miejsce do przewożenia wózków dziecięcych oraz rowerów[59]. Poziom hałasu jest zgodny z Techniczną Specyfikacją Interoperacyjności (TSI) Hałas[3].

Napęd i zawieszenie[edytuj | edytuj kod]

Wózek napędowy

Dwuczłonowe Linki są napędzane przez dwa silniki spalinowe o mocy 390 kW każdy. Silniki są produkowane przez MTU i spełniają normę emisji spalin Euro III B[60][1]. Dla jednostek napędowych MTU przewidziana jest przekładnia ZF. Producent przewiduje także możliwość zamontowania silników firmy MAN z przekładnią firmy Voith[3]. W dwuczłonie zbiorniki paliwa mieszczą 2 × 780 l (wersja dla Kolei Wielkopolskich[61]).

Pojazdy w wersji podstawowej przeznaczone są do jazdy z prędkością do 120 km/h, ale istnieje możliwość przystosowania do prędkości 140 km/h[3] albo 160 km/h[5].

Linki mogą pracować w trybie trakcji ukrotnionej (do trzech pojazdów[3]), także ze starszymi modelami pojazdów spalinowych Pesy (np. 214Ma, 219M)[62].

Pojazdy poruszają się na klasycznych wózkach napędowych typu 32MNb i tocznych w systemie Jakobsa typu 42ANb. Pierwszym stopniem usprężynowania wózków są sprężyny śrubowe z tłumikami hydraulicznymi, a drugim sprężyny pneumatyczne[63].

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

Link w produkcji, widoczny Honey Comb
Kabina maszynisty

Konstrukcja Linka spełnia wymagania normy wytrzymałościowej EN-12663 (kat. P II) i normy dla zderzeń EN-15227 (kat. C-1)[1], przewidującej cztery scenariusze zdarzeń[4]. Wymagania pierwszej z tych norm Link spełnia z zapasem – konstrukcja ze stali wysokowytrzymałej ma zapewniać odporność na ściskanie osiowe 6000 kN (wymagane 1500 kN)[64]. Drugą z wymienionych norm Link spełnił jako pierwszy spalinowy zespół trakcyjny na świecie[2]. Dla założeń normy EN-15227 zastosowano (podobnie jak w Elfie) klatkę kabiny maszynisty, przed nią absorbery energii z systemem antywspinającym i blok aluminium komorowego (Honey Comb), a pod spodem zgarniacz o wytrzymałości 300 kN[3]. Szkielet Linka ma pozostać nieodkształcony w czasie kolizji według założeń scenariusza trzeciego przy prędkości zderzenia do 110 km/h[64]. Dodatkowo materiały użyte do wyposażenia spełniają wymagania normy pożarowej EN-13501, a pojazd posiada sygnalizację pożarową[3].

Podzespoły[edytuj | edytuj kod]

Ładowarki do baterii typu SMARTcharger do linków dla Oberpfalzbahn i České dráhy dostarczy niemiecka firma SMA Railway Technology[65][66]. Systemy hamulcowe dla pojazdów tych przewoźników dostarcza Knorr-Bremse[67].

Wersje[edytuj | edytuj kod]

Odbiorca Liczba
członów 		Seria Liczba miejsc Wyposażenie
dodatkowe 		Masa własna Wysokość
wejścia
(nad główką szyny) 		Liczba
i moc silników 		Typ silników Rodzaj
przekładni 		Maksymalna
prędkość
eksploatacyjna
1
klasa 		2
klasa
České dráhy 2 844 9 96+15 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów Internet bezprzewodowy  84,4 t 600/760 mm
(różne źródła) 		2 × 390 kW MTU 6H 1800 R85L hydromechaniczna 120 km/h [68][69][70][71]
Zachodniopomorskie 2 SA139 – 103 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów gniazdka elektryczne Internet bezprzewodowy  84,5 t 600 mm 2 × 390 kW MTU 6H 1800 R84P 120 km/h [72][63][3][73][74]
Lubuskie 2 SA139 – 108+26 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów  120 km/h [75][76][77]
Koleje Wielkopolskie 2 SA139 – 126 89 t 2 × 390 kW MTU 6H 1800 R85L ZF Ecolife 120 km/h [61]
Regentalbahn 2 – 103+21 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów  600 mm 2 × 390 kW MTU 6H 1800 R85L 120 km/h [1][68][78]
Niederbarnimer Eisenbahn 2 BR632 – 140 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów  MTU 140 km/h [22]
3 – 200 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów  MTU 140 km/h [22]
Deutsche Bahn
Hessen 		2 BR632 8 102 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów  600 mm 2 × 390 kW 140 km/h [79]
3 BR633 12 148 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów  600 mm 2 × 565 kW 140 km/h [79]
Przewozy Regionalne 2 SA139 130 klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów  [80]
klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  – klimatyzacja części pasażerskiej   przewóz rowerów  – stojaki na rowery   gniazdka elektryczne  – gniazdka elektryczne   Internet bezprzewodowy  – bezprzewodowy dostęp do internetu

seria 844 České dráhy[edytuj | edytuj kod]

Czeskie linki są wyposażone w klimatyzację, toalety w systemie zamkniętym, kamery monitoringu, system informacji pasażerskiej i mają wydzielone przestrzenie na większy bagaż, wózki i rowery[81]. W tej wersji zastosowano zestawy kołowe czeskiego producenta Bonatrans[82].

Zachodniopomorskie[edytuj | edytuj kod]

Dwa pojazdy zamówione przez województwo zachodniopomorskie są dwuczłonowe i mogą mieścić co najmniej 100 pasażerów na miejscach siedzących (w układzie 2+2) i 140 na stojących[83]. Do wyposażenia dodatkowego ma należeć m.in. punkt dostępu wi-fi do internetu[84]. Zespoły miały uzyskać do sierpnia 2014 roku dopuszczenie do jazdy po torach w Niemczech[83].

Deutsche Bahn[edytuj | edytuj kod]

Pojazdy dla tego przewoźnika mają od dwóch do trzech członów i rozwijają prędkości do 120 km/h (zadanie pierwsze umowy), bądź do 140 km/h (zadanie drugie umowy)[14]. Linki do obsługi połączeń w regionie Sauerland rozwijają prędkość 140 km/h i każdy z nich posiada 2 miejsca dla niepełnosprawnych, 36 miejsc dla rowerów, biletomaty oraz gniazdka elektryczne dla pasażerów[15]. Dla Hesji zamówiono 2 i 3-członowe pojazdy rozwijające prędkość 140 km/h[79].

Wersje dla tego niemieckiego przewoźnika są napędzane silnikami MTU. Na mocy umowy ramowej maksymalnie 940 jednostek napędowych tej marki miało być dostarczonych do bydgoskich fabryk do 2021. Dla jednostek jedno- i trójczłonowych przeznaczono silniki 12V 1600 R70 mocy 565 kW, a dla zespołów dwuczłonowych wersji 6H 1800 R85L mocy 390 kW[85].

