SM UC-37

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
SM UC-37
Ilustracja
SM UC-56, okręt bliźniaczy UC-37
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC II

Projekt

41

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg

Położenie stępki

1915

Wodowanie

5 czerwca 1916

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

17 października 1916

 K.u.K. Kriegsmarine
Nazwa

SM U-77

Wycofanie ze służby

listopad 1918

Los okrętu

złomowany w 1920

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


427 ton
509 ton

Długość

50,4 m

Szerokość

5,22 m

Zanurzenie

3,65 m

Zanurzenie testowe

50 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 600 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


11,9 węzła
6,8 w.

Zasięg

powierzchnia: 10 100 Mm przy 7 w.
zanurzenie: 55 Mm przy 4 w.

Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm L/30, 7 torped
Wyrzutnie torpedowe

3 × 500 mm

Załoga

26

SM UC-37 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 5 czerwca 1916 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 17 października 1916 roku. Przebazowany w 1917 roku na Morze Śródziemne został nominalnie wcielony w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine pod nazwą U-77, pływając w składzie Flotylli Pola (a później II Flotylli Morza Śródziemnego i Flotylli Konstantynopol). W czasie służby operacyjnej okręt odbył 13 patroli bojowych, w wyniku których zatonęły 63 statki o łącznej pojemności 73 525 BRT i trzy okręty o łącznej wyporności 12 480 ton, zaś pięć statków o łącznej pojemności 20 829 BRT i okręt o wyporności 7350 ton zostało uszkodzonych. W listopadzie 1918 roku SM UC-37 został poddany i rozbrojony w Sewastopolu, po czym w 1919 roku przebazowano go na Maltę i w roku następnym zezłomowano.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

Sukcesy pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także niedostatki tej konstrukcji skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętów podwodnych. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)[2].

SM[a] UC-37 zamówiony został 20 listopada 1915 roku jako czwarta jednostka z II serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 24 okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni[5]. UC-37 otrzymał numer stoczniowy 278 (Werk 278)[6]. Stępkę okrętu położono w 1915 roku[7], a zwodowany został 5 czerwca 1916 roku[8]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 983 tys. marek[9].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

SM UC-37 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 50,4 metra[b], szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,65 metra (wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,65 metra szerokości)[11]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[11]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 427 ton[c], a w zanurzeniu 509 ton[12]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki, zlokalizowane przed kioskiem, w kiosku i w części rufowej, prowadzący do maszynowni[13]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[13]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne MAN S6V26/36 o łącznej mocy 600 KM, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 460 KM[14][d]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[13]. Okręt osiągał prędkość 11,9 węzła na powierzchni i 6,8 węzła w zanurzeniu[15]. Zasięg wynosił 10 100 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 54 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[16][e]. Zbiorniki mieściły 63 tony paliwa[17], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[18]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[13]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[19], zaś czas zanurzenia 40 s[20].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[21]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)[22]. Uzbrojenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[23]. Okręt miał trzy peryskopy Zeissa[13]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[13].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[24].

Służba[edytuj | edytuj kod]

1916 rok[edytuj | edytuj kod]

13 października 1916 roku dowództwo UC-37 objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Otto Launburg[25]. 17 października 1916 roku okręt został wcielony do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej[26][f]. Po okresie szkolenia okręt otrzymał rozkaz udania się na Morze Śródziemne i 23 grudnia wyszedł w trzytygodniowy rejs Helgoland – Cattaro, zatapiając podczas niego 11 statków[27].

1917 rok[edytuj | edytuj kod]

