Jerry Lewis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerry Lewis
Ilustracja
Jerry Lewis (lata 60.)
Imię i nazwisko

Jerome Joseph Levitch

Data i miejsce urodzenia

16 marca 1926
Newark

Data i miejsce śmierci

20 sierpnia 2017
Las Vegas

Zawód

aktor, komik, producent filmowy, scenarzysta, reżyser, piosenkarz

Współmałżonek

Patti Palmer
(1944–1980; rozwód)
SanDee Pitnick
(1983–2017; jego śmierć)

Lata aktywności

1931-2016

Odznaczenia
Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Strona internetowa
Gwiazda Jerry'ego Lewisa na Hollywoodzkiej Alei Sław

Jerry Lewis, właśc. Jerome Joseph Levitch[1] (ur. 16 marca 1926 w Newark, zm. 20 sierpnia 2017 w Las Vegas) – amerykański komik, aktor, producent filmowy, scenarzysta, reżyser, piosenkarz. Wielokrotnie występował wspólnie z Deanem Martinem, tworząc jeden z najsłynniejszych aktorskich duetów na scenie, w telewizji i filmie[2]. W 1984 został odznaczony Legią Honorową V klasy, a w 2006 Komandorią tego francuskiego orderu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Newark w New Jersey w rodzinie artystów wodewilu jako syn Rachael „Rae” Levitch (z domu Brodsky; 1903–1983), pianistki, i Daniela „Danny’ego” Levitcha (1902–1980), ceremoniarza[3]. Uczęszczał do Irvington High School w Irvington[4].

W 1931, w wieku 12 lat zadebiutował na scenie w komedii. Porzucił szkołę średnią, aby występować w nowojorskich teatrach, programach burleskowych i nocnych klubach. W 1942 opracował procedury komiksowe, przyciągając Irvinga Kaye’a jako menedżera. W 1944 po raz pierwszy spotkał piosenkarza Deana Martina, a dwa lata później (1946) oficjalnie stali się zespołem występującym jako Martin i Lewis. Ich występ składał się ze śpiewu Martina i klaunady Lewisa. Dobrze przyjęte występy w Atlantic City, New Jersey oraz w nocnym klubie Copacabana w Nowym Jorku zaowocowały w 1948 ofertą Paramount[5].

Ich pierwszy wspólny film, komedia My Friend Irma (1949), ustanowił Martina i Lewisa gwiazdami kasowymi, a kontynuacje My Friend Irma Goes West i At War with the Army (oba z 1950) zakończyły się równie dużym sukcesem. Martin i Lewis stali się najpopularniejszym duetem komediowym dekady i pojawili się w ciągu ośmiu lat w 16 filmach, w tym Scared Stiff (1953), Living It Up (1954), Artists and Models (1955) i Hollywood or Bust (1956). Byli również częstymi gośćmi telewizyjnymi i gospodarzami programu NBC The Colgate Comedy Hour. To właśnie podczas ich pobytu w NBC Lewis rozpoczął długą współpracę z Muscular Dystrofhy Association (MDA)[6].

Przez wiele lat zajmował się działalnością dobroczynną, za którą w 2009 Amerykańska Akademia Filmowa przyznała mu Nagrodę za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta.

Zmarł wskutek kardiomiopatii niedokrwiennej w swoim domu w Las Vegas w wieku 91 lat[7].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Personalidade: Jerry Lewis (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-11-20]. (port.).
  2. Jerry Lewis. Listal. [dostęp 2019-11-20]. (ang.).
  3. Jerry Lewis Biography (1926-). Film Reference. [dostęp 2019-11-20]. (ang.).
  4. Jerry Lewis. Film Reference. [dostęp 2019-11-20]. (ang.).
  5. Jerry Lewis. ČSFD.cz. [dostęp 2019-11-20]. (cz.).
  6. Jerry Lewis, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-11-20] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  7. Richard Natale, Carmel Dagan (2017-08-20): Jerry Lewis, Comedy Legend, Dies at 91. „Variety”. [dostęp 2019-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-20)]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]