Natalie Portman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Natalie Portman
Ilustracja
Natalie Portman na San Diego Comic-Conie (2019)
Imię i nazwisko

Netali Hershlag

Data i miejsce urodzenia

9 czerwca 1981
Jerozolima

Zawód

aktorka, scenarzystka, reżyser, producent filmowy

Współmałżonek

Benjamin Millepied
(od 2012)

Lata aktywności

od 1993

Faksymile
Podpis Natalie Portman
Strona internetowa
Natalie Portman na planie filmu Free Zone (2005)
Portman podczas premiery Miłość i inne komplikacje na festiwalu w Toronto w 2009
Aktorka na premierze filmu Czarny łabędź (2010)
Portman na festiwalu w Toronto w 2016

Natalie Portman, hebr. ‏נטלי פורטמן‎ (ur. 9 czerwca 1981 w Jerozolimie) – amerykańsko-izraelska aktorka. Rozpoznawalność zdobyła już jako trzynastolatka występem w popularnym Leonie zawodowcu (1994). Laureatka m.in. Oscara, Złotego Globu oraz nagrody BAFTA za pierwszoplanową rolę w filmie Czarny łabędź (2010).

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Natalie Portman (właśc. Netali Hershlag[1][2][3], hebr. ‏נטלי הרשלג‎), urodziła się w Jerozolimie. Jej matka, Shelley Stevens, jest malarką amatorką i jej agentką, pochodzi z Cincinnati w Ohio. Ojciec, Avner Hershlag, jest izraelskim ginekologiem. Jej rodzice są Żydami pochodzenia aszkenazyjskiego, matka jest potomkinią emigrantów z Austrii i Rosji, zaś ojciec jest potomkiem emigrantów z Polski[4]. Pochodząca z Rumunii prababka ze strony ojca w czasie II wojny światowej była brytyjskim szpiegiem, dziadek ze strony ojca pochodził z Rzeszowa (a jego rodzice zginęli w Auschwitz-Birkenau)[5]. Gdy Natalie Portman miała 3 lata, jej rodzice przenieśli się do Waszyngtonu, w 1988 przenieśli się do New Haven, a w 1990 rodzina wyjechała z kolei do Nowego Jorku, na Long Island.

Jako dziewczynka Natalie Portman uczyła się baletu i tańca nowoczesnego w American Theater Dance Workshop oraz występowała w przedstawieniach w Usdan Theater Arts Camp, m.in. w Fiorello czy Annie Get Your Gun[6][7]. Uczyła się języka francuskiego[8], japońskiego[8], niemieckiego[9] oraz arabskiego[4], zna także hebrajski oraz podobno hiszpański.

W wieku 11 lat została zauważona przez agenta koncernu Revlon, który proponował jej pracę modelki dziecięcej[10]. Portman odrzuciła propozycję, lecz wykorzystała okazję, by pozyskać agenta aktorskiego[11][12]. Niedługo potem zadebiutowała w, z czasem kultowym[13], filmie Luca Bessona Leon zawodowiec (1994). By chronić prywatność, przyjęła nazwisko Portman, które było panieńskim nazwiskiem jej babki od strony ojca[14].

W 1998 była współautorką pracy „A Simple Method to Demonstrate the Enzymatic Production of Hydrogen from Sugar”[15]. W 2003 ukończyła studia licencjackie z psychologii na Uniwersytecie Harvarda. Rok wcześniej była współautorką artykułu „Frontal lobe activation during object permanence: data from near-infrared spectroscopy”[16][17].

Zasiadała w jury konkursu głównego na 61. MFF w Cannes (2008).

Za główną rolę w filmie Czarny łabędź (2010) otrzymała Oscara oraz Złoty Glob.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

4 sierpnia 2012 poślubiła tancerza, Benjamina Millepieda, z którym ma syna Alepha (ur. 2011) i córkę Amalię (ur. 2017)[18].

Portman posiada podwójne, amerykańsko-izraelskie obywatelstwo.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

Seriale telewizyjne[edytuj | edytuj kod]

  • 2004: Ulica Sezamkowa (Sesame Street) jako Natalie (2 odc.)
  • 2007, 2012: Simpsonowie (The Simpsons) jako Darcy (głos, 2 odc.)
  • 2021: A gdyby…? (What If…?) jako Jane Foster (głos, 1 odc.)

