Pesa Acatus Plus

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pesa Acatus Plus
Ilustracja
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Pesa Bydgoszcz

Lata budowy

2014–2016

Napęd
Typ silników

asynchroniczne

Napięcie zasilania

3000 V DC

Parametry eksploatacyjne
Maksymalna prędkość eksploatacyjna

140–160 km/h

Pesa Acatus Plus – rodzina elektrycznych zespołów trakcyjnych bydgoskiej Pesy zaprojektowana jako wersja rozwojowa Acatusa II jako alternatywny produkt dla modelu Elf. Acatusy Plus są eksploatowane przez Polregio i Koleje Małopolskie. Powstało łącznie 13 sztuk: 9 pojazdów 3-członowych i 4 pojazdy 2-członowe.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze małopolskiego Acatus Plus EN64-003

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Pesa proponując model Elf kilkukrotnie przegrała w przetargach z konkurencją oferującą tańsze pojazdy. Z tego powodu bydgoski producent włączył do swojej oferty nową rodzinę elektrycznych zespołów trakcyjnych Acatus Plus, które mimo niższych kosztów budowy wciąż mają spełniać wymagania części zamawiających. Jednocześnie producent pozostawił w swojej ofercie Elfy na potrzeby zamówień zagranicznych oraz przetargów o bardziej wyśrubowanych wymaganiach[1].

Zamówienia[edytuj | edytuj kod]

Testy[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec lipca 2014 roku pierwszy 3-członowy Acatus Plus oznaczony wówczas jako EN62-002 był testowany na torze doświadczalnym Instytutu Kolejnictwa w pobliżu Żmigrodu[5].

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Wózek toczny od EN64-001

Acatusy Plus to elektryczne zespoły trakcyjne przeznaczone do obsługi ruchu regionalnego i aglomeracyjnego, mogą występować w konfiguracji od 2- do 6-członowej[6]. Wyprodukowane zostały wersje 2- i 3-członowa oznaczone typem odpowiednio 41WE i 40WE[7][8]. Wersja 4-członowa co prawda nie została wyprodukowana, ale otrzymała oznaczenie typu 42WE[9].

Konstrukcja Acatusów Plus bazuje na konstrukcji Acatusów II – Acatusy Plus od Acatusów II różnią się układem napędowym i biegowym oraz spełnionymi normami zderzeniowymi TSI Lok&Pas[10][6].

W jednostkach Acatus Plus zastosowano wózki nowej rodziny 27MN (napędowe) i 42AN (toczne) o zmniejszonym rozstawie osi – odpowiednio 2700 mm i 2600 mm. Wózki napędowe zostały przystosowane do zabudowy silników firmy VEM oraz przekładni firmy Gmeinder. Wózki toczne mają zmieniony sposób oparcia pudeł na ramie wózka, z wykorzystaniem tylko jednej pary sprężyn pneumatycznych[7].

Podłoga w strefie drzwi znajduje się na wysokości 760 mm nad poziomem główki szyn, obszar wysokiej podłogi znajduje się nad wózkami napędowymi i prowadzą do niej stopnie. W rejonie przejść międzywagonowych podłoga ułożona jest pochyło. Pod drzwiami wejściowymi znajdują się stopnie umożliwiające wejście z niższych peronów[7].

Wersje[edytuj | edytuj kod]

