Status prawny związków osób tej samej płci w Europie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Związki par tej samej płci w Europie:

     Małżeństwa osób tej samej płci.

     Rejestrowane związki partnerskie.

     Konkubinaty.

     Konstytucja ogranicza małżeństwo do kobiety i mężczyzny.

     Związki jednopłciowe nieuznawane.

28 z 50 państw oraz 7 z 9 terytoriów zależnych Europy uznaje niektóre rodzaje związków jednopłciowych, wśród nich większość państw Unii Europejskiej. 16 państw: Austria, Belgia, Dania[a], Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia[b], Irlandia, Islandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Szwecja i Wielka Brytania[c] uznaje małżeństwa osób tej samej płci. Kolejnych 20 krajów uznaje związki partnerskie lub nierejestrowane konkubinaty. San Marino dopuszcza jedynie imigrację partnera i wspólne mieszkanie. Obecnie kilka państw prowadzi debatę na temat wprowadzenia związków partnerskich lub małżeństw jednopłciowych.

Dane kraje ograniczają małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny: Białoruś, Bułgaria, Chorwacja, Czarnogóra, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Polska, Serbia, Słowacja, Ukraina i Węgry.

Chorwacja, Czarnogóra i Węgry uznają jednak związki partnerskie osób tej samej płci.

Europejski Trybunał Praw Człowieka zobowiązuje kraje Rady Europy do prawnego uznawania związków osób tej samej płci oraz do uznania małżeństw osób tej samej płci zawartych w krajach, gdzie są one uznawane.

Prawo[edytuj | edytuj kod]

Wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka nakładają na kraje Rady Europy obowiązek:

Obecna sytuacja[edytuj | edytuj kod]

Małżeństwo[edytuj | edytuj kod]

Państwo prawo weszło w życie uwagi
1[3][4] Unia Europejska Holandia Holandia 1 kwietnia 2001
  • Początkowo prawo obowiązywało tylko w europejskiej części Holandii.
  • Od 10 czerwca 2012 prawo obowiązuje również w Sabie, Bonaire i Sint Eustatius.
  • Aruba, Curaçao i Sint Maarten uznają małżeństwa zawarte na pozostałych terytoriach Holandii, ale ich nie udzielają.
2[5] Unia Europejska Belgia Belgia 1 czerwca 2003
3[6] Unia Europejska Hiszpania Hiszpania 3 lipca 2005
4[7] Norwegia Norwegia 1 stycznia 2009
  • Związki partnerskie, które zostały wprowadzone w 1993, zostały zastąpione małżeństwami.
5 Unia Europejska Szwecja Szwecja 1 maja 2009
  • Związki partnerskie, które zostały wprowadzone w 1995, zostały zastąpione małżeństwami.
6[8] Unia Europejska Portugalia Portugalia 5 czerwca 2010
7[9] Islandia Islandia 27 czerwca 2010
  • Związki partnerskie, które zostały wprowadzone w 1996, zostały zastąpione małżeństwami.
8[10] Unia Europejska Dania Dania 15 czerwca 2012
  • Początkowo prawo obowiązywało tylko w Danii właściwej.
  • Od 1 kwietnia 2016 prawo obowiązuje również w Grenlandii.
  • Prawo nie dotyczy Wysp Owczych.
  • Związki partnerskie, które zostały wprowadzone w 1989, zostały zastąpione małżeństwami.
9[11] Unia Europejska Francja Francja 18 maja 2013
10[12][13] Wielka Brytania Wielka Brytania 13 marca 2014
  • Prawo to dotyczy Anglii oraz Walii.
  • W Szkocji oddzielne prawo weszło w życie w 16 grudnia 2014 roku.
  • W Irlandii Północnej oddzielne prawo weszło w życie w 13 stycznia 2020 roku.
11[14] Wielka Brytania Akrotiri i Dhekelia
(Brytyjskie terytorium zamorskie)		 3 czerwca 2014
12[15] Unia Europejska Luksemburg Luksemburg 1 stycznia 2015
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone w 2004.
13[16] Unia Europejska Irlandia Irlandia 16 listopada 2015
  • Związki partnerskie, które zostały wprowadzone w 2011, zostały zastąpione małżeństwami.
14[17] Wyspa Man Wyspa Man
(Dependencja Korony brytyjskiej)		 22 lipca 2016
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone w 2011.
15[18] Gibraltar Gibraltar
(Brytyjskie terytorium zamorskie)		 15 grudnia 2016
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone w 2014.
16[19] Unia Europejska Finlandia Finlandia 1 marca 2017
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone w 2002, zostały zastąpione małżeństwami.
17[20] Guernsey Guernsey
(Dependencja Korony brytyjskiej)		 2 maja 2017
  • Prawo nie dotyczy całego baliwatu, jedynie wyspy Guernsey.
18[21] Wyspy Owcze Wyspy Owcze
(Terytorium zależne Danii)		 1 lipca 2017
19[22] Unia Europejska Malta Malta 1 września 2017
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone w 2014.
20[23] Unia Europejska Niemcy Niemcy 1 października 2017
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone w 2001, zostały zastąpione małżeństwami.
21[24] Unia Europejska Austria Austria 1 stycznia 2019
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone w 2010.