1 stycznia pierwszą ofiarą został zbudowany w 1888 roku norweski parowiec „Britannic” (2289 BRT), transportujący rudę żelaza z Almeríi do Barrow-in-Furness, który został zatopiony 44 Mm na zachód od Leixões na pozycji 40°58′N 9°30′W/40,966667 -9,500000 (bez strat w załodze)[28]. Następnego dnia UC-37 zatopił trzy jednostki: na pozycji 38°55′N 9°48′W/38,916667 -9,800000 pochodzący z 1900 roku grecki parowiec „Aristotelis C. Ioannou” (2868 BRT), płynący z ładunkiem kukurydzy z Buenos Aires do Belfastu[29]; zbudowany w 1895 roku grecki parowiec „Dimitrios Goulandris” o pojemności 3744 BRT, przewożący pszenicę na trasie Buenos Aires – Avonmouth, zatrzymany i po opuszczeniu przez załogę zatopiony ogniem artyleryjskim na pozycji 39°10′N 9°50′W/39,166667 -9,833333[30] oraz francuski drewniany szkuner z 1910 roku „Notre Dame Du Verger” (227 BRT), płynący ze Swansea do Lizbony, który zatonął bez strat w ludziach 12 Mm od Cabo da Roca[31]. 3 stycznia załoga U-Boota odniosła kolejne sukcesy, topiąc w odległości 12 Mm na południowy zachód od Przylądka Świętego Wincentego zbudowany w 1904 roku francuski drewniany szkuner „Capricieuse” (156 BRT), który płynął z ładunkiem wina z Algieru do Vannes (załoga ocalała)[32] oraz pochodzący z 1889 roku norweski parowiec „Fama” (2417 BRT), transportujący pszenicę z Portland do Marsylii, który został zatrzymany i zatopiony po zejściu załogi na pozycji 36°47′N 8°43′W/36,783333 -8,716667[33]. 4 stycznia lista sukcesów UC-37 powiększyła się o kolejne cztery pozycje: na pozycji 35°57′N 6°49′W/35,950000 -6,816667 został zatrzymany i po zejściu załogi zatopiony ogniem artyleryjskim zbudowany w 1901 roku brytyjski parowiec „Wragby” (3641 BRT), płynący z ładunkiem węgla na trasie Barry – Gibraltar[34]; ten sam los spotkał zbudowany także w 1901 roku włoski parowiec „Luigi Ciampa” o pojemności 3988 BRT, przewożący pszenicę z Filadelfii do Gibraltaru, który bez strat ludzkich zatonął 15 Mm od przylądka Ponta de Sagres[35]. Ofiarami UC-37 zostały też dwa żaglowce: zbudowany w 1903 roku rosyjski „Seemel” (209 BRT), płynący z Sewilli do Faro, który został zatopiony na pozycji 36°32′N 8°09′W/36,533333 -8,150000[36] i pochodzący także z 1903 roku francuski drewniany szkuner „Liberte” (166 BRT), płynący z ładunkiem węgla na trasie Cardiff – Marsylia, który bez strat w załodze został zatopiony z działa pokładowego na pozycji 35°49′N 6°10′W/35,816667 -6,166667[37]. 5 stycznia załoga U-Boota zatrzymała i zatopiła ostatnią podczas dziewiczego rejsu jednostkę, którą była zbudowana w 1881 roku żelazna włoska fregata „Combermere” (1718 BRT), płynąca z Genui do Pensacoli; zdarzenie miało miejsce już po pokonaniu Cieśniny Gibraltarskiej, u wybrzeży Almeríi[38].

Po przybyciu 12 stycznia do Cattaro UC-37 włączono w skład Flotylli Pola (niem. U-Flottille Pola)[39]. Okręt nominalnie wcielono do K.u.K. Kriegsmarine pod nazwą U-77, jednak załoga pozostała niemiecka[40]. Pierwszą misję pod nową banderą U-Boot przeprowadził w dniach 15–17 lutego 1917 roku, kiedy to w rejonie Bari postawił trzy zagrody składające się łącznie z 18 min[41]. Już 20 lutego jednostka udała się na kolejną misję, ponownie stawiając 18 min w trzech zagrodach w rejonie Bizerty[41]. 26 lutego okręt storpedował 2,5 Mm od Tigzirt zbudowany w 1907 roku włoski parowiec „Gerolamo Ulloa” o pojemności 4283 BRT, płynący z ładunkiem nafty i benzyny z Pensacoli na Morze Śródziemne; statek doznał uszkodzeń, jednak nie zatonął[42]. Tego samego dnia załoga okrętu podwodnego zatopiła nieopodal Algieru pochodzący z 1881 roku grecki parowiec „Victoria” (1388 BRT), który płynął z Bône do Almeríi (załoga ocalała)[43]. Kolejny podczas trzeciego patrolu sukces został odniesiony 3 marca, kiedy to UC-37 bez ostrzeżenia storpedował u wybrzeży Algierii (6 Mm na wschód od Cap Sigli) zbudowany w 1899 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Craigendoran” (2789 BRT), który przewoził ładunek węgla z Barry na Maltę. W wyniku ataku zginęło trzech marynarzy, a kapitan i główny mechanik zostali wzięci do niewoli[44]. Tego samego dnia ofiarą U-Boota został też włoski żaglowiec „Salvatore” (119 BRT), zatopiony w Cieśninie Maltańskiej[45][g]. Okręt powrócił do bazy 7 marca[41].

