Przejdź do zawartości

Gubernia kazańska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gubernia kazańska
Казанская губерния
gubernia
1708–1781 i 1796–1920
Herb
Herb
Państwo

 Imperium Rosyjskie

Siedziba

Kazań

Powierzchnia

63 391,6 km²

Populacja (1897)
• liczba ludności


2 170 665

• gęstość

34,2 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba ujezdy

12

Położenie na mapie
Położenie na mapie

Gubernia kazańska (ros. Казанская губерния; tatarski Qazan gubernası / Казан губернасы, czuwaski Хусан кěперниě) – gubernia rosyjska ze stolicą w Kazaniu, funkcjonująca w latach 1708–1781 i 1796–1920 w ramach Imperium Rosyjskiego oraz Rosji Radzieckiej.

Utworzona przez Piotra Wielkiego jako jedna z ośmiu guberni Rosji obejmowała wówczas ziemie dawnych chanatów tatarskich: Kazańskiego, Syberyjskiego i Astrachańskiego z częścią ziem Ordy Nogajskiej. W późniejszych latach kilkakrotnie wydzielano z jej terytorium mniejsze gubernie (w 1717 astrachańską, w 1719 niżnonowogrodzką, w 1744 orenburską oraz w 1781: wiacką, symbirską i ufijską). W latach 1781–1796 namiestnictwo kazańskie. Gubernia graniczyła od południa z gubernią samarską i symbirską, od zachodu z gubernią niżnonowogrodzką, od północy i północnego wschodu z gubernią wiacką, od południowego wschodu z gubernią ufijską.

Powierzchnia guberni wynosiła w 1897 roku 63 676,56 km² (55 954,8 wiorst²). Gubernia w początkach XX wieku była podzielona na 12 ujezdów.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Ludność, według spisu powszechnego z 1897 wynosiła 2 170 665 osób – Rosjan (38,4%), Tatarów (31,1%), Czuwaszy (23,1%), Maryjczyków (5,7%), Mordwinów (1,0%) i Udmurtów.

Ludność w ujezdach według deklarowanego języka ojczystego 1897[1]

[edytuj | edytuj kod]
Ujezd Rosjanie Tatarzy Czuwasze Maryjczycy Mordwini Udmurci
Gubernia łącznie 38,4% 31,1% 23,1% 5,7% 1,0%
Kazański 54,5% 41,8% 1,6%
Koźmodiemianski 16,3% 47,3% 36,3%
Łaiszewski 57,5% 42,4%
Mamadyski 25,1% 69,4% 1,0% 4,4%
Swijażski 68,6% 29,9% 1,5%
Spasski 58,4% 30,2% 7,2% 4,1%
Tetiuski 31,6% 49,1% 16,6% 2,7%
Carewokokszacki 24,0% 21,1% 54,7%
Ciwilski 10,1% 10,0% 79,9%
Czeboksarski 18,7% 2,7% 66,5% 12,0%
Czystopolski 48,4% 32,2% 16,2% 3,2%
Jadrinski 9,0% 90,9%

W 1920 r. władze radzieckie zlikwidowały gubernię kazańską, a na jej terytorium w ramach polityki korienizacji utworzono Tatarską oraz Czuwaską ASRR. Współcześnie na terytorium historycznej guberni znajduje się Republika Tatarstanu, Republika Czuwaska i Republika Mari El - autonomiczne republiki w ramach Federacji Rosyjskiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]