Felix Klein

Felix Christian Klein
Felix Christian Klein, 1849-1925
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1849 Düsseldorf
Data i miejsce śmierci	22 czerwca 1925 Getynga
Zawód, zajęcie	matematyk

Felix Christian Klein (ur. 25 kwietnia 1849 w Düsseldorfie, zm. 22 czerwca 1925 w Getyndze) – niemiecki matematyk, profesor uniwersytetów Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg, Uniwersytetu w Lipsku i Getyndze oraz politechniki w Monachium. Od 1913 członek Berlińskiej Akademii Nauk.

Dokonania

Zajmował się geometrią, równaniami algebraicznymi, teorią funkcji i teorią grup, a także historią matematyki; w 1872 r., obejmując stanowisko profesora na uniwersytecie w Erlangen, wygłosił wykład, którego tezy stały się później słynnym programem erlangeńskim.

W wykładzie tym usystematyzował geometrię; uznał, że istnieją różne geometrie, każda zaś z nich bada tylko te właściwości brył i figur, które nie zmieniają się (są niezmiennikami) przy dokonywaniu transformacji przestrzeni należących do określonej grupy przekształceń.

Podstawowe takie grupy, to:

• izometrie (nie zmieniają odległości między punktami przestrzeni)
• podobieństwa (nie zmieniają kątów)
• przekształcenia afiniczne
• przekształcenia rzutowe

Kolejną grupę tworzą przekształcenia ciągłe (zob. topologia).

Główne dzieła

• Gesammelte mathematische Abhandlung (1921-1923) - Wszystkie dzieła matematyczne
• Elementarmathematik vom höhern Standpunkt aus (1908-1909) - Matematyka elementarna z wyższego stanowiska
• Vorlesungen über höhere Geometrie (1893) - Wykłady o geometrii wyższej
• Vorlesungen über nicht-euklidische Geometrie (1927, pośmiertnie) - Wykłady o geometrii nieeuklidesowej
• Vorlesungen über die Entwicklung der Mathematik im 19. Jahrhundert (1927, pośmiertnie) - Wykłady o historii matematyki w XIX stuleciu
• Vorlesungen über die Theorie der automorphen Funktionen t. I, II (1926, współautor R. Friecke, pośmiertnie) - Wykłady o teorii funkcji automorficznych
• Vorlesungen über das Ikosaeder und die Auflösung der Gleichungen vom fünften grade (1884) - Wykłady o ikosaedrze i rozwiązaniu równań piątego stopnia

Zobacz też

• butelka Kleina