Na czwartą misję bojową UC-37 wyszedł 22 marca, udając się w rejon Tunisu, gdzie postawił komplet przewożonych min w trzech zagrodach[41]. 27 marca okręt zatopił nieopodal Bizerty francuską kanonierkę rzeczną Nr 62 o wyporności 200 ton[46]. 31 marca na pozycji 36°53′N 5°01′E/36,883333 5,016667 U-Boot storpedował zbudowany w 1908 roku francuski parowiec „Galatee” (3062 BRT), płynący z Susy do Oranu z ładunkiem fosfatów. Trafiony statek sztrandowano nieopodal Sidi Kralem, a w późniejszym czasie podniesiono i przeholowano do Algieru[47]. Kolejne dwie jednostki stały się ofiarami załogi UC-37 3 kwietnia: na pozycji 37°08′N 8°28′E/37,133333 8,466667 został zatopiony bez strat ludzkich zbudowany w 1893 roku francuski statek pasażerski „Ernest Simons” (5555 BRT), płynący z Marsylii na Madagaskar[48]; jego los podzielił pochodzący z 1912 roku francuski parowiec „Saint Simon” (3419 BRT), płynący z Bizerty do Huelvy, storpedowany na pozycji 37°36′N 8°38′E/37,600000 8,633333[49]. Nazajutrz okręt zatopił na wodach między Algierią a Tunezją niewielki włoski żaglowiec „San Giovanni Battiste” (46 BRT), a 7 kwietnia powrócił do bazy[50].

14 kwietnia na minę postawioną przez UC-37 wszedł zbudowany w 1905 roku francuski krążownik pomocniczy (używany jako transportowiec) „Gange” (6886 ton), płynący z Marsylii do Australii. Na okręcie, który zatonął na pozycji 37°24′N 9°50′E/37,400000 9,833333, zginęła jedna osoba[51]. Dwa dni później u wybrzeży Tunezji na postawioną 27 marca przez okręt podwodny minę wszedł zbudowany w 1911 roku portugalski parowiec „Sagres” (2986 BRT), który przewoził żołnierzy i zaopatrzenie wojenne z Marsylii do Salonik; w katastrofie zginęły 133 osoby[52]. 21 kwietnia jego los podzielił także pochodzący z 1901 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Warrior” o pojemności 3674 BRT, transportujący węgiel z Cardiff do Aleksandrii, który zatonął ze stratą jednego załoganta u wybrzeży Tunezji (7 Mm na północny wschód od Fratelli Rocks)[53]. 28 kwietnia ofiarą U-Boota stał się włoski żaglowiec „Niobe” (66 BRT), który został zatopiony niedaleko Malty[54]. Następnego dnia w Cieśninie Sycylijskiej ten sam los spotkał włoski żaglowiec „Giuseppe Maria” (99 BRT)[55]. 30 kwietnia U-Boot postawił dwie zagrody minowe nieopodal Annaby, a następnie na pozycji 37°05′N 8°22′E/37,083333 8,366667 storpedował zbudowany w 1908 roku francuski transportowiec „Colbert” (5394 BRT), który przewoził żołnierzy i zaopatrzenie wojenne z Marsylii do Salonik (na pokładzie zatopionej jednostki zginęło 51 osób)[56]. 2 maja U-Boot storpedował 9 Mm na północ od Dżidżal zbudowany w 1910 roku brytyjski parowiec „Camerata” (3723 BRT), przewożący z Avonmouth do Aleksandrii zaopatrzenie wojenne. Trafiony statek osiadł na dnie, lecz później został podniesiony (na pokładzie nikt nie zginął)[57]. 5 maja załoga okrętu podwodnego odniosła podwójny sukces: na północ od Bizerty został zatopiony włoski żaglowiec „Dina Di Lozenzo” (127 BRT)[58], a 30 Mm od Al-Watan al-Kibli na minę wszedł i zatonął zbudowany w 1911 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Harmattan” o pojemności 4792 BRT (w katastrofie zginęło 36 osób wraz z kapitanem)[59]. 15 czerwca na postawioną 30 kwietnia przez U-Boot minę wszedł zbudowany w 1889 roku włoski parowiec „Assunzione” (3770 BRT), który bez strat w ludziach zatonął na wschód od Annaby[60].