Typ Liczba
członów
Układ osi Układ drzwi Liczba miejsc
siedzących
Masa
służbowa
Długość
całkowita
Liczba i moc
silników
Maksymalna
prędkość
eksploatacyjna
Wyposażenie
40WE podkarpackie 3 Bo’2’2’Bo’ 1–1–1 157+13 109 t 58,95 m (1440 kW) 140 km/h klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów ubikacja gniazdka elektryczne Internet bezprzewodowy automaty biletowe  [11][5][12][13]
40WEa 1–2–1 127+11 4×360 kW 160 km/h klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów ubikacja gniazdka elektryczne Internet bezprzewodowy  [3]
40WE świętokrzyskie 1–1–1 150 160 km/h klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów ubikacja gniazdka elektryczne Internet bezprzewodowy automaty biletowe  [14][15]
41WE 2 Bo’2’Bo’ 1–1 85+11 84,6 t 42,65 m 4×340 kW 160 km/h klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej przewóz rowerów ubikacja gniazdka elektryczne Internet bezprzewodowy  [3]
klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  – klimatyzacja części pasażerskiej   przewóz rowerów  – stojaki na rowery  ubikacja  – toaleta(y)   gniazdka elektryczne  – gniazdka elektryczne   Internet bezprzewodowy  – bezprzewodowy dostęp do internetu   automaty biletowe  – biletomaty

Eksploatacja[edytuj | edytuj kod]

Państwo Właściciel Przewoźnik Typ Oznaczenie
przewoźnika
Liczba
członów
Lata dostaw Liczba
pojazdów
 Polska Woj. podkarpackie PR (Oddział Podkarpacki) 40WE EN64-001, 005 3 2014 2 [3]
Woj. małopolskie PR (Oddział Małopolski) i Koleje Małopolskie 40WEa EN64-002 ÷ 004, 006 ÷ 008 3 2014–2015 6 [3][16][17]
41WE EN99-001 ÷ 004 2 2014–2015 4
Woj. świętokrzyskie PR (Oddział Świętokrzyski) 40WE EN64-009 3 2016 1 [4][15]
Łączna liczba: 13

Województwo podkarpackie[edytuj | edytuj kod]

EN64-001 na stacji Rzeszów Główny

4 września 2013 woj. podkarpackie udzieliło Pesie zamówienia na dostawę 2 sztuk 3-członowych elektrycznych zespołów trakcyjnych[2]. Pierwszy z pojazdów miał zostać dostarczony do końca sierpnia 2014, a drugi do końca września 2014[18]. Pod koniec listopada 2014 obydwa egzemplarze zostały przekazane przewoźnikowi i rozpoczęły kursowanie na odcinku RzeszówPrzemyśl[12].

Województwo małopolskie[edytuj | edytuj kod]

Seria Numer Data
dostarczenia
Użytkownik Okres eksploatacji
EN64 002 3 listopada 2014 Przewozy Regionalne 4 listopada 2014 – 13 grudnia 2014 [19]
Koleje Małopolskie 14 grudnia 2014 – 10 grudnia 2016 [20][21][22]
Przewozy Regionalne od 11 grudnia 2016 [23][16]
003 3 listopada 2014 Przewozy Regionalne 4 listopada 2014 – 13 grudnia 2014 [19]
Koleje Małopolskie 14 grudnia 2014 – 10 grudnia 2016 [20][21][22]
Przewozy Regionalne od 11 grudnia 2016 [23][16]
004 21 listopada 2014 Przewozy Regionalne 21 listopada 2014 – 13 grudnia 2014 [24][21]
Koleje Małopolskie 14 grudnia 2014 – 10 grudnia 2016 [20][22]
Przewozy Regionalne 11 grudnia 2016 – 9 grudnia 2017 [23][16][17]
Koleje Małopolskie od 10 grudnia 2017 [17]
006 30 listopada 2014 Przewozy Regionalne 30 listopada 2014 – 31 sierpnia 2015 [24][25][26]
Koleje Małopolskie 1 września 2015 – 10 grudnia 2016 [26][22]
Przewozy Regionalne 11 grudnia 2016 – 9 grudnia 2017 [23][16][17]
Koleje Małopolskie od 10 grudnia 2017 [17]
007 30 grudnia 2014 Przewozy Regionalne 31 grudnia 2014 – 31 sierpnia 2015 [27][26]
Koleje Małopolskie 1 września 2015 – 10 grudnia 2016 [26][22]
Przewozy Regionalne 11 grudnia 2016 – 9 grudnia 2017 [23][16][17]
Koleje Małopolskie od 10 grudnia 2017 [17]
008 30 stycznia 2015 Przewozy Regionalne 31 stycznia 2015 – 28 lutego 2015 [28]
Koleje Małopolskie 1 marca 2015 – 10 grudnia 2016 [21][22]
Przewozy Regionalne 11 grudnia 2016 – 9 grudnia 2017 [23][16][17]
Koleje Małopolskie od 10 grudnia 2017 [17]
EN99 001 2 stycznia 2015 Przewozy Regionalne 3 stycznia 2015 – 12 grudnia 2015 [29][30]
Koleje Małopolskie 13 grudnia 2015 – 10 grudnia 2016 [22]
Przewozy Regionalne od 11 grudnia 2016 [23][16]
002 6 lutego 2015 Przewozy Regionalne 7 lutego 2015 – 12 grudnia 2015 [31]
Koleje Małopolskie 13 grudnia 2015 – 10 grudnia 2016 [22]
Przewozy Regionalne od 11 grudnia 2016 [23][16]
003 20 lutego 2015 Przewozy Regionalne 21 lutego 2015 – 12 grudnia 2015 [32]
Koleje Małopolskie 13 grudnia 2015 – 10 grudnia 2016 [22]
Przewozy Regionalne od 11 grudnia 2016 [23][16]
004 6 marca 2015 Przewozy Regionalne 7 marca 2015 – 12 grudnia 2015 [33]
Koleje Małopolskie 13 grudnia 2015 – 10 grudnia 2016 [22]
Przewozy Regionalne od 11 grudnia 2016 [23][16]
Małopolski EN99-001
EN64-002 w drodze do Sędziszowa