Reżyser[edytuj | edytuj kod]

  • 2008: Eve
  • 2009: Zakochany Nowy Jork (New York, I Love You, nowela „Natalie Portman”)
  • 2015: Opowieść o miłości i mroku (A Tale of Love and Darkness)

Scenarzystka[edytuj | edytuj kod]

  • 2008: Eve
  • 2009: Zakochany Nowy Jork (New York, I Love You, nowela „Natalie Portman”)
  • 2015: Opowieść o miłości i mroku (A Tale of Love and Darkness)

Producentka filmowa[edytuj | edytuj kod]

  • 2009: Miłość i inne komplikacje (Love and Other Impossible Pursuits) (producent wykonawczy)
  • 2010: Hesher

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Natalie Portman obraziła Netanjahu i została wyklęta. Kto jest Jedi, a kto stoi po ciemnej stronie mocy w Izraelu. [dostęp 2018-05-13]. (pol.).
  2. Emily Burack, Evelyn Frick, 18 Things to Know About Jewish Actress Natalie Portman, Hey Alma, 7 lipca 2022 [dostęp 2023-02-02] (ang.).
  3. John C. Maher, Multilingualism: A Very Short Introduction, Oxford University Press, 18 maja 2017 [dostęp 2023-02-02] (ang.).
  4. a b Natalie Portman, [w:] Rafael Medoff, Great Lives from History: Jewish Americans, Ipswich (Massachusetts): Salem Press, 24 sierpnia 2014, s. 900, ISBN 978-1-58765-741-2 [dostęp 2021-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-24] (ang.).
  5. Małgorzata I. Niemczyńska: Natalie Portman, wieczna tułaczka. Rozmowa o filmie Opowieść o miłości i mroku. [dostęp 2016-03-26]. (pol.).
  6. Frank Lovece, Portman was ever the swan growing up on LI, „Newsday”, web.archive.org, New York/Long Island, 3 października 2013 [dostęp 2021-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-03] (ang.).
  7. James Dickerson, Natalie Portman: Queen of Hearts, ECW Press, 2002, ISBN 978-1-55022-492-4 [dostęp 2021-02-20] (ang.).
  8. a b David Letterman (red.), Natalie Portman, „Late Show with David Letterman”, CBS, 24 listopada 1997 [dostęp 2021-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2009-10-02] (ang.).
  9. Natalie Portman Shows Off Her German Skills, Female First, 23 marca 2005 [dostęp 2021-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2010-03-23] (ang.).
  10. James Ryan, Up and coming: Natalie Portman (Not Her Real Name), „The New York Times”, 25 lutego 1996 [dostęp 2021-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12] (ang.).
  11. Evgenia Peretz, What Natalie knows, Vanity Fair – The Complete Archive, kwiecień 2006 [dostęp 2021-02-20] (ang.).
  12. Chris Heath, The Private Life of Natalie Portman: Rolling Stone’s 2002 Cover Story, „Rolling Stone”, 20 stycznia 2011 [dostęp 2021-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-02] (ang.).
  13. Marc Spitz, Poseur: A Memoir of Downtown New York City in the '90s, Hachette Books, 12 lutego 2013, ISBN 978-0-306-82175-2 [dostęp 2021-02-20] (ang.), „The film, a campy, stylish, ultraviolent tale about a solitary hit man (Jean Reno) and the little girl he grows to love, is called The Professional in America, Léon everywhere else. Natalie Portman was the girl, Matilda. It’s now considered a cult classic.”.
  14. Gill Pringle, Natalie Portman: How studying psychology helped her in her latest role, „The Independent”, 17 marca 2006 [dostęp 2021-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-21].
  15. Natalie Hershlag. A Simple Method To Demonstrate the Enzymatic Production of Hydrogen from Sugar. „Journal of Chemical Education”. 75 (10), s. 1270, 1998. DOI: 10.1021/ed075p1270. Bibcode1998JChEd..75.1270H. (ang.). 
  16. Abigail A. Baird, Jerome Kagan, Thomas Gaudette, Kathryn A. Walz i inni. Frontal lobe activation during object permanence: data from near-infrared spectroscopy. „NeuroImage”. 16 (4), s. 1120–1126, sierpień 2002. DOI: 10.1006/nimg.2002.1170. PMID: 12202098. (ang.). 
  17. Michael Kane, Portman Bold ... and Bald ... in ‘V for Vendetta’, Fox News Channel, 19 marca 2006 [dostęp 2021-03-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-23], „Before graduating from Harvard with a psychology degree in June 2003, Portman was credited – under her given name, Natalie Hershlag – as a research assistant to Alan Dershowitz’s ‘Case for Israel’ and had a study on memory called 'Frontal Lobe Activation During Object Permanence’ published in a scientific journal.”.
  18. Lauren Le Vine: Natalie Portman and Benjamin Millepied Welcome Their Second Child. „Vanity Fair”, 3 marca 2017. [dostęp 2017-03-20].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]