2 lipca 1917 roku nowym kapitanem UC-37 został por. mar. Willy List[61]. Pierwszy sukces pod jego dowództwem załoga U-Boota odniosła 8 sierpnia, gdy na pozycji 37°30′N 9°19′E/37,500000 9,316667 został zatopiony francuski parowiec „Breton” (3739 BRT), płynący z Tunisu do Saint-Nazaire z ładunkiem zboża (nikt nie zginął)[62]. Kolejne zatopienie miało miejsce dopiero 11 października, kiedy to na pozycji 35°44′N 24°33′E/35,733333 24,550000 zatonął niezidentyfikowany, opuszczony przez załogę żaglowiec o pojemności 14 BRT[63]. Pomiędzy 31 października a 5 listopada na Morzu Egejskim łupem UC-37 padło pięć niewielkich żaglowców o łącznym tonażu 121 BRT: trzy greckie („Evangelistria”, A.S. 160 i „Essichia”) oraz dwa włoskie („Marigo” i „Caterina”)[64]. Ostatni w 1917 roku sukces odnotowano 23 grudnia, gdy na minie postawionej przez okręt podwodny nieopodal Milos uszkodzeń doznał zbudowany w 1909 roku brytyjski parowiec „Dunedin” (4796 BRT), płynący z Salonik do Port Saidu (obyło się bez strat w ludziach)[65].

1918 rok[edytuj | edytuj kod]

Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Pola została podzielona na dwie części: I Flotylla w Poli (I. U-Flottille Mittelmeer) i II Flotylla w Cattaro (II. U-Flottille Mittelmeer), a UC-37 znalazł się w składzie tej drugiej[66]. 10 stycznia dowództwo U-Boota objął por. mar. Otto Kümpel[67]. 12 lutego nowy dowódca odniósł swoje pierwsze zwycięstwo, topiąc na pozycji 38°28′N 23°49′E/38,466667 23,816667 mały grecki żaglowiec „Aghios Nicolaos” (20 BRT)[68]. Dwa dni później UC-37 storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1900 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Ventmoor” (3456 BRT), płynący na trasie z Mudros do Safakis. Na statku, który zatonął na pozycji 38°41′N 24°36′E/38,683333 24,600000, zginęło 21 osób wraz z kapitanem[69]. 15 lutego załoga U-Boota odniosła kolejny sukces, zatapiając na pozycji 37°51′N 25°33′E/37,850000 25,550000 za pomocą wystrzelonej bez ostrzeżenia torpedy nowy, zbudowany w 1916 roku uzbrojony brytyjski parowiec „San Rito” o pojemności 3310 BRT. Na statku, płynącym pod balastem z Salonik do Port Saidu, zginęło trzech marynarzy[70].