18 października 2013 podpisano umowę z woj. małopolskim na dostawę 6 sztuk 3-członowych i 4 sztuk 2-członowych acatusów plus na potrzeby Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej[3]. 3 listopada 2014 odebrano dwa pierwsze acatusy 3-członowe[24], a 6 listopada zaprezentowano je na stacji Kraków Główny wraz z 2 impulsami zakupionymi w ramach Południowej Grupy Zakupowej[34][35].

Acatusy skierowano na linię KrzeszowiceWieliczka Rynek-Kopalnia obsługiwaną przez Małopolski Oddział Przewozów Regionalnych[7].

14 grudnia 2014 rozpoczęły działalność Koleje Małopolskie, którym przekazano 3 jednostki EN64[36][37], a 1 marca 2015 przekazano im jeszcze jedną jednostkę[21]. Dwa EZT skierowano do obsługi linii Kraków GłównyWieliczka Rynek-Kopalnia, a 2 pozostałe do rezerwy[3]. Dostawy jednostek 3-członowych zakończono 30 stycznia 2015[3].

Pomiędzy 2 stycznia a 6 marca 2015 dostarczono oraz przekazano Przewozom Regionalnym wszystkie 4 jednostki 2-członowe serii EN99[3].

1 września 2015 Koleje Małopolskie przejęły od Przewozów Regionalnych 2 ostatnie jednostki EN64[26]. 13 września 2015 EN64-008 został wykorzystany przez KMł do przejazdu promocyjnego po linii do Balic związanego z obchodami „Odlotowej Niedzieli” – imprezy, jaka została zorganizowana przez władze portu lotniczego w związku z zakończeniem budowy pierwszej części nowego terminala pasażerskiego[38]. 28 września przewoźnik rozpoczął regularny przewozy po linii do przystanku Kraków Lotnisko przy porcie lotniczym Kraków-Balice[39].

5 grudnia EN64-002 odbył przejazd promocyjny na trasie Kraków Główny – Miechów[40]. 13 grudnia 2015 cztery EN99 zostały przekazane Kolejom Małopolskim[22]. Tego samego dnia KMł rozpoczęły obsługę trasy Kraków Główny – Miechów – Sędziszów[41].