Niederbarnimer Eisenbahn[edytuj | edytuj kod]

Dla Niederbarnimer Eisenbahn Pesa przygotowała wersje dwu i trzyczłonową; w przestrzeni pasażerskiej, oprócz miejsc siedzących i dla niepełnosprawnych, są przystosowane do przewożenia odpowiednio 12 lub 24 rowerów[22].

Eksploatacja[edytuj | edytuj kod]

Państwo Przewoźnik Liczba
według liczby członów		 Oznaczenie
według liczby członów		 Lata dostaw Liczba sztuk
w danym kraju
1 2 3 1 2 3
 Czechy České dráhy 31 844 2012–2014 31 z 97
0 z 66 847 2023–2026
 Niemcy Deutsche Bahn 0 23 49 631 632 633 2018–2020 72
Regentalbahn 12 600 od 2014
anulowano
Niederbarnimer Eisenbahn 11 632
SA139		 2016–2018
 Polska Polregio Oddział Lubuski 6 SA139 2013–2019 21
Koleje Wielkopolskie 3 (4) 2015
2022
Koleje Dolnośląskie 4 (6) 2015
Polregio 9 2017–2018
2021
Łączna liczba sztuk: 124 z 190

České dráhy[edytuj | edytuj kod]

Prezentacja Linka na Dworcu Głównym w Brnie

17 marca 2011 podpisano umowę na dostarczenie 31 sztuk pojazdów szynowych Pesa Link dla przewoźnika České dráhy[10]. Pojazdy przeznaczono do obsługi tras regionalnych w krajach: karlowarskim, pilzneńskim, usteckim i zlińskim[10]. Linki zastąpiły stare pojazdy serii 810, 842 i 854 oraz część składów lokomotyw z wagonami[60].

Prototyp 844-001 przyjechał 10 maja 2012 na miesięczne testy na torze w czeskim Velimiu[86]. Po publikacji pierwszych zdjęć pojazd otrzymał wśród miłośników kolei przydomek rekin, co skłoniło zarząd ČD do nadania czeskim Linkom oficjalnej nazwy RegioShark[87]. Nazwa nawiązuje do przydomków czeskich elektrycznych zespołów trakcyjnych CityElefant i RegioPanter[88].

10 września 2012 pierwsze dwie jednostki (001 i 002) dotarły do lokomotywowni Česká Třebová. Jednostkę 844-003 dostarczono w to samo miejsce 14 września[89]. Uroczysta inauguracja jazd z pasażerami odbyła się 21 września 2012 na trasie Pilzno – Domažlice[90]. 16 stycznia 2014 dostarczono ostatnią jednostkę[91].

26 lutego 2021 roku podpisano umowę ramową z Pesą zgodnie z którą przewidziano dostawę 160 spalinowych zespołów trakcyjnych Link II dla kolei czeskich z początkowym zamówieniem na 33 pojazdy[92], z których pierwsze mają wejść do eksploatacji w 2023 roku[93][94]. 17 grudnia podpisano umowę na dostawę kolejnych 33 spalinowych zespołów trakcyjnych dla przewoźnika o łącznej wartości 514 mln złotych, których przewidziana dostawa ma się odbyć w latach 2024–2026[95]. Nowe pojazdy mają nosić oznaczenie jako seria 847 i mają zostać na początku rozlokowane dwie jednostki w kraju południowoczeskim, następne dziesieć ma trafić do kraju środkowoczeskiego, a pozostałe dla krajów: pardubickiego, południowoczeskiego i Wysoczyzny[96].

Deutsche Bahn[edytuj | edytuj kod]

Premiera Linka I dla DB
Trójczłonowy Link dla DB

19 września 2012 zawarto ramową umowę na dostawy Linków dla Deutsche Bahn. Na jej mocy przewoźnik mógł zamówić do 2018 roku do 470 pojazdów i zlecić producentowi ich utrzymanie przez maksymalnie 10 lat. Pesa miała do trzech lat na dostarczenie pojazdu od momentu złożenia konkretnego zamówienia[97]. Do października 2015 miały zostać dostarczone dwie pierwsze sztuki (jedno- i trójczłonowy) wraz ze świadectwami dopuszczenia na niemiecką sieć kolejową[98]. W lipcu 2013 pojazdy te były już w trakcie produkcji[99]. W czasie InnoTrans 2014 zaprezentowany został jednoczłonowy link w malowaniu DB[37]. W październiku zakończyła się także budowa prototypowego trójczłonu[42].

22 listopada 2013 podpisano umowę na 36 Linków w związku z wygranym przez DB przetargiem na obsługę połączeń w regionie Sauerland. Niemiecki przewoźnik zamówił 20 dwuczłonowych i 16 trójczłonowych pojazdów o prędkości maksymalnej 120–140 km/h, których eksploatacja miała rozpocząć się pod koniec 2016 roku[15][100] (jednakże termin ten później został przesunięty na koniec 2017 roku[49]). 12 marca 2014 podpisano umowę na dostawę kolejnych 9 Linków (2 dwuczłonowych i 7 trójczłonowych) do obsługi połączeń w Hesji[16]. Od 30 grudnia 2016 miały kursować na trasie Dreieichbahn(niem.) (nr 61) łącząc Frankfurt nad Menem z Dieburgiem[45]. 24 września 2014, w czasie targów InnoTrans w Berlinie podpisano umowę na dostawę 26 trójczłonowych Linków do obsługi połączeń w Bawarii[17]. Linki miały w tym landzie obsługiwać dokładnie region Allgäu od grudnia 2017[45].

Pod koniec lipca 2018 dostarczonych było 6 linków dla DB[55], a w połowie sierpnia 10, z których cześć obsługiwała pasażerów w regionie Dortmundu w ramach eksploatacji testowej[101]. Pod koniec września dostarczonych było 16 pojazdów[102]. Pod koniec października zamówienie rozszerzono o jeden dodatkowy egzemplarz 2-członowy dla regionu Allgäu. Na początku listopada 2018, w związku z 75 rocznicą bazy DB w Dortmundzie[103] odbyła się oficjalna prezentacja Linków przez Deutsche Bahn. W tym czasie 20 jednostek kursowało na liniach Emschertal-, Volmetal-, Ardey- i HönnetalBahn[18]. Do końca 2018 roku dostarczono 21 jednostek 2-członowych i 4 jednostki 3-członowe[104]. 31 stycznia 2019 odbyła się prezentacja linków we Frankfurcie[105]. W lutym zakończono negocjacje odnośnie do wysokości kar za opóźnienia w dostawach[106]. W kwietniu 2019 w ruchu były 42 jednostki (36 w Dortmundzie i 6 we Frankfurcie)[107]. 24 kwietnia 2020 rozpoczęto dostawy 3-członowych linków dla regionu Allgäu, który zamówił 26 takich pojazdów[57]. W pierwszych tygodniach eksploatacji pojawiły się liczne problemy techniczne, które doprowadzały do opóźnień. W wyniku tego jednostki spalinowe Baureihe 644 pozostawały na liniach co najmniej do sierpnia. W jednostkach występowały awarie z oprogramowaniem związanym ze sterowaniem napędem, które doprowadzały do zatrzymania na trasie[108]. Przewoźnik ogłosił w lipcu 2019 roku, że utrzymująca się niska dostępność pojazdów Pesy spowodowała spadek liczby pasażerów w regionie Sauerland. Oprócz kar umownych Lokalne Stowarzyszenie Transportowe Westfalia-Lippe domaga się odszkodowania dla pasażerów[109]. W latach 2016–2018 stowarzyszenie odnotowało spadek rocznej liczby pasażerów z 3,4 mln do 3 mln oraz stagnację przychodów. Ponadto informowało o niezadowalającym wskaźniku punktualności i wyjątkowo niskich wskaźnikach bezawaryjności[110][111].