17 marca na postawioną przez U-Boota nieopodal Pireusu minę wszedł pochodzący z 1904 roku brytyjski parowiec „Waihemo” (4283 BRT), płynący z Durbanu do Pireusu z ładunkiem kukurydzy. Statek zatonął bez strat w załodze[71][h]. Cztery dni później nieopodal wyspy Milos, na pozycji 36°49′N 24°21′E/36,816667 24,350000, okręt storpedował i zatopił zbudowany w 1906 roku włoski parowiec „Termini” o pojemności 1523 BRT[72]. 25 marca nieopodal Milos uszkodzony został zbudowany w 1908 roku brytyjski parowiec „Warturm” (4965 BRT), płynący pod balastem z Salonik do Egiptu (w wyniku ataku zginęło dwóch członków załogi)[73]. Nazajutrz nieopodal wyspy Santoryn U-Boot zatopił trzy niezidentyfikowane greckie żaglowce o łącznej pojemności 61 BRT[64]. 29 marca nieopodal Andimilos na minie postawionej 23 marca przez UC-37 został zniszczony zbudowany w 1895 roku portugalski parowiec „Porto Santo” o pojemności 2801 BRT (nikt nie zginął)[74]. Pomiędzy 8 a 17 lipca na Morzu Egejskim łupem UC-37 padło pięć niewielkich greckich żaglowców o łącznym tonażu 105 BRT: „San Nicola”, „Hagios Zion” i trzy niezidentyfikowane[64].

18 lipca UC-37 został przeniesiony do Flotylli Konstantynopol[75]. 19 sierpnia okręt zatopił 47 Mm na południowy zachód od Mudros przy pomocy torpedy zbudowany w 1898 roku brytyjski parowiec „Marie Suzanne” (3106 BRT), który płynął z ładunkiem węgla z Penarth do Salonik (nikt nie zginął)[76]. Tego samego dnia łupem UC-37 padło siedem greckich żaglowców o łącznym tonażu 343 BRT: jeden niezidentyfikowany oraz jednostki o oznaczeniach NN155a, S919a, SS165, V108a, V135 i V62a[64]. 24 sierpnia okręt zatopił trzy kolejne greckie żaglowce o oznaczeniach AS19, S275 i A59a o łącznej pojemności 105 BRT[64]. Między 26 a 29 sierpnia konto zwycięstw U-Boota powiększyło się o kolejnych siedem greckich żaglowców o łącznym tonażu 285 BRT: jeden niezidentyfikowany oraz „Evangtelistria”, C57a, V214a, S804qu, A56a i 121B[64]. Ostatnim wojennym sukcesem UC-37 było uszkodzenie na Morzu Egejskim nieopodal Stawros brytyjskiego krążownika HMS „Endymion” o wyporności 7350 ton (obyło się bez strat w ludziach)[77].

Po podpisaniu przez Turcję rozejmu w Mudros, 2 listopada okręt opuścił Konstantynopol i udał się do będącego w rękach niemieckich Sewastopola, gdzie doczekał zakończenia działań wojennych[78]. 12 listopada UC-37 wraz z innymi niemieckimi okrętami podwodnymi (UB-14, UB-42 i UC-23) został przekazany Ukrainie (pieczę nad okrętami objął ówczesny naczelny dowódca Floty Czarnomorskiej kontradm. Wacław Kłoczkowski)[79]. 26 listopada 1918 roku UC-37 został przejęty przez Brytyjczyków[80]. W 1919 roku jednostkę doprowadzono na Maltę, gdzie została zezłomowana w 1920 roku[81].

Podsumowanie działalności bojowej[edytuj | edytuj kod]

SM UC-37 wykonał łącznie 13 misji bojowych, podczas których za pomocą min, torped, działa pokładowego i ładunków wybuchowych zatopił 63 statki o łącznej pojemności 73 525 BRT i trzy okręty o łącznej wyporności 12 480 ton, zaś pięć statków o łącznej pojemności 20 829 BRT i krążownik o wyporności 7350 ton zostało uszkodzonych[64]. Pełne zestawienie zadanych przez niego strat przedstawia poniższa tabela[64]:

