Przybory kapłańskie
Przybory kapłańskie – utensylia stosowane w obrzędach rytualnych starożytnych Rzymian.
Większą ich część stanowiły przybory ofiarnicze. Spotykane na płaskorzeźbach sakralnych, najlepiej znane są z przedstawień na monetach, na których pojawiają się od czasów Republiki i utrzymują się niemal do końca III wieku n.e.[a]
Należały do nich:
- lituus – krótka laska zakręcona spiralnie u góry; najważniejszy kapłański symbol augura,
- simpulum (simpuvium) – łyżkowaty czerpak do spełniania libacji,
- aspergillum (aspersorium) – kropidło do spryskiwania wodą oczyszczającą,
- praefericulum – niewielka waza używana przy libacjach,
- capis (capeduncula) – dzban z brązu służący do ofiar płynnych,
- patera – płaska misa do spełniania ofiary płynnej,
- securis – siekiera do spełniania ofiary krwawej,
- secespita – nóż ofiarniczy,
- malleus – młot do ogłuszania lub uśmiercania ofiar,
- acerra (turibulum) – kadzielnica rytualna,
- tripus – brązowy trójnóg ofiarny,
- apex – spiczaste nakrycie głowy kapłanów,
- galerus (galerum) – obcisła filcowa czapka kapłańska,
- patella – płaska misa ofiarnicza (patera),
- urceus (urceolus) – jednouszny dzbanuszek na wodę,
- poculum – niewielka czarka.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Umieszczane na rewersach grupy monet (na ogół denarów) łączonych z praktykami kultowymi, typowe były na emisjach Juliusza Cezara piastującego godność najwyższego kapłana (Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu (pod red. E. Wipszyckiej). T. 1. Warszawa: PWN, 1982, s. 274).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- William Smith, William Wayte, G.E. Marindin: A Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London: John Murray, 1890
- Seth W. Stevenson, C. Roach Smith, Frederic W. Madden: A Dictionary of Roman Coins, Republican and Imperial. London: G. Bell & Sons, 1889
- C.C. Chamberlain: Guide to Numismatics. London: English Universities Press, 1965