29 września 2020 roku z Bydgoszczy wyjechały ostatnie wyprodukowane Linki dla Deutsche Bahn. Ogółem Pesa dostarczyła 72 pojazdy typu Link, z czego 23 są w wersji dwuczłonowej oznaczone u operatora jak BR632. Natomiast w wersji trójczłonowej jest ich 49 i posiadają oznaczenie BR633[112].

Niederbarnimer Eisenbahn[edytuj | edytuj kod]

Pojazd przewoźnika Niederbarnimer Eisenbahn na stacji w Gorzowie Wlkp.(2019)

24 września 2013 zawarto umowę na dostawę 7 dwuczłonowych i 2 trójczłonowych linków dla Niederbarniemer Eisenbahn do obsługi połączeń na trasie z Berlina do Templina i Kostrzyna nad Odrą[22]. Pojazdy miały być dostarczone do grudnia 2015[113]. 19 sierpnia 2015 pojazdy w trakcji wielokrotnej osiągnęły prędkość 120 km/h[114]. W połowie kwietnia wszystkie 9 pojazdów było gotowe, badania homologacyjne były zakończone i trwało oczekiwanie na wydanie homologacji przez Eisenbahn-Bundesamt(niem.)[115], co nastąpiło 3 czerwca[48]. W lutym 2016 roku dwa pierwsze Linki służyły do szkoleń maszynistów i personelu serwisowego na terenie bazy przewoźnika w Basdorf koło Berlina[116], a 19 maja zostały wstępnie odebrane przez NEB[117]. 16 czerwca w Berlinie odbyło się uroczyste przekazanie Linka niemieckiemu przewoźnikowi[118]. Skład wyruszył w pierwszy promocyjny kurs do Poczdamu[119]. Wówczas w Niemczech znajdowało się 5 z 7 zamówionych pojazdów 2-członowych[118]. Z powodu braku określenia przewidywanej daty otrzymania dopuszczenia w Niemczech na trójczłonowe linki, przewoźnik zmienił dalsze zamówienie na cztery dodatkowe dwuczłonowe Linki[23], które zostały dostarczone w 2018 roku[120].

W lipcu 2016 pojazdy obsługiwały połączenia z Basdorf do Berlina, Münchberga, Kostrzyna, Küstrin-Kietz, Lichtenberga, Rheinberga i Löwensberga. W połowie tego miesiąca zespoły skierowano na trasę do Kostrzyna, gdzie dowoziły uczestników Przystanku Woodstock[121]. 11 grudnia 2016, wraz z wejściem nowego rozkładu jazdy, linki rozpoczęły obsługę trasy Berlin-Lichtenberg – Gorzów Wielkopolski[122]. Połączenie jest współfinansowane przez stronę polską[123].

Pod koniec kwietnia okazało się, że przewoźnik odmówił odebrania czterech pojazdów z powodu problemów z oprogramowaniem. Dyrektor zarządzający Detlef Bröcker skrytykował stosunek producenta do tej kwestii i groził podjęciem kroków prawnych. Przewoźnik zrezygnował z dalszych zamówień pojazdów w Bydgoszczy[124].

Regentalbahn[edytuj | edytuj kod]

Link w malowaniu Oberpfalzbahn na InnoTrans 2012

20 grudnia 2011 niemiecki przewoźnik Regentalbahn (z grupy Netinera) zamówił 12 sztuk dwuczłonowych pojazdów Link. Dostawa pierwszego pojazdu miała nastąpić 9 czerwca 2014[11]. Od grudnia 2014 linki miały obsługiwać połączenie Ratyzbona – Marktredwitz – Schirnding[125].

Producentowi nie udało się dostarczyć w terminie zamówionych pojazdów z powodu braku wymaganego dopuszczenia do ruchu kolejowego w Niemczech. 14 grudnia 2014 Oberpfalzbahn rozpoczął obsługę nowych w swojej ofercie połączeń (dla których zamówił Linki) taborem zastępczym Siemens Desiro i Stadler Regio-Shuttle[43]. Ostatecznie przewoźnik anulował zamówienie w Pesie[126] i 25 lutego 2015 ogłosił, że, aby uniknąć dalszych opóźnień we wprowadzaniu fabrycznie nowego taboru na tory, zamówił pojazdy Alstom Coradia Lint 41, które mają zostać dostarczone między marcem i czerwcem 2016[12].

Polregio Oddział Lubuski[edytuj | edytuj kod]

SA139-003 podczas debiutanckiego kursu

15 marca 2013 podpisano w Zielonej Górze umowę na dostawę czterech 2-członowych linków dla województwa lubuskiego do 13 grudnia 2013[19]. Umowa ta zakładała uzyskanie homologacji dla Linków na niemiecką sieć kolejową do grudnia 2015[127].

Pierwszy pojazd dotarł 31 października[128], a 24 listopada miał miejsce inauguracyjny przejazd na trasie Zieloną Górą – Gorzowem Wielkopolskim, będący jednocześnie inauguracją bezpośredniego połączenia kolejowego obu stolic województwa[129]. 2 z zamówionych linków miały obsługiwać to połączenie, a 2 pozostałe dwa pojazdy relację Kostrzyn – Krzyż (do czasu uzyskania homologacji na terenie Niemiec). Po tym okresie jeden z pojazdów miał trafić na trasę Krzyż – Gorzów Wielkopolski – Kostrzyn – Berlin, drugi zaś na trasę Zielona Góra – Frankfurt nad Odrą[128].

Pod koniec listopada 2015 Pesa poinformowała lubuski UM, że dopuszczenia jednostek SA139 do ruchu po niemieckiej sieci kolejowej jest niemożliwe w terminie do końca 2015 roku. W związku z tym nie było możliwe uruchomienie bezpośrednich połączeń Gorzów Wielkopolski – Berlin, które miały wystartować 13 grudnia 2015[130][131], a województwo lubuskie rozpoczęło naliczanie kar umownych[132], których naliczono łącznie 19 mln złotych[133]. Ze względu na odmowę zapłacenia kar sprawa trafiła do sądu[134]. 2 października 2017 w ramach ugody sądowej postanowiono, że województwo otrzyma 2 dodatkowe pojazdy w wersji dopuszczonej do kursowanie po niemieckiej sieci kolejowej[20]. Jednostki były gotowe pod koniec września 2019[135], a pierwsza z nich została przekazana zamawiającemu na początku października[136].

Polregio Oddział Zachodniopomorski[edytuj | edytuj kod]

SA139-001 podczas prezentacji 6 grudnia 2012

2 lipca 2012 podpisano umowę na dostawę 2 dwuczłonowych Linków dla województwa zachodniopomorskiego[13]. Umowa ta zakładała uzyskanie homologacji dla Linków na niemiecką sieć kolejową do 31 sierpnia 2014[137].