Związek partnerski[edytuj | edytuj kod]

Jurysdykcja prawo weszło w życie uwagi
1[4] Unia Europejska Holandia Holandia 1 stycznia 1998
  • „Rejestrowany związek partnerski”
  • Początkowo prawo dotyczyło jedynie Europejskiej Holandii.
  • 10 października 2012 prawo zostało rozszerzone na Sabę, Bonaire i Sint Eustatius.
2[25] Unia Europejska Francja Francja 15 listopada 1999
  • „Obywatelska umowa solidarności”
  • Prawo nie dotyczy Polinezji Francuskiej.
  • Do 2009 roku prawo wykluczało Nową Kaledonię oraz Wallis i Futuna.
3[26] Unia Europejska Belgia Belgia 1 stycznia 2000
  • „Ustawowe wspólne pożycie”
4[27] Unia Europejska Luksemburg Luksemburg 1 listopada 2004
  • „Związek partnerski”
5[28] Andora Andora 23 marca 2005
  • „Stabilny związek”
6[29] Unia Europejska Wielka Brytania Wielka Brytania 5 grudnia 2005
  • „Cywilny związek partnerski”
7[30] Unia Europejska Czechy Czechy 1 lipca 2006
  • „Rejestrowany związek partnerski”
8[31] Unia Europejska Słowenia Słowenia 23 lipca 2006
  • „Rejestrowany związek partnerski”
9[32] Szwajcaria Szwajcaria 1 stycznia 2007
  • „Rejestrowany związek partnerski”
10[33] Unia Europejska Węgry Węgry 1 lipca 2009
  • „Rejestrowany związek partnerski”
11[34] Unia Europejska Austria Austria 1 stycznia 2010
  • „Rejestrowany związek partnerski”
12[35] Wyspa Man Wyspa Man
(Dependencja Korony brytyjskiej)		 6 kwietnia 2011
  • „Cywilny związek partnerski”
13[36] Liechtenstein Liechtenstein 1 września 2011
  • „Rejestrowany związek partnerski”
14[37] Jersey Jersey
(Dependencja Korony brytyjskiej)		 2 kwietnia 2012
  • „Cywilny związek partnerski”
15[38] Unia Europejska Gibraltar Gibraltar
(Brytyjskie terytorium zamorskie)		 28 marca 2014
  • „Cywilny związek partnerski”
16[39] Unia Europejska Malta Malta 14 kwietnia 2014
  • „Związek cywilny”
17[40] Unia Europejska Chorwacja Chorwacja 5 sierpnia 2014
  • „Związek partnerski”
18[41] Andora Andora 25 grudnia 2014
  • „Związek cywilny”
19[42] Unia Europejska Cypr Cypr 9 grudnia 2015
  • „Umowa o wspólnym pożyciu”
20[43] Unia Europejska Grecja Grecja 24 grudnia 2015
  • „Umowa o wspólnym pożyciu”
21[44] Unia Europejska Estonia Estonia 1 stycznia 2016
  • „Umowa o wspólnym pożyciu”
22[45] Unia Europejska Włochy Włochy 5 czerwca 2016
  • „Związek cywilny”
23[46] San Marino San Marino 11 lutego 2019
  • „Związek cywilny”
24[47] Monako Monako 27 czerwca 2020
  • „Umowa o wspólnym pożyciu”
25[48] Czarnogóra Czarnogóra 15 czerwca 2021
  • „Związek partnerski”