Data Nazwa Państwo Tonaż[i] Zatopienie[j]
1 stycznia 1917 „Britannic”  Norwegia 2289 T
2 stycznia 1917 „Aristotelis C. Ioannou”  Królestwo Grecji 2868 T
2 stycznia 1917 „Dimitrios Goulandris”  Królestwo Grecji 3744 T
2 stycznia 1917 „Notre Dame Du Verger”  Francja 227 T
3 stycznia 1917 „Capricieuse”  Francja 156 T
3 stycznia 1917 „Fama”  Norwegia 2417 T
4 stycznia 1917 „Liberte”  Francja 166 T
4 stycznia 1917 „Luigi Ciampa”  Włochy 3988 T
4 stycznia 1917 „Seemel”  Imperium Rosyjskie 209 T
4 stycznia 1917 „Wragby”  Wielka Brytania 3641 T
5 stycznia 1917 „Combermere”  Włochy 1718 T
26 lutego 1917 „Gerolamo Ulloa”  Włochy 4283 N
26 lutego 1917 „Victoria”  Królestwo Grecji 1388 T
3 marca 1917 „Craigendoran”  Wielka Brytania 2789 T
3 (5) marca 1917 „Salvatore”  Włochy 119 T
27 marca 1917 Nr 62  Marine nationale 200 T
31 marca 1917 „Galatee”  Francja 3062 N
3 kwietnia 1917 „Ernest Simons”  Francja 5555 T
3 kwietnia 1917 „Saint Simon”  Francja 3419 T
4 kwietnia 1917 „San Giovanni Battiste”  Włochy 46 T
14 kwietnia 1917 „Gange”  Marine nationale 6886 T
16 kwietnia 1917 „Sagres”  Portugalia 2986 T
21 kwietnia 1917 „Warrior”  Wielka Brytania 3674 T
28 kwietnia 1917 „Niobe”  Włochy 66 T
29 kwietnia 1917 „Giuseppe Maria”  Włochy 99 T
30 kwietnia 1917 „Colbert”  Marine nationale 5394 T
2 maja 1917 „Camerata”  Wielka Brytania 3723 N
5 maja 1917 „Dina Di Lozenzo”  Włochy 127 T
5 maja 1917 „Harmattan”  Wielka Brytania 4792 T
15 czerwca 1917 „Assunzione”  Włochy 3770 T
8 sierpnia 1917 „Breton”  Francja 3739 T
11 października 1917 nieznany nieznana 14 T
31 października 1917 „Evangelistria”  Królestwo Grecji 17 T
1 listopada 1917 „Marigo”  Włochy 24 T
3 listopada 1917 A.S. 160  Królestwo Grecji 20 T
3 listopada 1917 „Essichia”  Królestwo Grecji 30 T
5 listopada 1917 „Caterina”  Włochy 30 T
23 grudnia 1917 Dunedin  Wielka Brytania 4796 N
12 lutego 1918 „Aghios Nicolaos”  Królestwo Grecji 20 T
14 lutego 1918 „Ventmoor”  Wielka Brytania 3456 T
15 lutego 1918 „San Rito”  Wielka Brytania 3310 T
17 marca 1918 „Waihemo”  Wielka Brytania 4283 T
21 marca 1918 „Termini”  Włochy 1523 T
25 marca 1918 „Warturm”  Wielka Brytania 4965 N
26 marca 1918 nieznany  Królestwo Grecji 31 T
26 marca 1918 nieznany  Królestwo Grecji 15 T
26 marca 1918 nieznany  Królestwo Grecji 15 T
29 marca 1918 „Porto Santo”  Portugalia 2801 T
8 lipca 1918 „San Nicola”  Królestwo Grecji 50 T
14 lipca 1918 „Hagios Zion”  Królestwo Grecji 4 T
15 lipca 1918 nieznany  Królestwo Grecji 2 T
15 lipca 1918 nieznany  Królestwo Grecji 14 T
17 lipca 1918 nieznany  Królestwo Grecji 35 T
19 sierpnia 1918 „Marie Suzanne”  Wielka Brytania 3106 T
19 sierpnia 1918 nieznany  Królestwo Grecji 58 T
19 sierpnia 1918 NN155a  Królestwo Grecji 30 T
19 sierpnia 1918 S919a  Królestwo Grecji 80 T
19 sierpnia 1918 SS165  Królestwo Grecji 65 T
19 sierpnia 1918 V108a  Królestwo Grecji 60 T
19 sierpnia 1918 V135  Królestwo Grecji 20 T
19 sierpnia 1918 V62a  Królestwo Grecji 30 T
24 sierpnia 1918 AS19  Królestwo Grecji 35 T
24 sierpnia 1918 S275  Królestwo Grecji 35 T
24 sierpnia 1918 A59a  Królestwo Grecji 35 T
26 sierpnia 1918 „Evangtelistria”  Królestwo Grecji 20 T
27 sierpnia 1918 nieznany  Królestwo Grecji 31 T
27 sierpnia 1918 C57a  Królestwo Grecji 14 T
28 sierpnia 1918 V214a  Królestwo Grecji 12 T
28 sierpnia 1918 S804qu  Królestwo Grecji 53 T
29 sierpnia 1918 A56a  Królestwo Grecji 31 T
29 sierpnia 1918 121B  Królestwo Grecji 124 T
30 sierpnia 1918 HMS „Endymion”  Royal Navy 7350 N
RAZEM zatopione: 66
uszkodzone: 6