11 grudnia 2016 Przewozy Regionalne przejęły z powrotem obsługę trasy Kraków Główny – Sędziszów i wszystkie acatusy plus zostały ponownie im przekazane[23][16]. 10 grudnia 2017 4 sztuki EN64 wróciły do Kolei Małopolskich[17].

Każdy z acatusów otrzymał własne imię: Solny, Szarotka, Centuś, Królewski, Zalipianka, Juhas, Gazda, Poprad, Sabała i Hejnalista[3].

Województwo świętokrzyskie[edytuj | edytuj kod]

25 sierpnia 2015 UM województwa świętokrzyskiego podpisał umowę na dostawę jednego zespołu typu 40WE[4]. Pojazd miał zostać dostarczony do końca lutego 2016 roku, ale tak się jednak nie stało, w związku z czym samorząd zamierza domagać się od Pesy kary za opóźnienie[42]. 21 kwietnia rozpoczęto odbiory techniczne jednostki[43], a na początku maja jednostka została dostarczona do Kielc[15]. 10 maja pojazd oficjalnie przekazano na stacji Skarżysko-Kamienna[44].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Acatusy plus zastąpią Elfy. 2014-03-25. [dostęp 2014-03-25]. (pol.).
  2. a b Polska-Rzeszów: Tabor kolejowy 2013/S 181-312198 Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia. ted.europa.eu, 2013-09-17. [dostęp 2013-09-04]. (pol.).
  3. a b c d e f g h i j Paweł Terczyński. Zespoły trakcyjne EN64 i EN99 dla kolei aglomeracyjnej w Krakowie. „Świat Kolei”. 4/2015, s. 12-15. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  4. a b c Pesa Bydgoszcz: Pesa dostarczy Świętokrzyskiemu Acatusa. kurier-kolejowy.pl, 2015-08-25. [dostęp 2015-08-25]. (pol.).
  5. a b PESA’s Źmigród Line-Up. railvolution.net, 2014-07-31. [dostęp 2014-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-08)].
  6. a b Acatus Plus. pesa.pl. [dostęp 2016-06-12]. (pol.).
  7. a b c d Paweł Terczyński. Kolejowe nowości w aglomeracji krakowskiej. „Świat Kolei”. 11/2014, s. 12-12. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  8. Krzysztof Dyl, Ignacy Góra. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu kolejowego 41WE. „Elektroniczna baza świadectw dopuszczenia typu do eksploatacji”. T/2015/0002, 2015-01-02. utk.gov.pl. (pol.). 
  9. Wyrok z dnia 20 grudnia 2013 r., t. KIO 2794/13, uzp.gov.pl (pol.).
  10. Pierwsze Acatusy plus pod koniec sierpnia. inforail.pl, 2014-06-04. [dostęp 2014-06-05]. (pol.).
  11. Dostawa dwóch sztuk fabrycznie nowych trójczłonowych zespołów trakcyjnych z napędem elektrycznym (EZT) wraz z usługą serwisowo-utrzymaniowo-naprawczą. bip.podkarpackie.pl, 2013-05-15. [dostęp 2013-10-22]. (pol.).
  12. a b Acatusy plus na Podkarpaciu. inforail.pl, 2014-11-24. [dostęp 2014-11-29]. (pol.).
  13. tk. "Přehlídka" jednotek Pesa. „Železniční magazín”. 7/2014, s. 11. M-presse plus. ISSN 1212-1851. (cz.). 
  14. Świętokrzyski Acatus Plus wreszcie gotowy. rynek-kolejowy.pl, 2016-05-09. [dostęp 2016-05-09]. (pol.).
  15. a b c Świętokrzyski Acatus Plus przyjechał do Kielc. kurier-kolejowy.pl, 2016-05-09. [dostęp 2016-05-10]. (pol.).
  16. a b c d e f g h i j k l Mamiński: Podstawiliśmy tabor zastępczy, KMŁ go nie mają. rynek-kolejowy.pl, 2016-12-16. [dostęp 2016-12-21]. (pol.).
  17. a b c d e f g h i j UCHWAŁA Nr 2015/17 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 5 grudnia 2017 r. w sprawie zawarcia z „Koleje Małopolskie” sp. z o.o. umowy dzierżawy Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych serii EN64 nr 004, 006, 007 i 008. bip.malopolska.pl, 2017-12-05. [dostęp 2018-01-02]. (pol.).