Pierwszy pojazd miał zostać dostarczony do 5 grudnia 2012[13] i dokładnie w tym dniu przeprowadzono jego odbiór techniczny[138]. Dzień później najpierw oficjalnie go zaprezentowano na stacji Szczecin Główny[139], a potem rozpoczął obsługę liniową relacji Szczecin – Kołobrzeg[140]. Drugi z zamówionych Linków miał dotrzeć do zachodniopomorskiego do 5 grudnia 2013[83]. Dostarczono go jednak wcześniej i już 8 sierpnia odbyły się podobne uroczystości jak poprzednio, również zakończone przejazdem do Kołobrzegu, ale tym razem obu linków w trakcji podwójnej[141].

31 sierpnia 2014 minął termin do którego producent miał uzyskać homologacją dla jednostek na niemiecką sieć kolejową, jednakże mu się to nie udało[137]. W związku z czym Pesa zapłaciła stosowną karę pieniężną[142].

12 sierpnia 2021 roku oba pojazdy zostały wystawione na sprzedaż przez urząd marszałkowski województwa zachodniopomorskiego razem z SA109-001[143]. Oba Linki razem z Regiovanem zostały nabyte przez Polregio[144].

Koleje Wielkopolskie[edytuj | edytuj kod]

SA139-009 w Wolsztynie

W grudniu 2014 Koleje Wielkopolskie ogłosiły przetarg na dostarczenie i dzierżawę 4 dwuczłonowych spalinowych zespołów trakcyjnych, przeznaczonych do obsługi trasy Poznań Główny – Gołańcz. W warunkach przetargu znalazł się zapis o konieczności dopuszczenia na sieci Deutsche Bahn. Przetarg wygrała spółka Pesa Rental z ofertą 4 dwuczłonowych linków[145]. Zgodnie z umową linki miały jeździć w barwach KW od 18 do 24 miesięcy z możliwością późniejszego wykupienia składów przez Koleje Wielkopolskie. 9 lutego umowa na realizację tego zamówienia została podpisana[24][25]. W pierwszej połowie marca 2015 Pesa dostarczył samorządowemu przewoźnikowi pierwsze 3 pojazdy[146], a 31 marca rozpoczęły one służbę[147]. 26 sierpnia do floty przewoźnika dołączył ostatni zamówiony pojazd serii – SA139-010[148]. Przewoźnik otrzymał jednostki pierwotnie wykonane dla Regentalbahn[149].

Pod koniec okresu dzierżawy województwo zdecydowało, że nie będzie wykupywać pojazdów, a zamiast tego ogłosiło przetarg na 4-miesięczną dzierżawę 3 jednostek spalinowych, który wygrała spółka Pesa Rental oferując dzierżawę linków. Umowę podpisano 15 marca 2017[150].

13 października 2017 UM województwa wielkopolskiego podpisał z Pesą umowę na dostawę 2 sztuk dwuczłonowych spalinowych zespołów trakcyjnych wyprodukowanych po 1 stycznia 2015[30]. W drugiej połowie grudnia obie zamówione jednostki były już na stanie KW i były to te same jednostki, które przewoźnik użytkował już wcześniej[151].

4 sierpnia 2021 roku urząd marszałkowski województwa wielkopolskiego ogłosił przetarg na zakup używanego spalinowego zespołu trakcyjnego[152][153] w wyniku którego zgłosiła się Pesa oferując używanego SA139-008, który wcześniej był eksploatowany na Wielkopolskich torach[154]. W styczniu 2022 roku pojazd trafił do służby w kolejach Wielkopolskich[155].

Koleje Dolnośląskie[edytuj | edytuj kod]

SA139-013 na stacji Kudowa-Zdrój

7 września 2015 Koleje Dolnośląskie zakupiły 4 pojazdy typu 223M[26], a 25 i 26 października jednostki zostały dostarczone[156]. Przewoźnik otrzymał jednostki pierwotnie wykonane dla Regentabahn[157].

22 listopada jeden z pojazdów został zaprezentowany w Legnicy podczas dnia otwartego Kolei Dolnośląskich[158].

Na początku października 2017, ze względu na niedobory taborowe, przewoźnik wypożyczył od Pesy linka SA139-010, który wcześniej był dzierżawiony przez Koleje Wielkopolskie[159].

8 października 2019 roku Koleje Dolnośląskie wynajęły od producenta jednostkę SA139-008 na okres 123 dni[160].

Polregio[edytuj | edytuj kod]

SA139-022 podczas prezentacji

Pod koniec lutego 2017 Przewozy Regionalne podpisały z Pesą umowę na dostawę 3 sztuk 2-członowych Linków z opcją na rozszerzenie zamówienia o dodatkowe 2 egzemplarze[27][28]. 27 kwietnia na Dworcu Wileńskim w Warszawie miała miejsce prezentacja i przekazanie pierwszej jednostki[161]. Następnie udała się ona do Chojnic, gdzie w międzyczasie dotarł również drugi pojazd[162]. W połowie maja została dostarczona trzecia jednostka i trwały testy wszystkich trzech pojazdów[163]. Wówczas zapowiedziano, że składy te zastąpią wyprodukowane w latach 90. pojazdy serii SA101/SA102[164]. 29 maja odbyła się prezentacja na stacji Gdańsk Wrzeszcz[165], 1 czerwca na stacji Olsztyn Główny[166], a 22 czerwca na stacji Łódź Kaliska (w ramach której przekazano ostatnią, piątą jednostkę)[29]. Po zakończeniu dostaw 3 jednostki trafiły do województwa pomorskiego, a pozostałe pojedyncze egzemplarze rozpoczęły eksploatacje w województwie warmińsko-mazurskim i łódzkim[167].