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  2. ↑ Od 1917 roku: 53,1 metra[10].
  3. ↑ Wyporność jednostek niemieckich podano w tonach metrycznych, okrętów brytyjskich w długich tonach (ts), dla statków handlowych podano pojemność w tonach rejestrowych brutto.
  4. ↑ Gogin 2014 ↓ podaje, że silniki elektryczne wyprodukowała firma Brown Boveri.
  5. ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaśHutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
  6. ↑ Hutchinson 2001 ↓, s. 54 podaje, że okręt przyjęto do służby 13 października 1916 roku.
  7. ↑ Podawana jest też data 5 marca 1917 roku[45].
  8. ↑ Według Wwlossesbrms 3 ↓ statek został storpedowany bez ostrzeżenia.
  9. ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto, a w przypadku okrętów podana jest wyporność w tonach.
  10. ↑ T – zatopiony, N – uszkodzony.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
  2. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 106, Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 50.
  4. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 53, UC 37 ↓.
  5. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 53, Möller i Brack 2004 ↓, s. 57Williamson 2016 ↓, s. 14,.
  6. ↑ UC 37 ↓, Gogin 2014 ↓.
  7. ↑ Gogin 2014 ↓.
  8. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 105, Hutchinson 2001 ↓, s. 54.
  9. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 58.
  10. ↑ Möller i Brack 2004 ↓, s. 57, Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
  11. ↑ a b UC II ↓.
  12. ↑ Möller i Brack 2004 ↓, s. 57, Hutchinson 2001 ↓, s. 52.
  13. ↑ a b c d e f Knott 2015 ↓.
  14. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182, Möller i Brack 2004 ↓, s. 57.
  15. ↑ Möller i Brack 2004 ↓, s. 57, Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
  16. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 106, Möller i Brack 2004 ↓, s. 57.
  17. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
  18. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 53, Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
  19. ↑ UC II ↓, Showell 2006 ↓, s. 56.
  20. ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
  21. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182, Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
  22. ↑ Showell 2006 ↓, s. 57, Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
  23. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182, UC II ↓Moore 1990 ↓, s. 127,.
  24. ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313, Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
  25. ↑ Otto Launburg ↓.
  26. ↑ UC 37 ↓.
  27. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 281–282.
  28. ↑ Britannic ↓.
  29. ↑ Aristotelis ↓.
  30. ↑ Dimitrios Goulandris ↓.
  31. ↑ Notre Dame ↓.
  32. ↑ Capricieuse ↓.
  33. ↑ Fama ↓.
  34. ↑ Wwlossesbrms 2 ↓, Wragby ↓.
  35. ↑ Luigi Ciampa ↓.
  36. ↑ Seemel ↓.
  37. ↑ Liberte ↓.
  38. ↑ Combermere ↓.
  39. ↑ UC 37 ↓, Perepeczko 2000 ↓, s. 281.
  40. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 341, Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 529.
  41. ↑ a b c d Perepeczko 2000 ↓, s. 300.
  42. ↑ Gerolamo Ulloa ↓.
  43. ↑ Victoria ↓.
  44. ↑ Wwlossesbrms 2 ↓, Craigendoran ↓.
  45. ↑ a b Salvatore ↓.
  46. ↑ Nr 62 ↓.
  47. ↑ Galatee ↓.
  48. ↑ Ernest Simons ↓.
  49. ↑ Saint Simon ↓, Perepeczko 2000 ↓, s. 315.
  50. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 300, 316, San Giovanni Battiste ↓.
  51. ↑ Gange ↓.
  52. ↑ Sagres ↓.
  53. ↑ Wwlossesbrms 2 ↓, Warrior ↓.
  54. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 332, Niobe ↓.
  55. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 332, Giuseppe Maria ↓.
  56. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 333, Colbert ↓.
  57. ↑ Camerata ↓.
  58. ↑ Dina Di Lozenzo ↓.
  59. ↑ Wwlossesbrms 2 ↓, Harmattan ↓.
  60. ↑ Assunzione ↓.
  61. ↑ Willy List ↓.
  62. ↑ Breton ↓.
  63. ↑ Unidentified ↓.
  64. ↑ a b c d e f g h uboatsucc ↓.
  65. ↑ Dunedin ↓.
  66. ↑ UC 37 ↓, Perepeczko 2000 ↓, s. 407, 427–428.
  67. ↑ Otto Kümpel ↓.
  68. ↑ Aghios Nicolaos ↓.
  69. ↑ Wwlossesbrms 3 ↓, Ventmoor ↓.
  70. ↑ Wwlossesbrms 3 ↓, San Rito ↓.
  71. ↑ Waihemo ↓.
  72. ↑ Termini ↓.
  73. ↑ Warturm ↓.
  74. ↑ Porto Santo ↓.
  75. ↑ UC 37 ↓, Perepeczko 2000 ↓, s. 456.
  76. ↑ Marie Suzanne ↓, Perepeczko 2000 ↓, s. 458.
  77. ↑ Endymion ↓.
  78. ↑ Gonczarow i Zabłocki 2003 ↓, s. 21, Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 333.
