GLs30
GLs30 w niemieckim muzeum Ziegeleimuseum Sondernheim | |
Producent | |
---|---|
Lata budowy |
1961–1964 |
Układ osi |
B |
Wymiary | |
Masa służbowa |
4 000 kg |
Długość |
2910 mm[1] |
Szerokość |
1200 mm[1] |
Wysokość |
2145 mm[1] |
Rozstaw osi skrajnych |
845 mm[1] |
Średnica kół |
450 mm[1] |
Napęd | |
Trakcja |
spalinowa |
Typ silników |
S-322 |
Pojemność zbiorników paliwa |
35 l |
Parametry eksploatacyjne | |
Moc znamionowa |
30 KM |
Maksymalna siła pociągowa | |
Rodzaj przekładni |
mechaniczna |
Prędkość konstrukcyjna |
17 km/h[1] |
Nacisk osi na szyny |
2 t[1] |
System hamulca |
mechaniczny |
Parametry użytkowe | |
Rozstaw szyn |
500–750 mm[1] |
Minimalny promień łuku |
10 m[1] |
GLs30 – polska wąskotorowa lokomotywa spalinowa na tor szerokości 500–750 mm, przeznaczona dla przemysłu.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Z powodu dużego zapotrzebowania na wąskotorowe lokomotywy w przemyśle i braku części zamiennych do starych zagranicznych konstrukcji, Zakłady Remontu Maszyn Budowlanych nr 5 w Gliwicach, które zajmowały się remontami takich lokomotyw, w przyzakładowym biurze konstrukcyjnym opracowały dokumentację techniczną lokomotywy z wykorzystaniem wyłącznie polskich podzespołów. Projekt został opracowany w 1957 roku[2]. Wprowadzono do produkcji w kolejnych latach trzy lokomotywy: GLs20, GLs25 i GLs30 o takiej samej konstrukcji, wszystkie napędzane tym samym modelem silnika, lecz rozwijające różną moc (oznaczenia lokomotywy pochodziły od ich mocy w koniach mechanicznych)[a]. Z uwagi na braki materiałów źródłowych, informacje o produkcji tych lokomotyw są jednak niepewne i rozbieżne[2]. Według części publikacji, produkcję seryjną lokomotyw GLs30 prowadzono w latach 1961–1964[1]. Według części publikacji powstało 160 lokomotyw GLs30[1][b]. W tym samym czasie produkcję wąskotorowych lokomotyw spalinowych rozpoczęły Fablok oraz ZNTK Poznań, z tego powodu przestały napływać zamówienia do zakładu w Gliwicach i zakończono produkcję tych lokomotyw. Przestawiono się natomiast na produkcję maszyn budowlanych. Obecnie można jeszcze spotkać te lokomotywy głównie w cegielniach.
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Lokomotywy GLs30 są wyposażone w silnik wysokoprężny typu S-322 produkcji WSW Andrychów. Był to silnik dwucylindrowy, czterosuwowy, na olej gazowy[2]. Pojemność skokowa wynosiła 3,62 l, średnica cylindra 120 mm, a skok tłoka 160 mm[2]. Osiągał on w GLs30 moc 30 KM i liczbę 1200 obr./min[2]. Napęd na osie przekazywany jest poprzez 3-biegową skrzynię biegów z mechanizmem rewersowym, a następnie przez dwa wałki z osadzonymi na nich kołami zębatymi. Z tych kół, poprzez łańcuchy Galla, napęd przekazywany jest na koła. Silnik chłodzony jest przez ciecz o obiegu wymuszonym. Lokomotywa wyposażona jest w dwie piasecznice, które uruchamiane są mechanicznie oraz zbiornik paliwa o pojemności 35 litrów. W budce maszynisty fotel ustawiony jest bokiem do kierunku jazdy.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według Pokropiński 2009 ↓, s. 168-169 i 208, lokomotywy te miały też nieco inne wymiary, w tym rozstaw osi (największy w GLs25 – 930 cm), jednakże Malczewski 2002 ↓, s. 24 podaje takie same wymiary dla GLs25 i GLs30 (nie wymienia GLs20).
- ↑ Według jednak Malczewski 2002 ↓, s. 24, z uwagi na braki dokumentacji, nie można określić liczby wyprodukowanych lokomotyw nawet w przybliżeniu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bogdan Pokropiński: Lokomotywy spalinowe produkcji polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2009, s. 168–170, 208. ISBN 978-83-206-1731-3. OCLC 751021126.
- Marek Malczewski. Lokomotywy spalinowe GLs30 dla przemysłu. „Świat kolei”. 12/2002, 2002. ISSN 1234-5962.