Pod koniec września 2018 PR wypożyczyły od Pesy jeszcze jednego linka, który został skierowany do obsługi połączeń w województwie zachodniopomorskim[168]. 19 lutego 2020 pojazd został przez Polregio wykupiony na własność[169][170]. W drugiej połowie maja został przetransportowany do bazy taborowej w Chojnicach[171]. W listopadzie 2021 roku Polregio zakupiło od województwa zachodniopomorskiego dwa pierwsze wyprodukowane SA139.[144]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Po przeciwnych stronach składu były inne oznaczenia.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Neufahrzeuge für die nördliche Oberpfalz (ang.). alex.info, 2011-12-20. [dostęp 2012-06-18].
  2. ↑ a b mg: Link, czyli... Rekin. Rynek Kolejowy, 2012-06-28. [dostęp 2012-06-28].Sprawdź autora:1.
  3. ↑ a b c d e f g h i j Pesa Bydgoszcz: Prezentacja Link PL Zachodniopomorskie II. wzp.pl. [dostęp 2012-08-03].
  4. ↑ a b c Spalinowe zespoły trakcyjne. pesa.pl. [dostęp 2012-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)].
  5. ↑ a b Link. pesa.pl. [dostęp 2016-06-14].
  6. ↑ Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw 2002. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2002, s. 78. ISBN 978-83-901902-6-6.
  7. ↑ Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw 2007. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 170–172. ISBN 978-83-920757-7-6.
  8. ↑ Ryszard Piech: Pesa na InnoTrans 2008. InfoRail.pl, 2008-10-14. [dostęp 2013-06-24].
  9. ↑ Strefa Publiczna 2013. iwp.com.pl. [dostęp 2016-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-22)].
  10. ↑ a b c Link łączy – wizyta gości z Czech w PESA Bydgoszcz SA. pesa.pl, 2011-06-28. [dostęp 2013-05-06].
  11. ↑ a b PESA podbiła Niemcy. 2011-12-21. [dostęp 2012-01-22].
  12. ↑ a b Die Länderbahn bestellt neue Fahrzeuge für die oberpfalzbahn – Einsatz ab Frühjahr 2016 (niem.). laenderbahn.com, 2015-02-26. [dostęp 2015-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)].
  13. ↑ a b c Supernowoczesne Linki przyjadą do nas. wzp.pl, 2012-07-02. [dostęp 2012-07-02].
  14. ↑ a b DB kupią pół tysiąca Linków w ciągu 5 lat. kurier-kolejowy.pl, 2012-09-19. [dostęp 2012-09-19].
  15. ↑ a b c Pierwsze Linki dla DB w 2016 roku!. InfoRail.pl, 2013-09-06. [dostęp 2013-09-07].
  16. ↑ a b Spalinowe Linki zamówione przez DB dla Hesji. rynek-kolejowy.pl, 2014-03-12. [dostęp 2014-03-12].
  17. ↑ a b Deutsche Bahn und polnischer Hersteller PESA stellen ersten Dieseltriebzug LINK für DB vor (niem.). presseservice.pressrelations.de, 2014-09-24. [dostęp 2014-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)].
  18. ↑ a b Deutsche Bahn zaprezentowały LINK-a w Dortmundzie. Oficjalnie. inforail.pl, 2018-11-08. [dostęp 2018-11-08].
  19. ↑ a b jm: Umowa na Linki dla lubuskiego podpisana. rynek-kolejowy.pl, 2013-03-15. [dostęp 2013-03-15].Sprawdź autora:1.
  20. ↑ a b Zamiast kary – dwa nowe Linki!. gorzowianin.com, 2017-10-10. [dostęp 2017-10-13].
  21. ↑ https://www.nakolei.pl/wielkopolska-kupi-uzywanego-linka-od-pesy-za-blisko-12-mln/.
  22. ↑ a b c d e Pesa dostarczy 9 spalinowych pociągów dla niemieckiego przewoźnika. gorzow.wyborcza.pl, 2013-09-24. [dostęp 2016-05-23].
  23. ↑ a b Peter Neumann: Viele Pendler, volle Züge, keine Plätze (niem.). W: Berliner Zeitung [on-line]. Berliner Verlag GmbH, 16 grudnia 2016. [dostęp 2017-10-09].
  24. ↑ a b Umowa na Linki podpisana. inforail.pl, 2015-02-13. [dostęp 2015-02-13].
  25. ↑ a b Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia – zamówienia sektorowe. „Suplement do Dziennika Urzędowego Unii Europejskie”. 2015/S 031-052955, 2015-02-11. ted.europa.eu. 
  26. ↑ a b Umowa na dolnośląskie Linki podpisana. inforail.pl, 2015-09-07. [dostęp 2015-09-07].
  27. ↑ a b PESA z umową na dostawę trzech szt-ów dla Przewozów Regionalnych. inforail.pl, 2017-03-16. [dostęp 2017-03-16].
  28. ↑ a b Mamy pierwsze zdjęcie szt Pesa Link dla PolRegio. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-22. [dostęp 2017-03-23].
  29. ↑ a b JużLink i zapowiedź zmodernizowanych pociągów. W Łódzkim. inforail.pl, 2017-06-23. [dostęp 2017-08-07].
  30. ↑ a b Dostawy – 444629-2017. ted.europa.eu, 2017-11-07. [dostęp 2017-12-09].
  31. ↑ https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/pesa-wygrywa-przetarg-w-czechach-dostarczy-do-160-spalinowych-zespolow-trakcyjnych-101197.html.
  32. ↑ https://logistyka.rp.pl/szynowy/art19209221-pesa-zdobyla-w-czechach-drugi-kontrakt.
  33. ↑ TCB: Re: [DE Morgen: DB zeichnet ‘letter of intent’ 490 Pesa ELF Triebzuege] (niem.). drehscheibe-foren.de, 2012-09-18. [dostęp 2013-02-09].Sprawdź autora:1.
  34. ↑ jm, Rynek Kolejowy: Pesa pokazała Linka dla Oberpfaltzbahn. Rynek Kolejowy, 2012-09-18. [dostęp 2012-09-18].Sprawdź autora:1 oraz 2.
  35. ↑ Czech Raildays na zdjęciach i filmie. 2013-06-22. [dostęp 2013-06-25].
  36. ↑ Targi TRAKO już jutro. Zobacz wystawę taboru. rynek-kolejowy.pl, 2013-09-23. [dostęp 2013-09-24].
  37. ↑ a b InnoTrans: PESA prezentuje Linka i podpisuje kolejną umowę z DB. InfoRail.pl, 2014-09-24. [dostęp 2014-09-24].
  38. ↑ Startuje rekordowy InnoTrans 2016. Cały kolejowy świat w Berlinie (zdjęcia) (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2016-09-19. [dostęp 2016-09-21].
  39. ↑ jm: Prawdziwy Link dla Oberpfaltzbahn już w testach. Rynek Kolejowy, 2012-11-29. [dostęp 2012-11-29].Sprawdź autora:1.
  40. ↑ A German LINK At Żmigród (ang.). railvolution.net, 2013-02-07. [dostęp 2013-02-09].