Przyszłość związków jednopłciowych[edytuj | edytuj kod]

Małżeństwo[edytuj | edytuj kod]

Szwajcaria: Opozycyjna Liberalna Partia Zielonych zgłosiła projekt ustawy do Rady Narodowej 5 grudnia 2013[49].

Włochy: 2 projekty ustaw zostały zgłoszone do Senatu 15 marca 2013. Trzeci projekt został zgłoszony 5 kwietnia 2013. 18 czerwca 2013 kilka komisji rozpoczęło sprawdzanie tych projektów[50][51][52].

Związek partnerski[edytuj | edytuj kod]

 Litwa: 30 maja 2017, parlament zaaprobował propozycję zmiany Kodeksu Cywilnego. 46 głosami za, 6 przeciw i z 7 wstrzymującymi się od głosu propozycję skierowano do dalszych konsultacji[53].

 Słowacja: 11 grudnia 2017, po spotkaniu z przedstawicielami Iniciatíva Inakosť, prezydent Andrej Kiska zaapelował o podjęcie debaty nad prawami par osób te samej płci[54]. Partia Wolność i Solidarność wyraziła gotowość wprowadzenia związków partnerskich tego samego dnia[55].

 Polska: 27 grudnia premier Polski, Donald Tusk podczas konferencji prasowej zapowiedział, że nad pracami o ustawie wprowadzającej w Polsce związki partnerskie będzie czuwała ministra ds. równości Katarzyna Kotula. Stwierdził, że jest to kwestia tygodni, nie miesięcy.[56]

Opinia publiczna[edytuj | edytuj kod]

Poparcie dla małżeństw jednopłciowych wśród państw członkowskich Unii Europejskiej według badania z 2006 roku było największe w Holandii (82%), Szwecji (71%), Danii (69%), Hiszpanii (66%), Belgii (65%), Luksemburgu (58%), Finlandii (54%), Niemczech (52%) i Czechach (52%)[57]. Według innych badań również poparcie we Francji wynosiło od 54% do 65%[58], w Wielkiej Brytanii 61%[59].

Po przyjęciu prawa pozwalającego na zawieranie małżeństw pomiędzy osobami tej samej płci – w Portugalii w styczniu 2010 52% Portugalczyków opowiedziało się za tym prawem[60]. W roku 2008 58% Norwegów poparło ustawę o małżeństwie, która została przedstawiona w tym samym roku, a 31% było przeciwko[61]. W styczniu 2013 54,1% włoskich badanych poparło ideę małżeństw jednopłciowych[62]. W styczniu 2013 77,2% włoskich badanych było za prawnym uznaniem związków jednopłciowych[63].

W Irlandii badanie z 2008 roku wykazało, że 84% osób poparło wprowadzenie związków partnerskich dla par jednopłciowych (58% poparło wprowadzenie małżeństw)[64], Podczas gdy według badania z 2010 roku 67% poparło małżeństwa jednopłciowe[65]. W 2012 roku poparcie to wzrosło do 73%[66].

Według badania z marca 2013 przeprowadzonego przez Taloustutkimus 58% Finów poparło wprowadzenie małżeństw jednopłciowych[67].

