Przejdź do zawartości

Stefan Stuligrosz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Stuligrosz
Ilustracja
Stefan Stuligrosz z chórem „Poznańskie Słowiki” podczas koncertu w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Śremie, 25 kwietnia 2009
Pseudonim

Druh

Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1920
Poznań

Data i miejsce śmierci

15 czerwca 2012[1]
Puszczykowo

Instrumenty

fortepian

Typ głosu

tenor

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent, kompozytor

Zespoły
Poznańskie Słowiki
Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Medal Komisji Edukacji Narodowej Order Ecce Homo Order Uśmiechu Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” Krzyż Wielki Orderu Świętego Sylwestra
POL Zasłużony Kultury Narodowej (1985) Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Multimedia w Wikimedia Commons
Stuligrosz gra w mieszkaniu Kęsych przed 1939 (stoi Franciszek Kęsy)
Stefan Stuligrosz z prezydentem Bronisławem Komorowskim, 11 października 2010

Stefan Stuligrosz (ur. 26 sierpnia 1920 w Poznaniu, zm. 15 czerwca 2012 w Puszczykowie[2]) – polski dyrygent chórów, twórca Chóru Chłopięco-Męskiego „Poznańskie Słowiki”, kompozytor. Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 26 sierpnia 1920 roku jako najstarsze dziecko Piotra (urzędnika pocztowego) i Marianny z Błotnych (była w młodości solistką starołęckiego Koła Śpiewaczego Polskiego)[3]. Miał młodsze rodzeństwo – siostry Teresę, Wandę, Dorotę i brata Bogdana[potrzebny przypis].

 Osobny artykuł: Dom rodzinny Stefana Stuligrosza.

W siódmym roku życia rozpoczął naukę w szkole powszechnej przy ul. św. Antoniego na poznańskiej Starołęce (śpiewu uczyła go tam Wanda Jordan-Matyjowa)[3]. W latach 1931–1937 był uczniem Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu (maturę zdał po wojnie w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu). Już jako uczeń założył chór Miniaturka, złożony ze swoich kolegów ze szkoły[4]. Od 1937 aż do wybuchu II wojny światowej uczył się kupiectwa w Domu Handlowym Woźniaka. W okresie okupacji prowadził zajęcia konspiracyjnego chóru, występującego w poznańskich kościołach i prowadzonego wcześniej przez ks. Wacława Gieburowskiego, pracując zawodowo w narzędziowni Zakładów Cegielskiego[5]. W 1945 oficjalnie założył Chór Chłopięco-Męski im. Wacława Gieburowskiego („Poznańskie Słowiki”) i został jego kierownikiem artystycznym i dyrygentem; od 1950 chór działa przy Filharmonii Poznańskiej.

Stuligrosz ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego (1950, Sekcja Muzykologii) oraz na Wydziale Wokalnym i Wydziale Kompozycji, Teorii i Dyrygentury Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (późniejszej Akademii Muzycznej) w Poznaniu (1953). Z tą uczelnią przez wiele lat współpracował jako pedagog (od 1973 profesor), wykładowca dyrygentury chóralnej, kierownik Katedry Chóralistyki, dziekan Wydziału Wokalnego, prorektor i rektor (1967–1981). Był także 63 kierownikiem Redakcji Muzycznej Rozgłośni Polskiego Radia w Poznaniu.

Wieloletnia praca z „Poznańskimi Słowikami” przyniosła mu międzynarodowe uznanie i liczne nagrody. Chór pod dyrekcją Stuligrosza koncertował w wielu krajach Europy, w USA, Kanadzie, Japonii. W 1992 chór wystąpił w Koncercie Galowym w Dniu Narodowym Polski na Wystawie Światowej EXPO w Sewilli.

Był prezesem Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu[6].

W 2002, wraz z 25 innymi osobami, był sygnatariuszem listu w obronie abpa Juliusza Paetza, podejrzewanego o seksualne molestowanie kleryków[7].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Miał żonę Barbarę[8] (zm. 1999) i trzy córki – Annę, Marię i Stefanię[9]. Był stryjem posła Michała Stuligrosza[10].