  41. ↑ Oberpfalzbahn’s LINKs On Test (ang.). railvolution.net, 2013-06-28. [dostęp 2013-07-01].
  42. ↑ a b c d RailwayCube Berlin (čast 2). „Železniční magazín”. 11/2014, s. 18. M-presse plus. ISSN 1212-1851 (cz.). 
  43. ↑ a b Jakub Mardjas, Artur Bogdanowicz: Linki dla Netinery czekają na niemieckie dopuszczenia. Rynek Kolejowy, 2014-12-23. [dostęp 2014-12-23].
  44. ↑ Konrad Majszczyk: Pesa w tarapatach. Polski producent poległ na niemieckim rynku. forsal.pl, 2015-03-09. [dostęp 2015-04-03].
  45. ↑ a b c Uwe Miethe. Die Messe der Superlative. „Bahn Extra”. 1-2/2015, s. 64–65. GeraMond Verlag GmbH. ISSN 0937-7174 (niem.). 
  46. ↑ Pesa pokazała Linka dla NEB. Wkrótce otrzyma niemiecką homologację. rynek-kolejowy.pl, 2016-02-08. [dostęp 2016-02-08].
  47. ↑ Link dla DB już w połowie badań. rynek-kolejowy.pl, 2016-05-23. [dostęp 2016-05-25].
  48. ↑ a b Pierwszy polski pociąg z dopuszczeniem dla Niemiec. Wielki sukces Linka Pesy. rynek-kolejowy.pl, 2016-06-03. [dostęp 2016-06-03].
  49. ↑ a b Link dla DB po testach, są też pozytywne oceny DB. inforail.pl, 2016-12-22. [dostęp 2016-12-22].
  50. ↑ Linki Pesy dla DB już na badaniach w Austrii. rynek-kolejowy.pl, 2017-06-15. [dostęp 2017-07-27].
  51. ↑ Linki dla DB Regio bliżej homologacji. rynek-kolejowy.pl, 2017-07-11. [dostęp 2017-08-18].
  52. ↑ Pesa Link dla DB z homologacją na Niemcy!. rynek-kolejowy.pl, 2018-05-31. [dostęp 2018-08-02].
  53. ↑ Niemieckie Linki wożą pasażerów!. inforail.pl, 2018-07-13. [dostęp 2018-08-02].
  54. ↑ Linki z Pesy przewożą pasażerów w Niemczech. Start w barwach Deutsche Bahn Regio. 2018-07-16. [dostęp 2018-08-02].
  55. ↑ a b Trójczłonowy Link dla DB z dopuszczeniem na Niemcy. inforail.pl, 2018-07-30. [dostęp 2018-08-02].
  56. ↑ Ponad dwa tysiące testów Linka DB. rynek-kolejowy.pl, 2018-08-16. [dostęp 2018-09-29].
  57. ↑ a b Kolejne dwa pojazdy Pesy z zagranicznym dopuszczeniem do ruchu. rynek-kolejowy.pl, 2020-04-24. [dostęp 2020-04-25].
  58. ↑ České dráhy, Pesa Bydgoszcz, Josef Petrák: Bude to LINK – PESA podepsala kontrakt na 31 jednotek pro ČD (cz.). zelpage.cz, 2011-03-17. [dostęp 2012-06-18].Sprawdź autora:1, 2 oraz 3.
  59. ↑ Spalinowe zespoły trakcyjne. pesa.pl. [dostęp 2013-06-26].
  60. ↑ a b CD orders Pesa regional mutiple-units (ang.). Railway Gazette, 2011-04-11. [dostęp 2012-06-18].
  61. ↑ a b Nasze pojazdy. koleje-wielkopolskie.com.pl. [dostęp 2015-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  62. ↑ Marek Synowiecki: Zachodniopomorskie: A jednak Linki? (pol.). Rynek Kolejowy, 2012-06-24. [dostęp 2012-06-28].
  63. ↑ a b Dariusz Kalinowski, Ryszard Rusak. Targi InnoTrans 2012. „Świat Kolei”. 10/2012, s. 12–13. Emi-press. ISSN 1234-5962 (pol.). 
  64. ↑ a b Pesa Bydgoszcz S.A. (ang.). steelprize.com. [dostęp 2015-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-02)].
  65. ↑ SMARTcharger for Netinera Deutschland GmbH (ang.). sma-railway.com, 2014-09-24. [dostęp 2012-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-05)].
  66. ↑ SMARTcharger for Czech Railways (ang.). sma-railway.com, 2011-12-21. [dostęp 2014-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-05)].
  67. ↑ Orders from Germany for PESA. „Informer”. 32, s. 6, maj 2012. knorr-bremse.com (ang.). 
  68. ↑ a b Power für polnische Triebwagen (niem.). news.mtu-online.com. [dostęp 2012-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-10)].
  69. ↑ Filip Karosiński. PESA na czeskich torach. „Świat Kolei”. 08/2012, s. 3, 2012-06-28. Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  70. ↑ Michał Grobelny. Rekin na czeskie tory. „Rynek Kolejowy”. 8-9/2012, s. 62–63. Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. 
  71. ↑ Jerzy Gościński: Czechy: Internet pierwsza klasa. Rynek Kolejowy, 2013-01-17. [dostęp 2013-01-18].
  72. ↑ Spalinowy zespół trakcyjny Link dla województwa zachodniopomorskiego. wzp.pl. [dostęp 2014-09-02].
  73. ↑ Zdjęcie burty SA139-002.
  74. ↑ Ewa Ostapowicz: „Super, ładny i elegancki”. Link jest już w Szczecinie. radioszczecin.pl, 2012-12-08. [dostęp 2012-12-08]. (napis z V max widoczny jest na zdjęciu kabiny).
  75. ↑ ZOPR krytykuje połączenia Gorzów – Zielona Góra. rynek-kolejowy.pl, 2013-12-03. [dostęp 2013-12-03].
  76. ↑ Opis przedmiotu zamówienia – WYMAGANIA TECHNICZNE. bip.lubuskie.pl, 2012-11-14. [dostęp 2013-12-03].
  77. ↑ Świadectwo Nr/T/2012/0849. swiadectwa.utk.gov.pl, 2012-12-05. [dostęp 2015-04-01].
  78. ↑ Die Länderbahn: Die Länderbahn gewinnt Ausschreibung „Regionalzüge Ostbayern” – einsatz neuer Fahrzeuge vom typ „Link” des Polnischen Herstellers PESA in der Oberpfalz (niem.). mobil-mit-alex.de.
  79. ↑ a b c Neue Diesel-Triebwagen fur die Dreieichbahn: DB Regio beschaft 9 Link der Firma Pesa (niem.). deutschebahn.com. [dostęp 2017-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-17)].
  80. ↑ Imitacja drewna i przestrzeń dla dzieci. Zobacz wnętrza Linka dla PolRegio. rynek-kolejowy.pl, 2017-04-27. [dostęp 2017-04-27].
  81. ↑ Pesa Link II diesel multiple-unit on test (ang.). Railway Gazette, 2012-05-14. [dostęp 2012-05-31].
  82. ↑ jm: Opóźnienia w dostawie Linków dla Czech. Będą kary dla Pesy. Rynek Kolejowy, 2013-02-20. [dostęp 2013-02-24].Sprawdź autora:1.
  83. ↑ a b c Marek Jaszczyński: Nasze województwo kupi dwa nowoczesne szynobusy. gs24.pl, 2012-06-14. [dostęp 2012-07-14].
  84. ↑ Marek Jaszczyński: Jak powstają nowoczesne szynobusy budowane dla nas [film]. gs24.pl, 2012-07-03. [dostęp 2012-07-14].