W Chorwacji badanie przeprowadzone w czerwcu 2013 ujawniło, że według 55,3% Chorwatów małżeństwo powinno być konstytucyjnie zdefiniowane jako związek pomiędzy mężczyzną i kobietą, podczas gdy 31,1% nie zgodziło się z tym[68].

Dla porównania, poparcie jest najniższe w Bułgarii, Cyprze, Grecji, Łotwie, i Rumunii. Średni odsetek poparcia dla małżeństw jednopłciowych w Unii Europejskiej w roku 2006, gdy składała się z 25 państw członkowskich wynosił 44%. Poprzedni odsetek wynosił 53%. Zmiana ta nastąpiła z powodu przyłączenia się do Unii państw, w których odsetek osób popierających małżeństwa jednopłciowe jest mniejszy[57].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Prawo obejmuje Grenlandię, lecz nie obejmuje Wysp Owczych.
  2. ↑ Prawo nie obejmuje Aruby, Curaçao i Sint Maarten.
  3. ↑ Prawo nie obejmuje Irlandii Północnej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ "itemid":["001-156265"} Oliari and Others v. Italy]. [dostęp 2017-12-31].
  2. ↑ Państwo ma obowiązek respektować związki jednopłciowe zawarte za granicą – wyrok ETPC. [dostęp 2017-12-31].
  3. ↑ (niderl.) Wet openstelling huwelijk.
  4. ↑ a b (niderl.) Invoeringswet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba.
  5. ↑ (niderl.) Wet tot openstelling van het huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht en tot wijziging van een aantal bepalingen van het Burgerlijk Wetboek.
  6. ↑ (hiszp.) Ley 13/2005, de 1 de julio, por la que se modifica el Código Civil en materia de derecho a contraer matrimonio.
  7. ↑ (norw.) Lov om endringer i ekteskapsloven, barnelova, adopsjonsloven, bioteknologiloven mv. (felles ekteskapslov for heterofile og homofile par).
  8. ↑ (port.) Lei n.º 9/2010 de 31 de Maio.
  9. ↑ (isl.) Lög um breytingar á hjúskaparlögum og fleiri lögum og um brottfall laga um staðfesta samvist (ein hjúskaparlög).
  10. ↑ (duń.) Lov om ændring af lov om ægteskabs indgåelse og opløsning, lov om ægteskabets retsvirkninger og retsplejeloven og om ophævelse af lov om registreret partnerskab.
  11. ↑ (fr.) LOI n° 2013-404 du 17 mai 2013 ouvrant le mariage aux couples de personnes de même sexe.
  12. ↑ (ang.) Marriage (Same-sex couples) Act 2013.
  13. ↑ (ang.) Marriage and Civil Partnership (Scotland) Act 2014.
  14. ↑ (ang.) [1].
  15. ↑ (fr.) Mémorial A n° 125 de 2014.
  16. ↑ (ang.) [2].
  17. ↑ (ang.) [3].
  18. ↑ (ang.) [4].
  19. ↑ (ang.) [5].
  20. ↑ (ang.) [6].
  21. ↑ (ang.) [7].
  22. ↑ (ang.) [8].
  23. ↑ (ang.) [9].
  24. ↑ (ang.) [10].
  25. ↑ (fr.) Loi n° 99-944 du 15 novembre 1999 relative au pacte civil de solidarité.
  26. ↑ (niem.) Gesetz zur Einführung des gesetzlichen Zusammenwohnens.
  27. ↑ (fr.) Loi du 9 juillet 2004 relative aux effets légaux de certains partenariats.
  28. ↑ (kat.) Llei 4/2005 qualificada de les unions estables de parella.
  29. ↑ (ang.) Civil Partnership Act 2004.
  30. ↑ (cz.) 115/2006 Sb. o registrovaném partnerství, a o změně některých souvisejících zákonů.
