Sydney Brenner
| ||
![]() S. Brenner w 2008 | ||
Data i miejsce urodzenia | 13 stycznia 1927 Germiston | |
Data i miejsce śmierci | 5 kwietnia 2019 Singapur | |
Zawód, zajęcie | biolog | |
Alma Mater | University of the Witwatersrand, University of Oxford | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() |
Sydney Brenner (ur. 13 stycznia 1927 w Germiston, zm. 5 kwietnia 2019 w Singapurze[1]) – brytyjski biolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2002[2].
Urodził się w Związku Południowej Afryki jako syn niepiśmiennego imigranta Morrisa Brennera i jego żony Leah (z domu Blecher); oboje pochodzili z terenu dzisiejszych państw bałtyckich[3].
Ukończył studia medyczne na University of the Witwatersrand, a w 1952 rozpoczął pracę nad swoim doktoratem w Oksfordzie[3]. Od 1956 pracował w Laboratorium Cavendisha w Cambridge, gdzie miał okazję współpracować m.in. z Maxem Perutzem i Francisem Crickiem (należał do pierwszych osób, do których dotarła informacja o odkryciu struktury cząsteczki DNA[3]). Z Crickiem opublikował pracę (1961), opisującą kodowanie DNA kolejności aminokwasów w białku. Razem z François Jacobem i Matthew Meselsonem odkrył mRNA (związek, który przenosi informacje o budowie białek z jądra komórki do cytoplazmy, 1961).
W kolejnych latach podjął badania w dziedzinie regulacji długości życia komórek, wybierając za obiekt doświadczeń nicień Caenorhabditis elegans (o istnieniu tego gatunku dowiedział się z książki, którą otrzymał w prezencie od żony[3]). Za odkrycia w dziedzinie genetycznej regulacji rozwoju organów (zob. np. ogólny plan budowy kończyn) i regulacji długości życia komórek (zjawisko apoptozy) otrzymał w 2002 Nagrodę Nobla, wspólnie z Robertem Horvitzem i Johnem Sulstonem. Odkrycia uczonych przyczyniły się do wyjaśnienia przyczyn m.in. AIDS i nowotworów złośliwych. Brenner otrzymał również dwukrotnie prestiżową Nagrodę Laskera (1971 i 2000), a także Nagrodę Kioto w dziedzinie zaawansowanych technologii w 1990[4]. W 2001 podjął pracę na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Następnie osiadł w Singapurze – zajmował się tam doradzaniem różnym instytucjom rządowym[3].
Ożenił się z May Covitz, która podobnie jak on wyjechała z Południowej Afryki do Anglii celem kontynuowania kształcenia (znali się jeszcze z okresu studiów w Johannesburgu). Doczekali się trójki wspólnych dzieci, May miała ponadto syna z pierwszego małżeństwa.[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nobel laureate Sydney Brenner, who helped place Singapore on biotech world stage, dies at 92
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002. [dostęp 2009-10-22].
- ↑ a b c d e f Andrzej Kajetan Wróblewski. Poznałem cię całego!. „Wiedza i Życie”. 2020 (11), s. 71. POLITYKA. ISSN 0137-8929.
- ↑ Sydney Brenner (ang.). Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-02].
|
- Brytyjscy biolodzy
- Badacze bakteriofagów
- Genetycy
- Nobliści – fizjologia i medycyna
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
- Odznaczeni Orderem Towarzyszy Honoru
- Członkowie Francuskiej Akademii Nauk
- Członkowie Royal Society
- Absolwenci Uniwersytetu w Cambridge
- Absolwenci Uniwersytetu Oksfordzkiego
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 2019