  85. ↑ Rolls-Royce to supply PESA with up to 940 MTU PowerPacks for Link DMUs for Deutsche Bahn (ang.). think-railways.com, 2014-11-06. [dostęp 2014-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-08)].
  86. ↑ jm: Link przyjechał do Czech. Teraz miesiąc testów. Rynek Kolejowy, 2012-05-12. [dostęp 2012-05-12].Sprawdź autora:1.
  87. ↑ Karol Wach: Czeski Rekin z polskiej fabryki PESY, czyli RegioShark dla Ceskich Drahów. inforail.pl, 2012-07-02. [dostęp 2015-02-28].
  88. ↑ Panthers and Sharks Head Out into the Regions Hunting for Passengers (ang.). ceskedrahy.cz. [dostęp 2015-02-28].
  89. ↑ First Three Batch-Built LINK DMUs In Czech Republic (ang.). railvolution.net, 2012-09-14. [dostęp 2012-09-15].
  90. ↑ MW: Pierwszy Link trafił na czeskie tory. kurier-kolejowy.pl, 2012-09-22. [dostęp 2012-09-23].Sprawdź autora:1.
  91. ↑ Last RegioShark Delivered (ang.). railvolution.net, 2014-01-17. [dostęp 2014-01-27].
  92. ↑ https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/pesa-wygrywa-przetarg-w-czechach-dostarczy-do-160-spalinowych-zespolow-trakcyjnych-101197.html.
  93. ↑ https://zdopravy.cz/ceske-drahy-po-letech-vybraly-vyrobce-novych-motorovych-jednotek-az-160-jich-doda-polska-pesa-74934/.
  94. ↑ https://pesa.pl/pesa-dostarczy-kolejne-pojazdy-dla-ceskich-drah/.
  95. ↑ https://logistyka.rp.pl/szynowy/art19209221-pesa-zdobyla-w-czechach-drugi-kontrakt.
  96. ↑ https://www.zeleznicni-magazin.cz/aktuality/vyroba-rady-847-pro-cd.
  97. ↑ jm, Rynek Kolejowy: Jakie pociągi zamawia w Pesie Deutsche Bahn?. Rynek Kolejowy, 2012-09-19. [dostęp 2012-09-19].Sprawdź autora:1 oraz 2.
  98. ↑ Die Deutsche Bahn hat beim polnischen Fahrzeughersteller Pesa nach Angaben von DB Aktuell zwei Fahrzeuge des Typs „Link” bestellt (niem.). eurailpress.de, 2013-03-12. [dostęp 2013-03-17].
  99. ↑ Dziennik Gazeta Prawna: Pesa ruszyła z produkcją pierwszych Linków dla Deutsche Bahn. Rynek Kolejowy, 2013-07-30. [dostęp 2013-09-07].Sprawdź autora:1.
  100. ↑ Jest pierwsze zamówienie DB u Pesy. 120 mln euro za 36 Linków dla Dortmundu. rynek-kolejowy.pl, 2013-11-22. [dostęp 2013-12-01].
  101. ↑ W Niemczech jest już 10 Linków. kurier-kolejowy.pl, 2018-08-20. [dostęp 2018-09-29].
  102. ↑ PESA podsumowuje targi w Berlinie: z optymizmem w przyszłość!. inforail.pl, 2018-09-24. [dostęp 2018-01-11].
  103. ↑ Pesa pokazuje pociągi w Dortmundzie. Wożą pasażerów w Niemczech. 2018-11-08. [dostęp 2018-11-10].
  104. ↑ PESA dogadała się z Deutsche Bahn, koncentruje się na produkcji Linków. inforail.pl, 2019-01-24. [dostęp 2019-01-24].
  105. ↑ Linki Pesy zaprezentowane we Frankfurcie. rynek-kolejowy.pl, 2019-01-31. [dostęp 2019-01-31].
  106. ↑ Pesa uzgodniła wysokość kar z Deutsche Bahn. rynek-kolejowy.pl, 2019-02-11. [dostęp 2019-02-24].
  107. ↑ Linki dla DB jeżdżą zgodnie z planem. inforail.pl, 2019-04-12. [dostęp 2020-02-26].
  108. ↑ Jürgen Kortmann, Rückruf: Pesa-Züge nicht unter realen Bedingungen getestet, Westfalenpost, 10 kwietnia 2019 (niem.).
  109. ↑ Sauerlandnetz: Nachhaltige Fahrgastverluste durch Triebzug-Ausfälle, Eurailpress, 12 lipca 2019 (niem.).
  110. ↑ Jürgen Kortmann, Die nächsten Probleme mit den Pannen-Zügen, Westfalenpost, 4 marca 2020 (niem.).
  111. ↑ Weniger Sauerländer fahren mit der Bahn, Radio Sauerland, 3 marca 2020, DOI: de.
  112. ↑ https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/pesa-zakonczyla-dostawy-linkow-dla-db-98842.html.
  113. ↑ Agnieszka Domka-Rybka: Rząd rusza na pomoc Pesie w sfinalizowaniu kontraktu z Rosją. strefabiznesu.pomorska.pl, 2015-04-02. [dostęp 2015-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  114. ↑ jm: Pesa testuje nowe pojazdy dla Niemców. Linki NEB pojechały 120 km/h. rynek-kolejowy.pl, 2015-08-20. [dostęp 2015-08-20].
  115. ↑ Pesa czeka na wydanie niemieckiej homologacji dla Linków. rynek-kolejowy.pl, 2016-04-20. [dostęp 2016-04-20].
  116. ↑ Jakub Madrjas: Nowy Link Pesy dla NEB już w Niemczech. rynek-kolejowy.pl, 2016-02-29. [dostęp 2016-02-29].
  117. ↑ Przełomowy krok Pesy. Wszystko o Linkach dla NEB. rynek-kolejowy.pl, 2016-06-04. [dostęp 2016-06-04].
  118. ↑ a b InfoRail: Pesa w lidze mistrzów. inforail.pl, 2016-06-16. [dostęp 2016-06-16].
  119. ↑ Niemcy odebrali pierwszego Linka dla NEB. kurier-kolejowy.pl, 2016-06-17. [dostęp 2016-06-18].
  120. ↑ Pesa uzgodniła wysokość kar z Deutsche Bahn. rynek-kolejowy.pl, 2019-03-01. [dostęp 2019-03-01].
  121. ↑ Pesa: Linki z Pesy dowożą Niemców na Przystanek Woodstock (zdjęcia) (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2016-07-14. [dostęp 2016-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-14)].
  122. ↑ InfoRail: Niemieckie Linki w Gorzowie Wielkopolskim. inforail.pl, 2016-12-12. [dostęp 2016-12-18].
  123. ↑ Ile Przewozy Regionalne płacą NEB?. inforail.pl, 2017-02-27. [dostęp 2018-02-27].
  124. ↑ Jörn Hasselmann, Warum die neuen Züge der NEB Probleme bereiten, Der Tagesspiegel, 30 kwietnia 2019 (niem.).
  125. ↑ Pesa, KW: KfW IPEX-Bank finances Regentalbahn DMUs (ang.). railwaygazette, 2013-04-25. [dostęp 2013-06-09].Sprawdź autora:1 oraz 2.
  126. ↑ jm: Pesa nie dostarczy pociągów do Netinery. Rynek Kolejowy, 2015-02-27. [dostęp 2015-03-01].Sprawdź autora:1.
  127. ↑ Co z pociągiem Gorzów – Berlin? Problem taborowy wciąż nierozwiązany. rynek-kolejowy.pl, 2015-11-24. [dostęp 2015-11-24].
  128. ↑ a b Bonusowy pociąg spalinowy dotarł do woj. lubuskiego. rynek-kolejowy.pl, 2013-11-06. [dostęp 2013-11-07].
  129. ↑ Premiera lubuskiego Linka. rynek-kolejowy.pl, 2013-11-25. [dostęp 2013-11-26].