  79. ↑ Gonczarow i Zabłocki 2003 ↓, s. 21.
  80. ↑ Gonczarow i Zabłocki 2003 ↓, s. 21, Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 333.
  81. ↑ UC 37 ↓, Möller i Brack 2004 ↓, s. 57.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 – January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2019-09-11]. (ang.).
  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 – September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2019-09-11]. (ang.).
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Andriej Gonczarow, Władimir Zabłocki. U-booty Kajzera na Morzu Czarnym cz. 2. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2003 (60). XIII, 2003. ISSN 1231-014X. 
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Aghios Nicolaos. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Aristotelis C. Ioannou. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Assunzione. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Breton. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Britannic. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Camerata. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Capricieuse. uboat.net. [dostęp 2019-09-01]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Colbert. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Combermere. uboat.net. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Craigendoran. uboat.net. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Dimitrios Goulandris. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Dina Di Lozenzo. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Dunedin. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ernest Simons. uboat.net. [dostęp 2019-09-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Fama. uboat.net. [dostęp 2019-09-01]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Galatee. uboat.net. [dostęp 2019-09-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Gange. uboat.net. [dostęp 2019-09-06]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Gerolamo Ulloa. uboat.net. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Giuseppe Maria. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Harmattan. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMS Endymion. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Willy List. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Liberte. uboat.net. [dostęp 2019-09-01]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Luigi Ciampa. uboat.net. [dostęp 2019-09-01]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Marie Suzanne. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Niobe. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Notre Dame Du Verger. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Nr. 62. uboat.net. [dostęp 2019-09-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Otto Kümpel. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Otto Launburg. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Porto Santo. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Sagres. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Saint Simon. uboat.net. [dostęp 2019-09-05]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Salvatore. uboat.net. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: San Giovanni Battiste. uboat.net. [dostęp 2019-09-06]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: San Rito. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Seemel. uboat.net. [dostęp 2019-09-01]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Termini. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 37. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC 37. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Unidentified Sailing Vessel. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ventmoor. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Victoria. uboat.net. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Waihemo. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Warrior. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Warturm. uboat.net. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Wragby. uboat.net. [dostęp 2019-09-01]. (ang.).
  • Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  • Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
  • Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
  • Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
Okręty podwodne typu UC II

Kaiserliche Marine

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=SM_UC-37&oldid=73606960”