Śmierć i pogrzeb

[edytuj | edytuj kod]

Zmarł 15 czerwca 2012 roku w szpitalu w Puszczykowie wskutek komplikacji po udarze mózgu. W holu głównym poznańskiego Urzędu Miasta wyłożono Księgę Kondolencyjną pamięci profesora Stefana Stuligrosza, w której każdy mógł zostawić swój wpis[11]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym na Junikowie (pole 14-2-4-2)[12]. W dniu pogrzebu 23 czerwca 2012 w katedrze poznańskiej wystawiona została trumna z ciałem profesora. Honorową wartę pełnili dawni i aktualni śpiewacy Poznańskich Słowików, a uroczystej mszy świętej pogrzebowej przewodniczył arcybiskup metropolita poznański Stanisław Gądecki. Koncelebrowali ją wszyscy księża biskupi pomocniczy[13].

Grób Stefana Stuligrosza na cmentarzu Junikowskim w Poznaniu

Kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

Stuligrosz skomponował ponad 600 utworów, przede wszystkim religijnych utworów chóralnych, w tym:

  • O matko miłościwa
  • Modlitwa eucharystyczna do słów Jana Pawła II
  • Missa Brevis
  • Cantate Domino
  • Matko niebieskiego Pana
  • Nie lękaj się
  • Singen wir mit Froehlichkeit
  • Jauchzeit, ihr Himmel
  • Maria durch ein Dornwald ging
  • Alleluja, Zdrowaś Maryjo
  • Msza Niedzielna
  • Missa in honorem Sanctae Faustine
  • Gorzkie Żale

Wraz z chórem nagrał wiele płyt.

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Telefon z Watykanu (1994, ISBN 83-85203-14-1)
  • Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 1, (Media Rodzina, Poznań 1995, ISBN 83-85594-24-8)
  • Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 2, (Media Rodzina, Poznań 2000. ISBN 83-7278-015-3)
  • Piórkiem Słowika. O najbliższych, Poznaniu, muzyce i drogowskazach życia, cz. 3, (Media Rodzina, Poznań 2010. ISBN 978-83-7278-443-8)
  • Pasja życia. (Fundacja „Chór Stuligrosza – Poznańskie Słowiki”, Poznań 2000. ISBN 83-914381-0-4)

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
Symboliczny nagrobek na Grobli

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Zagranica uhonorowała Stefana Stuligrosza m.in. symbolicznymi kluczami do Nowego Jorku, Filadelfii, Cleveland i Chicago.

W 2012 Papieska Rada ds. Kultury przyznała Stefanowi Stuligroszowi Medal Per Artem ad Deum (Przez sztukę do Boga). W imieniu nieżyjącego już laureata, 29 września 2012 medal odebrali w Targach Kielce Maciej Wieloch, dyrygent Chóru Poznańskie Słowiki i Wojciech Nentwig, dyrektor Filharmonii Poznańskiej.

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
  • 15 czerwca 2013 w pierwszą rocznicę śmierci przed kościołem przy ulicy Grobla w Poznaniu odsłonięto symboliczny nagrobek profesora[27][28].
  • 14 czerwca 2015 jego imieniem nazwany został oficjalnie plac przed Akademią Muzyczną w Poznaniu[29][30]. Pomysł narodził się trzy lata wcześniej i złożył go dyrektor Filharmonii Poznańskiej Wojciech Nentwig w czerwcu 2012 roku, podczas uroczystego żałobnego posiedzenia Senatu Akademii Muzycznej w Poznaniu[31].

