Księżyc planetoidy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
WP:SK+mSK+ToS, aktualizacja, drobne redakcyjne
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, poprawa linków
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:243 ida.jpg|220px|thumb|right|(243) Ida i jej księżyc Daktyl]]
[[Plik:243 ida.jpg|220px|thumb|right|(243) Ida i jej księżyc Daktyl]]
'''Księżyce planetoid''' lub '''moonletki''' ([[język angielski|ang.]] ''moonlets'') – ciała o rozmiarach do kilkunastu czy kilkudziesięciu kilometrów, w przypadku planetoid z pasa głównego, po nawet kilkaset w przypadku obiektów transneptunowych, obiegające centralną [[planetoida|planetoidę]], tak jak ma to miejsce w przypadku [[naturalny satelita|satelitów]] [[planeta|planet]].
'''Księżyce planetoid''' lub '''moonletki''' ([[język angielski|ang.]] ''moonlets'') – ciała o rozmiarach do kilkunastu czy kilkudziesięciu kilometrów, w przypadku planetoid z pasa głównego, do nawet kilkuset kilometrów w przypadku obiektów transneptunowych, obiegające centralną [[planetoida|planetoidę]], tak jak ma to miejsce w przypadku [[naturalny satelita|satelitów]] [[planeta|planet]].


O tym, czy dane ciało może uchodzić za „księżyc” jakiejś planetoidy, decyduje stosunek rozmiarów obydwu składników układu. Jeśli ciała są zbliżone rozmiarami, uważa się taki układ za [[planetoida podwójna|podwójny]].
O tym, czy dane ciało może uchodzić za „księżyc” jakiejś planetoidy, decyduje stosunek rozmiarów obydwu składników układu. Jeśli ciała są zbliżone rozmiarami, uważa się taki układ za [[planetoida podwójna|podwójny]].


Pierwszym odkrytym naturalnym satelitą planetoidy (nie licząc odkrywanych pośrednio w wyniku analizy krzywych zmian jasności tych ciał niebieskich) był [[Daktyl (księżyc)|Daktyl]] – księżyc planetoidy [[(243) Ida|Idy]]. Obecnie znane są 333 (lipiec 2018) planetoidy posiadające księżyce<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.johnstonsarchive.net/astro/asteroidmoons.html | tytuł = Asteroids with Satellites | autor = Wm. Robert Johnston | data = 2018-07-05 | opublikowany = Johnston's Archive | język = en | data dostępu = 2018-07-20}}</ref>. Są wśród nich planetoidy wszystkich rodzajów – od [[pas planetoid|pasa głównego]], poprzez [[Trojańczycy|Trojańczyków]] po obiekty z [[pas Kuipera|pasa Kuipera]].
Pierwszym odkrytym naturalnym satelitą planetoidy (nie licząc odkrywanych pośrednio w wyniku analizy krzywych zmian jasności tych ciał niebieskich) był [[Daktyl (księżyc)|Daktyl]] – księżyc planetoidy [[(243) Ida|Idy]]. We wrześniu 2018 znanych było 338 planetoid posiadających księżyce (w tym też podwójnych planetoid)<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.johnstonsarchive.net/astro/asteroidmoons.html | tytuł = Asteroids with Satellites | autor = Wm. Robert Johnston | data = 2018-09-30 | opublikowany = Johnston's Archive | język = en | data dostępu = 2018-10-03}}</ref>. Są wśród nich planetoidy różnych grup – od [[pas planetoid|pasa głównego]], poprzez [[Trojańczycy|Trojańczyków]] po obiekty z&nbsp;[[pas Kuipera|pasa Kuipera]].


== Niektóre planetoidy posiadające naturalne satelity ==
== Niektóre planetoidy posiadające naturalne satelity ==
Linia 16: Linia 16:
|- align="center"
|- align="center"
| [[(45) Eugenia]] || [[Pas planetoid|Pas główny planetoid]] || 214,6±4,2
| [[(45) Eugenia]] || [[Pas planetoid|Pas główny planetoid]] || 214,6±4,2
| [[Mały Książę (księżyc)|Petit-Prince]] || 12,7±0,8 || 1184±12
| [[Petit-Prince]] || 12,7±0,8 || 1184±12
|- align="center"
|- align="center"
| rowspan="2"| [[(87) Sylvia]] || rowspan="2" | [[Pas planetoid|Pas główny planetoid]] || rowspan="2" | (384×264×232)
| rowspan="2"| [[(87) Sylvia]] || rowspan="2" | [[Pas planetoid|Pas główny planetoid]] || rowspan="2" | (384×264×232)
Linia 77: Linia 77:
| [[S/2001 (26308) 1]] || 170? || 11 310±110
| [[S/2001 (26308) 1]] || 170? || 11 310±110
|- align="center"
|- align="center"
| {{mpl|(47171) 1999 TC|36}} || [[Plutonek]] || 350-470
| [[(47171) Lempo]] || [[Plutonek]] || 350-470
| [[S/2001 (47171) 1]] || 140 || 7640±460
| [[S/2001 (47171) 1]] || 140 || 7640±460
|- align="center"
|- align="center"

Wersja z 07:42, 3 paź 2018

(243) Ida i jej księżyc Daktyl

Księżyce planetoid lub moonletki (ang. moonlets) – ciała o rozmiarach do kilkunastu czy kilkudziesięciu kilometrów, w przypadku planetoid z pasa głównego, do nawet kilkuset kilometrów w przypadku obiektów transneptunowych, obiegające centralną planetoidę, tak jak ma to miejsce w przypadku satelitów planet.