  18. Dostawa dwóch sztuk fabrycznie nowych trójczłonowych zespołów trakcyjnych z napędem elektrycznym (EZT) wraz z usługą serwisowo-utrzymaniowo-naprawczą. bip.podkarpackie.pl. [dostęp 2012-09-20]. (pol.).
  19. a b Uchwała Nr 1338/14 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2014-11-25. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  20. a b c Uchwała Nr 1409/14 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2014-12-11. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  21. a b c d e Uchwała Nr 200/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-02-19. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  22. a b c d e f g h i j k Uchwała Nr 1499/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-11-05. [dostęp 2015-12-05]. (pol.).
  23. a b c d e f g h i j k Jest porozumienie Małopolski i PR. "Było ryzyko zawirowań". rynek-kolejowy.pl, 2016-12-10. [dostęp 2016-12-11].
  24. a b c Uchwała Nr 1398/14 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2014-12-09. [dostęp 2014-12-29]. (pol.).
  25. Uchwała Nr 1407/14 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2014-12-11. [dostęp 2014-12-29]. (pol.).
  26. a b c d e Uchwała Nr 973/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-07-21. [dostęp 2015-09-13]. (pol.).
  27. Uchwała Nr 21/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-01-13. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  28. Uchwała Nr 199/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-02-19. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  29. Uchwała Nr 22/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-01-13. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  30. Uchwała Nr 198/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-02-19. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  31. Uchwała Nr 197/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-02-19. [dostęp 2015-03-17]. (pol.).
  32. Uchwała Nr 285/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-03-12. [dostęp 2015-03-26]. (pol.).
  33. Uchwała Nr 354/15 Zarządu Województwa Małopolskiego. bip.malopolska.pl, 2015-03-26. [dostęp 2015-04-13]. (pol.).
  34. Małopolskie: Nowe Acatusy i pierwsze połączenie w ramach SKA. rynek-kolejowy.pl, 2014-11-06. [dostęp 2014-11-06]. (pol.).
  35. Małopolskie Acatusy plus zaprezentowane. inforail.pl, 2014-11-07. [dostęp 2014-11-08]. (pol.).
  36. Start Kolei Małopolskich bez problemów (aktualizacja). rynek-kolejowy.pl, 2014-12-14. [dostęp 2014-12-15]. (pol.).
  37. W niedzielę ruszą pociągi spółki samorządowej Koleje Małopolskie. wyborcza.pl, 2014-12-11. [dostęp 2014-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-14)]. (pol.).
  38. Pierwszy pociąg pasażerski dojechał do Balic. rynek-kolejowy.pl, 2015-09-14. [dostęp 2015-09-16]. (pol.).
  39. Połączenie do Balic w końcu otwarte. rynek-kolejowy.pl, 2015-09-28. [dostęp 2015-09-28]. (pol.).
  40. Pociąg Kolei Małopolskich po raz pierwszy pojechał do Miechowa. radiokrakow.pl, 2015-12-05. [dostęp 2015-12-14]. (pol.).
  41. Wszedł w życie nowy rozkład jazdy pociągów. kurier-kolejowy.pl, 2015-12-13. [dostęp 2015-12-13]. (pol.).
  42. 700 tysięcy złotych za opóźnienie pociągu. radiokrakow.pl, 2016-03-29. [dostęp 2016-04-03]. (pol.).
  43. Świętokrzyski Acatus Plus w odbiorach. inforail.pl, 2016-04-28. [dostęp 2016-04-28]. (pol.).
  44. Acatus dla świętokrzyskiego przekazany, będą kolejne?. inforail.pl, 2016-05-10. [dostęp 2016-05-10]. (pol.).