  31. ↑ (słoweń.) 2840. Zakon o registraciji istospolne partnerske skupnosti.
  32. ↑ (niem.) Bundesgesetz über die eingetragene Partnerschaft gleichgeschlechtlicher Paare.
  33. ↑ (węg.) 2009. évi XXIX. törvény a bejegyzett élettársi kapcsolatról, az ezzel összefüggő, valamint az élettársi viszony igazolásának megkönnyítéséhez szükséges egyes törvények módosításáról.
  34. ↑ (niem.) Gesamte Rechtsvorschrift für Eingetragene Partnerschaft-Gesetz.
  35. ↑ (ang.) Civil Partnership Act 2011.
  36. ↑ (niem.) Gesetz über die eingetragene Partnerschaft gleichgeschlechtlicher Paare (Partnerschaftsgesetz; PartG).
  37. ↑ (ang.) Civil Partnership (Jersey) Law 2012.
  38. ↑ (ang.) CIVIL PARTNERSHIP ACT 2014.
  39. ↑ (ang.) AN ACT to regulate civil unions and to provide for matters connected therewith or ancillary thereto.
  40. ↑ (chorw.) ZAKON O ŽIVOTNOM PARTNERSTVU OSOBA ISTOG SPOLA.
  41. ↑ (kat.) [11].
  42. ↑ (est.) [12].
  43. ↑ (est.) [13].
  44. ↑ (est.) Kooseluseadus.
  45. ↑ (est.) [14].
  46. ↑ (est.) [15].
  47. ↑ (est.) [16].
  48. ↑ (est.) [17].
  49. ↑ (niem.) 13.468 – Parlamentarische Initiative – Ehe für alle.
  50. ↑ (wł.) Atto Senato n. 15.
  51. ↑ (wł.) Atto Senato n. 204.
  52. ↑ (wł.)
  53. ↑ Seimas Approves the Proposal on “Cohabitation Agreements” as Alternative to Partnership Law – LGL. 2017-05-31. [dostęp 2017-09-19]. (lit.).
  54. ↑ President Kiska calls for discussion on the rights of same-sex couples.
  55. ↑ Tímlíderkou SaS pre osobné slobody sa stala Natália Blahová.
  56. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-04-25].
  57. ↑ a b (ang.) „EU Public Opinion: SSM” (PDF). Znalezione 5 listopada 2010.
  58. ↑ (fr.) Couples homosexuels: Les Français sont pour l’adoption [Gay Couples: The French are for adoption Le Journal du Dimanche. 27 czerwca 2008.
  59. ↑ (ang.) Church ‘out of touch’ as public supports equal rights for homosexuals, The Times, 27 czerwca 2009.
  60. ↑ (ang.) New England’s largest GLBT newspaper Bay Windows. 25 stycznia 2010. Znalezione 5 listopada 2010.
  61. ↑ (ang.) AVJonathan Tisdall   „Support for gay marriage”. Aftenposten.no. Znalezione 5 listopada 2010.
  62. ↑ (wł.) [18] Datamonitor, 7 stycznia 2013.
  63. ↑ (wł.) Il Rapporto Italia 2013 | L’Italia del presentismo Eurispes, 31 stycznia 2013.
  64. ↑ (ang.) 'Increased support for gay marriage – Survey'' BreakingNews.ie. 31 marca 2008. Znalezione 5 listopada 2010.
  65. ↑ (ang.) Yes to gay marriage and premarital sex: a nation strips off its conservative values Irish Times. 9 września 2010. Znalezione 15 września 2010.
  66. ↑ (ang.) Poll finds Irish support for gay marriage at 73%.
  67. ↑ (ang.) Poll: Over half of Finns favour same-sex marriage law.
  68. ↑ (chorw.) 55,3 posto Hrvata za brak žene i muškarca u Ustavu!
Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT w Europie
Małżeństwo osób tej samej płci

Europa (mapa)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Status_prawny_związków_osób_tej_samej_płci_w_Europie&oldid=73614448”