Nagrania wspomnień Stefana Stuligrosza

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Gazeta.pl 'Stefan Stuligrosz nie żyje. Miał 92 lata'. [dostęp 2012-06-16]. (pol.).
  2. ↑ Stefan Stuligrosz. rejestry-notarialne.pl.
  3. ↑ a b Tadeusz Świtała, Laureaci Nagród. Nagrody Miasta Poznania w dziedzinie kultury i sztuki za rok 1984. Część druga, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/1986, s.142-143, ISSN 0137-3552
  4. ↑ Notacje historyczne - Stefan Stuligrosz. Ciężkie czasy [online], VOD Tvp.pl [dostęp 2018-03-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-26] (pol.).
  5. ↑ Gabriela Ułanowska „Druh ze Słowiczej Rodziny” Express Bydgoski 6 sierpnia 2011 https://web.archive.org/web/20160304200527/http://express.bydgoski.pl/210107,Druh-ze-Slowiczej-Rodziny.html
  6. ↑ O Towarzystwie Muzycznym im. Henryka Wieniawskiego. Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. [dostęp 2018-10-07]. (pol.).
  7. ↑ List otwarty w obronie dobrego imienia abp. Paetza. Wyborcza.pl, 28.02.2002. [dostęp 2022-03-15].
  8. ↑ Panu Bogu udała się starość. 2012-03-28. [dostęp 2015-06-16].
  9. ↑ Stefan Stuligrosz: Przypominamy historię jego życia. Gloswielkopolski.pl, 2012-06-15. [dostęp 2015-11-23].
  10. ↑ Michał Stuligrosz. [dostęp 2015-06-16].
  11. ↑ Poznaniacy wpisują się do księgi pamięci Stefana Stuligrosza. naszemiasto.pl, 2012-06-20. [dostęp 2015-06-16].
  12. ↑ Stefan Stuligrosz – miejsce pochówku na Junikowie w Poznaniu
  13. ↑ Ryszard Grobelny: Śmierć profesora Stuligrosza to wielka strata dla Poznania. [dostęp 2012-06-15].
  14. ↑ Order Orła Białego dla prof. Stuligrosza [online], epoznan.pl [dostęp 2023-09-04] (pol.).
  15. ↑ Order Orła Białego dla prof. Stuligrosza | Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu [online], poznan.uw.gov.pl [dostęp 2023-09-04].
  16. ↑ M.P. z 1997 r. nr 69, poz. 680 „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej i społeczno-wychowawczej z młodzieżą”.
  17. ↑ a b c d e f g h Maciej Roman Bąbicki: Kto jest kim w Polsce nowego millenium 2000-2002. Poznań: 2004, s. 508.
  18. ↑ M.P. z 1955 r. nr 96, poz. 1298 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  19. ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  20. ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  21. ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2023-09-04] (pol.).
  22. ↑ Warszawa. Odznaczeni Gloria Artis. e-teatr.pl, 6 września 2005. [dostęp 2011-07-01].
  23. ↑ a b Honorowi Obywatele Miasta Poznania. 1992. Stefan Stuligrosz.. poznan.pl. [dostęp 2024-08-26].
  24. ↑ Honorowi i zasłużeni obywatele Miasta Poznania. [dostęp 2013-02-17].
  25. ↑ Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego [online], www.thc2.org.pl [dostęp 2021-03-18].
  26. ↑ l, Stuligrosz i Nottenkamper zostali honorowymi mieszkańcami Kamienia Pomorskiego [online], ikamien.pl [dostęp 2023-11-09] (pol.).
  27. ↑ Rocznica śmierci profesora Stuligrosza. Radio Merkury S.A – Polskie Radio, 2013-06-15. [dostęp 2015-06-16].
  28. ↑ Tablica, stefanki i Zimoch. Poznań upamiętni prof. Stuligrosza. 2013-06-12. [dostęp 2015-06-16].
  29. ↑ Po śpiewankach – otwarto plac Stuligrosza. 2015-06-14. [dostęp 2015-06-14].
  30. ↑ Plac Stefana Stuligrosza w Poznaniu. Od niedzieli już oficjalnie. 2015-06-14. [dostęp 2015-06-14].
  31. ↑ Plac Stefana Stuligrosza. [dostęp 2015-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-25)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu
Rektorzy Państwowego Konserwatorium Muzycznego
Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego

Laureaci Medalu Per Artem ad Deum
do 2009
2010–2019
lata 20. XXI wieku
Laureaci Pierścienia Mędrców Betlejemskich
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Stuligrosz&oldid=74814898”