O tym, czy dane ciało może uchodzić za „księżyc” jakiejś planetoidy, decyduje stosunek rozmiarów obydwu składników układu. Jeśli ciała są zbliżone rozmiarami, uważa się taki układ za podwójny.

Pierwszym odkrytym naturalnym satelitą planetoidy (nie licząc odkrywanych pośrednio w wyniku analizy krzywych zmian jasności tych ciał niebieskich) był Daktyl – księżyc planetoidy Idy. We wrześniu 2018 znanych było 338 planetoid posiadających księżyce (w tym też podwójnych planetoid)[1]. Są wśród nich planetoidy różnych grup – od pasa głównego, poprzez Trojańczyków po obiekty z pasa Kuipera.

Niektóre planetoidy posiadające naturalne satelity

 Osobny artykuł: Lista planetoid z księżycami.
Nazwa Typ orbity Średnica (km)
(bądź rozmiar)		 Nazwa księżyca Średnica księżyca (km)
(bądź rozmiar)		 Odległość między ciałami (km)
(22) Kalliope Pas główny planetoid (231,4×175,3×146,1) Linus 38±6 1065±8
(45) Eugenia Pas główny planetoid 214,6±4,2 Petit-Prince 12,7±0,8 1184±12
(87) Sylvia Pas główny planetoid (384×264×232) Romulus 18±4 1356±5
Remus 7±2 706±5
(90) Antiope Pas główny planetoid (93,0×87,0×83,6) S/2000 (90) 1 (89,4×82,8×79,6) 170±1
(107) Camilla Pas główny planetoid 222,6±17,1 (325×223×139) S/2001 (107) 1 9±1 1235±16
(121) Hermione Pas główny planetoid 209,0±4,7
(265×180×180) 		S/2002 (121) 1, nieoficjalna nazwa LaFayette 18 794,7±2,1
(130) Elektra Pas główny planetoid 182,3±11,8 S/2003 (130) 1 4 1252±30
(243) Ida Pas główny planetoid (59,8×25,4×18,6) Daktyl (1,6×1,4×1,2) 108
(283) Emma Pas główny planetoid 148,1±4,6 S/2003 (283) 1 12 596±3
(379) Huenna Pas główny planetoid 92,3±1,7 S/2003 (379) 1 7 3400±11
(617) Patroclus Trojańczyk na orbicie Jowisza 105 Menoetius 95 610
(762) Pulcova Pas główny planetoid 137,1±3,2 S/2000 (762) 1 20 810
(809) Lundia Pas główny planetoid 7-10 S/2005 (809) 1 7-10 10-20
(854) Frostia Pas główny planetoid ok. 15 S/2004 (854) 1 ok. 10 ~25-50
(1089) Tama Pas główny planetoid 12,9 S/2003 (1089) 1 9 20
(1313) Berna Pas główny planetoid 11 S/2004 (1313) 1 11 35
(1509) Esclangona Pas główny planetoid 12 S/2003 (1509) 1 4 140
(1862) Apollo Planetoida typu Apollo 1,7 S/2005 (1862) 1 0,08 3
(3671) Dionysus Planetoida bliska Ziemi 1,5 S/1997 (3671) 1 0,4 2,2
(3749) Balam Pas główny planetoid 7 S/2002 (3749) 1 1,5 310±20
(26308) 1998 SM165 Obiekt transneptunowy 420? S/2001 (26308) 1 170? 11 310±110
(47171) Lempo Plutonek 350-470 S/2001 (47171) 1 140 7640±460
(66391) 1999 KW4 Planetoida bliska Ziemi 1,2 S/2001 (66391) 1 0,36 2,6
(69230) Hermes Planetoida typu Apollo ~0,4 S/2003 (69230) 1 ~0,4 ~1

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wm. Robert Johnston: Asteroids with Satellites. Johnston's Archive, 2018-09-30. [dostęp 2018-10-03]. (ang.).
Naturalne satelity w Układzie Słonecznym
Księżyce planet
Inne księżyce
Największe księżyce

Rea, drugi co do wielkości księżyc Saturna

Układ Słoneczny
SłońceMerkuryWenusKsiężycZiemiaFobos i DeimosMarsCeresPas planetoidJowiszKsiężyce JowiszaSaturnKsiężyce SaturnaUranKsiężyce UranaKsiężyce NeptunaNeptunKsiężyce PlutonaPlutonKsiężyce HaumeiHaumeaS/2015 (136472) 1MakemakePas KuiperaDysnomiaErisSednaDysk rozproszonyObłok Oorta
Planety (☾ ∅)
Planety karłowate
Małe ciała
Układu Słonecznego
Planetoidy
Grupy i rodziny planetoid
Zobacz też
Obiekty
transneptunowe
Pas Kuipera
Dysk rozproszony
Obiekty odłączone
Komety
Zobacz też
powstanie i ewolucja Układu Słonecznego
ciała niebieskie
lista obiektów w Układzie Słonecznym ze względu na
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Księżyc_planetoidy&oldid=54618173”