  130. ↑ Do 19 mln kary za brak niemieckiej homologacji Linków. rynek-kolejowy.pl, 2015-11-30. [dostęp 2015-12-03].
  131. ↑ PR: Wynajmiemy tabor dla pociągu Gorzów – Berlin. rynek-kolejowy.pl, 2015-12-02. [dostęp 2015-12-03].
  132. ↑ Lubuskie zaczęło naliczać Pesie kary za brak homologacji Linków. rynek-kolejowy.pl, 2016-01-13. [dostęp 2016-01-14].
  133. ↑ Kasper Fiszer: UMWL: Pociąg Zielona Góra – Berlin bez opóźnień. rynek-kolejowy.pl, 2016-03-16. [dostęp 2016-03-19].
  134. ↑ Pociąg do Berlina coraz bardziej popularny. gorzowianin.com, 2017-03-08. [dostęp 2017-03-12].
  135. ↑ Dwa Linki dla lubuskiego gotowe. Z homologacją na Niemcy. inforail.pl, 2019-09-26. [dostęp 2020-02-26].
  136. ↑ LINK z podwójną homologacją wyjechał na tory w województwie lubuskim. kurier-kolejowy.pl, 2019-10-07. [dostęp 2019-10-07].
  137. ↑ a b Homologacja Linków: Kary także w woj. zachodniopomorskim. rynek-kolejowy.pl, 2015-12-04. [dostęp 2015-12-04].
  138. ↑ Szczecin: Jest pierwszy Link. InfoRail.pl, 2012-12-06. [dostęp 2012-12-06].
  139. ↑ Pierwszy Link na szczecińskim dworcu. kurier-kolejowy.pl, 2012-12-06. [dostęp 2016-01-30].
  140. ↑ Pesa Bydgoszcz: Zachodniopomorskie: zadebiutował drugi Link. kurier-kolejowy.pl, 2013-08-08. [dostęp 2013-08-08].Sprawdź autora:1.
  141. ↑ Kiedy Polskie Linki wjadą do Niemiec?. rynek-kolejowy.pl, 2016-07-08. [dostęp 2016-07-09].
  142. ↑ http://bip.wzp.pl/artykul/ogloszenie-o-przetargu-na-sprzedaz-pojazdow-kolejowych-stanowiacych-wlasnosc-wojewodztwa.
  143. ↑ a b https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/polregio-kupilo-uzywane-pociagi-od-wojewodztwa-zachodniopomorskiego-105543.html.
  144. ↑ jm: Cztery Linki dla Kolei Wielkopolskich. rynek-kolejowy.pl, 2014-12-19. [dostęp 2015-03-04].Sprawdź autora:1.
  145. ↑ Linki Pesy trafiły do Kolei Wielkopolskich. kurier-kolejowy.pl, 2015-03-13. [dostęp 2015-03-14].
  146. ↑ Pierwszy wielkopolski Link już jeździ z pasażerami. rynek-kolejowy.pl, 2015-03-31. [dostęp 2015-03-31].
  147. ↑ Czwarty Link dostarczony Kolejom Wielkopolskim. inforail.pl, 2015-08-26. [dostęp 2015-08-26].
  148. ↑ jm: Cztery Linki zmieniają barwy na wielkopolskie. Są chętni na pozostałe?. rynek-kolejowy.pl, 2015-03-03. [dostęp 2015-03-04].Sprawdź autora:1.
  149. ↑ KW wynajmują Linki. Wkrótce przetarg na autobusy szynowe. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-23. [dostęp 2017-03-25].
  150. ↑ Dwa Linki wracają na wielkopolskie tory. inforail.pl, 2017-12-22. [dostęp 2017-12-23].
  151. ↑ https://bip.umww.pl/292---648---k_304---postepowanie-o-udzielenie-zamowienia-prowadzone-w-1-104073203.
  152. ↑ https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/wielkopolska-chce-kupic-uzywany-spalinowy-zespol-trakcyjny-103774.html.
  153. ↑ https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/wielkopolska-chce-kupic-uzywany-spalinowy-zespol-trakcyjny-104368.html.
  154. ↑ https://ilostan.forumkolejowe.pl/index.php?nav=lok&id=14299&title=SA139-008.
  155. ↑ J. Chiżyński. Nowy tabor w Kolejach Dolnośląskich. „Świat Kolei”. 12/2015, s. 12–13. Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  156. ↑ Czwarty Link dostarczony Kolejom Wielkopolskim. rynek-kolejowy.pl, 2015-10-21. [dostęp 2015-10-21].
  157. ↑ Dzień Otwarty Kolei Dolnośląskich w Legnicy. legnica.naszemiasto.pl, 2015-11-22. [dostęp 2015-12-03].
  158. ↑ Koleje Dolnośląskie wynajmują tabor od PESY i Arrivy. inforail.pl, 2017-10-02. [dostęp 2017-11-01].
  159. ↑ Rynek Kolejowy mobile, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-03-13].
  160. ↑ Przewozy Regionalne zamówią kolejne Linki. rynek-kolejowy.pl, 2017-04-27. [dostęp 2017-04-27].
  161. ↑ Już dwa Linki w Przewozach Regionalnych, w wakacje pojadą do Łeby. inforail.pl, 2017-05-04. [dostęp 2017-05-05].
  162. ↑ Linki Polregio jeżdżą po Polsce – nawet w trójskładzie. rynek-kolejowy.pl, 2017-05-15. [dostęp 2017-05-15].
  163. ↑ Michał Szymajda: Linki dla PolRegio zastąpią SA101 i SA102. Gdzie je zobaczymy? (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2017-05-12. [dostęp 2017-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-12)].
  164. ↑ Pomorskie dostało Linka. rynek-kolejowy.pl, 2017-05-29. [dostęp 2017-06-01].
  165. ↑ Huczna prezentacja Linka PR w Olsztynie. Znamy trasy. rynek-kolejowy.pl, 2017-06-01. [dostęp 2017-06-01].
  166. ↑ Wiemy, gdzie wyjadą Feniksy Przewozów Regionalnych. rynek-kolejowy.pl, 2017-07-04. [dostęp 2017-08-17].
  167. ↑ Polregio wypożyczyły Linka z Pesy. rynek-kolejowy.pl, 2018-10-01. [dostęp 2018-10-11].
  168. ↑ PESA dostarczy Linka dla Przewozów Regionalnych. Umowa podpisana. inforail.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-02-26].
  169. ↑ Polregio kupuje jednego używanego Linka. rynek-kolejowy.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-02-26].
  170. ↑ SA109 trafił do remontu w ASO Mieczkowski, SA139 już w Polregio [film], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-05-22] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Pojazdy produkowane przez grupę Pesa (Pesa Bydgoszcz i Pesa Mińsk Mazowiecki)
Produkcja
Elektryczne zespoły trakcyjne
Elektryczne wagony silnikowe
Spalinowe zespoły trakcyjne
Spalinowe wagony silnikowe
Wagony sterownicze
Wagony doczepne
Lokomotywy
Tramwaje
Modernizacje
Elektryczne zespoły trakcyjne
Lokomotywy spalinowe
Lokomotywy wodorowe
Tramwaje

Logo Pesa.svg

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pesa_Link&oldid=68103004”